Σημείωμα του Ούτε Θεός Ούτε Αφέντης εν είδει προλόγου
Εδώ γίνεται λόγος για μια άλλη πτυχή της δράσης του Πλωτίνου Ροδοκανάτη, η οποία δεν τονίζεται επαρκώς από εκείνους τους Έλληνες ιστορικούς -και μη- που έχουν ασχοληθεί με αυτόν. Μια ακόμα ένδειξη της ιδεολογικής και κοινωνικής πανσπερμίας, αλλά και της αλληλοεπικάλυψης απόψεων και ιδεών, που επικρατούσε στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, όταν ξεκινούσαν τα πρώτα τους βήματα τόσο το αναρχικό όσο και το μετέπειτα σοσιαλιστικό κίνημα και οι οργανώσεις τους. Μεταφράζοντας και δημοσιεύοντας αυτό το κείμενο ας μην θεωρηθεί ότι υιοθετούμε τον λεγόμενο μορμονισμό αλλά και τον ειρηνισμό. Το κάνουμε απλώς για να φωτίσουμε κάποια ιστορικά στοιχεία και τίποτα παραπάνω.
Από τους Jason M. Brown και Christopher J. Nielsen*
Άνθρωποι! Όχι άλλες κυβερνήσεις.
Κυβερνήσεις! Όχι άλλοι κανονιστικοί νόμοι.
Νόμοι! Προστασία, φυσικότητα και όχι άλλες συγχύσεις ή σοφιστείες.
Αυτή είναι η τριπλή προϋπόθεση της κοινωνικής αναγέννησης.
-Rhodakanaty, 1877
Εισαγωγή
Καθώς μιλούσαμε με έναν υπάλληλο των Ειδικών Συλλογών στη Βιβλιοθήκη του BYU, ένας άλλος υπάλληλος -ένας καθαρόαιμος νεαρός άνδρας- άκουσε τη συζήτησή μας με την ηλικιωμένη γυναίκα που μας βοηθούσε.
"Ναι, ήταν ο πρώτος Μορμόνος που προσηλυτίστηκε στο Μεξικό. Έτυχε επίσης να είναι πεπεισμένος αναρχικός", είπα.
"Πώς τον έλεγαν;", παρενέβη ο νεαρός από περιέργεια.
"Plotino Rhodakanaty", είπε ένας από εμάς.
"Χμμ, έκανα την ιεραποστολή μου στο Μεξικό, αλλά δεν τον έχω ακούσει ποτέ". Ανασήκωσε τους ώμους του και απομακρύνθηκε.
Το θέμα αυτού του άρθρου κατέχει εξέχουσα θέση στην ιστορία των Μορμόνων, του Μεξικού και των ριζοσπαστών, ωστόσο είναι σχεδόν άγνωστος στα μέλη της μορμονικής κοινότητας. Ο Plotino Constantino Rhodakanaty, ένας Έλληνας μετανάστης στο Μεξικό, ο οποίος ήταν σύγχρονος του Brigham Young και του John Taylor, έγινε ο πρώτος Μορμόνος, ο πρώτος χειροτονημένος πρεσβύτερος και ο πρώτος πρόεδρος τμήματος στο Μεξικό. Παρ’ ότι τελικά εγκατέλειψε την Εκκλησία, ο Rhodakanaty δεν απορρίπτεται αμέσως ως ένας "αδύναμα προσηλυτισμένος" ή κάποιος που δεν ήταν πρόθυμος να υποβληθεί σε θυσίες. Αν μη τι άλλο, ήταν ότι ο Rhodakanaty ήταν υπερβολικά αφοσιωμένος σε αυτό που θεωρούσε ως Ευαγγέλιο και η ανυπομονησία του με την απόφαση των ηγετών της Εκκλησίας να μην εφαρμόζουν επίσημους κοινοτικούς οικισμούς τύπου United Order στο Μεξικό κατά την πρώιμη εκείνη περίοδο, κόστισε στην εκκλησία των Μορμόνων έναν αφοσιωμένο και παθιασμένο σύμμαχο.
