Γιάννης Βολιάτης
Επ’ αφορμής της επετείου της γέννησης της σπουδαίας αναρχικής και μαχήτριας της Παρισινής Κομμούνας, Λουίζ Μισέλ, αναδημοσιεύουμε παλαιότερο κείμενο που είχαμε μεταφράσει σχετικά με την ζωή και τους αγώνες της
Ήταν 16 του Δεκέμβρη του έτους 1871, όταν η Γαλλίδα Αναρχική Louise Michel (Λουίζ Μισέλ) βρέθηκε ενώπιον των δικαστικών αρχών της Κυβέρνησης των Βερσαλιών. Το αδίκημα της ήταν ότι έδωσε το σώμα και την ψυχή της στην υπόθεση της Παρισινής Κομμούνας, η οποία είχε ηττηθεί μισό χρόνο πριν από τις ένοπλες δυνάμεις της Γαλλικής Δημοκρατίας, μετά από μια εβδομάδα μαχών, που έμεινε στην ιστορία ως η “Ματωμένη Εβδομάδα”. Η Μισέλ πολέμησε γενναία με την 61η Μεραρχία της Μονμάρτρης, γκρεμίζοντας εκτός των άλλων τα πατριαρχικά πρότυπα της εποχής, μαζί με πάρα πολλές άλλες γυναίκες μαχήτριες της Κομμούνας.
Στο παρακάτω βιογραφικό άρθρο, μεταφρασμένο από το πρωτότυπο της Jayacintha Danaswamy, της οργάνωσης Workers Solidarity Movement και αλιευμένο από την σελίδα libcom.org , θα δούμε μερικές από τις κυριότερες στιγμές της ζωής και του αγώνα της Louise Michel.
Michel, Louise, 1830-1905
Η Louise Michel γεννήθηκε στις 29 Μαΐου 1830. Ανατράφηκε από τη μητέρα και τους παππούδες της από την μεριά του πατέρα της. Η αγάπη και η κατανόησή της για κάθε τι καταπιεσμένο, τόσο τους ανθρώπους όσο και τα ζώα, αναπτύχθηκαν από την ενσυναίσθηση της με τον παιδικό της κόσμο. Η συμπόνια και η ευαισθησία της προς τα δεινά μεγάλωνε, καθώς μεγάλωνε και η ίδια. Αυτό, μαζί με το ένστικτό της να εξεγείρεται ενάντια στις κοινωνικές ανισότητες, την οδήγησε στο επαναστατικό μονοπάτι.
Τον Ιανουάριο του 1853 ανέλαβε θέση δασκάλας σχολείου στο Audelancourt. Την εποχή που δίδασκε εκεί, ονειρευόταν συνεχώς να πάει στο Παρίσι. Όταν τελικά μετακόμισε εκεί, επικεντρώθηκε στη διδασκαλία, στη συγγραφή ποίησης και στο διάβασμα. Στον λίγο ελεύθερο χρόνο που είχε, παρακολουθούσε διαλέξεις για τη φυσική, τη χημεία και τη νομική. Αυτά τα μαθήματα συνέβαλαν στη δίψα της για γνώση. Περπατώντας για το σπίτι τα βράδια στους δρόμους του Παρισιού, άρχισε να αντιλαμβάνεται περισσότερο τα φτωχά θύματα της παρισινής κοινωνίας. Εξέφρασε το πώς αυτοί οι άνθρωποι την άγγιξαν, μέσω της ποίησής της:
Έχω δει εγκληματίες και πόρνες
Και μίλησα μαζί τους. Τώρα ρωτώ
Αν πιστεύετε ότι έχουν φτιαχτεί όπως είναι τώρα
Για να σέρνουν τα κουρέλια τους στο αίμα και την λάσπη
Προκαθορισμένοι ως μια κακή φυλή;
Γιατί, για εσάς που όλοι οι άνθρωποι αποτελούν λεία
Εσείς τους κάνατε αυτό που είναι σήμερα.
