Οι χριστιανοί Έλληνες έχουν το αρνητικό ότι επειδή γειτνιάζουν με το Ισλάμ νομίζουν ότι ξέρουν τα πάντα για αυτό. Αλλά δυστυχώς και ο αντιεξουσιαστικός χώρος μπορεί να ξέρει τα πάντα για την τάδε φυλή Ινδιάνων στα βουνά της Κολομβίας αλλά να μην ξέρει τίποτα για την κοινωνική οργάνωση στα Βαλκάνια πριν από 100 χρόνια ή για τις αντικρατικές- αντιθρησκευτικές μορφές του Ισλάμ που υπήρξαν ιστορικά σε διάφορα μέρη. Έτσι σήμερα προσπαθεί με την μαρξιστική ανάλυση (εξαιτίας της φτώχειας γίνονται φονταμενταλιστές- ισλαμιστές) να εξηγήσει το σήμερα χωρίς να ξέρει ότι ανάλογα με την εποχή και τον πολιτισμό της κάθε περιοχής εμφανίστηκαν πάρα πολλές μορφές του Ισλάμ εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους. Σε αυτό το κείμενο θα προσπαθήσουμε να ασχοληθούμε με τους Αχήδες που μαζί με τους Δερβίσηδες θεωρούνται η πιο φιλελεύθερη μορφή του Ισλάμ. Τον 6ο αιώνα όπως στο Βυζάντιο υπάρχουν οι νεανίες (πολιτικές οργανώσεις νέων γύρω από τον ιππόδρομο στην Κωνσταντινούπολη) έτσι και στις μεγάλες πόλεις τις Περσίας υπάρχουν οι αντίστοιχες οργανώσεις νέων οι Φιτγιάν. Στην Περσία και το Βυζάντιο αυτές οι οργανώσεις των πόλεων θεωρούνται κατάλοιπα του αρχαιοελληνικού τρόπου οργάνωσης της πόλης-κράτους. Στο Βυζάντιο οι νεανίες θα σφαχτούν και θα διαλυθούν μετά την μεγάλη σφαγή του ιπποδρόμου από τον Ιουστινιανό. Στην Περσία όμως μετά την κατάκτησή της από τους Ισλαμιστές θα αναδιοργανωθούν με βάση τη νέα θρησκεία.
Στην Περσία των χαλίφηδων ως αντίδραση στον εξουσιαστικό και υλιστικό χαρακτήρα του επίσημου πια ισλαμισμού, θα εμφανιστεί το κίνημα των Σούφι τον 8ο αιώνα που αντιπροτείνει την μυστικιστική αγάπη και γνώση ως μέσο γνωριμίας με τον θεό. Ο σουφισμός θα κυνηγηθεί πολύ από το επίσημο Ισλάμ -τους ουλεμάδες- και θα μετασχηματιστεί στην επαρχία στους Δερβίσηδες μετά την ένωση του με τους Τούρκους σαμάνους και στις πόλεις στους Αχήδες με την ένωση του Φιτγιάν με τους Σούφι.
Όπως οι Σούφι ή οι Δερβίσηδες είχαν κάποιον εσωτερικό δρόμο (τασαούφ)- σύνολο κανόνων έτσι και οι Αχήδες είχαν το φουτουβά που μπορεί να θεωρηθεί ο δρόμος, το σύνολο των ηθικών αξιών που πρέπει να διέπουν τη ζωή του νέου και τη σχέση του με τους άλλους. Αυτές είναι η αλληλεγγύη, η κοινοκτημοσύνη και η αδελφοσύνη. Αν ο νέος κατάφερνε να εφαρμόσει αυτά στη ζωή του τότε θα έδινε το παράδειγμα για το πώς θα ήταν μια κοινωνία δίκαιη και αλληλέγγυα.
Οι Αχήδες έμεναν όλοι μαζί σε ξενώνες (ζαβιγιέδες) και είχαν απόλυτη κοινοκτημοσύνη. Φορούσαν χαρακτηριστική στολή (άσπρα γάντια, τουρμπάνι ειδικά τυλιγμένο) και θεωρούσαν το έθιμο της φιλοξενίας ιερό. Προστάτευαν τον μουσαφίρη (ταξιδιώτη) ακόμη και με την ζωή τους και ακόμη και αν καταζητούταν από την αστυνομία δεν τον παρέδιδαν ποτέ αν ζητούσε άσυλο στον ξενώνα τους. Είχαν ιπποτική συμπεριφορά στους φτωχούς και τους παρακατιανούς που δεν τους πείραζαν ποτέ και απεναντίας πολύ «άσχημη» συμπεριφορά στους εκπροσώπους του νόμου. Κάθε βράδυ γύρναγαν από τις δουλειές τους στην πόλη και μοίραζαν τα έσοδα σε ίσα κομμάτια σε όλα τα μέλη.
