Alfredo M. Bonanno*
Σημείωση: Οι συντελεστές του Ούτε Θεός Ούτε Αφέντης διαφωνούν με πολλές από τις απόψεις των εξεγερτικών αναρχικών, ειδικά για το ζήτημα της οργάνωσης. Για μας, οι απόψεις αυτές είναι στην ουσία αντι-οργανωτικές. Πιστεύουμε ότι η αναρχική πολιτική οργάνωση, πάντα σε σύνδεση με το κίνημα της εργατικής τάξης και τα μαζικά κοινωνικά λαϊκά κινήματα είναι το “κλειδί” για ένα συνεκτικό μαζικό αναρχικό πολιτικό κίνημα. Το κείμενο δημοσιεύεται εδώ χάριν πολυφωνίας και ει δυνατόν ανάπτυξη διαλόγου.
*Σημείωση Μεταφραστή: Αρκετά έχουν λεχθεί σχετικά με την Αναρχική οργάνωση και τις ομάδες συγγένειας. Σε αυτό το κείμενο ο Ιταλός Αναρχικός Alfredo M. Bonanno καταθέτει την άποψη του πάνω σε αυτό το φλέγον θέμα που αποτελεί τροφή για σκέψη.
Οι αναρχικοί έχουν μια αμφίθυμη σχέση με το ζήτημα της οργάνωσης. Από τη μια μεριά είναι αυτοί που δέχονται μια μόνιμη δομή με ένα καλά καθορισμένο πρόγραμμα και μέσα στη διάθεσή τους (έστω και λίγα), που χωρίζεται σε προμήθειες, ενώ από την άλλη υπάρχει άρνηση οποιασδήποτε σταθερής σχέσης, έστω και βραχυπρόθεσμα.
Οι κλασικές αναρχικές ομοσπονδίες και οι ατομικιστές είναι τα δύο άκρα μιας απόδρασης από την πραγματικότητα της σύγκρουσης. Ο σύντροφος που ανήκει σε μια οργανωμένη δομή ελπίζει ότι ένας επαναστατικός μετασχηματισμός θα προκύψει από την αύξηση των αριθμών, άρα έχει τη φτηνή ψευδαίσθηση ότι η δομή είναι ικανή να ελέγξει οποιαδήποτε αυταρχική εμπλοκή ή οποιαδήποτε παραχώρηση στη λογική του κόμματος. Ο ατομικιστής σύντροφος φροντίζει το εγώ του και φοβάται οποιαδήποτε μορφή μόλυνσης, οποιαδήποτε παραχώρηση σε άλλους ή οποιαδήποτε ενεργή συνεργασία, πιστεύοντας ότι τέτοια πράγματα υποχωρούν και συμβιβάζονται.
Αυτό αποδεικνύεται ότι είναι το φυσικό επακόλουθο, ακόμη και για τους συντρόφους που αντιμετωπίζουν κριτικά το πρόβλημα της συγκεκριμένης οργάνωσης και της ομοσπονδίας ομάδων.
Έτσι, η οργάνωση γεννιέται πριν διεξαχθούν οποιοιδήποτε αγώνες και καταλήγει να προσαρμόζεται στην προοπτική ενός συγκεκριμένου είδους πάλης που —τουλάχιστον ένας υποθέτει— είναι να κάνει την ίδια την οργάνωση να αναπτυχθεί. Με αυτόν τον τρόπο η δομή έχει αντικαταστατική σχέση με τις κατασταλτικές αποφάσεις της εξουσίας, που για διάφορους λόγους κυριαρχούν στη σκηνή της ταξικής πάλης. Η αντίσταση και η αυτοοργάνωση των εκμεταλλευόμενων θεωρούνται ως μοριακά στοιχεία που πρέπει να συλληφθούν εδώ κι εκεί, αλλά αποκτούν νόημα μόνο όταν εισέρχονται και γίνονται μέρος της συγκεκριμένης δομής ή αφήνουν τους εαυτούς τους να ανασυγκροτηθούν σε μαζικούς οργανισμούς υπό το (περισσότερο ή λιγότερο άμεσο ) ηγεσία του τελευταίου.
