Yuri Glushakov
Το 1925, η GPU (Κεντρική Πολιτική Διεύθυνση) του Gomel συνέλαβε τον εργαζόμενο συντήρησης σιδηροδρόμων Korostelev στο τμήμα διπλής γραμμής Yakimovka (στο 446 χιλιόμετρο του Δυτικού Σιδηροδρόμου). Η πρώτη σελίδα του αρχειοθετημένου φακέλου του εν λόγω κρατούμενου είναι βασικά ένα κομμάτι ενός φύλλου χαρτιού με την αρχή μιας χειρόγραφης βιογραφίας ενός F. D. Korostelev. Το φύλλο είναι τσαλακωμένο και καλυμμένο από καφέ κηλίδες, πιθανώς ίχνη αίματος, το οποίο μας επιτρέπει να υποθέσουμε ότι χρησιμοποιήθηκε η «φυσική ενεργή μέθοδος ανάκρισης» (όπως ήταν γνωστή τότε). Το επόμενο φύλλο περιέχει μαρτυρία-κατάθεση του V. V. Kolyada, ενός αναρχικού που κρυβόταν με το όνομα Korostelev.
Ο Vasily Varfolomeyevich Kolyada γεννήθηκε το Φλεβάρη του 1892 στο χωριό Tevli της περιφέρειας Volost Muravichskaya του Pruzhansky της Λευκορωσίας, σε μια οικογένεια αγροτών. Αποφοίτησε από ένα λαϊκό σχολείο. Η οικογένεια, η οποία είχε τρία παιδιά, υπέφερε από έλλειψη γης. Έτσι το 1910 ο Vasily μετανάστευσε παράνομα στην Αμερική χρησιμοποιώντας χρήματα που μάζεψαν τα αδέλφια του. Εργάστηκε στους σιδηροδρόμους. Στη Βαλτιμόρη ο Vasily προσχώρησε σε μια σοσιαλδημοκρατική οργάνωση. Ωστόσο, το 1914 προσχώρησε στην Αναρχική Ένωση Ρώσων Εργατών στην Αμερική, μετά από μια διάλεξη των αναρχοσυνδικαλιστών που παρακολούθησε. Κατά τη διάρκεια της μετανάστευσής του, ο Kolyada διατήρησε στενές σχέσεις με εξέχοντες αναρχοσυνδικαλιστές όπως τους Vladimir Shatov και Vsevolod Volin - επικεφαλής του Επαναστατικού Στρατιωτικού Συμβουλίου του Επαναστατικού Επαναστατικού Στρατού της Ουκρανίας (Μαχνό).
Το 1917, μετά την επανάσταση του Φλεβάρη, επέστρεψε στη Ρωσία μέσω του Βλαδιβοστόκ. Τον κάλεσαν στο στρατό και έτσι ο πρώην μετανάστης βρέθηκε στο εφεδρικό 175ο σύνταγμα και στη συνέχεια στην πρώτη γραμμή κοντά στη Ρίγα. Ο Kolyada δεν ήθελε να συμμετάσχει στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο που τον ένιωθε ξένο γι’ αυτόν, οπότε λιποτάκτησε από τον στρατό τον Αύγουστο του 1917. Έφτασε στο Πέτρογκραντ (τώρα Αγία Πετρούπολη), όπου η Προσωρινή Κυβέρνηση είχε ήδη ξεκινήσει μαζικές διώξεις των αναρχικών. Συνελήφθη και στάλθηκε ξανά στο στρατό. Στάλθηκε στην πόλη Vitsebsk guberniya της επαρχίας Dvinsk (τώρα Daugavpils) της Λετονίας και στη συνέχεια στο 118 σύνταγμα πεζικού, στα χαρακώματα. Εκεί τραυματίστηκε σε μια μάχη και του δόθηκε άδεια ενός μήνα μετά τη θεραπεία του. Πριν από την Οκτωβριανή Επανάσταση βρισκόταν στο Πέτρογκραντ, όπου συμμετείχε ενεργά στα γεγονότα. Λίγο αργότερα ταξίδεψε στο Γεκατερίνοσλαβ (τώρα Ντνιπροπετρόφσκ) στην Ουκρανία, όπου συνδέθηκε με την τοπική αναρχική ομάδα, μερικά από τα μέλη της οποίας ήταν, όπως τους έλεγε ο ίδιος, «οι σύντροφοι Kabas, Anatolyev και Semenov» [Αρχείο της Διεύθυνσης KGB για την Περιφέρεια Gomel. Υπόθεση 574997. Φύλλο 7.]
