Είναι εύκολο να ξεχάσουμε πόσο προσωπική ήταν η επανάσταση για τον Νέστορα Μαχνό. Δεν ήταν μόνο ένα ιδεολογικό σχέδιο αλλά εξίσου ένας αγώνας εκδίκησης εναντίον εκείνων που κατέστρεφαν την κοινότητά του. Μεγάλο μέρος της οικογένειάς του υπέφερε πολλά από την αυστρογερμανική κατοχή, τους Λευκούς και τους Κόκκινους.
Ο Μαχνό ήταν ο μοναδικός επιζών από τα αδέλφια του. Ο Polikarp σκοτώθηκε από τους Λευκούς στο Gulyaj-Pole τον Φεβρουάριο του 1919, ο Hryhorii από τους Λευκούς σε δράση κοντά στο Uman τον Σεπτέμβριο του 1919 και ο Savelii από τους Κόκκινους στο Gulyaj-Pole τον Φεβρουάριο του 1920. Δυστυχώς, η οικογένεια του Νέστορα συνέχισε να υποφέρει ακόμη και μετά το θάνατο του ιδίου το 1934, με τον ανιψιό του Ιβάν να γίνεται ακόμη ένα θύμα των Κόκκινων το 1943.
Ακολουθεί μια σύντομη αφήγηση του Μάχνο για τη δολοφονία του Ομελιάν. Αφηγείται από δεύτερο χέρι, ανακατασκευασμένη από μαρτυρίες που του έδωσαν οι ντόπιοι αγρότες που είδαν τη δολοφονία κατά τη διάρκεια μιας τιμωρητικής αποστολής των Αυστργερμανών στο Huliaipole. Είναι πολύ πιθανό ο Ιβάν να ήταν μάρτυρας της δολοφονίας του πατέρα του. Η λεπτομέρεια και το συναίσθημα που βάζει ο Μαχνό στην αφήγησή του υποδηλώνει ότι η διαδικασία συγγραφής του ήταν κάτι σαν καθαρτική πράξη, για να επεξεργαστεί την οργή και τη θλίψη του για την απώλεια του αδελφού του. Είναι ευφάνταστο σε ένα επίπεδο, αλλά με τρόπο που προκαλεί αλήθειες για το πώς ο Νέστορ έβλεπε τον αδελφό του ως έναν αγαπημένο οικογενειάρχη και έναν μάρτυρα που αναγκάστηκε να υποφέρει άδικα:
"Μίλησα με τους χωρικούς επί μακρόν για διάφορα θέματα. Μεταξύ άλλων, μου μίλησαν λεπτομερώς για την είσοδο των αυστρογερμανικών και ατταμανικών αποσπασμάτων στη Gulyaj-Pole, για το πώς τους υποδέχτηκαν οι αστοί και τέλος για το πώς συμπεριφέρθηκαν αυτές οι πιο άγριες από τις αντεπαναστατικές συμμορίες.
Πρώτα απ' όλα, οι κατακτητές θεώρησαν απαραίτητο να εκδικηθούν εμένα, τον οργανωτή των επαναστατικών δυνάμεων στην περιοχή. Περικύκλωσαν το αγροτόσπιτο της γριάς μητέρας μου, την έδιωξαν από το σπίτι και άρχισαν να ρίχνουν εμπρηστικές βόμβες μέσα σε αυτό. Έσπασαν όλα τα παράθυρα, έβγαλαν τις πόρτες από τους μεντεσέδες τους, έβαλαν άχυρα στο σπίτι και του έβαλαν φωτιά. Έκαψαν επίσης όλα τα βοηθητικά κτίρια στην αυλή - το αλώνι, τον αχυρώνα και το στάβλο των αγελάδων.
Στη συνέχεια πήγαν στο σπίτι του μεγαλύτερου αδελφού μου, του Yemelyan Makhno, ο οποίος είχε υπηρετήσει στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και τώρα ήταν ανάπηρος. Είχε χάσει το ένα του μάτι, είχε υποστεί σοβαρό σοκ από οβίδες και ήταν πάντα άρρωστος, οπότε δεν έπαιξε ενεργό ρόλο στην Επανάσταση. Τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν στο γραφείο του διοικητή. Στη συνέχεια έκαψαν το ταπεινό του σπίτι και τον αχυρώνα του, αφήνοντας τη γυναίκα του στην αυλή με τα πέντε μικρά παιδιά τους να βλέπουν να γίνονται καπνός όλα όσα είχαν κερδίσει με πολύχρονο μόχθο: το σπίτι, την άμαξα του αχυρώνα και όλα τα υπόλοιπα.