Ο Πόλεμος με την Πρωσία
Στις 14 Ιουλίου 1870, ξέσπασε πόλεμος μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας. Το Παρίσι πολιορκήθηκε από τον Πρωσικό στρατό. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου συνελήφθη η Louise Michel για πρώτη φορά. Είχε κατορθώσει, μαζί με την κ. Andre Leo, να οργανώσει μια ομάδα εθελοντών, ώστε να πάει να βοηθήσει στο Στρασβούργο, σε μια τελική μάχη ενάντια στον Πρωσικό στρατό. Συνελήφθησαν στο Hotel de Ville, το οποίο ήταν το κτίριο που καταλάμβανε η τρέχουσα κυβέρνηση. Συνελήφθησαν επειδή επέμεναν να τους δοθούν όπλα.
Στις 27 Σεπτεμβρίου, απελευθερώθηκε, αλλά το Στρασβούργο είχε μόλις πέσει στα χέρια των Πρώσων. Παρ ‘όλα αυτά, παρέμεινε δραστήρια και αισιόδοξη. Ήταν πρόεδρος της Επιτροπής Γυναικών Επαγρύπνησης της Μονμάρτρης. Στόχος τους ήταν να παρέχουν στέγη και φαγητό σε όλους όσους το χρειάζονταν. Τον Δεκέμβριο, συνελήφθη ξανά. Κατηγορήθηκε ότι διοργάνωσε μια διαδήλωση μπροστά από το Hotel de Ville. Απάντησε λέγοντας “Δεν θα μπορούσα να έχω διοργανώσει μια διαδήλωση για να μιλήσουμε στην κυβέρνηση, γιατί δεν αναγνώριζα πλέον αυτήν την κυβέρνηση“.
Τον Ιανουάριο του 1871, το Παρίσι παραδόθηκε στους Πρώσους. Επιτράπηκε στους Γάλλους να εκλέξουν μια νέα κυβέρνηση. Σε αυτή την κυβέρνηση οι μοναρχικοί κατείχαν τη μεγάλη πλειοψηφία, ενώ σχεδίαζαν να ανατρέψουν την εθνική φρουρά και να συλλάβουν τους δημοκρατικούς. Απέτυχαν, καθώς ο λαός τους αντιτάχθηκε, και κατέφυγαν στις Βερσαλλίες. Στις 18 Μαρτίου 1871, οι κάτοικοι του Παρισιού ανέκτησαν την πόλη τους, για τον λαό. Δημιούργησαν μια ανεξάρτητη «Κομμούνα», μαζί με τον ίδιο τον λαό – αντί για μια διεφθαρμένη, αστική κυβέρνηση – ελέγχοντας το πεπρωμένο της πόλης.
Η Κομμούνα του Παρισιού
Αυτή έγινε γνωστή ως η Κομμούνα του Παρισιού. Ήταν μια κοινωνική επανάσταση, η οποία προσπάθησε να δημιουργήσει ελευθερία και ισότητα για όλο τον λαό του Παρισιού. Η Louise Michel, όπως και πολλοί άλλοι, έδωσε ολόκληρο τον εαυτό της στην επανάσταση. Πάλεψε στα οδοφράγματα, τάσσοντας τον εαυτό της στον σκοπό. Ήταν πρόθυμη να θυσιάσει τη ζωή της για την «κατάκτηση της ελευθερίας». Στα απομνημονεύματά της, περιγράφει τον αγώνα: “Μέσα στο μυαλό μου νιώθω το απαλό σκοτάδι μιας ανοιξιάτικης νύχτας. Είναι Μάης του 1871 και βλέπω την πορφυρή αντανάκλαση από τις φλόγες. Είναι το Παρίσι που φλέγεται. Αυτή η φωτιά είναι μια αυγή“.
