Η Clara Thalmann (το γένος Ensner) γεννήθηκε στη Βασιλεία της Ελβετίας το 1910. Ήταν ένα από τα δέκα παιδιά μιας εργατικής οικογένειας. Ο πατέρας της ήταν Γερμανός και είχε μεταναστεύσει στην Ελβετία επειδή, ως σοσιαλιστής και διεθνιστής, αντιτάχθηκε στην επιστράτευση για τον γερμανικό πόλεμο κατά της Γαλλίας το 1870.
Η Κλάρα μεγάλωσε σε ατμόσφαιρα αφοσιωμένης σοσιαλιστικής δραστηριότητας. Νωρίς στη ζωή, επηρεασμένη από την προδοσία της σοσιαλδημοκρατίας με τη φιλοπολεμική της στάση, και την επιτυχία της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία το 1917, η Κλάρα προσελκύθηκε από τον κομμουνισμό. Στη δεκαετία του 1920, ως νεαρή εργαζόμενη γυναίκα, εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα και εργάστηκε στη γαλλική κομμουνιστική εφημερίδα «Humanite». Λίγο μετά το θάνατο του Λένιν το 1924, ωστόσο, οι εσωτερικές διαμάχες μέσα στο κομμουνιστικό κίνημα άρχισαν να γίνονται εμφανείς.
Ο νέος ηγέτης του κόμματος στη Ρωσία, Ιωσήφ Στάλιν, ενίσχυε συστηματικά τον γραφειοκρατικό μηχανισμό εις βάρος της επιρροής των λίγων εναπομεινάντων επαναστατών μέσα στο κόμμα. Η εκστρατεία του Στάλιν επηρέασε επίσης το γαλλικό κομμουνιστικό κόμμα. Αυτό σήμαινε ότι αφοσιωμένοι ακτιβιστές όπως η Κλάρα δεν μπορούσαν πλέον να ασκήσουν το πολιτικό τους έργο όπου και όπως έκριναν σκόπιμο, αλλά έπρεπε να ακολουθήσουν οδηγίες από στελέχη του κόμματος. Ως ζωηρός και παθιασμένος χαρακτήρας, η Κλάρα δεν άντεξε και, απογοητευμένη, επέστρεψε στην Ελβετία το 1928. Εντάχθηκε αμέσως στο ελβετικό Κομμουνιστικό Κόμμα, αλλά το έκανε για να πολεμήσει ενάντια στις σταλινικές πολιτικές. Αυτό την έφερε κοντά στους μαθητές του Λέον Τρότσκι, του πρώην ηγέτη του Κόκκινου Στρατού, που τώρα χαρακτηρίζεται από τον Στάλιν ως «επικίνδυνος πράκτορας της αντισοβιετικής αντεπανάστασης».
Το βράδυ που η Κλάρα επέστρεψε από το Παρίσι συνάντησε έναν νεαρό εργάτη από την πατρίδα της τη Βασιλεία που επέστρεφε την ίδια μέρα από τη Μόσχα όπου είχε περάσει τέσσερα χρόνια ως φοιτητής στο Εργατικό Πανεπιστήμιο. Ήταν επίσης πολύ απογοητευμένος από τον σταλινισμό. Το όνομά του ήταν Paul («Pavel») Thalmann και ήταν η αρχή μιας σχέσης ζωής. Σύντομα και οι δυο εκδιώχθηκαν από το κόμμα, αλλά συνέχισαν να κάνουν αντισταλινική προπαγάνδα, συνεργαζόμενοι με τροτσκιστές και αριστερούς κομμουνιστές από τη Γερμανία.
Το 1936 οι Γερμανοί Ναζί οργάνωσαν το μεγάλο προπαγανδιστικό σόου που ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Βερολίνου. Σε απάντηση, το διεθνές επαναστατικό κίνημα είχε οργανώσει εργατικούς Ολυμπιακούς αγώνες στη Βαρκελώνη στην Ισπανία. Η Κλάρα έκανε πεζοπορία νότια για να λάβει μέρος. Θα συμμετείχε ως κολυμβήτρια και ως εκπρόσωπος τωνν εργαζόμενων γυναικών της Ελβετίας. Αλλά οι Διεθνείς Ολυμπιακοί Αγώνες Εργατών δεν έγιναν ποτέ.