Ο Rhodakanaty αποτέλεσε επίσης μία από τις πρώτες ριζοσπαστικές επιρροές στο μεξικανικό εργατικό, αγροτικό και αναρχο-σοσιαλιστικό κίνημα. Το φυλλάδιό του "Cartilla Socialista" ήταν ένα από τα πρώτα σοσιαλιστικά κείμενα στο Μεξικό στο οποίο περιέγραφε ένα όραμα για ουτοπικές σοσιαλιστικές κοινότητες. Με την άφιξή του στο Μεξικό, ξεκίνησε αμέσως ένα σχολείο για αγρότες και Ινδιάνους, ενώ ξεκίνησε επίσης την πρώτη σοσιαλιστική οργάνωση στο Μεξικό, την La Social, οργάνωσε τα πρώτα εργατικά συνέδρια και ήταν παθιασμένος υποστηρικτής των δικαιωμάτων των γυναικών.
Ελπίζουμε να παράσχουμε μια σύντομη εισαγωγή γι’ αυτόν τον άγνωστο αλλά σημαντικό χαρακτήρα της μορμονικής, μεξικανικής και ριζοσπαστικής ιστορίας. Μας ενδιαφέρει επίσης να διερευνήσουμε εν συντομία τι ήταν αυτό που προσέλκυσε στον μορμονισμό αυτόν τον νεαρό ριζοσπάστη. Θεωρούμε ότι ο Rhodakanaty είναι μια εμπνευσμένη φιγούρα που ενσαρκώνει τα φαινομενικά παράδοξα της προσπάθειας συμφιλίωσης των θρησκευτικών και πολιτικών ιδεών όχι μόνο σε μια ολιστική κοσμολογία, αλλά και σε μια συστηματική κριτική του καπιταλισμού με ηθικο-πνευματικούς όρους που επιδιώκει να προσφέρει ουσιαστική και εποικοδομητική αντίσταση και εναλλακτικές λύσεις στις αδικίες που δημιουργεί αυτό το σύστημα.
Πρώιμη ζωή και μετανάστευση στο Μεξικό
Ο Πλωτίνος Κωνσταντίνος Ροδακανάτης γεννήθηκε στην Αθήνα στις 14 Οκτωβρίου 1828. Η μητέρα του ήταν Αυστριακή και ο πατέρας του Έλληνας - και οι δύο προέρχονταν από εύπορες οικογένειες. Ο πατέρας του ήταν γιατρός και συγγραφέας, αλλά πέθανε στη μάχη στον επιτυχημένο ελληνικό πόλεμο της ανεξαρτησίας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο Ροδακανάτης μετακόμισε στη συνέχεια στη Βιέννη για να ζήσει με τη μητέρα του και την οικογένειά της, όπου άρχισε τις σπουδές του στην Ιατρική. Το 1848 μετακόμισε στο Βερολίνο για να συνεχίσει τις σπουδές του, αλλά σύντομα ανέπτυξε μια βαθιά αγάπη για τη φιλοσοφία. Του άρεσε ιδιαίτερα ο Χέγκελ, αλλά διάβαζε πολλά άλλα. Ενώ ήταν φοιτητής στο Βερολίνο, ασχολήθηκε με την πολιτική και ταξίδεψε στη Βουδαπέστη για να συμμετάσχει σε μια εξέγερση υπέρ της ανεξαρτησίας της Ουγγαρίας, η οποία καταπνίγηκε βάναυσα.