Ως μέλος των Ερυθρών Φρουρών, το 1918 ο Kolyada υποχώρησε από το Γεκατερίνοσλαβ στο Rostov-on-Don (ο Νέστορ Μάχνο έκανε το ίδιο δρομολόγιο την ίδια εποχή). Αργότερα, βρέθηκε στο Chelyabinsk και το Omsk. Προσφέρθηκε εθελοντικά να υπηρετήσει στον Κόκκινο Στρατό και έγινε χειριστής πολυβόλων. Πέρασε στην παρανομία κατά τη διάρκεια της εξέγερσης της Τσεχοσλοβακικής Λεγεώνας.
Όταν ήρθαν οι κόκκινοι, ο Kolyada εργαζόταν ως πολιτοφύλακας της πόλης Novonikolayevsk (τώρα Novosibirsk) στη Ρωσία, από την οποία και απολύθηκε. Υπέγραψε για να εργαστεί σε μπριγάδα ανακατασκευής σιδηροδρόμων και μετά εργάστηκε στο μεταλλουργικό εργοστάσιο Chusovskoy (στο Chusovoy, του Perm), όπου συνάντησε ξανά μια ομάδα αναρχικών -με τους Solovyev, Isakov, Maria the Teacher, Bobchik και Mazetyev. Έτσι, ο Kolyada συμμετείχε στην παραγωγή και διανομή φυλλαδίων, κάνοντας αντιπολεμική προπαγάνδα. Συνελήφθη από την επιτροπή έκτακτης ανάγκης οδών και μεταφορών του Perm (DTChK) και καταδικάστηκε σε φυλάκιση δύο ετών. Στάλθηκε σε μια σωφρονιστική αποικία, όπου εργάστηκε ως χρονομετρητής και κατάφερε να κλέψει χαρτιά στο όνομα του F. D. Korostelev από το γραφείο της αποικίας. Με σκοπό να δραπετεύσει, συμφώνησε να συνεργαστεί υποθετικά με την Τσεκά, καταφέρνοντας να του δοθεί αμνηστία και τον Μάρτη του 1922 στάλθηκε στη Μόσχα. Απο εκεί, όμως, δραπέτευσε για το Μινσκ, όπου έζησε παράνομα. Από το Μινσκ, σχεδίαζε να διασχίσει τα σοβιετικά-πολωνικά σύνορα, αλλά απέτυχε να το κάνει. Έτσι, ο φυγάς αναρχικός έπιασε δουλειά στη σιδηροδρομική γραμμή Western Railway’s Yakimovka. Αυτό κράτησε μέχρι που η GPU τον εντόπισε και τον συνέλαβε.
Ο Vasily Kolyada γνώριζε πολλούς εξέχοντες και δραστήριους συμμετέχοντες στο αναρχικό κίνημα της Ρωσίας. Εκτός από τους προαναφερθέντες Volin και Shatov, γνώριζε τους A. Zheleznyakov, V. Zamotayev, P. Torbin, S. Konduktorev, Lyakhov, Zykin, Gushchin, Zilberov, Obolensky, Plotkin και Gavrilov. Πρέπει να αναφερθεί ότι στις αρχές της δεκαετίας του 1920, ο πρώην αναρχοσυνδικαλιστής Zamotayev εργάστηκε στη Rechytsa ως εξουσιοδοτημένος εκπρόσωπος της οικονομικής Αρχής της επαρχίας. Μήπως είναι αυτός ο άνθρωπος που αναφέρεται στο πρωτόκολλο ανάκρισης; Θα μπορούσε ο Kolyada, που εργάστηκε στο Yakimovka της Κομητείας Rechytsa, να έχει επαφή με τον Zamotayev, ο οποίος εργάστηκε εκεί;
Ενώ η υπόθεσή του ήταν υπό διερέυνηση, ο V. Kolyada έστειλε επιστολή στην Κεντρική Επιτροπή της Διεθνούς Ερυθράς Βοήθειας (MOPR), ζητώντας βοήθεια και για την τοποθέτηση των παιδιών του σε ορφανοτροφείο. Η οικογένεια του Kolyada περιελάμβανε τη σύζυγο, έναν γιο επτά ετών και μια κόρη δύο μηνών. Είπε στους ανακριτές ότι ήταν από καιρό έτοιμος να παραδοθεί στις αρχές εθελοντικά, αλλά φοβόταν ότι κάνοντάς το θα «σκότωνε την οικογένειά του» καθώς η σύζυγός του τον παντρεύτηκε παρά τη θέληση του πατέρα της. [όπ.π.., Φύλλο 7]
Ο Kolyada μεταφέρθηκε στη φυλακή Butyrka της Μόσχας. Στις 27 Νοέμβρη 1925, το Ειδικό Συμβούλιο του δικαστηρίου της GPU τον καταδίκασε σε τρία χρόνια σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Αν και ένας γιατρός των φυλακών που τον εξέτασε εντόπισε προβλήματα στην καρδιά, τον έστειλαν στο διαβόητο ειδικό στρατόπεδο SLON. Εκεί εξέτιαν τις ποινές τους αρκετοί πολιτικοί κρατούμενοι, σοσιαλιστές και αναρχικοί, εκείνη την εποχή. Ταυτόχρονα, πρώην αξιωματικοί των λευκοφρουρών υπηρετούσαν ως διαχειριστές και φρουροί του στρατοπέδου, σύμφωνα με τον συγγραφέα Varlam Shalamov, και ήταν ιδιαίτερα ανεκτικοί απέναντι στους φυλακισμένους επαναστάτες. Το 1923, μια διαμαρτυρία πολιτικών κρατουμένων στο στρατόπεδο Solovki τερματίστηκε με τον τραγικό θάνατο έξι ανθρώπων.