Μετά την πτώση της Κομμούνας, η Louise Michel αναγκάστηκε να παραδοθεί στις αρχές, καθώς απειλούσαν να δολοφονήσουν τη μητέρα της. Την ανάγκασαν να βαδίσει, μαζί με άλλους κρατούμενους που ήταν ενεργοί στην Κομμούνα, από τις Βερσαλλίες ως το Σατορύ. Στην πορεία, ξυπνούσαν μερικούς από αυτούς στη μέση της νύχτας, τους ανάγκαζαν να σκάψουν τους ίδιους τους τους τάφους και στη συνέχεια τους πυροβολούσαν. Συνολικά, εκτελέστηκαν περίπου τριάντα χιλιάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά.
Στις 16 Δεκεμβρίου 1871, η Louise Michel, σε ηλικία τριάντα έξι ετών (σ.τ.μ., είναι λάθος, στην πραγματικότητα ήταν 41), δικάστηκε από την κυβέρνηση των Βερσαλλιών. Κατηγορήθηκε για:
1. Απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης.
2. Ενθάρρυνση των πολιτών να οπλιστούν.
3. Κατοχή και χρήση όπλων καθώς και ένδυση στρατιωτικής στολής.
4. Πλαστογραφία εγγράφου.
5. Χρήση ψεύτικου εγγράφου.
6. Σχεδιασμός για τη δολοφονία ομήρων.
7. Παράνομες συλλήψεις, βασανιστήρια και δολοφονίες.
Όταν ρωτήθηκε αν είχε κάτι να πει στην υπεράσπισή της, απάντησε:
“Δεν θέλω να υπερασπιστώ τον εαυτό μου, δεν θέλω να με υπερασπιστεί κανείς. Ανήκω πλήρως στην κοινωνική ευθύνη για όλες τις ενέργειές μου. Την αποδέχομαι (σ.τ.μ την ευθύνη) πλήρως και χωρίς επιφυλάξεις. Ήθελα να αντιταχθώ στον εισβολέα των Βερσαλλιών με ένα φράγμα φλόγας. Δεν είχα συνεργάτες σε αυτήν την ενέργεια, ενήργησα με δική μου πρωτοβουλία.
Μου λένε ότι είμαι συνεργός της Κομμούνας. Σίγουρα, ναι, αφού η Κομμούνα ήθελε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο την κοινωνική επανάσταση, και αφού η κοινωνική επανάσταση είναι η πιο αγαπητή από τις επιθυμίες μου… η Κομμούνα, που παρεμπιπτόντως δεν είχε καμία σχέση με δολοφονίες και εμπρησμούς.
…αφού φαίνεται ότι κάθε καρδιά που χτυπά για ελευθερία έχει δικαίωμα μόνο σε ένα κομμάτι μολύβι, αξιώνω και εγώ το μερίδιό μου. Αν με αφήσετε να ζήσω, δεν θα σταματήσω ποτέ να φωνάζω για εκδίκηση και θα εκδικηθώ τους αδελφούς μου. Έχω τελειώσει. Αν δεν είστε δειλοί, σκοτώστε με! “
Απέλαση από τη Γαλλία
Η Louise Michel καταδικάστηκε σε ισόβια απέλαση. Στις 8 Αυγούστου 1873 ξεκίνησε το ταξίδι της για τη Νέα Καληδονία. Κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού συνάντησε τη Natalie Lemel, η οποία ήταν υπεύθυνη για την γνωριμία της με τον αναρχισμό. Οι συνθήκες στη Νέα Καληδονία ήταν σκληρές. Υπήρχε σοβαρή έλλειψη τροφίμων και πολύ λίγη ιατρική περίθαλψη. Αφού πέρασε πέντε χρόνια στην εξορία, της επετράπη να διδάξει τους Kanaks (αυτόχθονες κάτοικοι του νησιού) και τα παιδιά των αποίκων. Γνώρισε και έμαθε να σέβεται τους Kanaks, τους αυτόχθονες λαούς. Η υποστήριξή της στους αγώνες τους ενάντια στη γαλλική εισβολή και τον ρατσισμό μνημονεύονται σήμερα στην πρωτεύουσα, τη Νουμέα, όπου υπάρχει ένα μουσείο αφιερωμένο στον αναρχισμό.