Αχής μπορούσε να γίνει ο καθένας ανεξαρτήτως θρησκεύματος, φυλής ή οικονομικής επιφάνειας. Μόνο που μετά ξέκοβε εντελώς από την προηγούμενη ζωή του και η οικογένεια του ήταν πλέον μόνο οι άλλοι Αχήδες. Για να γίνεις Αχής έπρεπε να σε προτείνει κάποιος που ήταν ήδη στην αδελφότητα και ήταν και ο υπεύθυνος για εσένα. Αν ο προτεινόμενος αποδεικνυόταν σκάρτος ή ρουφιάνος της αστυνομίας εκτελούσαν και τον προτεινόμενο και αυτόν που τον πρότεινε.
Υπήρχαν τρία επίπεδα στην οργάνωση των Αχήδων. Στο πρώτο επίπεδο ήταν ο γιζίτ. Έτσι λεγόταν ο νέος μη παντρεμένος Αχής που έμπαινε στην αδελφότητα. Χωριζόταν ανάλογα με τις ικανότητες του σε Σαϊφί γιζίτ (αχής του σπαθιού) και σε καβλί γιζίτ (αχής του λόγου). Οι πρώτοι ήταν επιδέξιοι χειριστές του στιλέτου και αναλάμβαναν στους τσακωμούς ενώ οι δεύτεροι χειριζόταν καλά τον λόγο και έκαναν την προπαγάνδα. Στο δεύτερο επίπεδο ήταν ο αχής. Αυτός ήταν ο ικανότερος μεταξύ των γιζίτ που ήταν και ο υπεύθυνος του ζαβιγιέ. Στο τρίτο επίπεδο ήταν ο σεΐχης. Αυτός δεν είχε καμία εξουσία πρακτικά ήταν ο γεροντότερος και αναλάμβανε να συζητά θεολογικά θέματα με τους Δερβίσηδες και τους ουλεμάδες.
Οι Φιτγιάν δεν ονομάζονταν παντού Αχήδες και ανάλογα από την περιοχή που έρχονταν είχαν διαφορετικά χαρακτηριστικά. Μπορούμε με βάση τα χαρακτηριστικά τους και την περιοχή να τους χωρίσουμε σε τέσσερις ομάδες:
Α) Βόρεια Αφρική - Σαμπάτ σουντιάν (νέοι ήρωες). Ήταν οι πιο βίαιοι ενάντια στην αστυνομία και τους πλούσιους. Δεν δέχονταν κανένα διάλογο με τις αρχές και όπου οργανώνονταν δεν μπορούσε να πλησιάσει αστυνομία. Δεν δούλευαν και ζούσαν από την παρανομία και δεν τους ένοιαζαν καθόλου οι εμφύλιοι ́που συχνά ξεσπούσαν ανάμεσα στους πρίγκιπες των πόλεων. Οργάνωναν συνέχεια επαναστάσεις και εκτελούσαν στις πλατείες δημόσια μετά από βασανιστήρια τους πλούσιους των πόλεων. Τον 10ο αιώνα κατάφεραν να υπερισχύσουν στην Τύνιδα και αφού έσφαξαν όλες τις αρχές και τους πλούσιους μοίρασαν τις περιουσίες τους και κατήργησαν την ιδιοκτησία. Εξαφανίστηκαν μετά από άγριο κυνηγητό τον 13ο αιώνα.