Το 1850 ο Ροδακανάτης ταξίδεψε στο Παρίσι, όπου θα έμενε μέχρι το 1857, για να συναντήσει προσωπικά έναν από τους αγαπημένους του συγγραφείς: τον Γάλλο αναρχικό Πιερ Ζοζέφ Προυντόν. Ενώ βρισκόταν στο Παρίσι, ο Rhodakanaty συνέχισε τη μελέτη της φιλοσοφίας του και, προφανώς, συνάντησε αρκετούς εξόριστους από το Μεξικό, οι οποίοι ενημέρωσαν τον νεαρό ιδεαλιστή για την πρόθεση του τότε Μεξικανού προέδρου Ignacio Comonfort, να προωθήσει τον αποικισμό δίνοντας γη σε ξένους που ήταν πρόθυμοι να εγκατασταθούν στο Μεξικό. Ενθουσιασμένος από την πιθανότητα δωρεάν γης, ο Rhodakanaty προετοιμάστηκε για να ταξιδέψει στο Μεξικό μετακομίζοντας εν τω μεταξύ στην Ισπανία για να μάθει ισπανικά. Ωστόσο, το 1857 ο Comonfort εκθρονίστηκε στους πολέμους της La Reforma. Στο άκουσμα της είδησης, ο Rhodakanaty αποφάσισε να παραμείνει στην Ισπανία και να συνεχίσει τη μελέτη των ισπανικών. Εδώ δημοσίευσε το πρώτο του φιλοσοφικό έργο, με τίτλο "De la Naturaleza".
Άφιξη στο Μεξικό και μεταστροφή στον μορμονισμό
Μόλις έλαβε την είδηση ότι οι πόλεμοι της La Reforma είχαν λήξει, το 1861 ο Rhodakanaty δεν έχασε χρόνο αναχωρώντας για το Μεξικό και έφτασε στη Veracruz με ατμόπλοιο το ίδιο έτος. Αμέσως κατευθύνθηκε προς την πρωτεύουσα, την Πόλη του Μεξικού. Μόλις έφτασε εκεί ο Rhodakanaty, άρχισε να επεξεργάζεται το όραμά του. Ξεκίνησε με τη δημοσίευση ενός άρθρου με τίτλο "La Cartilla Socialista", το οποίο παρουσίαζε το πρόγραμμα του Σαρλ Φουριέ (Charles Fourier) για τον αγροτικό σοσιαλισμό. Το "La Cartilla" ήταν ένα από τα πρώτα σοσιαλιστικά κείμενα που δημοσιεύτηκαν στο Μεξικό και ξεκινά με το ερώτημα:
Ποιος είναι ο πιο υψηλός και λογικός στόχος στον οποίο μπορεί να αφιερωθεί η ανθρώπινη νοημοσύνη; Η επίτευξη της παγκόσμιας ένωσης, ατόμων και λαών, προκειμένου να εκπληρωθούν οι γήινοι σκοποί της ανθρωπότητας.
Το "La Cartilla" και τα γραπτά του για τον Σπινόζα άρχισαν να προσελκύουν πιστούς οπαδούς από εκκολαπτόμενους Μεξικανούς ριζοσπάστες, μεταξύ των οποίων και ο φοιτητής Francisco Zalacosta. Το 1863, ο Rhodakanaty και άλλοι σχημάτισαν τη Σοσιαλιστική Φοιτητική Ομάδα, που αργότερα ονομάστηκε La Social, για να διαδώσουν το μήνυμα της κατάργησης του κράτους, του συνεταιρισμού, της παγκόσμιας αδελφοσύνης και της ισότητας.
Στη συνέχεια, ο Rhodakanaty αποφάσισε να επικεντρώσει τις προσπάθειές του στους αγρότες της υπαίθρου, οι οποίοι πίστευε ότι είχαν ήδη κοινοτιστικές και σοσιαλιστικές τάσεις, παρά την καταπίεση και την εκμετάλλευσή τους από τους πλούσιους γαιοκτήμονες. Για να το πετύχει αυτό, ο Rhodakanaty μετακόμισε στην περιοχή Chalco όπου ίδρυσε ένα σχολείο με την ονομασία La Escuela del Rayo y del Socialismo [Το σχολείο του φωτός και του σοσιαλισμού], όπου δίδασκε γραφή και ανάγνωση, οργανωτικές δεξιότητες και τον αναρχικόσοσιαλισμό των Φουριέ και Προυντόν. Σύντομα ο Zalacosta προσχώρησε σε αυτόν και δίδαξαν μαζί για πάνω από δύο χρόνια. Το 1867 ο Rhodakanaty μετακόμισε πίσω στην Πόλη του Μεξικού, νιώθοντας σίγουρος ότι ο Zalacosta, και ο πρώην μαθητής Chávez López θα μπορούσαν να συνεχίσουν τη σχολή.