Η γαλλική κυβέρνηση συμφώνησε τελικά σε αμνηστία για τους κρατούμενους της Παρισινής Κομμούνας. Το 1880, μετά από εξήμισι χρόνια στην εξορία, η Louise Michel ξεκίνησε το μακρύ ταξίδι της για το σπίτι. Στις 21 Νοεμβρίου, μίλησε στην πρώτη της δημόσια συνάντηση στο Παρίσι. Οι ομιλίες της ήταν εμπνευσμένες και αποτελεσματικές. “Είναι ο λαός αυτός που θα μας απελευθερώσει από τους ανθρώπους που μας διαφθείρουν, και ο ίδιος ο λαός από μόνος του θα κερδίσει την ελευθερία του“.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, έγραψε πολλά άρθρα σχετικά με τις επιδράσεις των απεργιών. Όταν οι κρατούμενοι που είχαν εξοριστεί επέστρεψαν, πολλοί από αυτούς ήταν άνεργοι και λιμοκτονούσαν. Η Michel ξόδεψε πολλή δουλειά και ενέργεια προσπαθώντας να δημιουργήσει μια συλλογική κουζίνα για να ταΐσει αυτούς τους ανθρώπους.
Εκ νέου σύλληψη
Τον Ιανουάριο του 1882, η Louise Michel συνελήφθη ξανά. Κατηγορήθηκε για προσβολή εναντίων αστυνομικών. Παρόλο που αυτό ήταν ψέμα, καταδικάστηκε σε φυλάκιση δύο εβδομάδων. Μετά την απελευθέρωσή της, η Michel έδωσε διαλέξεις σε χώρες σε όλη την Ευρώπη. Οι κινήσεις της πάντα παρακολουθούνταν από αστυνομικούς, καθώς ταξίδευε από το Βέλγιο στην Ολλανδία και στην Αγγλία. Μετά την επιστροφή της, συνέχισε να περιοδεύει στη Γαλλία, συγκεντρώνοντας χρήματα για τις κλωστοϋφάντριες στη Λιλ, οι οποίες απεργούσαν.
Στις 9 Ιανουαρίου 1883, στη Λυών, δικάστηκαν εξήντα οκτώ αναρχικοί. Σε αυτούς περιλαμβάνονταν οι Peter Kropotkin, Emile Gautier, Bordat και Bernard. Είχαν συντάξει ένα έγγραφο με τίτλο “Το μανιφέστο των Αναρχικών”. Σε αυτό περιγράφουν τι είναι η αναρχία και τι θέλουν οι αναρχικοί. “Απαιτούμε ψωμί για όλους, γνώση για όλους, εργασία για όλους, ανεξαρτησία και δικαιοσύνη για όλους“. Ο Κροπότκιν και οι υπόλοιποι καταδικάστηκαν σε ποινή φυλάκισης πέντε ετών.
Στις 9 Μαρτίου 1883, στο Esplanade des Invalides (σ.τ.μ. ιστορική περιοχή στο Κέντρο του Παρισιού), πραγματοποιήθηκε μεγάλη διαδήλωση. Στην συνέχεια, ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων διαδήλωσε κατά μήκος του Παρισιού. Επικεφαλής αυτής της πομπής ήταν η Louise Michel. Υπήρξαν τρία περιστατικά κατά τα οποία καρβέλια ψωμιού λεηλατήθηκαν από αρτοποιεία. Αφού κρυβόταν για τρεις εβδομάδες, τελικά παραδόθηκε. Κατηγορήθηκε ότι ήταν ένας από τους «ηγέτες και υποκινητές λεηλασίας που διαπράχθηκαν από συμμορία».
