Δημήτρης Τρωαδίτης

Ιστορία Κοινωνικών Κινημάτων

22 Απριλίου 2021

• κοινωνικοί αγώνες
• εργατική τάξη
• Αυστραλία
• εργατικό κίνημα
• radicalism

Η Αυστραλία έχει ένα περήφανο εργατικό και συνδικαλιστικό κίνημα με πολλές και πλούσιες παραδόσεις. Την επόμενη βδομάδα έχουμε την 1η Μάη, που παραδοσιακά, εκτός από ημέρα των… λουλουδιών, είναι και ημέρα αγώνα της διεθνούς εργατικής τάξης. Κι αυτό γιατί αυτή την ημέρα το 1886 έγιναν οι μεγάλες διαδηλώσεις των τότε εργατικών συνδικάτων στις ΗΠΑ, με τις οποίες ζητείτο η καθιέρωση και θεσμοθέτηση της εργάσιμης ημέρας των οκτώ ωρών.

Πόσοι γνωρίζουν, όμως, ότι οι κινητοποιήσεις για το συγκεκριμένο θέμα είχαν ξεκινήσει πολύ πιο νωρίς στη Μελβούρνη και, μάλιστα, είχαν και επιτυχή κατάληξη;
Σαν χθες, 21 Απρίλη 1856, οι λιθοξόοι (stonemasons) στη Μελβούρνη, απήργησαν απαιτώντας εργάσιμη ημέρα 8 ωρών - δηλαδή μείωση από 10 ώρες την ημέρα Δευτέρα-Παρασκευή με 8 ώρες το Σάββατο, που εργάζονταν έως τότε. Διαδήλωσαν από το εργοτάξιό τους, το κτίριο Old Quadrangle στο Πανεπιστήμιο Μελβούρνης, μέχρι τη Βουλή, έχοντας και ένα πανό που έγραφε: «8 ώρες εργασίας - 8 ώρες αναψυχής - 8 ώρες ανάπαυσης».

Οι εργαζόμενοι αυτοί φαίνεται ότι ήταν καλά οργανωμένοι, γιατί σύντομα πέτυχαν το στόχο τους, και -το σπουδαιότερο- χωρίς απώλεια αμοιβών, για όσους απασχολούνταν σε δημόσια έργα στην πόλη. Τη Δευτέρα, 12 Μάη 1856, γιόρτασαν την νίκη τους με μια διαδήλωση 700 περίπου ατόμων από 19 επαγγέλματα. Αργότερα, αποφασίστηκε να αναγερθεί και σχετικό μνημείο, το Eight Hours Monument, απέναντι από το Εργατικό Κέντρο Μελβούρνης (Victorian Trades Hall) στη διασταύρωση των οδών Victoria και Swanston.

Η συντεχνία των λιθοξόων (Victorian Operative Stonemason’s Society) είχε ιδρυθεί το 1850 στη Μελβούρνη και η εσωτερική της λειτουργία βασιζόταν σε αυτή των μασονικών Στοών της εποχής, όταν δηλαδή οι Στοές ολόκληρης εκείνης της περιόδου είχαν προοδευτικό και χειραφετητικό χαρακτήρα.

Είχε στο μεταξύ, λάβει χώρα, το 1854 στο Ballarat της Βικτώριας, η εξέγερση των χρυσοθήρων, που συγκρούστηκαν με την αστυνομία και το στρατό, με αποτέλεσμα 30 χρυσοθήρες και 5 στρατιώτες να χάσουν τη ζωή τους. Μια εξέγερση που έγινε γνωστή ως Eureka Rebellion, από το όνομα μιας τοπικής μπυραρίας από όπου και άρχισε.

Ωστόσο, η εργάσιμη αυτή ημέρα των οκτώ ωρών, δεν ήταν για όλους. Αφορούσε μόνο τους άντρες εργαζόμενους ως λιθοξόους και ίσως άλλα επαγγέλματα, γιατί μόνο άντρες εργάζονταν εκεί.

Οι σύζυγοι, οι άγαμες κόρες και οι αδελφές των λιθοξόων δεν σταμάτησαν να εργάζονται 10 ώρες την ημέρα στο σπίτι, χωρίς να πληρώνονται γι’ αυτό. Τα κορίτσια που ήταν σε ηλικία εργασίας και απασχολούνταν στη συνήθη οικιακή εργασία ή ως μοδίστρες και ζούσαν στο σπίτι, έπρεπε να δώσουν ολόκληρο το μισθό τους στον πατέρα τους! Γι’ αυτά και για πολλά άλλα, δόθηκαν στη συνέχεια μακρόχρονοι και σκληροί αγώνες.