Αργύρης Αργυριάδης
Στην γενικότερη αποϊδεολογικοποίηση αλλά και τη σύγχυση των καιρών μας, ακούγονται εύτακτοι, εύηχοι και νέοι όροι που έρχονται να υπερκεράσουν τον παλιό, ξεπερασμένο λόγο των προηγούμενων κινημάτων. Συχνά έχουν τέτοιο εύρος ώστε να τους χωρούν, αν όχι όλους, τουλάχιστον τους περισσότερους. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με την επίκληση στο «Ανταγωνιστικό κίνημα» ή στον «κόσμο του αγώνα» ως απότοκο του πρώτου για να συμπεριλάβουν κάτω από μια ομπρέλα τον χώρο της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, κινήματα πόλης, λαϊκές συνελεύσεις, σωματεία βάσης, κομμουνιστικοποιημένες ομάδες, τον αντιεξουσιαστικό ή ακόμα και τον Αναρχικό χώρο.
Στην ουσία πρόκεται για όρο που επινοήθηκε από τον κοινωνιολόγο Alberto Melucci, ο οποίος προσδιόρισε τέσσερα είδη συμπεριφοράς στα νέα κοινωνικά κινήματα:
* Ανταγωνιστικό κίνημα
* Συγκρουσιακή δικτύωση
* Διεκδικητικό κίνημα
* Πολιτικό κίνημα
Το ανταγωνιστικό κίνημα είναι αυτό που αμφισβητεί το υφιστάμενο κοινωνικό και πολιτικό σύστημα με τον πιο θεμελιακό τρόπο. Δεν αμφισβητεί απλώς την κατανομή των πόρων μεταξύ των διαφόρων κοινωνικών τάξεων και ομάδων αλλά κυρίως την ιδεολογική και οργανωτική βάση για την παραγωγή, τη διανομή και την ανταλλαγή σημαντικών κοινωνικών και οικονομικών αγαθών.
Οι φορείς που συμμετέχουν στο ανταγωνιστικό κίνημα συχνά υιοθετούν την λογική της άμεσης δράσης και αυτή η επιλογή γίνεται όχι μόνο με όρους ιδεολογίας, διότι η αναφορά στον αντικαπιταλισμό ή η εναντίωση στην εξουσία δεν αποτελούν ιδεολογία. Σε ορισμένες εποχές εμφανίζονται τέτοια κινήματα με συγκεκριμένα πλαίσια και αποτελούν τμήματα υπαρκτών μαζικών κινημάτων και αρχικά αντιμετωπίζονται ως απειλή για το σύστημα που προσπαθήσει να τα καταστείλει. Ειδικά δε αν δεν έχουν στιβαρή ιδεολογική αναφορά.
Ένα ανταγωνιστικό κίνημα μπορεί να οδηγήσει στην γενική άρνηση των διαδικασιών διαμεσολάβησης και μπορεί να μεταστοιχειωθεί ως επαναστατικό, είτε παίρνοντας μορφές ενσωμάτωσης, αφομοίωσης μεταβάλλονται σε περιφραγμένες περιοχές αντι-κουλτούρας που συνήθως καταλήγουν σε αντικείμενο εμπορευματοποίησης και εντέλει ιδιόμορφης ενσωμάτωσης στο ίδιο το σύστημα που ριζικά υποτίθεται ότι αμφισβητούν.
Ο Αναρχισμός είναι κάτι παραπάνω από «ανταγωνιστικό κίνημα» διότι στην ιστορία του δημιούργησε και συγκρουσιακές δικτυώσεις (προπαγάνδα με την δράση). Είχε διεκδικήσεις (8ωρο – Αναρχικοί Σικάγο, αναρχοσυνδικαλισμός, ενώ είναι ένα ξεκάθαρο ιδεολογικό και πολιτικό κίνημα, στο οποίο δεν χωράνε όλοι γενικά και αόριστα διότι έχει συγκεκριμένες στοχεύσεις, επιλογές και ηθική εφόσον θεωρεί ότι τα μέσα πρέπει να συνάδουν με τους σκοπούς και το αντίστροφο.
Κατά την άποψή μου λοιπόν ο όρος ανταγωνιστικό κίνημα είναι άστοχος για τον Αναρχισμό. Αντίθετα, βολεύει ομαδοποιήσεις, κινήσεις αλλά και ξεπερασμένες πρωτοπορίες που, είτε δεν έχουν ιστορία είτε πια μικρή απεύθυνση να ενταχθούν και να συμμετέχουν σε κάτι μεγαλύτερο, «λαϊκότερο», ταξικό, από τα κάτω, «βάσης», αντιιπεριαλιστικό κοκ.
Το ζήτημα σήμερα με την υποχώρηση της ταξικής και κοινωνικής πάλης η δημιουργία ευρύτερων μετώπων δεν επαρκεί από μόνη της διότι μπορούν είτε να ενσωματωθούν είτε να οδηγηθούν και σε λάθος ατραπούς ακόμα και με τους αντίπαλους αν δεν έχουν ξεκάθαρο ιδεολογικό πρόταγμα (βλέπε αντιεμβολιαστές κοκ).
Η συμμετοχή σε έναν ξεκάθαρα οργανωμένο και φυσικά πολύμορφο αγώνα μέσα από στιβαρές ομαδοποιήσεις με συγκεκριμένο αλλά όχι προσωρινό ή ευκαιριακό στόχο, είναι μονόδρομος για την επανεκκίνηση των Αναρχικών διακριτά και από χώρος να γίνει Κίνημα, αλλιώς είναι καταδικασμένοι να αλληθωρίζουν στο επέκεινα.