Σύμφωνα με τον ειδικό πράκτορα Belyshev, ο Kolyada «είχε επανειλημμένα τιμωρηθεί κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης για μη συμμόρφωση με την πειθαρχία και για την οργάνωση εμποδίων». [οπ.π.., Φύλλο 20] Η υπόθεσή του στάλθηκε και πάλι στο Ειδικό Συμβούλιο. Με εντολή στις 7 Αυγούστου 1928, το Ειδικό Συμβούλιο της GPU καταδίκασε τον Vasily Kolyada σε εξορία στην πόλη Urals του Irbit. Οι επιτηρητές του ανέφεραν ότι μετά την άφιξή του στην εξορία, ο επίμονος Λευκορώσος «αναφερόταν στον εαυτό του ως αναρχικός σε συνομιλίες». [οπ.π.., Φύλλο 20] Η εξορία του τελείωσε τον Νοέμβρη του 1931. Αλλά το 1939 συνελήφθη και πάλι.
Η αρχειοθέτηση της υπόθεσης του Kolyada δεν έχει οριστικό συμπέρασμα. Στις 9 Μάρτη 1951 εστάλη μια ενημέρωση προσανατολισμού για την αναζήτηση και για την υπόθεση του V. V. Kolyada στη διεύθυνση του Υπουργείου Κρατικής Ασφάλειας στη Brest, απευθυνόμενη στον κ. Polyakov. Οι κρατικοί οργανισμοί ασφαλείας δεν γνώριζαν πού βρίσκεται εκελινο τον καιρό ο Kolyada. Αλλά τον Απρίλη του 1953, ο αναπληρωτής προϊστάμενος του ειδικού τμήματος αρ. 1 συνταγματάρχης Sukhikh ,επέστρεψε την υπόθεση αρχειοθέτησης Kolyada-Korostelev στον αρχηγό του ειδικού τμήματος Νο. 1 του Υπουργείου Εσωτερικών της ΕΣΣΔ, Col. Kuznetsov, «ως μη χρειαζούμενη πλέον» [οπ.π..,, Φύλλο 27] Μία από τις πιθανές έννοιες μιας τέτοιας γραφειοκρατικής ανταλλαγής ήταν το ότι ο καταζητούμενος αναρχικός στην περιοχή της Brest άρχισε πάλι μάλλον τα παλαιά του τεχνάσματα και δραπέτευσε για άλλη μια φορά. Ωστόσο, η υπόθεση δεν περιείχε περαιτέρω λεπτομέρειες…
Η αλήθεια ανακαλύφθηκε αρκετά χρόνια αργότερα. Ο συγγραφέας του κειμένου αυτού κατάφερε να εντοπίσει τον γιο και άλλους στενούς συγγενείς του Vasily Kolyada, που ζούσαν στην περιοχή Kobrin, και να πάρει πληροφορίες που εμπλούτισαν την ξαφνικά διακοπτόμενη υπόθεση τη αρχειοθέτησης. Αποδεικνύεται ότι το 1940 ο Kolyada καταδικάστηκε για άλλη μια φορά σε οκτώ χρόνια φυλάκισης σύμφωνα με το άρθρο 59. Εξέτισε την ποινή του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Pechorlag. Γύρω στο 1943 ή 1944 ο Vasily Kolyada απελευθερώθηκε λόγω της κατάστασης της υγείας του. Έπρεπε να μείνει στην πόλη Troitsk της περιοχής Chelyabinsk. Βρήκε δουλειά ως μηχανικός σε μια αγροτική επιχείρηση. Του δόθηκε ένα διαμέρισμα στο Troitsk, και μπόρεσε να πάρει την οικογένειά του εκεί, από την κατεστραμμένη Λευκορωσία, η οποία μόλις είχε απελευθερωθεί από τους Γερμανούς. Τον Μάη του 1947, ο Vasily Varfolomeyevich Kolyada και η οικογένειά του επέστρεψαν στο χωριό τους στο Tevli, στην περιοχή Kobrinsky της περιοχής Brest. Εκεί αυτός ο άντρας, η ζωή του οποίου ήταν τόσο σκληρή, αλλά που δεν είχε λυγίσει ποτέ από όλες τις αθέμιτες διώξεις, πέθανε στις 10 Ιούλη 1953.
