Χρέος μας να θυμόμαστε αυτά που στιγμάτισαν την γειτονιά μας , αυτά που δημιούργησαν την κουλτούρα μας , αυτά που ανήκουν στο κομματι του πολιτισμού μας που πολλοί δεν ξέρουν …
Μια ιστορία που έμεινε και παραμένει στο περιθώριο. Αλλά ήταν η πιο σημαντική λαϊκή κινητοποίηση στην Ελλάδα σε λιγότερο από εφτά χρόνια από το τέλος του εμφυλίου. Και τρομοκράτησε την άρχουσα τάξη της εποχής γιατί ήταν σημάδι ότι η ιστορία δεν τέλειωσε με τη νίκη της στα βουνά της Δυτικής Μακεδονίας. Δυο χρόνια αργότερα, στις εκλογές του 1958, η ΕΔΑ αναδείχτηκε δεύτερο κόμμα.
Έτσι επέλεξαν την τακτική της αποσιώπησης του συμβάντος.
«Η κατάσταση φτάνει στο απροχώρητο στις 14 Μαΐου 1956. Δυο ακόμα σπίτια υφίστανται καθίζηση. Ανάστατοι οι κάτοικοι της Ανθούπολης αρχίζουν να συγκεντρώνονται σε μικρές ομάδες. Στις 10 το βράδυ η καμπάνες της Αγίας Μαρίνας χτυπούν και καλούν τον κόσμο σε γενική κινητοποίηση. Συγκεντρώνονται περίπου 5 χιλιάδες. Οι αγανακτισμένοι κάτοικοι της Ανθούπολης κατευθύνονται προς τις εγκαταστάσεις των λιγνιτωρυχείων και ειδικά εκεί όπου βρίσκεται ο πύργος με τους ανελκυστήρες. Εκείνη την ώρα σχολάει η απογευματινή βάρδια και δεν υπάρχουν άλλοι εργάτες στις στοές. Η μόνιμη φρουρά των χωροφυλάκων δεν μπορεί να τους αντιμετωπίσει.
Με πανιά ποτισμένα με πετρέλαιο πυρπολούν τις ξύλινες εγκαταστάσεις ενώ ανατινάζουν με δυναμίτη τα τσιμεντένια χτίσματα. Είναι στιγμές που φωτιά υψώνεται στα 100-150 μέτρα και είναι ορατή από χιλιόμετρα μακριά. Όλη η πόλη αναστατώνεται. Σε πολλές γειτονιές της Αθήνας αρχίζουν να χτυπούν κι εκεί οι καμπάνες.
Οι ενισχύσεις των χωροφυλάκων που φτάνουν εσπευσμένα από τους Άγιους Αναργύρους , τη Νέα Ιωνία, τα Νέα Λιόσια και τη Νέα Φιλαδέλφεια αποκρούονται με πέτρες. Η κυβέρνηση πανικοβάλλεται. Επί τόπου φτάνουν ο διευθυντής της Αστυνομίας Αθηνών Γεωργίου και ο διοικητής της Γενικής Ασφάλειας Ρακιντζής με νέες ενισχύσεις: 300 χωροφύλακες από το Σύνταγμα Μακρυγιάννη με πολεμική εξάρτηση, κράνη και βραχύκαννα όπλα και 680 αστυφύλακες αλλά και ασφαλίτες και άλλους τραμπούκους.
Οι αστυνομικοί, καθώς τα οχήματά τους δεν επαρκούν, παίρνουν εντολή να φτάσουν στο Περιστέρι με όποιο μέσο μπορούν: ΙΧ, φορτηγά ακόμα και λεωφορεία της γραμμής!
Ίλη τεθωρακισμένων της αστυνομίας αναλαμβάνει τη φύλαξη των γραφείων της εταιρίας στα οποία φυλάσσονται μεγάλες ποσότητες εκρηκτικών υλών καθώς υπήρχαν πληροφορίες ότι οι εξεγερμένοι κατευθύνονταν προς τα εκεί.
Ενώ οι συμπλοκές συνεχίζονται οι χωροφύλακες αρχίζουν να πυροβολούν στον αέρα για να απομακρύνουν τον κόσμο. Ρίχνονται πάνω από 500 σφαίρες αλλά οι εξεγερμένοι δεν πτοούνται. Από τις συμπλοκές με την αστυνομία τραυματίζονται και μεταφέρονται στο Σταθμό Α Βοηθειών οι Κ. Τσίτος 30 χρόνων, Ν. Καραβανάς 16 χρόνων και Ευσταθία Μαναρακοπούλου 20 χρόνων.