Και έτσι έγινε. Αυτοί οι δαίμονες από την "πολιτισμένη" Ευρώπη επισκέπτονταν τις αγροικίες όλων των αγροτών, των οποίων οι γιοι ήταν ενεργοί επαναστάτες και είχαν περάσει στην παρανομία, και έβαζαν φωτιά στα σπίτια τους, λεηλατώντας και βιάζοντας καθώς πήγαιναν.
... Για να εξευτελίσουν ακόμη περισσότερο [τον αδελφό μου] και την οικογένειά του, αποφάσισαν να τον περάσουν μπροστά από το καμένο αγροτόσπιτό του και στη συνέχεια να τον πυροβολήσουν για να τον δουν οι γείτονες. Έξι στρατιώτες στάλθηκαν για να εκτελέσουν τη θανατική ποινή. Όταν πλησίασαν το σπίτι, τους είδαν η γυναίκα και τα παιδιά του Yemelyan. Τα μεγαλύτερα παιδιά ξέσπασαν σε κλάματα όταν είδαν τον πατέρα τους περικυκλωμένο από ξιφολόγχες. Τα μικρότερα όμως δεν κατάλαβαν τι συνέβαινε και έτρεξαν να συναντήσουν τον πατέρα τους, περιμένοντας ότι θα τα έπαιρνε στα χέρια του όπως έκανε πάντα, θα τα φιλούσε και θα τους έλεγε τι τους είχε αγοράσει. Αλλά οι κτηνώδεις στρατιώτες φώναζαν στα παιδιά και τα απειλούσαν υστερικά με τα τουφέκια τους, τα γουρούνια. Τα παιδιά αιφνιδιάστηκαν και σταμάτησαν στα πόδια τους. Και όταν είδαν τους στρατιώτες να κάνουν στην άκρη του σπιτιού και να απομακρύνουν τον αγαπημένο τους πατέρα, έτρεξαν στη μητέρα τους, η οποία στεκόταν με τον μεγαλύτερο γιο της στην αυλή, κυριολεκτικά ριζωμένη στο σημείο. Τραβούσαν το φόρεμά της και την παρακαλούσαν να τους πει πού πήγαιναν οι Αυστριακοί τον πατέρα τους. Οι τυφλά υπάκουοι δολοφόνοι οδήγησαν τον Yemelyan πέρα από τη ρεματιά στον κήπο του Λέβαντνι, όπου τον εκτέλεσαν”.
Στη φωτογραφία, αριστερά ο Grigory Vakulovich Korostelov, ανώτερος λογιστής και ο Makhno Ivan Omeljanovich. Walk - Field 1929. Δεξιά ο Ivan Omel'ianovich Makhno (1908-1943) - γιος του Omel'ian Ivanovich Makhno (1877-1918) ανιψιός του Νέστορα Μάχνο. Ο πατέρας του Ivan Omeljanovich, βετεράνος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, σκοτώθηκε από τα αυστρογερμανικά στρατεύματα που κατέλαβαν το Gulyaj-Pole τον Απρίλιο του 1918.
Ο Ivan Makhno το 1920-30 ζούσε στο Gulyaj-Pole. Προσκλήθηκε να υπηρετήσει στον Κόκκινο Στρατό κατά την απελευθέρωση της πόλης τον Σεπτέμβριο του 1943 Σύμφωνα με την πρακτική της εποχής εκείνης, οι κατάδικοι που βρίσκονταν υπό την κατοχή στέλνοντας ανειδίκευτοι στις πιο “καυτές” περιοχές του μετώπου ως προδότες και εχθροί του λαού. Πέθανε τον Οκτώβριο του 1943
Ο πατέρας του Ivan Omel'ianovich ήταν βετεράνος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Εκτελέστηκε τον Απρίλιο του 1918 από τα αυστρογερμανικά στρατεύματα που κατέλαβαν το Gulyaj-Pole.
*Οι πληροφορίες περιλαμβάνονται στο βιβλίο Makhno, Nestor. Η ουκρανική επανάσταση. Μετάφραση: Malcolm Archibald. Edmonton: Black Cat Press, 2011.
**Πηγή: Sean Patterson. Μετάφραση: Ούτε Θεός Ούτε Αφέντης.
