ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΡΗΞΗ
Αγαπητοί φίλοι του περιοδικού,
Με έκπληξη διάβασα στο τεύχος 10 του Μάρτη στο άρθρο σας «Οι αμερικανικές βάσεις και οι ρωσικές θωπείες» στη σελίδα 18, παράγραφο 38, όπου λέτε: «το ΕΚΚΕ και σήμερα ο Καστοριάδης και Οι οπαδοί του ξεκινάνε απ’ την «πραγματιστική» άποψη...», κλπ. Κι επειδή είμαι κι εγώ «οπαδός», που λέτε κι εσείς, των αντιλήψεων του Καστοριάδη θα ήθελα μια γραπτή απάντηση σας μέσω του περιοδικού: πώς θέτετε εσείς πρακτικά το ζήτημα των βάσεων; Γιατί, όπως οσμίζομαι, είτε το θέλετε είτε όχι, απ’ τα γραφόμενά σας επηρεάζεσθε απ’ την πίεση που εξασκεί επάνω σας η μαρξολενινοσταλινική νοοτροπία. Εμείς στην παλιά εποχή, προτού ο σταλινισμός με το ΚΚΕ πέσει για τα καλά στο σοσιαλπατριωτικό βούρκο για την υπεράσπιση της πατρίδας, αγωνιζόμασταν μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο την 1η Αυγούστου που είχε καθιερωθεί σαν μέρα αντιπολεμικής πάλης, κτυπώντας τα ειρηνόφιλα κινήματα, αφού προετοιμάζουν τον πόλεμο (αντί να τον απομακρύνουν). Κι αν έχουμε κότσια ας κατέβουμε και σήμερα στους δρόμους ενάντια στον πόλεμο και τις βάσεις και σ’ αυτούς που τον υποκινούν, ενάντια στις πασιφιστικές πορείες που συντηρούν τα κατεστημένα σ’ Ανατολή και Δύση.
Όταν, μαζί με τον Καστοριάδη, που τον γνώρισα στην Κατοχή, παλεύαμε ενάντια στον πόλεμο, στον καπιταλισμό, στο σταλινισμό και στο φασισμό, τότες που η ζωή μας κρεμόταν από μια κλωστή, γιατί όλοι οι παραπάνω μας κυνηγούσανε, εσείς είτε τρώγατε φαρίν λακτέ, είτε βλέπατε από την κλειδα-ρότρυπα... Κι έρχεστε σήμερα να λασπολογήσετε βάζοντας στο ίδιο τσουβάλι τον Καστοριάδη, το ΕΚΚΕ, το Μ-Λ, τους «νέους φιλοσόφους» (που με τους περισσότερους καμία σχέση δεν έχουμε) και μόνο τον εαυτό σας αφήνετε απ’ έξω.
Οι Κινέζοι λένε μια παροιμία: «Όταν σ’ ένα λευκό τοίχο πετάς λάσπη, ακόμα κι αν αυτή δεν κολλήσει, κάποιο λεκέ θα αφήσει». Την παροιμία ακολουθείτε φαίνεται. Απ’ όλα τα βιβλία που έχει γράψει ο Καστοριάδης, από πουθενά δεν προκύπτουν αυτά που λέτε. Γράφετε στη σελίδα 49: «Ο Καστοριάδης, όπως και οι νέοι φιλόσοφοι στη Γαλλία, προσθέτει έναν πραγματισμό, αφού έχουμε να διαλέξουμε ανάμεσα στα Γκούλαγκ και τους Αμερικάνους... «Ι Ε, αυτό είναι θράσος χιλίων ερυθροκώλων πιθήκων! Ας γράφει ο Καστοριάδης, στο πρόσφατο βιβλίο του Μπροστά στον πόλεμο, «ώ€γ άτ& ίΛε $&ΐΏ£ £α移 (που θα πει «όλοι τους ίδια σπείρα είναι»), ενώ στο εισαγωγικό σημείωμα του ίδιου βιβλίου γράφει: «Ελπίζω ο αναγνώστης να απαλλαγεί απ’ την πλατιά διαδεδομένη στάση που συγχέει τα γεγονότα με τις αξίες, τις ευχές με την πραγματικότητα. Αν πει κανείς ότι η συμμορία του Ντίλινγκερ σε μια δεδομένη στιγμή είναι ισχυρότερη από τη συμμορία του Αλ Καπόνε, δεν σημαίνει ότι θαυμάζει την πρώτη, ούτε ότι λυπάται τη δεύτερη. Ελπίζω επίσης να γίνει αντιληπτό ότι όταν μιλάω για Ρωσία και ΗΠΑ, μιλάω για τα καθεστώτα και τα κυρίαρχα στρώματα κι όχι για το ρώσικο και αμερικάνικο λαό». Αλλωστε ό,τι γράφει ο Καστοριάδης, το γράφει επώνυμα και δέχεται την ειλικρινή κριτική που του γίνεται, γιατί κανείς δεν είναι αλάθητος, όπως λέει και ο ίδιος.
Τι να πούμε όμως για το Δ.Ι. που κάνει τη βιβλιοκριτική στο βιβλίο του Καστοριάδη Η φαντασίακή θέσμιση της κοινωνίας, παίζοντας το κρυφτούλι πίσω από το Δ.Ι. Παρόλο που το περιοδικό γράφει ότι ο Δ.Ι. εκφράζει προσωπικές απόψεις, πιστεύω πως ο ίδιος Δ.Ι. θα είναι ο συγγραφέας και του άρθρου για τις βάσεις, μία που δεν φέρει υπογραφή, άρα απηχεί τις απόψεις όλου του περιοδικού.
Όσο για τη βιβλιοκριτική του, ίσως θα του απαντήσουν άλλοι που πέρασαν από τις κολώνες του πανεπιστημίου, όπως ο Δ.Ι., γιατί εμείς δεν έχουμε γνώσεις, ούτε διδαχθήκαμε ψυχανάλυση, είμαστε εργάτες και καλά-καλά δεν τελειώσαμε ούτε το δημοτικό, παλεύουμε στους δρόμους, από εσάς τους διανοούμενους περιμένουμε να μας βάλετε μυαλό, να μας κάνετε, δηλαδή, κάποια ένεση συνειδήσεως (όπως έλεγε ο «μεγάλος» Λένιν), ...και όχι μικροαστικής βλακείας, για να μην χαρακτηρίσω ύποπτες κι ανόητες κι εγώ με τη σειρά μου τις απόψεις που αναφέρει ο Δ.Ι. στο τέλος της βιβλιοκριτικής του (το «ύποπτες» είναι όρος του Δ.Ι. που πρέπει να σοβαρευτεί λιγάκι...).
Με φιλικούς χαιρετισμούς, Γ. Ταμτάκος, Θεσσαλονίκη, 15 Ιουνίου ‘83
Υ.Γ. Περιμένω να δημοσιευθεί το γράμμα μου με την απάντηση σας στο επόμενο τεύχος, αν θέλετε βέβαια, αλλιώς θα το δώσω αλλού.
Ο ίδιος
*Η «Ρήξη» δεν το δημοσίευσε.
**Περιλαμβάνεται στο βιβλίο του Γιάννη Ταμτάκου «Αναμνήσεις μιας ζωής στο επαναστατικό κίνημα», Εκδ. «Κύκλοι Αντιεξουσίας», Θεσσαλονίκη 2003, σελ. 216-218.