Πώς οι αναρχικοί μετανάστες βοήθησαν στην ανάπτυξη ή αναζωογόνηση του οργανωμένου αναρχισμού στις χώρες υποδοχής τους; Μπορούμε να αναφέρουμε τα παρακάτω παραδείγματα:
1) Εξαιτίας της κατάρρευσης και καταστολής σε βάρος της Κομμούνας του Παρισιού δημιουργείται μια σημαντική μεταναστευτική ομάδα φυλακισμένων κομμουνάρων στη Νέα Καληδονία στο Νότιο Ειρηνικό. Ανάμεσά τους και η Λουίζ Μισέλ, η οποία έγινε αναρχική καθ’ οδόν και υποστήριξε την τότε εξέγερση των ιθαγενών Κανάκ.
2) Μια άλλη μεγάλη ομάδα κομμουνάρων κατευθύνθηκε στο Κεμπέκ (περίπου 3.000, σύμφωνα με ένα πρόσφατο άρθρο του συντρόφου Michel Nestor της NEFAC). Αν και ο Nestor υποστηρίζει ότι μάλλον δύο οικονομικές κρίσεις και όχι η παρουσία των κομμουνάρων ήταν το σημείο εκκίνησης του αναρχικού κινήματος στον Καναδά, η παρουσία τόσων πολλών αγωνιστών με «αναρχιστικές τάσεις» πρέπει να είχε κάποια επίδραση.
3) Οι Ρώσοι αναρχικοί μετανάστες στις ΗΠΑ, όπως οι Μπέρκμαν και Γκόλντμαν, η Ένωση Ρώσων Εργαζομένων, άλλοι Ρώσοι αναρχικοί και επαναστάτες στην Αργεντινή και τη Βραζιλία, αποτέλεσμα της κατάρρευσης και αποτυχίας της επανάστασης του 1905-06. Η συνεισφορά αρκετών τέτοιων μεταναστών στα τοπικά αναρχικά κινήματα είναι σχετικά γνωστή.
4) Άλλοι Ρώσοι αναρχικοί που εξαναγκάστηκαν σε φυγή ή εξορίστηκαν μετά από την μπολσεβίκικη καταστολή, όπως ο Σαπίρο, ο Μαξίμοφ και άλλοι, οι οποίοι και συνίδρυσαν την αναρχοσυνδικαλιστική διεθνή IWA στο Βερολίνο το 1922, ενώ πρέπει να μνημονεύσουμε και μερικούς από τους εξόριστους στη Γαλλία μαχνοβίτες, όπως ο ίδιος ο Μάχνο, ο Αρσίνοφ, η Μετ και άλλοι, από τους οποίους δημιουργήθηκε η αρχική «πλατφορμιστική» τάση.
5) Η γιαπωνέζικη εισβολή στην Κορέα το 1910 προκάλεσε μετανάστευση στην Μαντζουρία, όπου οι εκεί εξόριστοι Κορεάτες αναρχικοί δημιούργησαν την Επανάσταση της Μαντζουρίας το 1929-1932, που ακολουθήθηκε από ένα παρατεταμένο αντι-ιμπεριαλιστικό κίνημα αντίστασης στην Κίνα την ίδια, με σημαντική επίδραση στις ολλανδικές Ανατολικές Ινδίες, τη Βιρμανία, το Βιετνάμ κ.λπ.
6) Η μετανάστευση και η αναγκαστική εξορία Ισπανών αναρχικών μετά την ήττα του 1939 προς την Κούβα, όπου επανίδρυσαν και δραστηριοποίησαν τα εκεί αναρχοσυνδικαλιστικά συνδικάτα και ενώσεις, ενώ μια CNT δημιουργήθηκε στο Μεξικό καθώς και η FORV στη Βενεζουέλα.
7) Να προσθέσουμε, επίσης, τις σημαντικές ενισχύσεις, το «νέο αίμα» που αναζωογόνησε τα αναρχικά κινήματα της Βραζιλίας και της Χιλής, ενώ θα πρέπει να αναφέρουμε και τη δημιουργία δυναμικών θυλάκων εξόριστων αναρχικών σε πόλεις όπως το Οράν της Αλγερίας συν τοις άλλοις,. Η δε αντιφασιστική αντίσταση σε ένα μεγάλο μέρος της νότιας Ευρώπης και της βόρειας Αφρικής πραγματοποιήθηκε από αναρχικές πολιτοφυλακές, όπως η μπριγάδα Aigle Dam στη Γαλλία και άλλες ομάδες στη βόρεια Αφρική. Φυσικά, η επιστροφή πολλών εξόριστων Ισπανών αναρχικών μετά από το θάνατο του Φράνκο το 1975 βοήθησε στην επανίδρυση της CNT, με περίπου 200.000 μέλη.
8) Υπάρχουν πολυάριθμα άλλα μεμονωμένα παραδείγματα, από το παράδειγμα του Malatesta στην Αργεντινή, του Ροδοκανάτη στο Μεξικό (και οι δύο αυτοί δημιούργησαν ολόκληρες οργανώσεις), των Ιταλών αναρχικών στις ΗΠΑ, των Ιταλών, Βούλγαρων και Ισπανών αναρχικών στην Αυστραλία, ή και παραδείγματα ολόκληρων οργανώσεων όπως οι Κουβανοί εξόριστοι του MLCE στις ΗΠΑ, το Μεξικό, τη Γαλλία και την Ισπανία, ή οι Πορτογάλοι αγωνιστές που απελάθηκαν στη Μοζαμβίκη, το Πράσινο Ακρωτήριο, την Αγκόλα, το Ανατολικό Timor και το Μακάο.
Το θέμα είναι ότι, όπως μας λέει και η ιστορία του αναρχικού κινήματος, ότι οι αναρχικοί που αναγκάζονται να μεταναστεύσουν ή να εξοριστούν μετά από κάποια ήττα και άσχημη κατάσταση είναι τόσο δημιουργικοί και παραγωγικοί όσο οι αναρχικοί σε στιγμές θριάμβων και ευφορίας. Η καταστολή, πέρα από τα συνήθη άσχημα επακόλουθα, έχει συχνά βοηθήσει στη διάδοση των αναρχικών ιδεών και πρακτικών στο εξωτερικό, κάτι που το κράτος δεν μπορεί να προβλέψει και ελέγξει.
* Αυτό είναι ηλεκτρονικό μήνυμα που μου έστειλε στις 13/9/2005 ο MichaelSchmidt από την Αναρχοκομμουνιστική Ομοσπονδία Ν. Αφρικής Zabalaza, όταν συζητούσαμε για το θέμα αυτό. Μετάφραση στις 19/9/2005.