Ένα άρθρο που περιγράφει εν συντομία την ιστορία της προκατόχου της Alternative Libertaire, Union des Travailleurs Communistes Libertaires
Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της γέννησης της Alternative Libertaire (AL - Ελευθεριακή Εναλλαγή) ήταν η Union des Travailleurs Communistes Libertaires (UTCL - Ένωση Ελευθεριακών Κομμουνιστών Εργατών). Αυτή η οργάνωση -η ζωή της οποίας διήρκεσε 17 χρόνια- κατέβαλε έντονες προσπάθειες για να διατηρήσει έναν ελευθεριακό προσανατολισμό στην ταξική πάλη της εποχής της.
Αλλά πριν γίνει οργάνωση, η UTCL ήταν μια τάση μέσα στην Organisation Révolutionnaire Anarchiste (ORA - Αναρχική Επαναστατική Οργάνωση) (1). Μετά το 1968, η ORA είχε προσελκύσει πολλούς νέους που είχαν διαγραφεί ή αποχωρήσει από λενινιστικές, τροτσκιστικές και μαοϊκές οργανώσεις.
Αν πρέπει να χαρακτηρίσουμε το πολιτικό σχέδιο της ORA, θα πρέπει να πούμε ότι επιδίωξε να οικοδομήσει μια οργάνωση για τον “εργατικό αναρχισμό”. Στις αναφορές της στον μαρξισμό, που γίνονταν όλο και πιο αποδεκτές, προστέθηκε η επιθυμία να συμμετάσχει στους τότε εργατικούς αγώνες, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την κυκλοφορία δελτίων σε διάφορους βιομηχανικούς τομείς. Δύο από αυτά τα δελτία έμελλε να διαρκέσουν λίγο παραπάνω από άλλα: “Le Rail enchaîné” (2) στην εθνική σιδηροδρομική εταιρεία SNCF και "Le Postier affranchi" (3) στα Ταχυδρομεία. Φτιαγμένα από νεαρούς υπαλλήλους αυτών των υπηρεσιών, τα εν λόγω δελτία ήταν στα μάτια κάποιων το καλύτερο σημείο της ORA. Από την άλλη πλευρά, ενώ οι ελπίδες μιας επικείμενης επανάστασης ξεθώριασαν, η πλειοψηφία της ORA ξεκίνησε μια εξέλιξη που θα την οδήγησε στην εγκατάλειψη αυτής της εργατικής προσέγγισης, προτιμώντας το είδος του κινηματισμού σαν αυτό που προτιμούσαν οι Ιταλοί αυτόνομοι.
Το 1974 ξέσπασαν μεγάλες απεργίες από εργαζόμενους στις τράπεζες, στα ταχυδρομεία και στο σιδηροδρομκό δίκτυο SNCF, τρεις τομείς όπου η ORA διέθετε αγωνιστές. Για όσους βρίσκονταν πίσω από το "Le Postier affranchi", η υπόθεση ήταν ξεκάθαρη: έπρεπε να είναι με το μέρος των μαζικών αγώνων, υποστηρίζοντάς τους μέσω της συνδικαλιστικής δουλειάς που πρέπει να είναι αναπόσπαστο μέρος του έργου των επαναστατών. Συμμετείχαν σε αυτήν την ανάλυση από άλλους, ιδίως από τους σιδηροδρομικούς εργαζόμενους. Έτσι σχηματίστηκε ένας μαχητικός πυρήνας, ο οποίος θα γινόταν γνωστός ως Tendance pour une Union des Travailleurs Communistes Libertaires (Τάση για ένα Συνδικάτο Κομμουνιστών Ελευθεριακών Εργαζομένων). (4)
"Μια άλλη μικρή ομάδα!" (1976-1982)
Ο αγώνας της τάσης αυτής μέσα στην ORA δεν κράτησε πολύ, δεδομένης της διαφορετικής στρατηγικής και των οργανωτικών της ιδεών. Στο συνέδριο της Ορλεάνης τον Απρίλη του 1976, η μειοψηφική αυτή τάση UTCL διαγράφτηκε από την οργάνωση και η πλειοψηφία της ORA πήρε το όνομα Organisation Communiste Libertaire (OCL - Ελευθεριακή Κομμουνιστική Οργάνωση). Το πρώτο τεύχος του "Tout le pouvoir aux travailleurs" (5), επίσημου εκφραστικού οργάνου της UTCL, ήταν ήδη στο τυπογραφειο, με τον κάπως ειρωνικό τίτλο "Μια άλλη μικρή ομάδα!". Η διακοπή των σχέσεων με την OCL ολοκληρώθηκε, και η δεύτερη κινήθηκε προς μια πιο αντι-συνδικαλιστική κατεύθυνση, ενώ οι “Βασικές Αρχές” που υιοθετήθηκαν από το 1ο Συνέδριο της UTCL το 1978 απαιτούσαν από τους αγωνιστές να είναι και μέλη των εργατικών συνομοσπονδιών CGT ή CFDT. (6)
