Του Georgi Khadzhiev και μετάφραση του Will Firth
Μακεδονία και Θράκη, 1903. Η οθωμανική τουρκική αυτοκρατορία βρισκόταν σε παρακμή. Για αιώνες οι αρχές εξουσίαζαν με αυταρχικότητα, φορολογώντας και επιβάλλοντας κυρώσεις, αλλά ταυτόχρονα επιτρέποντας, στις περισσότερες περιπτώσεις, στους υποτελείς να μιλούν την δική τους γλώσσα και να ασκούν την δική τους θρησκεία. Τώρα, ωστόσο, ήταν περίοδος κρίσης. Τα σύνορα της Αυτοκρατορίας έχαναν έδαφος και η Οθωμανική κυριαρχία γινόταν ολοένα και πιο σκληρή και αυταρχική. Το φάντασμα των απελευθερωτικών αγώνων στοίχειωνε τις οθωμανικές κτήσεις που συρρικνώνονταν στα νότια Βαλκάνια. Κάθε εξέγερση που καταπνίγονταν βίαια ακολουθούνταν από μια νέα όπως συνέβαινε για ολόκληρες γενιές. Αλλά τώρα έμοιαζε πως είχε έρθει η στιγμή: διαποτισμένοι με το πνεύμα της δικαιοσύνης και της ισότητας που επικρατούσε στις κοινότητες των πόλεων και των χωριών, αγρότες και τεχνίτες ενώθηκαν για να απελευθερωθούν από το διπλό κακό, την φεουδαρχική σκλαβιά και την τουρκική κατοχή· για τους επαναστάτες αυτές οι πηγές καταπίεσης ήταν ίδιες. Φαίνεται πως ο μεγάλος σλαβικός πληθυσμός της Μακεδονίας και της Θράκης έβλεπε το πριγκιπάτο της Βουλγαρίας, το οποίο απέκτησε μεγάλο βαθμό αυτονομίας από την Οθωμανική αυτοκρατορία το 1878, ως ένα είδος πατρόνα στον αντι-οθωμανικό του αγώνα. Η Βουλγαρία είχε επίσης υλικοτεχνική αξία για τους επαναστάτες της Μακεδονίας και της Θράκης – εκεί προμηθεύονταν όπλα και εκρηκτικές ύλες για να χρησιμοποιούνται σε δράσεις σαμποτάζ σε περιοχές υπό τουρκική κυριαρχία. Αργότερα, όταν οι εξεγέρσεις καταπνίγονταν βίαια, κυρίως οι Σλάβοι επαναστάτες απευθύνθηκαν απεγνωσμένοι στην Βουλγαρία για να επέμβει στρατιωτικά… Αυτές οι εξεγέρσεις μπορούν να συγκριθούν με τον ύστερο αγώνα του Μαχνοβίτικου κινήματος στην Ουκρανία (1918-1921), αν και ήταν λιγότερο επιτυχημένες.
Αυτό το απόσπασμα προέρχεται από το βιβλίο «Εθνική απελευθέρωση και απελευθερωτικός φεντεραλισμός» (Natsionalnoto osvobozhdeniye i bezvlastniyat federalizum) του Georgi Khadzhiev, που δημοσιεύτηκε από την ARTIZDAT-5 στην Σόφια το 1992. Ασχολείται με την εξέγερση την ημέρα του Προφήτη Ηλία (στμ. Ίλιντεν) στην Μακεδονία το 1903 και την εξέγερση της Μεταμόρφωσης που ξέσπασε σε αλληλεγγύη λίγο αργότερα στην Θράκη. Ο Khadziev μελετά το σύντομο άνθισμα του ελευθεριακού κοινοτισμού, όσο και τις συνέπειες των εξεγέρσεων και τα ιστορικά μαθήματα που μπορούμε να πάρουμε από αυτές. Αυτό το απόσπασμα -περίπου το ένα τέταρτο του βιβλίου του Khadziev πάνω στο θέμα- δεν παριστάνει πως αποτελεί μία σε βάθος διάλεξη πάνω στη θεωρία του ελευθεριακού κοινοτισμού ή της εθνικής απελευθέρωσης. Αντίθετα, εστιάζει στα ιστορικά γεγονότα τα ίδια, που έχει μετά βίας ασχοληθεί μ’ αυτά οι αγγλόφωνος αναρχικός τύπος και αφήνει την εκτίμηση της σχετικότητας τους ανοιχτή στο σημερινό αναρχικό κίνημα.
Ο συγγραφέας Khadziev, γεννήθηκε την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα. Με εκπαίδευση γεωπόνου, ήταν βετεράνος του Βουλγαρικού αναρχικού κινήματος και γνωρίστηκε με πολλά πρόσωπα-κλειδιά του Βουλγαρικού και Ευρωπαϊκού αναρχισμού. Όταν οι σταλινικοί πήραν την εξουσία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ο Khadziev εξαναγκάστηκε σε εξορία όπου και παρέμεινε για 40 χρόνια, στην Ανατολική Ευρώπη. Μετά τις αλλαγές στο Ανατολικό Μπλοκ, το 1989, επέστρεψε στην Βουλγαρία όπου συνέχισε την δουλειά του από εκεί, δημοσιεύοντας κάποια από τα σαράντα βιβλία του. Πέθανε το 1996, στην ηλικία των 90 ετών.
Will Firth
Η εξέγερση της ημέρας του...
Στις 20 Σεπτέμβρη 1896, γεννήθηκε στο Sant Boi de Llobregat της Βαρκελώνης η αναρχική Balbina Teresa Josepa Pi Sanllehy. Μία από τις πιο ενεργές γυναίκες αγωνίστριες στο ισπανικό ελευθεριακό κίνημα από τη δεκαετία του 1920 και μετά.
Χαρισματική ομιλήτρια, ηγήθηκε μιας περιήγησης σε συνέδρια στην περοχή της Καταλωνίας κατά τη διάρκεια της εκστρατείας απελευθέρωσης των εκτοπισμένων αγωνιστών στο λιμάνι La Mola del Mahon στη Μινόρκα και στη συνέχεια στο Llobregat Superior, τις Panadés και την Καρθαγένη.
Φυλακίστηκε πολλές φορές. Από το 1931 υποστήριξε τις πιο ριζοσπαστικές αναρχικές ομάδες μέσα στο κίνημα. Ως ειδική ράφτρα κέντησε τις πρώτες σημαίες και...
Ο αναρχικός Philip Richard Sansom γεννήθηκε σαν σήμερα, 19 Σεπτέμβρη 1916.
Υπήρξε συγγραφέας, εκδότης και χαρισματικός δημόσιος ομιλητής.
Πέθανε στις 24 Οκτώβρη1999, στο Λονδίνο.
...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018