Β) Συρία - Παλαιστίνη - Αχντάθ (νέοι). Ιστορικά ήταν οι πιο ήπιοι από όλους τους Αχήδες. Επειδή βρίσκονταν στο μέρος που διεξαγόταν φοβερές σφαγές από τους σταυροφόρους είχαν και τη μεγαλύτερη συνεργασία με το κράτος. Είχαν το ρόλο της πυροσβεστικής, της δημοτικής αστυνομίας (η επίσημη αστυνομία – σούρτα) και της πολιτοφυλακής σε περίπτωση επίθεσης στην πόλη. Ο αρχηγός τους λεγόταν ραΐς και πληρωνόταν από τα δημοτικά τέλη των πόλεων. Συμμετείχαν στους εμφύλιους στηρίζοντας πάντα την πιο φιλελεύθερη πλευρά. Κυνηγήθηκαν τον 13ο αιώνα από τους Σελτζούκους και μερικοί πέρασαν στους ασσασίνους.
Γ) Περσία - Αγιαρούν (νέοι αλήτες). Και αυτοί όπως στην βόρεια Αφρική ήταν εξαιρετικά βίαιοι ενάντια στις αρχές. Δεν συμμετείχαν ποτέ στην αστυνομία και στους εμφυλίους και οργάνωναν μονίμως εξεγέρσεις. Ήταν οι μόνοι που δεν δεχόταν πλούσιους στην οργάνωση τους παρά μόνο λούμπεν στοιχεία των πόλεων. Καταφέρνουν από το 1135 έως το 1144 να πάρουν την εξουσία στην Βαγδάτη διάστημα κατά τον οποίο εκτέλεσαν όλους τους πλουσίους και τους αστυνομικούς και κατάργησαν την ιδιοκτησία στις πόλεις. Είχαν πολύ μεγάλη δύναμη και μόνο με την βοήθεια των Μογγόλων κατάφεραν να τους εξοντώσουν. Είχαν πολύ καλές σχέσεις με τους ασσασίνους.
Δ) Μικρά Ασία - Αχήδες (νέοι γενναιόδωροι). Για τους Αχήδες έχουμε και τις περισσότερες πληροφορίες. Η στάση τους ήταν συγκεχυμένη και καθοριζόταν από την στάση των αρχών. Στην αρχή που οι Σελτζούκοι ή Οθωμανοί δεν τους κυνηγούσαν ξέρουμε ότι συμμετείχαν σε πολέμους αλλά και στους εμφυλίους. Στην αρχή όταν οργανώνονταν σε μία πόλη φρόντιζαν να μην ενοχλούν αλλά όταν είχαν πολύ δύναμη ξεσπούσε επανάσταση. Οι χρονογράφοι τους αποκαλούν αλήτες, εγκληματίες, κατακάθια κ.ά. Ο πρίγκιπας Ιμν Μπατούτα προειδοποιεί ότι το πρώτο πράγμα που κάνουν αφού οργανωθούν σε μια πόλη είναι να «εξοντώνουν τους πράκτορες της αστυνομίας και τους ανθρώπους που δουλεύουν γι’ αυτούς». Ο Σελτζούκος πρίγκιπας Χανμπαλί Ιμπν αλ Ντζαβζί, από την άλλη, προειδοποιεί ότι «το φουτουβά προάγει την σεξουαλική ελευθερία, την βία στους δρόμους και την αντικρατική πάλη». Όταν οι Οθωμανοί άρχισαν να οργανώνουν το κράτος τους, τους κυνήγησαν με μεγάλη αγριότητα. Τον 14ο αιώνα εξαφανίζονται αλλά οι εναπομείναντες θα οργανώσουν τις πρώτες συντεχνίες στους Οθωμανούς και θα περάσουν σε αυτές το έντονο αντιεξουσιαστικό τους στοιχείο. Ως τον 19ο αιώνα ο αρχηγός των συντεχνιών λεγόταν Αχή μπαμπά. Ακόμη τιμούσαν τον Αχή Εβράν, μυθικό πρόσωπο που τον 12ο αιώνα όταν σκοτώθηκε σε μπλόκο της αστυνομίας μεταμορφώθηκε σε δράκο και σκότωνε όλους τους φοροεισπράκτορες.
Οι Αχήδες δεχόμενοι και νέους από άλλες θρησκείες στις τάξεις τους και με την προσωπική τους στάση κατάφεραν να εξισλαμίσουν μεγάλα τμήματα των πληθυσμών των πόλεων ειδικά τα πιο φτωχά. Ο Αχή Εβράν όπως και ο Δερβίσης Μπεντρεντίν θεωρούνται ακόμη και σήμερα ήρωες για την τουρκική επαναστατική αριστερά.
-λουλου-
*Δημοσιεύτηκε εδώ: https://athens.indymedia.org/post/103704/