Επιστρέφοντας στην Πόλη του Μεξικού, ο Rhodakanaty συνέχισε να γράφει και να οργανώνει, ενώ άρχισε να εργάζεται σε μια Ευαγγελική Εκκλησία διδάσκοντας φιλοσοφία και ελληνικά. Το 1875, ωστόσο, έπεσε πάνω σε τμήματα του Βιβλίου του Μόρμον που μεταφράστηκαν από τον (τότε) πρόσφατα προσηλυτισμένο Φιλιππινέζο Melitón Gonzalez Trejo και τον συνοριοφύλακα Daniel W. Jones. Σύμφωνα με τα απομνημονεύματα του Jones, ο Rhodakanaty έγραψε διάφορες επιστολές στον ίδιο και στον συνεργάτη του μεταφραστή Trejo δηλώνοντας εμφατικά ότι είχε δει ένα όραμα στο οποίο γνώρισε ότι το βιβλίο ήταν ο λόγος του Θεού. Σε μια επιστολή με ημερομηνία 15 Νοεμβρίου 1878, ο Rhodakanaty διακηρύσσει ότι είχε γνωρίσει την "αλήθεια και την καθαρότητα της πίστης των Μορμόνων" διαβάζοντας το Βιβλίο του Μορμόνου.
Στις 15 Δεκεμβρίου 1878 ο Rhodakanaty, μαζί με άλλους τρεις οπαδούς της νέας πίστης, έγραψε και έστειλε μια επιστολή στο Salt Lake ζητώντας να σταλούν ιεραπόστολοι στο Μεξικό, όπου προφανώς υπό την καθοδήγηση του Rhodakanaty υπήρχαν περίπου 20 μέλη μιας ομάδας συζήτησης που αυτοαποκαλούνταν Μορμόνοι. Στην επιστολή παρουσιάζονται οι ίδιοι ως ομάδα, ότι, έχοντας κληθεί σε μια ιδιωτική συνάντηση στην οικία που ανήκει στον Dr. Plotino Constantino Rhodakanaty, διευθύνοντα προαγωγό της ίδιας Εκκλησίας, με σκοπό την οργάνωση ενός μικρού κύκλου ή κοινότητας θρησκευτικών και κοινωνικών πεποιθήσεων σε αυτή την πρωτεύουσα, ο εν λόγω κύριος μας διάβασε για τον σκοπό αυτό ένα έργο με τίτλο "Επιλεγμένες επιλογές από το Βιβλίο του Μόρμον", μεταφρασμένο στα ισπανικά από τους αιδεσιμότατους πρεσβύτερους Meliton G. Trejo και Daniel W. Jones, το μυστικιστικό και άκρως υπερβατικό νόημα του οποίου μας διασαφήνισε αργότερα ο ίδιος Doctor, ο οποίος μας απέδειξε και μας έπεισε πλήρως για την απόδειξη της θεϊκής προέλευσης ενός τόσο πολύτιμου βιβλίου και για την υψηλή αποστολή που έχει να επιτελέσει το δόγμα του στον κόσμο, προκαλώντας μέσω της απολύτως προνοητικής και θεϊκής επιρροής του μια πλήρη ανθρωπιστική παλίμψη ή μεταμόρφωση στη θρησκευτική καθώς και στην ηθική, κοινωνική και πολιτική τάξη.
