Κριτική στους φιλελεύθερους τρόπους θέασης της “διαθεματικότητας” και σκιαγράφηση μιας αναρχικής προσέγγισης με βάση την ταξική πάλη.
Χρειάζεται να κατανοήσουμε ότι το σώμα δεν είναι συνδεδεμένο με την ιδιωτική σφαίρα ή τον εαυτό -όπως υποστηρίζει η Δυτική αντίληψη για το αυτόνομο άτομο-, αλλά ότι είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένο με τις υλικές εκφράσεις της κοινότητας και του δημόσιου χώρου. Με αυτή την έννοια, το σωματικό και το κοινωνικό δεν διαχωρίζονται ξεκάθαρα, αλλά υπάρχει αυτό που ονομάζεται “κοινωνική σάρκα” [Wendy Harcourt και Arturo Escobar, (1)].
Οι απαρχές της διαθεματικής προσέγγισης
Ως απάντηση στις διάφορες τάσεις του φεμινισμού στις ΗΠΑ και στις οργανωτικές προσπάθειες των φεμινιστριών, η Combahee River Collective (2) -μια οργάνωση μαύρων λεσβιών σοσιαλιστριών φεμινιστριών (3)- έγραψε ένα κείμενο που αποτέλεσε τη μαμή της διαθεματικής προσέγγισης. Η διαθεματικότητα ξεπήδησε από την πολιτική των μαύρων φεμινιστριών στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του 1980, και συχνά θεωρείται μια απάντηση στο κυρίαρχο φεμινιστικό εννοιολογικό οικοδόμημα, που στηρίζεται πάνω στις λανθασμένες έννοιες της “παγκόσμιας γυναίκας” και της “αδελφότητας” (4). Στον πυρήνα της διαθεματικής προσέγγισης βρίσκεται η επιθυμία να επισημανθούν οι μυριάδες τρόποι με τους οποίους διάφορες κατηγορίες και κοινωνικές θέσεις -όπως η φυλή, το κοινωνικό φύλο και η τάξη- διασταυρώνονται, αλληλεπιδρούν και αλληλοεπικαλύπτονται, για να παράγουν τις συστημικές κοινωνικές ανισότητες. Με δεδομένη αυτή την πραγματικότητα, οι συζητήσεις για την εμπειρία της “παγκόσμιας γυναίκας” στηρίζονταν προφανώς σε λανθασμένες προϋποθέσεις (και καθρέφτιζαν συνήθως τις πιο προνομιούχες κατηγορίες γυναικών, δηλαδή τις λευκές, σωματικά υγιείς, “μεσαίας τάξης”, ετεροσεξουαλικές κ.λπ. γυναίκες).
Στην αρχή, η διαθεματικότητα γινόταν αντιληπτή με βάση στο τρίπτυχο “φυλή/τάξη/κοινωνικό φύλο”, αλλά αργότερα διευρύνθηκε από την Patricia Hill Collins και συμπεριέλαβε επίσης κοινωνικούς τόπους όπως το έθνος, η (αν)ικανότητα, η σεξουαλικότητα, η ηλικία και η εθνότητα (5). Παρ' όλα αυτά, δεν πρέπει να αντιλαμβανόμαστε τη διαθεματική προσέγγιση σαν ένα προσθετικό μοντέλο, αλλά σαν ένα φακό μέσα από τον οποίο μπορούμε να δούμε τη φυλή, την τάξη, το κοινωνικό φύλο, τη σεξουαλικότητα κ.λπ., αφενός ως αμοιβαία συγκροτούμενες διαδικασίες (αυτές οι κατηγορίες, με άλλα λόγια, δεν υφίσταται η μία ανεξάρτητα από την άλλη, αλλά αντιθέτως ενισχύουν αμοιβαία η μία την άλλη), και αφετέρου ως κοινωνικές σχέσεις που αναπαράγονται απτά και με περίπλοκους τρόπους στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Η διαθεματικότητα, επομένως, δεν μελετάει αυτές τις κοινωνικές θέσεις ως ξεχωριστές κατηγορίες, αλλά τις αντιμετωπίζει -σε θεωρητικό επίπεδο- ως αλληλοεπικαλυπτόμενες, περίπλοκες, αλληλεπιδρώσες, διατεμνόμενες, και συχνά αντιφατικές παραμέτρους.
Προς μια αναρχική κριτική της φιλελεύθερης διαθεματικότητας
Η διαθεματικότητα εστίαζε, και συχνά εστιάζει ακόμη στην έννοια της ταυτότητας. Παρόλο που η θεωρία της διαθεματικότητας υποστηρίζει ότι οι ιεραρχίες και τα συστήματα καταπίεσης αλληλοσυνδέονται, συγκροτούνται αμοιβαία, και μερικές φορές είναι ακόμη και αντιφατικά, η διαθεματικότητα χρησιμοποιείται συχνά μ' έναν τρόπο που ισοπεδώνει τις δομικές ιεραρχίες και καταπιέσεις. Για παράδειγμα, οι έννοιες “φυλή/τάξη/κοινωνικό φύλο” γίνονται συχνά αντιληπτές ως μορφές καταπίεσης που βιώνονται με διαφορετικούς τρόπους και σε διαφορετικούς βαθμούς από όλους – κανένας, δηλαδή, δεν είναι ελεύθερος από τις εξαναγκαστικές εκχωρήσεις ταυτότητας. Αυτή η...
ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΡΩΑΔΙΤΗ
Παρουσίαση του βιβλίου του Πιερ-Κάρλο Μαζίνι «Αναρχικοί και κομμουνιστές στο κίνημα των συμβουλίων στο Τορίνο», εκδ. «Ελεύθερος Τύπος», Αθήνα, Δεκέμβρης 2006
Τον Δεκέμβρη κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Ελεύθερος Τύπος» στην Αθήνα, το προ πολλού αναμενόμενο βιβλίο του Πιερ-Κάρλο Μαζίνι «Αναρχικοί και κομμουνιστές στο κίνημα των συμβουλίων στο Τορίνο».
Όπως αναφέρεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, «τον Σεπτέμβρη του 1920 ένα απεργιακό κύμα σάρωσε ολόκληρη την Ιταλία. Οι εργάτες κατέλαβαν τα εργοστάσια και δημιούργησαν συμβούλια για την διεύθυνσή τους, φθάνοντας στα πρόθυρα τη κατάληψης της εξουσίας. Ήταν η κορύφωση δύο χρόνων έντονης ταξικής πάλης που...
*This article was written by using different sources including trotskyist ones.
Agis Stinas was born in the island of Corfu (nort-western Greece) in 1900. His real name was Spyros Priftis. He started involved in revolutionary politics and action following the October Revolution of 1917, after he was encouraged by the local doctor, who had known Lenin in Switzerland and felt that for the young Stinas the best introduction to Socialism would be the reading of Hegel’s Logic and Goethe’s Faust.
Stinas became a founding member of the Greek Socialist Workers’ Party (SEKE) which changed its name...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018