Οι φωτογραφίες της ισπανικής επανάστασης –πρέπει να το πούμε– είναι πλέον εικόνες, για πολλούς από εμάς, σαν να έχουν εμφυτευτεί στη μνήμη, και σχεδόν δεδομένες. Φιγούρες όπως εκείνη του Durruti που κοιτάζει ποιος ξέρει τι στο σημειωματάριό του, ή όταν χαμογελά περιτριγυρισμένος από τους συντρόφους του, ή του Francisco Ascaso, με το τουφέκι στον ώμο του, ενώ κουβεντιάζει ανέμελος, καπνίζοντας τσιγάρο στον ζεστό ήλιο της Βαρκελώνης του Ιουλίου, λίγο πριν τον σκοτώσουν. Μετά, περισσότερο απ’ όλα αυτά, υπάρχουν οι εικόνες που αποτυπώνουν το ισπανικό μαχητικό προλεταριάτο, τις μάζες.
Άνδρες και γυναίκες με μπερέδες στα κόκκινα και τα μαύρα, στα λεωφορεία, στα καμιόνια, ή την ώρα που συγκεντρώνουν, στα γρήγορα, αυτοσχέδια θωρακισμένα μέσα, με κακογραμμένες επιγραφές στο πλάι της CNT-FAI. Ύστερα από 80 χρόνια, εκείνες οι εικόνες καταφέρνουν να μεταφέρουν, με ελαφρότητα σχεδόν, ένα αίσθημα έξαψης, διέγερσης, αλλά επίσης έπαρσης, θράσους, που συνεχίζει να είναι τελείως χειροπιαστό. Και μετά υπάρχουν film, ηχογραφήσεις λόγων ή συζητήσεων που έγιναν στο ραδιόφωνο, μανιφέστα, συνεντεύξεις, και βιβλία, πολλά βιβλία. Σίγουρα, η αναρχική ιστορική διήγηση της Ισπανίας είναι πλέον απολύτως οικεία όσο και οι φωτογραφίες: τις πρώτες ημέρες, η επαναστατική ευφορία, η αυτονομία, μετά, σταδιακά, η καταστολή που οδήγησαν οι δυνάμεις της αριστεράς και –το χειρότερο– η »προδοσία», που έγινε αντιληπτή με σαφήνεια, των κατακτήσεων που η επανάσταση είχε καταφέρει, σε βάρος εκείνων των αναρχικών που θα έπρεπε να το ξέρουν πολύ καλά εκείνο που συνέβαινε, αλλά που πίστεψαν πως προτεραιότητα ήταν ο αγώνας ενάντια στον φασισμό, κι όχι η κοινωνική επανάσταση. Δεν θα υπήρχε ανάγκη να γνωρίζουν περισσότερα.
Ο καπνός της Ισπανίας παραμένει αιωρούμενος, ακόμη και σήμερα, επάνω σε εκείνο που συνεχίζει να ονομάζεται «αναρχισμός», (Il fumo della Spagna rimane sospeso, ancora oggi, su quello che continua ad essere chiamato «anarchismo»), στο κεφάλι ακόμη και εκείνων που θα ήθελαν να αρνηθούν πως ότι συνέβη τότε έχει μια κάποια σχετικότητα και ενδιαφέρον στον κόσμο του σήμερα. Για κάποιους, τότε, υπήρξε το τέλος κάποιου πράγματος, ήταν η έξοδος από το κοινό σπίτι της αριστεράς. Δίχως να φτάνουμε να πούμε εκείνο που ο George Woodcock υποστήριξε για πολλά χρόνια, πως ο αναρχισμός πέθανε το 1939, πολλοί σκέφτηκαν πως τουλάχιστον ένα συγκεκριμένο είδος αναρχισμού το έκανε. Λιγότερο δραματικά, άλλοι προσπάθησαν να εξηγήσουν, στους εαυτούς τους και στους άλλους, τις συνθήκες και τις περιστάσεις μέσα στις οποίες CNT-FAI βρέθηκε, ψάχνοντας να εξετάσουν με προσοχή κάθε απόφαση που πάρθηκε από εκείνες τις οργανώσεις.
Άλλοι, ακόμη, παραμένουν με εμμονή κολλημένοι σε εκείνα τα γεγονότα: τι πήγε στραβά; Μπορούσαμε να δράσουμε διαφορετικά; Κάποιοι εξάντλησαν την ζωή τους ψάχνοντας απαντήσεις σε αυτό το είδος ερωτήσεων. Και ακόμη συνεχίζουν να το κάνουν. Σωστά ή λανθασμένα και να είναι, πολλοί είδαν σε εκείνη την ισπανική, σαν τη μοναδική περίοδο χρονική κατά την οποίαν οι αναρχικοί κατάφεραν να πραγματοποιήσουν αλλαγές στην καθημερινή ζωή των πολλών ανθρώπων και αυτοί οι άνθρωποι – ακόμα πιο σημαντικό – υποστήριζαν αυτή την αλλαγή.
Σε κάποιες περιοχές της Ισπανίας, υπήρξαν αναρχικοί που αντιμετώπισαν τον στρατό και ενίκησαν, και για πολλούς, εκείνη η νίκη έφερε...
Νικόλαος Κονεμένος*
To παράδειγμα του φόνου προέρχεται από την ίδια τη φύση, η οποία σκοτώνει με μια ωμότητα που εμείς δεν μπορούμε να εξηγήσουμε, όλα τα δημιουργήματά της. Η φύση καθόλου δεν υπολογίζει τα νιάτα, την ομορφιά του σώματος ή της ψυχής, τις ανώτερες ιδιότητες του πνεύματος. Κουφή, άσπλαχνη, ανεξάντλητη, καθόλου δεν υπολογίζει τον πόνο και το κλάμα των φίλων, των συγγενών, των ερωτευμένων. Καθόλου δεν υπολογίζει τον πόνο μιας μάνας, της οποίας κλέβει το παιδί.
Μεγάλος αριθμός από εξέχοντες ανθρώπους, ικανούς (για να μην πούμε προορισμένους) να χρησιμεύσουν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στην ανθρωπότητα, η φύση...
Στις 27 Ιανουαρίου 1875 γεννήθηκε στο Μεξικό η Juana Belén Gutierrez, πρωταγωνίστρια της Μεξικανικής Επανάστασης και εξέχουσα φυσιογνωμία του αναρχικού και φεμινιστικού κινήματος της περιοχής. Με ρίζες στην Πολιτεία Ντουράνγκο, ως νέα εργαζόταν ήδη ως δασκάλα, ενώ ξεκίνησε τη δράση της μέσα από τους κόλπους του Μεξικάνικου Φιλελεύθερου Κόμματος (PLM) - κύρια πολιτική έκφραση του αναρχισμού στην περιοχή.
Ως αποτέλεσμα της πολιτικής της δράσης, θα φυλακιστεί αρκετές φορές από τη δικτατορία του Porfirio Diaz, μαζί με αγωνιστές όπως οι Juan Saravia, Ricardo, Enrique Flores Magon και Elisa Acuña μεταξύ άλλων. Συμμετείχε ως δημοσιογράφος σε κοινωνικούς αγώνες, γράφοντας σε πολυάριθμες αναρχικές εφημερίδες,...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018