Η επιστολή συνεχίζει αναφέροντας ότι θεωρούσαν την Εκκλησία των Μορμόνων ως νόμιμη διάδοχο της πρωτόγονης εκκλησίας από την εποχή του Χριστού και ότι οι οπαδοί της περιμένουν με αγωνία να λάβουν την ιεροσύνη. Η επιστολή καταλήγει: “Θα παρακαλούσατε, οι πιο άξιοι αδελφοί μας, να ικανοποιήσετε το δίκαιο και ταπεινό αίτημά μας, μέσω του οποίου ολόκληρο το σύμπαν θα λάβει μια ακόμη απόδειξη ότι η Αγία Θρησκεία μας είναι αληθινή, επειδή δεν απορρίπτει τα παρακάλια των ένθερμων προσηλυτιστών της, μεταδίδοντας έτσι τη φιλανθρωπία στη χάρη που χορηγεί στους υπηρέτες της στην πίστη”.
Μετά από μια σύντομη αλληλογραφία με τον Rhodakanaty, ο πρόεδρος της Εκκλησίας των Μορμόνων John Taylor -που κρυβόταν από τους ομοσπονδιακούς αστυνόμους επειδή ασκούσε την Πολυγαμία- έστειλε μια αντιπροσωπεία ιεραποστόλων που έφτασε στη Veracruz στις 14 Νοεμβρίου 1879. Ο James Z. Stewart και ο Meliton G. Trejo, και οι δύο έμπειροι ιεραπόστολοι που μιλούσαν ισπανικά, κλήθηκαν και συνοδεύονταν από τον νεοχειροτονηθέντα απόστολο των LDS Moses Thatcher για να επιβλέψουν και να αφιερώσουν το Μεξικό για το κήρυγμα του Ευαγγελίου. Μέχρι τις 16 Νοεμβρίου, η ομάδα είχε συναντήσει τον Rhodakanaty και τους Μορμόνους συντρόφους του και είχε αποκτήσει ευνοϊκή εντύπωση για την ομάδα. Ο Thatcher έγραψε στο ημερολόγιό του: "Ο Doctor Plotino Constantino Rhodakanaty ήταν ευτυχής που μας είδε και αμέσως είχαμε καλή εντύπωση για την ειλικρίνεια και την ευφυΐα του". Μετά από τέσσερις ημέρες έντονης συζήτησης και ανταλλαγής απόψεων, ο Rhodakanaty και ο Silviano Arteaga βαπτίστηκαν. Τέσσερις ημέρες αργότερα, ο Rhodakanaty και τρεις άλλοι χειροτονήθηκαν πρεσβύτεροι και ο Rhodakanaty ορίστηκε ως Πρόεδρος του κλάδου, ή ηγέτης της νεοσύστατης κοινότητας.
Το 1880, ο Rhodakanaty βοήθησε στη μετάφραση του φυλλαδίου “A Voice of Warning” (Μια φωνή προειδοποίησης) που έγραψε ο απόστολος των Μορμόνων Parley P. Pratt. Ωστόσο, ο Rhodakanaty σύντομα έχασε την υπομονή του με τους ηγέτες των Μορμόνων όταν έγινε σαφές ότι δεν επεδίωκαν να εφαρμόσουν αγροτικές κοινότητες τύπου United Order στο Μεξικό. Ο Rhodakanaty ήθελε να ξεκινήσει το έργο του μετασχηματισμού της κοινωνίας και για τον ίδιο αυτό σήμαινε τη δημιουργία ουτοπικών σοσιαλιστικών κοινοτήτων. Παρά την προσφορά ενός επιφανούς αξιωματούχου της μεξικανικής κυβέρνησης που πρόσκειται στον Moses Thatcher, η ηγεσία της Εκκλησίας απέρριψε την πρόταση για δωρεάν γη για μια αποικία Μορμόνων στη Σονόρα. Αν η Εκκλησία είχε αποφασίσει να δεχτεί, ίσως να λέγαμε μια πολύ διαφορετική ιστορία. Ωστόσο, στις 28 Αυγούστου του ίδιου έτους, μόλις εννέα μήνες μετά τη βάπτισή του, η παραίτηση του Rhodakanaty από τη θέση του Προέδρου του Παραρτήματος διαβάστηκε στη συνεδρίαση του μυστηρίου και τη θέση του πήρε ο Arteaga.