Στις 17 Ιούλη 1936 το στρατιωτικό πραξικόπημα κατά της ισπανικής δημοκρατίας οδήγησε στο ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου που επρόκειτο να διαρκέσει μέχρι το 1939. Όταν η Κλάρα έφτασε στα ισπανικά σύνορα, οι αντιφασίστες είχαν ήδη νικήσει τους μιλιταριστές συνωμότες σε μεγάλο μέρος της χώρα;. Ήταν μάρτυρας της τεράστιας κοινωνικής επανάστασης που συνέβαινε. Το ισπανικό αναρχικό κίνημα, η μεγαλύτερη οργάνωση της εργατικής τάξης στην Ισπανία εκείνη την εποχή, κατέσχεσε αμέσως μεγάλα κτήματα και εργοστάσια, μετατρέποντάς τα σε συλλογικότητες που διοικούνταν από τους ίδιους τους εργάτες. Σύντομα σχεδόν τα δύο τρίτα της γης και της βιομηχανίας που ήταν υπό τον έλεγχο των Ρεπουμπλικανικών δυνάμεων συλλογικοποιήθηκαν και οργανώθηκαν...
Το -εδώ και αρκετά χρόνια εξαντλημένο- βιβλίο Ταξίδι στο παρελθόν. Αναμνήσεις από την ισπανική επανάσταση 1936-1939 του Abel Paz, επανα-κυκλοφορεί σε δεύτερη, αναθεωρημένη έκδοση, από τις ελευθεριακές εκδόσεις Kουρσάλ, 10 χρόνια μετά την αρχική του κυκλοφορία (Σεπτέμβριος 2012) και 24 χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση στα ελληνικά από την Αναρχική εφημερίδα Άλφα (Ιούνιος 1996).
Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει νέο πρόλογο από τον Κώστα Δεσποινιάδη (αρχικά είχε δημοσιευτεί ως βιβλιοπαρουσίαση στο 1ο τεύχος του περιοδικού Κοινωνικός Αναρχισμός τον Μάιο του 2013), επιπλέον επίμετρο του Νίκου Νικολαΐδη (Συναντήσεις με τον Abel Paz), καθώς και εμπλουτισμένο παράρτημα φωτογραφιών.
Ο Κώστας Δεσποινιάδης γράφει...
Η ιδέα της ένωσης όλων των λαών της Βαλκανίων και της Μικράς Ασίας δεν είναι κάτι πρόσφατο. Βασίζεται ίσως και σε μια ιστορική γνώση ότι αυτή η περιοχή ήταν για μεγάλες χρονικές περιόδους μέρος ενιαίων Αυτοκρατοριών. Εκ των οποίων τουλάχιστον δύο (Ανατολική Ρωμαϊκή, Οθωμανική) διάλεξαν για πρωτεύουσά τους το σημείο σύζευξης των δύο αυτών γεωγραφικών χώρων: τα στενά του Βοσπόρου.
Πολλοί ήταν αυτοί που στο παρελθόν οραματίστηκαν μια τέτοια ένωση. Τα πρόσωπα ή οργανώσεις που αναφέρονται στη συνέχεια μπορεί να διέφεραν στους στόχους και τη γενική τους ιδεολογία. Είχαν όμως όλοι γεννηθεί ή δράσει στην περιοχή της σημερινής Ελλάδας...
- Η εφημερίδα “Nabat” της Σιβηρίας
- Το παιδί με τον χαιρετισμό της FAI
- Η σύγκρουση δυο κόσμων μέσα από την πένα του R. Flores Magon
- Επιστολή του Piotr Arshinov για τον Nestor Makhno
- Gilberto Coghlan: Πέθανε για την υπόθεση της εργατικής τάξης
- J. Markovsky: Εκτελέστηκε χωρίς δίκη
- Διδάγματα και συμπεράσματα από την ήττα της Κοινωνικής Επανάστασης στην Ισπανία (1936-1939)
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018