*Το κείμενο αυτό είναι απόσπασμα από το «Η Επανάσταση είναι νεκρή! Ζήτω η Επανάσταση!»: Αναρχισμός στη Λευκορωσία 1902–1927» [«Revolyutsiya umerla! Da zdravstvuyet revolyutsiya! Anarkhizm v Belarusi 1902-1927»] του Yuri Glushakov, που κυκλοφόρησε από το SzSS [https://slovosleva.wordpress.com/2015/01/26/hlusak…], Αγία Πετρούπολη, 2015. Σ. 150-153. Μετάφραση: Szarapow.
[Σημείωση μεταφραστή]:
-Τα Έγγραφα 73, Fléchine (Senya Fleshin) στο Διεθνές Ινστιτούτο Κοινωνικής Ιστορίας στο Άμστερνταμ, περιέχουν μια σειρά από επιστολές που έστειλε ο Kolyada (Bazyli Kolada στην πολωνική ορθογραφία) από την Tevli (Tewle) στην τότε Πολωνία στους 1930-1934 στον S. Fleshin και J. Doubinsky.
Στις 17 Αυγούστου 1930, έστειλε μια επιστολή προς τον Donbinsky (sic) χρησιμοποιώντας στοιχεία επικοινωνίας που τα έδωσε στον Alex [Alexei ή Alexander] Ilyich Fedorov, με τον οποίο εξέτισε την ποινή σκληρής εργασίας του. Ο Kolyada δραπέτευσε από την εξορία στα Ουράλια με έναν άλλο σύντροφό του, τον Anton Novikov, ο οποίος συνελήφθη από σοβιετικούς συνοριοφύλακες λίγο έξω από τα σύνορα. Ο Kolyada κατάφερε να δραπετεύσει μέσα από ένα δάσος παρά τα πυρά των συνοριοφυλάκων, και πέρασε δύο μήνες σε μια πολωνική φυλακή στο Vileyka για παράνομη διέλευση των συνόρων.
Ο Kolyada συχνά δεν μπορούσε να έρθει σε επαφή με τη σύζυγό του Yekaterina και τα παιδιά του, καθώς οι επιστολές του προς αυτήν στην ΕΣΣΔ προφανώς κατασχέτονταν από τις αρχές. Δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει μόνιμη δουλειά, δεν ήταν Πολωνός πολίτης, έτσι τα χρήματα που του έστελναν οι σύντροφοί του ήταν συχνά η μόνη σωτηρία του. Μερικές φορές οι πολωνικές αρχές κατέσχεταν τις εφημερίδες που στέλνονταν στον Kolyada και τον ανάγκαζαν να παρουσιάζεται σε αστυνομικό τμήμα. Στις αρχές του 1932 άρχισε να σχεδιάζει να πάει στη Γαλλία, αλλά η αίτηση για βίζα δεν ήταν επιτυχής. (Ένα σημείωμα από τον Doubinsky προς τον Vsevolod, πιθανότατα τον Volin, βρίσκεται επίσης στο αρχείο, ζητώντας να παρέμβει για λογαριασμό της Kolyada).
Μια μακροσκελής επιστολή με ημερομηνία 14 Σεπτέμβρη 1930, περιγράφει την κατάσταση στην ΕΣΣΔ, όπου ο Kolyada γράφει ότι επρόκειτο για μια νέα επανάσταση λόγω της κολλεκτιβοποίησης της κυβέρνησης, ενώ γράφει και για τις εμπειρίες του στο Solovki, τις οποίες περιγράφει λεπτομερώς. Περιλαμβάνει επίσης ένα ποίημα που έγραψε το 1929, με το οποίο εκφράζει την πίστη του στον τελικό θρίαμβο της αναρχικής επανάστασης.
Και καταλήγει:
«Θα οικοδομήσουμε μια ζωή χωρίς παράσιτα,
Χωρίς καμιά κακόβουλη εξουσία εκτελεστών.
Κάτω από τη μαύρη σημαία οι καταπιεσμένοι
Θα έρθουν στις ενωμένες τάξεις μας.
*Από το: "Revolyutsiya umerla! Da zdravstvuyet revolyutsiya!" Anarkhizm v Belarusi 1902-1927. Translated by: Szarapow.
Σχετικός σύνδεσμος: https://www.katesharpleylibrary.net/9kd67r?fbclid=IwAR1OLhhxvGOju8uNKo1xctwBE0RL-l43Liqe5DTwEd2wkKW87ACBY3dlzFM
**Ελληνική μετάφραση: Ούτε Θεός Ούτε Αφέντης.
