Ό παγκόσμιος ιμπεριαλιστικός πόλεμος απέδειξεν ολοφάνερα την χρεωκοπία του αστικού καθεστώτος δημιουργώντας κατάσταση τέτοιαν, που μόνον η παγκόσμια σοσιαλιστική επανάσταση να είναι ικανή να λυτρώση τον κόσμον. Η διαπίστωση αυτή επέβαλε στο προλεταριάτο ανάλογον αγώνα δια να δυνηθή να επιτύχη την κοινωνικήν μεταβολήν, που είναι έργο του.
Οι «κλασικοί» τύποι των οργανώσεών του στο πολιτικόν ή οικονομικόν επίπεδον με τις «κλασσικές αντιλήψεις» των περί του αγώνος υπήρξε ανάγκη ν’ αναβαπτισθούν και να συμμορφωθούν στην αντίληψη του αγώνος και της δράσεως προς ότι η πραγματικότητα και η ανάγκη επέβαλεν. Υπήρξεν ανάγκη να καθορισθή σαφώς ο ρόλος και το έργον όλων εκείνων που ως όργανα, δρουν δια την εκτέλεσιν του καθορισμένου σκοπού. Φυσικόν ήτο το ίδιο να γίνη στις προλεταριακές οργανώσεις των νέων, τις σοσιαλιστικές νεολαίες. Δεν είναι της στιγμής αυτής, για να αναπτύξω πλατειά την μεγίστη σημασία που έχουν για τον αγώνα μας οι σοσιαλ. Νεολαίες και το μέγεθος της συμβολής των δια την επιτυχίαν του σοσιαλισμού. Στοιχειώδης αντίληψις εξηγεί την σημασίαν της συνειδητά επαναστατικής και οργανωμένης προλεταριακής Νεολαίας.
Αζύμωτη με το παληό, πιο λεύτερη απ’ την πρόληψη και τη δεισιδαιμονία, ονειρεύτρα ενός κόσμου παιδικών ονείρων, αγνή από υστερόβουλες σκέψεις, συμπυκνώνοντας μέσα της ζωή και δύναμη, ήταν και θάναι πάντα η νεολαία απαρνήτρα του μουχλιασμένου παληού, πρωτοπόρος κάθε καινούργιας ιδέας, σύμβολο ενός καινούργιου κόσμου. Και στον προλεταριακόν αγώνα για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση, διακρίσεις και βία η προλεταριακή Νεολαία δεν μπορούσε παρά την αρμόζουσα θέση να έχη συμβάλλοντας ανεκτίμητα για την επιτυχία του αγώνα αυτού. Σε τούτο σπρώχνεται όχι μόνον απ’ τη θέση της η Νεολαία αλλά και απ’ την ανάγκη. Παιδί της εργατικής τάξεως αυτή, είνε το πρώτο και το μεγαλύτερο θύμα του κεφαλαιοκρατισμού.
Ως άνθρωπος προσβάλλεται στις βιαστικές της ανάγκες: Στη φυσιολογική ανάπτυξη και διάπλαση, στην αληθινή πνευματική της μόρφωση και διαπαιδαγώγηση.
Ως εργάτης υποφέρει περισσότερο και όμως ικανοποιείται ολιγότερον. Ως πολίτης είνε το πρώτο και παντοτεινό θύμα στα σφαγεία των καπιταλιστικών πολέμων. Πρώτον υφίσταται τις φοβερές συνέπειες των χαρακτηριστικών του αστικού καθεστώτος: τον αλκοολισμό, την πορνεία, τον εκφυλισμό.
Όλοι αυτοί οι λόγοι της επιβάλλουνε να αγωνισθή περισσότερο από κάθε άλλο δια την κοινωνικήν μεταμόρφωσιν. Πραγματικά έχει να κερδίση ένα κόσμο ολόκληρο.
Αι χαρακτηριστικές και βασικές ανάγκες των νέων, τα ιδιαίτερα φυσικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά των νέων, η ταυτότητα των αντιλήψεών των, η ιδιαίτερη θέσις των στο οικονομικό και κοινωνικό πεδίον, αυτό τέλος το συμφέρον του σοσιαλιστικού αγώνος επέβαλαν την ανάγκην της οργανώσεως των νέων σε ιδιαίτερες οργανώσεις, τις σοσιαλιστικές Νεολαίες. Σ’ αυτές λαβαίνουν μέρος και όλοι εκείνοι οι νέοι που ξεφεύγουν από τη στενή έννοια του εργάτη, δεν τους εχαντάκωσεν όμως η διαφθορά και το ταπεινό συμφέρον, αλλά διατηρούνε την θέρμη και την αγνότητα του νέου, οι νέοι οι απ’ οπουδήποτε και αν προέρχονται, αλλά προλετάριοι, στη σκέψι και τον σκοπό. Ακόμη λαβαίνουν μέρος και τα κορίτσια, που νοιώθουν ότι τα πιέζουν οι συνθήκες της κεφαλαιοκρατίας περισσότερο από κάθε άλλον. Έτσι περιλαμβάνοντας όλα τα αναγκαία στοιχεία δημιουργείται μια προλεταριακή συνειδητή επαναστατική νεολαία με γερό σώμα και μυαλά και αποβαίνει υψίστης σημασίας και συμβολής όργανο για την καθόλου ανάπτυξι και επιτυχία του προλεταριακού αγώνα.
