Άραγε δια της πειθούς θα ημπορέσωμεν ημείς αι Εργατικαί Τάξεις να κάμψωμεν την πλουτοκρατίαν; Αλλά αυτό το εδοκιμάσαμεν τώρα τόσα έτη θέσαντες εις εφαρμογήν το κοινοβουλευτικόν σύστημα. Όλη η κοινοβουλευτική ιστορία αποδεικνύει ότι το μέσον της πειθούς απέβη μάταιον.
Να καταφύγωμεν άραγε εις ικεσίας και ταπεινάς αιτήσεις; Αλλά δεν υπάρχει πλέον εις την ανθρωπίνην γλώσσαν παρακλητική και ικετευτική φράσις την οποίαν μετεχειρίσθημεν. Εξηντλήθη και αυτό το μέσον. Να μην απατώμεθα, παρακαλώ, πλέον. Έχομεν μεταχειρισθή όλα τα μέσα, αιτήσεις, διαδηλώσεις, ικεσίας. Όλαι μας αι αιτήσεις απερρίφθησαν. Όλαι μας αι διαδηλώσεις προεκάλεσαν πίεσιν και ύβριν. Όλαι μας αι ικεσίαι επεριφρονήθησαν.
Είνε μάταιον λοιπόν κατόπιν όλων τούτων να ελπίζωμεν συμφιλίωσιν με την πλουτοκρατίαν. Δεν υπάρχει ούτε έν ίχνοςελπίδος. Εάν επιθυμούμεν να ζήσωμεν ελεύθεροι - εάν επιθυμούμεν να διατηρήσωμεν απαραβίαστα τα δικαιώματα δια τα οποία έχομεν επί γενεάς ολοκλήρους αγωνισθεί υποβαλλόμενοι εις τρομακτικάς θυσίας αίματος και χρήματος και οικογενειακής γαλήνης εάν δεν συσπεύσωμεν να εγκαταλείψωμεν ανάνδρως τον ευγενή αγώνα τον οποίον από γενεών διεξάγομεν και τον οποίον έχομεν ομόσει να μη εγκαταλείψωμεν μέχρις ού κατορθωθεί ο ένδοξος σκοπός του - πρέπει να αποτινάξωμεν τον ζυγόν της πλουτοκρατίας δι' επιθέσεως.
Δεν μάς έμεινε άλλη διέξοδος ειμή ο κατά της πλουτοκρατίας πόλεμος.
Εις τας μάχας δεν νικούν μόνον οι ισχυροί. Νικούν επίσης οι άγρυπνοι, οι αποφασιστικοί, οι γενναίοι. Υποχώρησις δεν υπάρχει, ειμή υποχώρησις προς τη υποδούλωσιν.
Ειρήνη, λέγουν, έγεινεν ειρήνη. Ειρήνη μολαταύτα δεν υπάρχει. Τι καθήμεθα; Τόσον πολύ αγαπώμεν την ζωήν μας, τόσην πολλήν γλυκύτητα έχει η ειρήνη, ώστε να την εξαγοράσωμεν διά αλύσεων και δουλείας;
Δεν ηξεύρω τι σκοπεύουν να πράξουν άλλοι εργάται. Όσον αφορά εμέ, εγώ λέγω, ή ελευθερίαν ή θάνατον - ή ζωήν ανθρωπίνη ή εξόντωσιν.
* Σχόλιο γραμμένο προφανώς από τον Πλάτωνα Δρακούλη και δημοσιευμένο στο τεύχος του περιοδικού του ιδίου "Έρευνα" το 1913, σελ. 15-16. Διατηρείται η ορθογραφία του συγγραφέα.
...Του Ισίδωρου Σιδερόπουλου
Η Πάτρα κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, γνώρισε μια αξιοσημείωτη διαδικασία αστικοποίησης. Δεν υπήρξε μόνο το φυτώριο των πολιτικών της «Παλαιάς Ελλάδας», αλλά και η μήτρα των αναρχικών εκφράσεων της σοσιαλιστικής σκέψης και δράσης (αναρχοσυνδικαλισμός, χριστιανοαναρχισμός ακόμη και ατομική τρομοκρατία).
Ένας από τους πιστούς οπαδούς της, ο Δημήτρης Καραμπίλιας, γράφει το Μάιο του 1947 μια από τις πολυάριθμες επιστολές του στον Γιάννη Κορδάτο, για να διασαφηνίσει, όπως τονίζει ο ίδιος, κάποια από τα γεγονότα που παρουσιάζονται στο έργο Ιστορία του Ελληνικού Εργατικού Κινήματος, που είχε εκδοθεί –πρώτη φορά- το 1931.
«Η Πάτρα υπήρξε πρωτοπόρος μεταξύ όλων των...
Tα ακόλουθα δύο ποιήματα γράφτηκαν από τον Πατρινό αναρχοσοσιαλιστή Bασίλη Δουδούμα, και αγαπήθηκαν και τραγουδήθηκαν από τους εργάτες της εποχής εκείνης:
Σηκωθήτε
Aφ' τον ύπνο τιναχθήτε και σκωθήτε στο ποδάρι
- δεν ακούτε της τρουμπέταις;
κάμετε τ' αητού το μάτι, του φιδιού τη γληγοράδα
κ' αφ' τα στήθια σας μουγκρίχτε σα μουγκρίζει το λιοντάρι.
Ήρθ' η ώρα, δεν ακούτε; όλοι απάνου στην αράδα
για σας σκίζουντ' η τρουμπέταις.
Aφ' την τσάπα μαυρισμένοι, στα πηγάδια, στον αέρα
- δεν ακούτε της τρουμπέταις;
Tόσα χρόνια σκάψε σκάψε ρέψανε τα κόκκαλά σας.
Tί π' αντέχετε ακόμα; σηκωθήτε, είν' ημέρα.
Ήρθ' η ώρα, ζωή νέα...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018