Συνέντευξη με τον Pio Turroni από τον Luciano Ferraresi
Θεωρήθηκε ενδιαφέρον για τους αναγνώστες να ανατεθεί η παρουσίαση των απομνημονευμάτων του Μαχνό στη φωνή ενός συντρόφου που ήταν σε επαφή μαζί του κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Ο Pio Turroni συναντήθηκε με τον Ρώσο επαναστάτη στο Παρίσι, όπου και οι δύο βρίσκονταν στην εξορία (ο πρώτος ξεφεύγοντας από τον Φασισμό, ο δεύτερος από τον Μπολσεβικισμό). Απαντώντας σε πολλές ερωτήσεις (ανεξάρτητα από οποιαδήποτε προσωπική άποψη όσον αφορά τον αναρχικό αγώνα) μας παρέχει πολύτιμες μαρτυρίες σχετικά με τον πιο διάσημο συμμετέχοντα στα επαναστατικά κινήματα και υποστηρικτή της αναρχικής κομμουνιστικής εμπειρίας στη Ρωσία.
Luciano Ferraresi: Για τον ουκρανικό πληθυσμό, ο Μαχνό ήταν ένας θρυλικός ήρωας. Πώς αυτός ο σύντροφος συμπεριφερόταν απέναντι στους άλλους που σίγουρα δεν είχαν το ίδιο κύρος με αυτόν;
Pio Turroni: Δύο πράγματα με εντυπωσίασαν ιδιαίτερα στον Μαχνό που μου άρεσαν - η ευγένεια της προσωπικότητάς του και η αδελφική και συγκρατημένη συμπεριφορά του απέναντι στους συντρόφους του. Η μετριοφροσύνη του ήταν πραγματικά υποδειγματική - παρ’ ότι ήταν ένα εξαιρετικά προσπελάσιμο άτομο. Επεδείκνυε μια αξιοσημείωτη απροθυμία όταν έπρεπε να μιλήσει για τον εαυτό του ή για τα γεγονότα του οποίου ήταν πρωταγωνιστής.
Με εξέπληξε και ένα χαρακτηριστικό που μοιράστηκε με τους άλλους Ρώσους εξόριστους, που ήταν η ακραία αξιοπρέπεια που τον οδήγησε να αποφύγει τη συνδρομή των συντρόφων και που επιτάχυνε τον θάνατό του, καθώς δεν είχε τη θεραπεία που θα μπορούσε να ωφελήσει την υγεία του. Θυμάμαι συχνά ότι τον έχει δει να δειπνεί με καφέ και κρουασάν.
LF: Στα βιβλία του "Η ζωή μου" και στην "Ιστορία της Ρωσικής Επανάστασης", ο Τρότσκι δεν αναφέρει καν τον Μαχνό, και αυτή η παράλειψη φαίνεται περίεργη εάν θυμηθούμε ότι ήταν ο σύντροφός μας που νίκησε τους στρατούς των Αυστρογερμανών, την ουκρανική μπουρζουαζία και τους "λευκούς" (Denikin, Petliura και Wrangel αντίστοιχα) που αρκετό καιρό κρατούσαν καθηλωμένο τον Κόκκινο Στρατό (που δημιούργησε και είχε επικεφαλής τον Τρότσκι) ο οποίος είχε καθήκον να καταστρέψει και να αποτρέψει την υλοποίηση του αναρχικού κομμουνισμού στην Ουκρανία. Τι σκέφτηκε ο Μάχνο για τον άνθρωπο που προηγήθηκε του Στάλιν στη μαζική εξόντωση εκείνων που αντιτάχθηκαν στην πολιτική του (στην πραγματικότητα σφαγίασε και απέλασε εκατοντάδες χιλιάδες Ουκρανούς);
PT: Ήταν η υπεροψία του Τρότσκι πάνω απ’ όλα που τον απέκρουε, το σύστημά του να καταστρέφει πρώτα τον αντίπαλο μέσω των ψεμάτων, και μετά φυσιολογικά. Ένα σύστημα που κληρονομήθηκε αργότερα από τον Στάλιν και άλλους.
Κατά τον ίδιο τρόπο, θυμάμαι ότι στο Παρίσι οι Μπολσεβίκοι άρχισαν να κατηγορούν τον Μαχνό ότι καταδίωκε τους Εβραίους (και γνωρίζουμε καλά ότι ο Βολίν, ο οποίος ήταν Εβραίος, συνεργάστηκε με τον Μαχνό και λόγω της προστασίας που είχε ο τελευταίος πάντα βοηθούσε τις εβραϊκές κοινότητες).
Ο σύντροφός μας αμφισβήτησε τους Μπολσεβίκους σε μια δημόσια συζήτηση που διεξήχθη στο "Salle Wagram" (μια αίθουσα συνεδρίων που χρησιμοποιείται συχνά από όλο το προοδευτικό κίνημα), όπου κατήγγειλε τα ψέματά τους και τους στενοχώρησε με την προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων και μαρτύρων που συμμετείχαν στις εκδηλώσεις που οι Μπολσεβίκοι μιλούσαν.
...
Στις 10 Αυγούστου 1899 γεννήθηκε στο Castel Bolognese (στη Ρομάνια της Ιταλίας) ο αναρχικός Aurelio Lolli. Φοίτησε στο δημοτικό σχολείο της περιοχής του, αλλά στη συνέχεια ακολούθησε εκπαίδευση στο σπίτι με τη μέθοδο της αυτομόρφωσης.
Από τα εφηβικά του χρόνια εισήλθε στο αναρχικό κίνημα και σύχναζε στο πανδοχείο του Piràt, ο οποίος ήταν γνωστός αναρχικός του Castel Bolognese, διάσημος για τη γενειάδα του, αλλά και για την κόκκινη γραβάτα που φορούσε. Εκει σύχναζε επίσης ο αναρχικός αγωνιστής Armando Borghi.
Το 1916 θα είναι ένας από τους ιδρυτές, όπως οι Pasquale Mattioli, Pietro Costa, Giuseppe...
Είναι πολύ οδυνηρό να το αναγνωρίσουμε και να το πούμε, αλλά οι “απελευθερωμένοι” αναρχικοί σύντροφοί μας, που αγωνίστηκαν για τη χειραφέτηση του προλεταριάτου, ξέχασαν στις αναλύσεις τους ότι οι Ισπανίδες γυναίκες, όπως και οι γυναίκες εργαζόμενες, υπέφεραν σαν αυτούς και ακόμη περισσότερο κάτω τον ζυγό του καπιταλισμού: για την ίδια εργασία πληρώνονταν λιγότερο ... Οι σύντροφοί μας δεν ήθελαν να μας αναγνωρίσουν ως τον γυναικείο βραχίονα του ελευθεριακού κινήματος. Αυτή η στάση μας προκάλεσε μεγάλη έκπληξη και πόνο… Μετά από όλα αυτά θα πρέπει να αναγνωριστεί ότι μετά από πολλά αιτήματα και αρκετές ταπεινώσεις από την Soledad Estorach, οι σύντροφοι...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018