Τα μέλη της UTCL αφιέρωσαν, ωστοσο, ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς τους ουσιαστικά στην CFDT, η οποία ήταν υπέρ της αυτοδιαχείρισης. Τα δελτία σε διάφορους βιομηχανικούς τομείς πολλαπλασιάστηκαν, με ποικίλες μορφές και κανονικότητα: "Le Postier affranchi" στα ταχυδρομεία, "Le Court-circuit" στο χώρο των εργαζομένων στο ηλεκτρικό (Électricité de France), (7), ”L’Éclateur" στην Air-France (8) και "Cheminots en lutte" στο SNCF. (9) Αλλά η νέα οργάνωση σύντομα έπρεπε να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση και την κρίση του ακτιβισμού.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 επικράτησε μια περίοδος παρακμής στους αγώνες. Ο Μάιος του 1968 ήταν ήδη πολύ πίσω και οι περισσότερες ακροαριστερές οργανώσεις είχαν εισέλθεοι σε μια καθοδική πορεία. Αυτό που ήταν το ισχυρό σημείο της UTCL -ριζωμένο μεταξύ των εργαζομένων και η επιλογή της συνδικαλιστικής εργασίας ως η καθημερινή εναλλακτική λύση για τον ανεξέλεγκτο ατομικισμό- ήταν επίσης και η αδυναμία της. Στην πραγματικότητα, ήταν δύσκολο για την UTCL να οικοδομήσει "την εργατική οργάνωση για τον ελευθεριακό κομμουνισμό" όταν δεν είχε φτάσει να διαθέτει έναν ικανό αριθμό μελών, και όταν μεταξύ αυτών υπήρχαν τόσοι πολλοί που είχαν εκλεγεί εκπρόσωποι του αντίστοιχου συνδικάτου από τους συναδέλφους τους στους χώρους εργασίας τους και δεν μπορούσαν να τους απαρνηθούν.
Αυτό όμως δεν εμπόδισε την UTCL να αναλάβει συγκεκριμένα καθήκοντα, όπως εκστρατείες υποστήριξης των εργαζομένων στην Ανατολική Ευρώπη. Η διαδικασία αυτή κορυφώθηκε με την οργάνωση ενός συμποσίου υπό τον γενικό τίτλο "1921-1981: Από την Κροστάνδη στο Γκντανσκ - 60 χρόνια αντίστασης στον κρατικό καπιταλισμό", όπου συμμετείχαν οι διάσημοι αντιφρονούντες σοβιετικοί συνδικαλιστές Ante Ciliga και Marcel Body, καθώς και οι ιστορικοί Marc Ferro και Daniel Guérin, που ήταν και ο ίδιος μέλος της UTCL.
Μια "ακούσια Μπακουνική Συμμαχία” (1982-1991)
Τον Μάη του 1982 το "Lutter!" πήρε τη θέση του "Tout le pouvoir aux travailleurs". Τόσο στον Τύπο όσο και στην ίδια την οργάνωση, η στρατηγική ανάλυση της συνδικαλιστικής και της εργατικής εργασίας ήταν υψηλού επιπέδου.
Φυσικά, η UTCL συνέχισε τις δημόσιες εκστρατείες της: προς υποστήριξη των λαών Kanak, των αγώνων στην Ανατολική Ευρώπη, για τη διακοσαετία της Γαλλικής Επανάστασης και ενάντια στον πόλεμο στο Ιράκ. Όμως, στην πραγματικότητα η UTCL ως οργάνωση γινόταν όλο και περισσότερο ένα δίκτυο έμπειρων συνδικαλιστών, γνωστών σε ολόκληρο σχεδόν το κίνημα. Στην πολιτική διαθήκη της το 1991, η UTCL θα αυτοπεριγραφόταν ως μια “ακούσια Μπακουνική Συμμαχία”, σε σχέση με τους μυστικούς συνδέσμους που ήταν τόσο αγαπητές στους διάσημους Ρώσους αναρχικούς.