Η σαφής αυτή αντίληψη του μεγάλου έργου της Νεολαίας επέβαλε την προσαρμογή του αγώνος της ως οργανώσεις στις βάσεις εκείνες που μπορούν πραγματικά να ανταποκριθούν στις σημερινές ανάγκες του αγώνα. Και οι βάσεις αυτές πρέπει να βγαίνουν απ’ αυτή τη φύση και τις ανάγκες των νέων. Επέβαλε τον καθορισμόν της θέσεως της οργανώσεως των νέων εις το καθόλου κίνημα εις θέσιν ανάλογον που να μπορή να εκτελή το μεγάλο της έργον. Ό καθορισμός αυτός έγινε στο συνέδριο των νεολαιών πού συνέπηξαν την Κομμουνιστική Διεθνή των νεολαιών.
Το πρόγραμμά της εδημοσιεύθη ήδη στα προηγούμενα φύλλα της Νέας Ζωής. Πάνω σ’ αυτό στηριζόμενοι θα ηθέλαμεν να πούμε λίγα λόγια αποδεχόμενοι τη μεγαλύτερη σημασία στην ανάπτυξη του έργου της νεολαίας, ειδικώς μάλιστα στην Ελλάδα. Στην αντίληψη αυτή ερχόμαστε κι’ απ’ το λόγο ότι σ’ όλη τη συζήτηση που γίνεται στο σοσιαλιστικό μας τύπο με την ευκαιρία του συνεδρίου του σοσιαλ. εργατικού κόμματος πουθενά δεν αναφαίνεται και η αντίληψη των νεολαιών μας για το γενικό ζήτημα και τα ειδικά θέματα πού τις ενδιαφέρουν. Και προς τούτο ήσαν υποχρεωμένες απ’ αυτή τη Διεθνή των νεολαιών, εις την οποίαν λέγουν ότι ανήκουν. Και όμως έχομεν ομοσπονδίαν Σοσιαλιστικών Νεολαιών ! και μέλη διανοούμενα αξιούντα την διεύθυνση και καθοδήγηση του κινήματος των νεολαιών. Επιφυλασσόμεθα όμως σ’ άλλο φύλλο της Νέας Ζωής να μιλήσουμε για το καθόλου κίνημα της Νεολαίας στην Ελλάδα περιοριζόμενοι για την ώρα, στην εξέταση των θεμάτων εκείνων που νομίζομεν ότι είναι απαραίτητα να έχουν υπόψη οι σύντροφοι των νεολαιών εάν θέλουν πραγματικά αι οργανώσεις των να εκτελέσουν το εις αυτάς ανατεθειμένον ρόλον. Και αι βάσεις αυτές είναι η αντίληψή των ως κομμουνιστικών οργανώσεων για το γενικό ζήτημα της αντιλήψεως περί του αγώνος και η θέσις των ως οργανώσεων...».
* Από άρθρο του Γ.Δ. με τίτλο «Ο ρόλος», στην εφημερίδα «Νέα Ζωή». Όπως λέει ο Π. Νούτσος, από του οποίου το έργο «Η σοσιαλιστική σκέψη στην Ελλάδα» πάρθηκε το κείμενο αυτό, ο συντάκτης αυτού του κειμένου εκπροσωπεί τις αντιλήψεις της Ανεξάρτητης Κομμουνιστικής Νεολαίας Αθηνών, που έδρευε στο Εργατικό Κέντρο Αθηνών και διακινούσε «εκ κομμουνιστικού καθήκοντος» τη «Νέα Ζωή» που, με τη σειρά της, έβλεπε στους «νέους συντρόφους» την «εμπροσθοφυλακή του απελευθερωτικού κινήματος» («Προς τους νέους των Αθηνών»). Η Ανεξάρτητη Κομμουνιστική Νεολαία σχηματίσθηκε τον Μάιο του 1920 και με την πρωτοβουλία της οργανώνονταν τρεις φορές την εβδομάδα μαθήματα στο Εργατικό Κέντρο Αθηνών και εκδόθηκαν ορισμένα φυλλάδια (όπως, για παράδειγμα, η μετάφραση του E. Ombre «Για το ψωμί και τη Λευτεριά, ή η πάλη των τάξεων υπό την σημερινή της μορφήν», Αθήνα 1921). Την άνοιξη του 1921 προσχώρησε σε αυτήν η πλειοψηφία της νεολαίας Αθηνών του ΣΕΚΕ(Κ), με κριτήριο πάντα την «ανεξαρτησία» των οργανώσεων του κινήματος των νέων (βλ. «Προς όλας τας σοσιαλιστικάς εργατικάς νεολαίας της Ελλάδος», Ριζοσπάστης, 16-5-1921, καθώς και τη διαμάχη με την ηγεσία του κόμματος: (βλ. «Προς όλας τας σοσιαλιστικάς εργατικάς νεολαίας της Ελλάδος» και «Ανακοινωθέν της Κ.Ε. Το ζήτημα των σχέσεων με τας νεολαίας», Ριζοσπάστης, 16 και 19-4-1921), ενώ το καλοκαίρι του ίδιου έτους συμπτύχθηκε με την Κομμουνιστική Νεολαία Αθηνών και θα ταχθούν «υπό την πολιτική κατεύθυνση» του ΣΕΚΕ(Κ).