Εκ νέου φυλάκιση
Η Louise καταδικάστηκε σε έξι χρόνια απομόνωσης και δέκα χρόνια αστυνομικής επιτήρησης. Περιγράφει αυτό το περιστατικό στα απομνημονεύματά της: “Δεν αφορά ψίχουλα ψωμιού. Αυτό που διακυβεύεται είναι η συγκομιδή ενός ολόκληρου κόσμου, μια συγκομιδή απαραίτητη για ολόκληρη τη μελλοντική ανθρωπότητα, ένα μέλλον χωρίς εκμεταλλευτές και χωρίς εκμεταλλευόμενους“.
Κατά τη διάρκεια της φυλάκισής της, έγραφε συνεχώς στις αρχές. Ζητούσε να μετακινηθεί πιο κοντά στην άρρωστη μητέρα της στο Παρίσι. Τελικά, οι αρχές της επέτρεψαν να μετακινηθεί στο Παρίσι, και να παρευρεθεί στο προσκεφάλι της μελλοθάνατης μητέρας της, τις τελευταίες μέρες της ζωής της. Ο θάνατος της μητέρας της ήταν ένα σοβαρό πλήγμα.
Τον επόμενο Ιανουάριο, της δόθηκε χάρη και ελευθερώθηκε από τη φυλακή. Δύο χρόνια αργότερα, καθώς η Michel έδινε μια ομιλία, πυροβολήθηκε πίσω από το αριστερό της αυτί. Όταν ο επίδοξος δολοφόνος της βρέθηκε σε δίκη, η Michel τον υπερασπίστηκε. Είπε πως “παραπλανήθηκε από μια κακή κοινωνία“. Τα τελευταία χρόνια της ζωής της, περιόδευσε εκτενώς στην Γαλλία, προωθώντας τον αναρχισμό. Μετά την επιστροφή της από ένα ταξίδι στην Αλγερία, αρρώστησε σοβαρά στη Μασσαλία – εν μέρει λόγω της σφαίρας που παρέμενε καρφωμένη στο κρανίο της. Η Louise Michel πέθανε στις 9 Ιανουαρίου 1905.
Έχοντας υπάρξει για μεγάλο μέρος της ζωής της, μια εθνική αντι-ήρωας – εξίσου αγαπητή και μισητή, η κηδεία της αποτέλεσε μια μεγάλη περίσταση, με κόκκινες σημαίες και δύο χιλιάδες πενθώντες. Επιμνημόσυνες τελετές έλαβαν χώρα σε όλη τη Γαλλία και στο Λονδίνο. Πέρασε τη ζωή της πολεμώντας ενάντια στις αδικίες της κοινωνίας. Θυσίασε τον εαυτό της και δόθηκε εξολοκλήρου και με πάθος στην επανάσταση.
“Εμείς οι επαναστάτες δεν κυνηγούμε απλώς μια άλικη σημαία. Αυτό που επιδιώκουμε είναι ένα ξύπνημα ελευθερίας, παλιάς ή καινούργιας. Είναι οι αρχαίες Κομμούνες της Γαλλίας, είναι το 1703, είναι ο Ιούνιος του 1848, είναι το 1871. Πιο συγκεκριμένα, είναι η επόμενη επανάσταση, που προχωρά κάτω από τούτη την αυγή “.
Το κοριτσάκι που κάθονταν δίπλα στη φωτιά και άκουγε τις ιστορίες του παππού της για τους ήρωες των παλιών χρόνων, είχε πλέον γίνει η ίδια ένας μύθος.
*Το κείμενο και το γραφικό αναδημοσιεύονται από εδώ:
https://www.alerta.gr/archives/11891?fbclid=IwAR07rB2Z6xTYCdLXyYLvZJVp0JgK0IQmkzTdNciUnwkRci5MuQq3GNaSVG4