Μετά την παραίτησή του από την Εκκλησία, ο Rhodakanaty συνέχισε τις προσπάθειές του να εφαρμόσει το ουτοπικό σοσιαλιστικό του όραμα, όμως με ελάχιστη επιτυχία. Ένας λόγος ήταν ότι η πολιτική του Μεξικού γινόταν όλο και πιο ασφυκτική για ριζοσπάστες όπως ο Rhodakanaty, ο οποίος έλαβε την είδηση ότι ο επί μακρόν μαθητής και συνάδελφός του Francisco Zalacosta είχε δολοφονηθεί από ομοσπονδιακά στρατεύματα. Ο Rhodakanaty είχε μια αποστροφή για τη βία και μια αφελή ελπίδα ότι οι πλούσιοι θα περνούσαν οικειοθελώς στη νέα κοινωνία που ήλπιζε να δημιουργήσει. Για τον λόγο αυτό, η ηγεσία του μεξικανικού ριζοσπαστισμού περνούσε όλο και περισσότερο στα χέρια νεότερων, πιο ασταθών ανδρών, όπως ο πρώην φοιτητής Chávez López.
Ο Helaman Pratt, ο οποίος επέβλεπε τις ιεραποστολικές προσπάθειες των Μορμόνων στο Μεξικό, επισκέφθηκε τον Rhodakanaty το 1886 μαζί με πολλά άλλα μέλη της Εκκλησίας για να δουν αν μπορούσαν να συμφιλιωθούν μαζί του. Το αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης είναι άγνωστο. Ωστόσο, φαίνεται ότι ο Rhodakanaty διατήρησε τη θέση αποξένωσής του, διότι επέστρεψε στην Ευρώπη λίγο αργότερα.
Η έλξη του Rhodakanaty για τον μορμονισμό
Αν και η επίσημη θητεία του Rhodakanaty στην εκκλησία διήρκεσε μόνο εννέα μήνες (απ' όσο γνωρίζουμε)- ήδη από το 1875 αποκαλούσε τον εαυτό του Μορμόνο, διάβαζε το Βιβλίο του Μορμόνου και δίδασκε από αυτό. Τι ήταν αυτό που τράβηξε αυτόν τον δηλωμένο σοσιαλιστή-αναρχικό να διακηρύξει ότι η Εκκλησία των Μορμόνων ήταν "αληθινή και αγνή";
Το πιο σημαντικό είναι ότι ο Rhodakanaty έθεσε τον Χριστό στο κέντρο της σπινοζικής πανθεϊστικής φιλοσοφίας του. Γι' αυτόν, ο σοσιαλισμός είχε τις ρίζες του στον χριστιανισμό και στην ιδανική του μορφή η θρησκεία δεν ήταν τίποτα περισσότερο από "οργανωμένη φιλανθρωπία". Ο Rhodakanaty ήταν επικριτικός απέναντι στα δόγματα τόσο του καθολικισμού όσο και του προτεσταντισμού που δικαιολογούσαν την κυριαρχία των λίγων επί των πολλών απειλώντας με προδιάθεση από τη μία πλευρά ή με καθαρτήριο από την άλλη. Πολλές θρησκείες διαβεβαίωναν ότι η πίστη είναι αρκετή, αλλά για τον Rhodakanaty, ο αληθινός χριστιανισμός πρέπει να επιβεβαιώνει την ηθική πράξη, όπως ακριβώς και το γνωστό ρητό "πίστη χωρίς έργα είναι νεκρή". Για τον Rhodakanaty, η μόνη νόμιμη μορφή του χριστιανισμού ήταν η πρωτόγονη εκκλησία και σημείωσε ότι η δομή αυτής της εκκλησίας ήταν εξισωτική, για την οποία δηλώνει ότι "οι πρώτοι χριστιανοί [ήταν] στην ουσία εντελώς δημοκρατικοί". Για τον Rhodakanaty το Ευαγγέλιο είναι ένα σχέδιο κοινωνικής λύτρωσης που εδράζεται στις αξίες της ισότητας, της αλληλεγγύης, της φιλανθρωπίας, της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της αδελφικής αγάπης. Μια κοινωνία που διέπεται από αυτές τις αξίες θα μπορούσε να εφαρμοστεί μόνο από μια καθαρή μορφή χριστιανισμού που δεν εξαρτάται από την ωμή βία ή τον εξαναγκασμό.