Η φωτιά στις εγκαταστάσεις συνεχίζεται. Οι Ανθοπουλιώτες καταφέρνουν να εξουδετερώσουν τις πυροσβεστικές αντλίες που προσπαθούν να πλησιάσουν. Η πρώτη από αυτές καταστρέφεται ολοσχερώς. Τελικά η κατάσβεση της φωτιάς ξεκίνησε στις 3 το πρωί και ολοκληρώθηκε περίπου στις 5 το πρωί. Είχαν όμως καταστραφεί ολοσχερώς οι επίγειες εγκαταστάσεις των λιγνιτωρυχείων.
Η χωροφυλακή συλλαμβάνει πάνω από 40 άτομα ως πρωταίτιους της εξέγερσης. Τελικά κρατούνται οι Δημ. Καραγιάννης, Παν. Κασουρίδης, Νικ. Βασιλείου, Π. Πουρναράς, Αχιλ. Δημητρακόπουλος, Η. Κατσιβέλης, Νικ. Ελευθερίου, Αιμίλιος Σταματιάδης, Παν. Καρέλας, Γαρυφαλιά Κορωναίου, Σωτηρία Κορωναίου, Ιωάννης Κορωναίος, Νικ. Κλάδης, Χαρ. Τσικνιαδόπουλος, Λ. Παπαδάκης, Βας. Θεοδωρόπουλος και Ζωή Θώδου.
Οι κατηγορίες που αντιμετωπίζουν είναι πολύ βαριές: εμπρησμός εκ προθέσεως, διέγερσις του λαού εις στάσιν, ελαφραί σωματικαί βλάβαι. Από αυτούς προφυλακίζονται οι Α. Σταματιάδης, Ι. Κορωναίος, Παν. Κασουρίδης, Ν. Ελευθερίου, Ν. Βασιλείου και Ν. Κλάδης.
Δημιουργείται επιτροπή από κρατικούς υπαλλήλους και αξιωματικούς της Χωροφυλακής για να μελετήσει το θέμα της συνέχισης της λειτουργίας των λιγνιτωρυχείων ενώ η Ομοσπονδία Μεταλλευτών ζητά συμμετοχή στην επιτροπή, την εξασφάλιση των εργαζομένων και διασφάλιση της ζωής των κατοίκων της Ανθούπολης. Στις 5 Ιουνίου το Εργατικό Κέντρο Αθήνας, που δεν καταλαβαίνει τίποτα από αυτά που έχουν συμβεί, ζητά να επισπευσθεί η επαναλειτουργία του λιγνιτωρυχείου καθώς μένουν άνεργοι 250 εργάτες. Το ίδιο επαναλαμβάνει στις 28 Οκτωβρίου 1956 και η Ομοσπονδία Μεταλλευτών.
Στις 16 Μαΐου ο νέος δήμαρχος Περιστερίου Αριστείδης Σελίμης (εξελέγη το 194 με την υποστήριξη της αριστεράς) μαζί με το νομικό σύμβουλο του Δήμου Ευάγγελο Γιαννόπουλο (τον μετέπειτα υπουργό του ΠΑΣΟΚ) και τον Προϊστάμενο των Τεχνικών Υπηρεσιών Ν. Γαβριηλίδη παραχωρούν συνέντευξη τύπου στο Δημαρχείο όπου δηλώνουν ότι αν συνεχιστεί η λειτουργία του λιγνιτωρυχείου, ακόμα κι αν ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα, ολόκληρος ο συνοικισμός της Ανθούπολης κινδυνεύει να καταρρεύσει. Χαρακτηριστικά αναφέρουν ότι την προηγούμενη μέρα στην οδό Παπαμάρκου σημειώθηκε ρωγμή στο κατάστρωμα του δρόμου πλάτους 15 εκ. και μήκους 20 μέτρων.
Στις 19 Μαΐου 1956, 14 κάτοικοι της Ανθούπολης που τα σπίτια τους υπέστησαν ζημιές καταθέτουν μήνυση κατά της εταιρίας του Πρεζάνη.»
*Από τη σελίδα "Περιστέρι συνείδηση και αληταρία”.