Με αυτόν τον τρόπο πάντα περιμένει κανείς. Είναι σαν να είμαστε όλοι σε προσωρινή ελευθερία. Ελέγχουμε εξονυχιστικά τις συμπεριφορές της εξουσίας και είμαστε έτοιμοι να αντιδράσουμε (πάντα εντός των ορίων του δυνατού) ενάντια στην καταστολή που μας χτυπά, παίρνοντας σχεδόν ποτέ την πρωτοβουλία, εκθέτοντας τις παρεμβάσεις μας σε πρώτο πρόσωπο, ανατρέποντας τη λογική του ηττημένου. Όποιος αναγνωρίζει τον εαυτό του σε δομημένους οργανισμούς αναμένει να δει τον αριθμό των μελών του να αυξάνεται. Όποιος εργάζεται μέσα σε μαζικές δομές (για παράδειγμα στην αναρχοσυνδικαλιστική οπτική) περιμένει τις σημερινές μικρές απαιτήσεις να μετατραπούν σε μεγάλα επαναστατικά αποτελέσματα στο μέλλον. Εκείνοι που τα αρνούνται όλα αυτά αλλά περνούν και τον χρόνο τους περιμένοντας, ποιος ξέρει για τι, συχνά κολλάνε σε αγανάκτηση εναντίον όλων και όλων, σίγουροι για τις δικές τους ιδέες χωρίς να συνειδητοποιούν ότι δεν είναι παρά η άλλη πλευρά της οργανωτικής και προγραμματικής στάσης.
Πιστεύουμε ότι είναι δυνατόν να κάνουμε κάτι άλλο. Ξεκινάμε από τη σκέψη ότι είναι απαραίτητο να έρθουμε σε επαφή με άλλους συντρόφους για να περάσουμε στη δράση. Δεν είμαστε σε κατάσταση να δράσουμε μόνοι μας όσο ο αγώνας μας περιορίζεται σε πλατωνική διαμαρτυρία, όσο αιματηρή και τρομερή θέλετε, αλλά και πάλι πλατωνική. Αν θέλουμε να δράσουμε με ακρίβεια στην πραγματικότητα, πρέπει να είμαστε πολλοί.
Πώς μπορούμε να βρούμε τους συντρόφους μας; Έχουμε παραμερίσει εκ των προτέρων κάθε ζήτημα προγραμμάτων και πλατφορμών, απορρίπτοντάς τα μια για πάντα. Τι μένει λοιπόν; Συγγένεια.
Υπάρχουν συγγένειες και αποκλίσεις μεταξύ των αναρχικών. Δεν μιλάω εδώ για προσωπική συγγένεια, δηλαδή για συναισθηματικές πτυχές που συχνά φέρνουν τους συντρόφους κοντά (καταρχήν αγάπη, φιλία, συμπάθεια κ.λπ.), μιλάω για εμβάθυνση της αμοιβαίας γνώσης. Όσο περισσότερο μεγαλώνει αυτή η εμβάθυνση, τόσο μεγαλύτερη μπορεί να γίνει η συγγένεια. Στην περίπτωση του αντιθέτου, οι αποκλίσεις μπορεί να αποδειχθούν τόσο μεγάλες ώστε να καταστήσουν αδύνατη οποιαδήποτε ενέργεια. Η λύση λοιπόν βρίσκεται στην ανάπτυξη της αμοιβαίας γνώσης, που αναπτύσσεται μέσα από μια προβολική εξέταση των διαφόρων προβλημάτων που μας παρουσιάζει η ταξική πάλη.
Υπάρχει μια ολόκληρη σειρά προβλημάτων που θέλουμε να αντιμετωπίσουμε και συνήθως προσέχουμε να μην τα εξετάζουμε στο σύνολό τους. Συχνά περιοριζόμαστε σε ερωτήσεις που βρίσκονται κοντά, επειδή είναι αυτές που μας επηρεάζουν περισσότερο (καταπίεση, φυλακή κ.λπ.).
Αλλά ακριβώς η ικανότητά μας να εξετάσουμε το πρόβλημα που θέλουμε να αντιμετωπίσουμε είναι αυτή που οδηγεί στον καλύτερο τρόπο δημιουργίας συνθηκών συγγένειας. Αυτό προφανώς δεν μπορεί ποτέ να είναι απόλυτο ή συνολικό (εκτός από πολύ σπάνιες περιπτώσεις), αλλά μπορεί να είναι αρκετό για να δημιουργήσει σχέσεις διατεθειμένες για υποκριτική.
Εάν περιορίσουμε την παρέμβασή μας στις πιο προφανείς και επιφανειακές πτυχές αυτού που θεωρούμε ότι είναι τα ουσιαστικά προβλήματα, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να ανακαλύψουμε τη συγγένεια που επιθυμούμε. Θα περιπλανιόμαστε συνεχώς στο έλεος ξαφνικών, ανυποψίαστων αντιφάσεων που θα μπορούσαν να ανατρέψουν οποιοδήποτε έργο παρέμβασης στην πραγματικότητα. Επιμένω να επισημαίνω ότι η συγγένεια δεν πρέπει να συγχέεται με το συναίσθημα. Μπορούμε να αναγνωρίσουμε τη συγγένεια με συντρόφους που δεν μας αρέσουν ιδιαίτερα και από την άλλη με συντρόφους με τους οποίους δεν έχουμε καμία συγγένεια.
