Επιμέλεια "Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης"

Ιστορία Ελλαδικού Αναρχικού Κινήματος

04 Ιουλίου 2009

• ιστορία αναρχικού κινήματος
• αναρχικό κίνημα
• Ελλάδα

Στο διάστημα 1982-1983 υπήρξε μια προσπάθεια συγκρότησης Αναρχικής Ομοσπονδίας σύνθεσης, η οποία, όμως, ήταν περισσότερο μια προσπάθεια κριτικής και θεωρίας και λιγότερο πρακτικής και παραπέρα προοπτικής.
Μέχρι τότε, ιστορικά ντοκουμέντα του διεθνούς αναρχικού κινήματος, όπως η «Πλατφόρμα της Γενικής Ένωσης Αναρχικών», το «Μανιφέστο του Ελευθεριακού Κομμουνισμού» του Ζορζ Φοντενί και το «Προς μια φρέσκια επανάσταση» των «Φίλων του Ντουρρούτι» δεν ήταν καν μεταφρασμένα στα ελληνικά. Ειδικά για την «Πλατφόρμα», μόνο η πρώτη απάντηση του Μαλατέστα στην «Πλατφόρμα» είχε μεταφραστεί και δημοσιευτεί στο 1ο τεύχος (χειμώνας 1981) του αναρχικού περιοδικού «Μαύρος Ήλιος», με τον τίτλο «Ένα Αναρχικό Πρόγραμμα».

Το σίγουρο είναι ότι στην Κίνηση συμμετείχε η τότε Αναρχική Ομάδα Πειραιά η οποία, στο όνομα της Κίνησης, έγραψε και κυκλοφόρησε σε ξεχωριστή μπροσούρα το κείμενο που ακολουθεί και το οποίο είναι ενδεικτικό, πιστεύουμε, τόσο της κατάστασης που επικρατούσε στον τότε αναρχικό «χώρο» όσο και των απόψεων της Κίνησης.

Ακολουθεί το κείμενο:

«Η ΝΗΠΙΑΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΣΑ
ΑΠΟ ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΟΥ «ΑΝΑΡΧΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ»

Αυτό που πριν λίγους μήνες συνηθιζόταν να ονομάζεται αντιεξουσιαστικό κίνημα μοιάζει να είναι νεκρό. Οι αναρχικοί στην Ελλάδα βρίσκονται στην χειρότερη κρίση της δεκάχρονης παρουσίας τους στον κοινωνικό χοίρο.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η πρώτη περίοδος

Ο αναρχισμός στην Ελλάδα εμφανίστηκε στα τέλη του περασμένου αιώνα σαν συστατικό της κέικ-ιδεολογίας μερικών ρομαντικών αστών διανοουμένων, για να περάσει ύστερα στη «συνδικαλιστική» του μορφή - μέσω αγροτών κυρίως - σαν μια ακόμα άποψη στα χέρια του νεογέννητου «προλεταριακού» κόσμου. Η γενική σύγχυση της εποχής - αποτέλεσμα της εισαγωγής καπιταλιστικών δομών - που αντανακλάται και στην επαναστατική θεωρία και πρακτική, δεν μας επιτρέπει να δούμε καθαρά τον ρόλο των αναρχικών στις τότε κοινωνικές διαδικασίες. Είναι σίγουρο πως αναρχικές ομάδες έδρασαν καταλυτικά σε αγροτικές «στάσεις» (Πάτρα, Πύργος κ.λπ.) καθώς και σε εργατικές απεργίες (π.χ. Λαύριο). Το ότι ο Κορδάτος αναγκάζεται να αναφερθεί στον αναρχοσυνδικαλιστή Σπέρα που έδωσε θεωρητική μάχη με τους εκκολαπτόμενους νταβατζήδες στο συνέδριο για την ίδρυση της Γ.Σ.Ε.Ε., σημαίνει ότι αναρχική παρουσία υπήρχε και τότε. Ο ίδιος ο Σπέρας είχε πρωτοστατήσει στην οργάνωση της απεργίας των μεταλλωρύχων στα 1916 στην Σέριφο. Ο Στίνας επίσης αναφέρεται σε διάφορους αναρχικούς αγωνιστές που έδρασαν - αν και απομονωμένοι - μετά το 1920 στην Αθήνα και την Σαλονίκη.
Ερχόταν όμως η εποχή όπου ο αναρχισμός αποκόπηκε από την πραγματικότητα και παγιώθηκε σαν ιδεολογία (ψευδής συνείδηση). Οι απανταχού αναρχικές οργανώσεις μετά την ήττα της Ισπανίας (1) περιορίστηκαν στο να φυλάνε την σκόνη των επαναστατικών «βιβλίων», να καραδοκούν για τυχόν μαρξιστικές παρεκκλίσεις και να πίνουν από το Καταλωνέζικο κρασί των αναμνήσεων - ανίκανες να κατανοήσουν τις κοινωνικές εξελίξεις. Ο ζωντανός αναρχισμός αναγεννήθηκε μέσα από καινούργιες κοινωνικές συνθήκες και εμπλουτισμένος από τις εμπειρίες και τα πειράματα του εικοστού αιώνα. Τα σοβιέτ στη Ρωσία του 1917-’19, οι αγροτικές και βιομηχανικές κολεκτίβες της Ισπανίας του ’36, προσέφεραν το έδαφος για την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων. Ήταν φανερό πλέον πως ο διαχωρισμός δεν πέρναγε ανάμεσα σε Μαρξ και Μπακούνιν μα ανάμεσα σε εξουσιαστική κι αντιεξουσιαστική εκδοχή του κομμουνισμού. Τα γεγονότα άρχισαν να συσσωρεύονται: η Ουγγαρία του ‘56, ο Μάης, η Πολωνία... Η κοινωνική επανάσταση είχε επιστρέψει.

Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
1973-1978: Πώς ένας χώρος δεν...

Περισσότερα …