Felipe Correa
Το κράτος ήταν πάντα η κληρονομιά κάποιας προνομιούχας τάξης: μια ιερατική τάξη, μια αριστοκρατική τάξη, η αστική τάξη, μια γραφειοκρατική τάξη στο τέλος.
Μιχαήλ Μπακούνιν
Το άρθρο αυτό -που εξήχθη σχεδόν πλήρως από το βιβλίο μου Teoria Bakuniniana do Estado [Μπακουνική Θεωρία του Κράτους] - έχει στόχο να παρουσιάσει μια σύντομη συζήτηση για τη θεωρία των κοινωνικών τάξεων και της γραφειοκρατίας έτσι όπως διατυπώθηκε από τον Μιχαήλ Μπακούνιν στην αναρχική περίοδο της ζωής του.
Ποια είναι τα κριτήρια που καθορίζουν τις κοινωνικές τάξεις; Ποιες είναι οι κοινωνικές τάξεις; Υπάρχουν κυρίαρχες και καταπιεσμένες τάξεις; Πώς μπορεί να οριστεί η ταξική πάλη; Τι είναι η γραφειοκρατία; Πώς σχετίζεται με άλλα κοινωνικά στρώματα; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα στα οποία το κείμενο προσπαθεί να απαντήσει.
Κοινωνικές τάξεις και ταξική πάλη
Για τον Μπακούνιν, οι κοινωνικές τάξεις είναι θεμελιώδη χαρακτηριστικά της καπιταλιστικής κοινωνίας και αποτελούνται από την κοινωνική παραγωγή και αναπαραγωγή.
Στην ανθρώπινη κοινωνία [...] οι διαφορές στις τάξεις είναι, ακόμα, πολύ έντονες, και όλος ο κόσμος θα ξέρει να διακρίνει την ευγενή αριστοκρατία από την οικονομική αριστοκρατία, την ανώτερη αστική τάξη από τη μικροαστική τάξη και την τελευταία από τα προλεταριάτο των εργοστασίων και των πόλεων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, επίσης, τον μεγάλο γαιοκτήμονα από τον αγρότη και τον αγρότη που καλλιεργεί τη γη του, τον γεωργό από τον απλό προλετάριο του χωριού.
Σε αυτό το απόσπασμα αναφέρομαι σε λίγες και συγκεκριμένες κοινωνικές τάξεις, οι οποίες είναι σαφώς, περισσότερο ή λιγότερο, οι άρχοντες, οι
γαιοκτήμονες, η αστική τάξη, το προλεταριάτο (της πόλης και της υπαίθρου) και η αγροτιά. Σε άλλα κείμενα, ο συγγραφέας επισημαίνει την ύπαρξη και άλλων ακόμα συγκεκριμένων κοινωνικών τάξεων: «ιερατική τάξη», «γραφειοκρατική τάξη» και «κουρελοπρολεταριάτο». Έτσι, εκτός από τις τάξεις που αναφέρονται παραπάνω, υπάρχουν τουλάχιστον τρεις άλλες: ο κλήρος, η γραφειοκρατία και οι περιθωριοποιημένοι σε γενικές γραμμές, ή «λούμπεν προλεταριάτο», σύμφωνα με την μαρξιστική ορολογία.
Κατά τη συζήτηση όσον αφορά τα κριτήρια ορισμού των κοινωνικών τάξεων, ο Μπακούνιν επισημαίνει τις έννοιες της κυριαρχίας και το προνόμιο ως τα κύρια θεμέλια. Χάρη στη σημασία της οικονομικής σφαίρας στην κοινωνική δυναμική, τα οικονομικά προνόμια και η κυριαρχία αποτελούν βασικά κριτήρια σε αυτή την σύλληψη: «αποκλειστική κυριότητα της γης», ένα προνόμιο της αριστοκρατίας στην εποχή του, και το «μονοπώλιο του κεφαλαίου, οι βιομήχανοι και οι εμπορικές επιχειρήσεις», προνόμιο της αστικής τάξης της εποχής της, αποτελούν τις βάσεις της οικονομικής κυριαρχίας τόσο από τους ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής και διανομής σε σχέση με τους εργαζομένους τους μισθωτούς της πόλης και της υπαίθρου, καθώς και των γαιοκτημόνων σε σχέση με τους φτωχούς αγρότες ή ακόμη και τους μικροκαλλιεργητές. Η διαφορά μεταξύ πλουσίων και φτωχών, με βάση την ιδιοκτησία του κεφαλαίου, προϋποθέτει επίσης ένα άλλο σημαντικό οικονομικό προνόμιο και συμβάλλει στην ταξική κυριαρχία.
Ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, συμπεριλαμβανομένης της γης, της διανομής και των κεφαλαίων συνεπάγεται, σύμφωνα με τον συγγραφέα, «την εκμετάλλευση της υποταγμένης εργασίας, ή τον εξαναγκασμός στην πείνα σε βάρος των λαϊκών μαζών» και, συνεπώς, αυξάνει τις κοινωνικές ανισότητες, κάνοντας τον πλούσιο πλουσιότερο και τον φτωχό φτωχότερο.
Ωστόσο, τα οικονομικά κριτήρια δεν...
Ο Βούλγαρος αναρχικός Alexander Nakov (Бай Сандо) πέθανε το πρωί της 10ης Νοεμβρίου 2018, στην ηλικία των 99 ετών.
Ένας από τους τελευταίους αναρχικούς που επέζησαν από τα σταλινικά γκούλαγκ της Βουλγαρίας. Είχαμε τη μεγάλη τιμή να τον γνωρίσουμε στο 4ο Βαλκανικό Αναρχικό Φεστιβάλ Βιβλίου που διεξήχθη στη Θεσσαλονίκη το 2009. Ο ίδιος δάκρυσε όταν είδε τόσο κόσμο στην Ελλάδα να μοιράζεται τις ελευθεριακές ιδέες και να μαζεύεται στο φεστιβάλ αλλά και στην πορεία, η οποία έλαβε χώρα την επόμενη μέρα. Τις μέρες εκείνες δέχτηκε να μας παραχώρησει μία συνέντευξη, η οποία αποτελεί για εμάς σήμερα ένα ντοκουμέντο, ένα...
Το ζευγάρι των Βούλγαρων αναρχικών, η Μαριόλα Μίλκοβα Σιράκοβα και ο Γκεόργκι Σεϊτάνοφ, συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν μαζί για τις ιδέες τους στις 26 Μάη 1925.
Ο Γκεόργκι Σεϊτάνοφ γεννήθηκε στις 14 Φλεβάρη 1896 στην πόλη Γιάμπολ της Βουλγαρίας και συνελήφθη για πρώτη φορά από την αστυνομία για την πολιτική του δράση το 1913. Ακολούθησε μια περίοδος περιπλάνησης σε διάφορες χώρες (Ρουμανία, Τουρκία, Παλαιστίνη, Αίγυπτος) ώσπου να καταλήξει στο Παρίσι.
Το 1914 επιστρέφει στη Βουλγαρία και συλλαμβάνεται εκ νέου. Στη φυλακή οργανώνει εξέγερση κρατουμένων. Το 1917 δραπετεύει και κατευθύνεται στην επαναστατημένη Ρωσία. Στα τέλη του 2018 διαφωνώντας με την τροπή των...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018