Εάν χρειαζόταν απόδειξη της επιρροής της σε αυτόν τον τομέα, υπήρχε η δημόσια συνάντηση που διοργανώθηκε το 1986 από την UTCL σχετικά με τον επαναστατικό συνδικαλισμό, στην οποία συμμετείχαν 400 άτομα, ένας πολύ καλός αριθμός, οι περισσότεροι από τους οποίους αρκετά χρόνια αργότερα θα γίνονταν βασικά πρόσωπα στα νέα εναλλακτικά συνδικάτα SUD, SNPIT και CRC. (10)
Το δίκτυο UTCL πολέμησε ενάντια στον συγκεντρωτικό έλεγχο της CFDT, ο οποίος άρχισε τότε να αντικαθιστά την αυτοδιαχείριση με την τακτική των διαπραγματεύσεων. Σε αυτό το πλαίσιο δημοσίευσε το "Projet communiste libertaire" (“Ελευθεριακό Κομμουνιστικό Σχέδιο"), ένα πυκνογραμμένο ντοκουμέντο (11) που εγκρίθηκε από το 4ο Συνέδριο της UTCL τον Μάρτη του 1986. Ορίζει την έννοια του αντι-εξουσιαστικού συντονισμου του αγώνα "ως εναλλακτική λύση στην πρωτοπορία”. Αυτή η ιδέα θα εφαρμοζόταν πολύ γρήγορα από ομάδες απεργών το χειμώνα του 1986-1987, στις οποίες συμμετείχαν τα μέλη της UTCL. Και ενώ οι αγώνες άρχισαν ξανά, οι μορφές ακτιβισμού εξελίχθηκαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Έτσι, το 1989, οι συνδικαλιστές που είχαν ανακληθεί ή τεθεί σε διαθεσιμότητα από την ηγεσία της CFDT θα συγκροτούσαν τη συνδικαλιστική ένωση SUD στο χώρο των ταχυδρομείων. (12)
Την ίδια χρονιά, η UTCL ξεκίνησε τη διαδικασία που θα οδηγούσε στη διάλυσή της και στην ακόλουθη δημιουργία της Alternative Libertaire (AL). Η UTCL είχε κάνει τον κύκλο της. Ωστόσο, εκτός από την οικοδόμηση συνδέσμων και ενός κοινού μονοπατιού, διήνυσε μια περίοδο μαχητικής συλλογικής δουλειάς δεκαεπτά ετών, η οποία δημιούργησε, με τη σειρά της, μια στρατηγική και πολιτική συνοχή η οποια αποτελεί μια σημαντική κληρονομιά για το σημερινό ελευθεριακό κίνημα στη Γαλλία.
Théo Rival (AL Ορλεάνη)
Σημειώσεις:
1. Για την ORA, δείτε τη συνέντευξη με τους Rolf Dupuy και Guy Malouvier στο "Alternative libertaire", Μάης 2008.
2. Σημείωση του μεταφραστή: "Οι ασυνόδευτοι σιδηρόδρομοι".
3. Σημείωση του μεταφραστή: "Η απελευθερωμένη ταχυδρομική μηχανή".
4. Σημείωση του μεταφραστή: Τάση για ένα Συνδικάτο Κομμουνιστών Ελευθεριακών Εργαζομένων. Σημείωση του συγγραφέα: Les dix-sept années de l'UTCL, συλλογική ανασκόπηση που κυκλοφόρησε το 1991 για το 5ο και τελευταίο συνέδριο της UTCL (διατίθεται στα γαλλικά στο Raforum.info).
5. Σημείωση του μεταφραστή: "Όλη η εξουσία στους εργαζόμενους”.
6. Σημείωση του μεταφραστή: Confédération Française Démocratique du Travail.
7. Σημείωση του μεταφραστή: "Το βραχυκύκλωμα". Η EDF είναι ο εθνικός πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας.
8. Σημείωση του μεταφραστή: "The Spark Gap".
9. Σημείωση του μεταφραστή: “Σιδηροδρομομικοί στον αγώνα".
10. Βλ. "1988, des moutons noirs fondent SUD-PTT" στο "Alternative libertaire", Οκτώβριος 2008.
11. Δείτε τη μερική δημοσίευση αυτού του κειμένου από την AL: Un projet de societyé communiste libertaire.
12. Patrice Spadoni, "Rayon de SUD, les dix ans de SUD-PTT", συνέντευξη με την Annick Coupé και τη Martine Donio, στο "Alternative libertaire", Ιανουάριος 1999.
*Άρθρο που δημοσιεύθηκε στο "Alternative libertaire", Αρ. 207 - Ιούνης 2011. Αγγλική μετάφραση FdCA-Γραφείο Διεθνών Σχέσεων. Ελληνική μετάφραση: Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης.