Στον Μορμονισμό, ο Rhodakanaty βρήκε μια εκκλησία που ισχυριζόταν ότι έμοιαζε με αυτή την πρωτόγονη εκκλησία ως προς τη δομή και τα ιδανικά- αν και, όπως ο Rhodakanaty σίγουρα διαπίστωσε, δεν ήταν τόσο δημοκρατική όσο θα ήλπιζε. Οι πρώιμες κοινότητες των Μορμόνων εφάρμοζαν επίσης μια μορφή αγροτικού σοσιαλισμού, ιδίως κατά την περίοδο του Συνεταιρισμού που διήρκεσε περίπου από το 1850 έως τον θάνατο του Brigham Young το 1877. Ο Rhodakanaty είχε αναμφίβολα ακούσει για την κοινοκτημοσύνη, τις μετοχικές εταιρείες, τις μη ανταγωνιστικές αξίες, την έμφαση στην αυτοδυναμία και την εργατική φύση των κοινοτήτων των Μορμόνων.
Τα αποσπάσματα του Βιβλίου του Μόρμον που διάβασε ο Rhodakanaty πιθανότατα περιέγραφαν την τύχη των ιθαγενών της Βόρειας Αμερικής, οι οποίοι πιστεύεται ότι ήταν οι άμεσοι πρόγονοι των Λαμανιτών του Βιβλίου του Μόρμον. Ο Rhodakanaty είχε βαθύ ενδιαφέρον για τους αυτόχθονες λαούς και ήθελε να οικοδομήσει τη Νέα Ιερουσαλήμ και "να δει τη μεγάλη Tenochtitlan μεταμορφωμένη σε ένωση με ολόκληρη την υδρόγειο.
Συμπεράσματα και μελλοντική μελέτη
Αν και ο Rhodakanaty δεν έγινε μόνιμο πιστό μέλος της κοινότητας των Μορμόνων στο Μεξικό, η φιλοσοφική του εκλέπτυνση, η ευρεία επιρροή του στη μεξικανική ριζοσπαστική πολιτική και η αφοσίωσή του στην οικοδόμηση μιας νέας κοινωνίας με πρότυπο τη χριστιανική κοινωνική ηθική, θα πρέπει να μας οδηγήσουν στο να αναλογιστούμε τις ιδέες και τις συνδέσεις που παρέχει σχετικά με δύο κόσμους που σπάνια συνδέονται: Ο μορμονισμός και ο αναρχισμός. Ελπίζουμε να διαφωτίσουμε κάποιες από αυτές τις ιδέες μέσα από μια σειρά μελλοντικών άρθρων στα οποία θα παρέχουμε πιο λεπτομερείς προβληματισμούς για τη βιογραφία, τη φιλοσοφία και τη θεολογία του Rhodakanaty.
*Σχετικός σύνδεσμος: https://themormonworkerdotnet.wordpress.com/past-issues/mw-issue-8/plotino-constantino-rhodakanaty-introduction-to-a-mormon-anarchist/
**Μετάφραση: Ούτε Θεός Ούτε Αφέντης.