Μεταξύ άλλων, είναι σημαντικό να μην αφήνουμε τον εαυτό μας να παρεμποδίζεται στη δράση του από ψευδή προβλήματα, όπως η εικαζόμενη διαφοροποίηση μεταξύ συναισθημάτων και πολιτικών κινήτρων. Από όσα ειπώθηκαν παραπάνω μπορεί να φαίνεται ότι τα συναισθήματα πρέπει να διατηρούνται χωριστά από την πολιτική ανάλυση, ώστε να μπορούμε, για παράδειγμα, να αγαπάμε κάποιον και να μην μοιραζόμαστε καθόλου τις ιδέες του και το αντίστροφο. Αυτό είναι σχεδόν εφικτό, ανεξάρτητα από το πόσο τρακαρισμένο μπορεί να είναι. Η προσωπική πτυχή (ή αυτή των συναισθημάτων, αν θέλετε) πρέπει να περιλαμβάνεται στην παραπάνω έννοια της μετάβασης στο φάσμα των προβλημάτων, καθώς το να υποκύψουμε ενστικτωδώς στις παρορμήσεις μας συχνά σημαίνει έλλειψη προβληματισμού και ανάλυσης ή ότι δεν είμαστε σε θέση να παραδεχθούμε απλά που κατέχεται από τον θεό.
Από αυτά που είπαμε αρχίζει τώρα να προκύπτει, έστω και νεφελωδώς, μια πρώτη προσέγγιση του τρόπου με τον οποίο θεωρούμε την αναρχική ομάδα: ένας αριθμός συντρόφων που συνδέονται με μια κοινή συγγένεια.
Όσο περισσότερο γίνεται το έργο που χτίζουν μαζί αυτοί οι σύντροφοι, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η συγγένειά τους. Από αυτό προκύπτει ότι η πραγματική οργάνωση, η αποτελεσματική (και όχι πλασματική) ικανότητα να ενεργούμε μαζί, δηλαδή να βρίσκουμε ο ένας τον άλλον, να κάνουμε αναλύσεις και να περνάμε στη δράση, είναι σε σχέση με τη συγγένεια που έχει επιτευχθεί και δεν έχει καμία σχέση με λίγο πολύ καμουφλαρισμένα μονογράμματα. προγράμματα, πλατφόρμες, σημαίες ή κόμματα.
Η ομάδα συγγένειας είναι επομένως μια συγκεκριμένη οργάνωση που συγκεντρώνεται γύρω από κοινές συγγένειες. Αυτά δεν μπορούν να είναι πανομοιότυπα για όλους, αλλά διαφορετικοί σύντροφοι θα έχουν άπειρες δομές συγγένειας, τόσο πιο ποικίλες όσο ευρύτερη είναι η προσπάθεια της αναλυτικής αναζήτησης.
Από αυτό προκύπτει ότι όλοι αυτοί οι σύντροφοι θα τείνουν επίσης προς την ποσοτική ανάπτυξη, η οποία όμως είναι περιορισμένη και όχι ο κύριος στόχος της δραστηριότητας. Η αριθμητική ανάπτυξη είναι απαραίτητη για δράση και είναι επίσης μια δοκιμή του εύρους των αναλύσεων που αναπτύσσει κανείς και της ικανότητάς του να ανακαλύπτει σταδιακά τη συγγένεια με μεγαλύτερο αριθμό συντρόφων.
Από αυτό προκύπτει ότι ο οργανισμός που γεννιέται με αυτόν τον τρόπο θα καταλήξει να δίνει στον εαυτό του κοινά μέσα παρέμβασης. Πρώτον, ένα εργαλείο συζήτησης απαραίτητο για ανάλυση που είναι ικανό, στο μέτρο του δυνατού, να παρέχει ενδείξεις για ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων και, ταυτόχρονα, να αποτελεί σημείο αναφοράς για την επαλήθευση — σε προσωπικό ή συλλογικό επίπεδο — των συγγενειών ή των αποκλίσεων που προκύπτουν.
Τέλος, πρέπει να ειπωθεί ότι αν και το στοιχείο που συγκρατεί μια ομάδα αυτού του είδους είναι αναμφίβολα η συγγένεια, η προωθητική της πτυχή είναι η δράση. Το να περιοριστεί κανείς στο πρώτο στοιχείο και να αφήσει το άλλο στη δεύτερη θέση θα είχε ως αποτέλεσμα τις σχέσεις να μαραίνονται στη βυζαντινή τελειομανία.
*Μετάφραση: Αργύρης Αργυριάδης.
