Camillo Berberi
1. Δεν θα πω όπως λένε μερικοί: Δεν μπορώ να μην μιλήσω! Όχι, θέλω να μιλήσω. Έχω καθήκον και δικαίωμα να το κάνω στο όνομα της αυτοκριτικής, η οποία είναι η ουσία κάθε κόμματος ή κινήματος που ασχολείται με το να εξασφαλίσει την εμφάνιση του και να εκπληρώσει την ιστορική του αποστολή. Πεισμένος ότι η Ισπανική Επανάσταση πλησιάζει ταχύτατα ένα επικίνδυνο σημείο, πήρα την πένα μου όπως θα έπαιρνα ένα τουφέκι ή ένα ρεβόλβερ, με την ίδια αποφασιστικότητα, αλλά επίσης και με την ίδια ωμότητα. Παρακαλώ επιτρέψτε μου ένα ύφος που να ταιριάζει στην ατμόσφαιρα του πολέμου στον οποίο ζω: το ύφος ενός καταιγισμού πολυβολισμών.
2. Η στρατιωτική κατάσταση δεν έχει βελτιωθεί. Αυτοί είναι οι βασικοί λόγοι: έλλειψη ή σπανιότητα όπλων και πυρομαχικών, απουσία ενός ενωμένου επιτελείου, γενική ανεπάρκεια των ηγετών, υποχωρητική συμπεριφορά της κεντρικής κυβέρνησης, δυαδισμός και ανταγωνισμός ανάμεσα στην Μαδρίτη και την Βαρκελώνη. Φαίνεται καθαρά ότι πρέπει ν’ αλλάξουμε από έναν πόλεμο θέσεων σε έναν πόλεμο κινήσεων, εξαπολύοντας την επίθεση σύμφωνα με ένα ευρύ και σταθερό γενικό πλάνο. Από δω και στο εξής, ο χρόνος είναι εναντίον μας. Πρέπει αποφασιστικά να επιταχύνουμε την διαδικασία του πολέμου με σκοπό να ξεπεράσουμε την φάση του πολέμου και να μπούμε στην πιο πλήρη και φανερή φάση της Κοινωνικής Επανάστασης.
3. Πρέπει να κυριαρχήσουμε τον πόλεμο, αλλά δεν πρέπει να κυριαρχήσουμε τον πόλεμο περιορίζοντας το πρόβλημα στις αυστηρά στρατιωτικές συνθήκες της νίκης. Πρέπει πάνω απ’ όλα να λάβουμε υπ’ όψιν τις «κοινωνικοπολιτικές» συνθήκες της νίκης. Ο Εμφύλιος Πόλεμος στην Ισπανία όντας μια διεθνής σύγκρουση, είναι σε διεθνές επίπεδο που πρέπει να θέσουμε το πρόβλημα της επαναστατικής δράσης με όρους πολέμου, είναι στα αδύναμα του σημεία, το Μαρόκο και την Πορτογαλία, που πρέπει να πληγώσουμε σκληρά τον Ισπανικό Φασισμό. Μέχρι τώρα η εμμονή απασχόληση με τον πολεμικό εξοπλισμό δεν μας επέτρεψε να εφαρμόσουμε ένα σχέδιο δράσης το οποίο εκτελεσμένο με έναν διαρκή και επιδέξιο τρόπο θα ήταν ικανό να νικήσει το Φασιστικό πραξικόπημα. Οι Αναρχικοί οι οποίοι έχουν αναλάβει τον ρόλο στρατηγών καλά θα έκαναν να θυμούνται τις δικές τους εμπειρίες σαν επαναστάτες.
4. Όταν η κυβέρνηση στην Μαδρίτη δηλώνει ότι “el gobierno de Madrid no sabe dingir la Guerra” ( «η κυβέρνηση στην Μαδρίτη δεν ξέρει πώς να διευθύνει τον πόλεμο»), αυτό αναπόφευκτα θέτει το θέμα όχι μόνο της παρέμβασης της C.N.T στην διεύθυνση του πολέμου, αλλά επίσης και των συνθηκών και των μορφών μιας τέτοιας επέμβασης. Δεν είναι ζήτημα υπεράνθρωπων μεταρρυθμίσεων, αλλά απλά ενός πλατύ, βαθύ και ταχύτατου μετασχηματισμού των ελεγκτικών ομάδων, των οργάνων και των συνδέσμων ανάμεσα στις διάφορες ταξιαρχίες. Η στρατιωτικοποίηση των πολιτοφυλακών δεν είναι μια λύση τεχνικής φύσεως μόνο, και είναι πολιτικό λάθος να την αποδεχτούμε ειρηνικά χωρίς να δηλώσει τις προθέσεις της, χωρίς να φωτίσει τα σκοτεινά της σημεία και χωρίς να έχουμε συζητήσει τα βασικά της σημεία. Το «πνεύμα της φάλαγγας» τερματίζει την σύγχυση ανάμεσα στην εξουσία του πολιτικού ελέγχου και η εξουσία της στρατιωτικής διαταγής μπορεί εν μέρει να δικαιολογήσει το διάταγμα της Χενεραλιντάντ της Καταλωνίας, αλλά ένα τέτοιο διάταγμα δεν βοηθά καθόλου στην κατεύθυνση της λύσης των ζωτικών προβλημάτων της στρατιωτικής νίκης της επανάστασης.
5. Δεν είναι δυνατό να βρούμε μια λύση στο πρόβλημα των αναγκών του πολέμου μέχρι να έχουμε λύσει το πρόβλημα της Ισπανικής πολιτικής. Ο Φαμπρέγκας, υπουργός οικονομικών της Καταλωνίας θα μπορούσε να πει: «Στείλαμε στην Μαδρίτη μια αντιπροσωπεία για να ζητήσει από την κυβέρνηση δάνειο 300 εκατομμυρίων πεσετών και επίσης για την αγορά πολεμικού εξοπλισμού και 150 εκατομμύρια φράγκα για την αγορά πρώτων υλών. Προσφέραμε σαν εγγύηση 1000 εκατομμύρια πεσέτες σε κυβερνητικά χρεόγραφα που άνηκαν στις τράπεζες αποταμιεύσεων μας και βρίσκονταν στην Τράπεζα της Ισπανίας. Αυτό που συνέβηκε ήταν να μας αρνηθούν.» (Solidaridad Obrera, 29 Σεπτέμβρη 1936). Η Μαδρίτη δεν θέλει απλά να βασιλεύει, θέλει και να κυβερνά επίσης. Σαν σύνολο η Ισπανική κυβέρνηση είναι τόσο εχθρική απέναντι στην Κοινωνική Επανάσταση όσο και στον Μοναρχικό και εκκλησιαστικό φασισμό. Η Μαδρίτη επιθυμεί «μια επιστροφή στην νομιμότητα» και τίποτα άλλο. Το να εξοπλίσει την Καταλωνία, το να χρηματοδοτήσει την Καταλωνία, αυτό σημαίνει για την Μαδρίτη ότι εξοπλίζει τις φάλαγγες που κάνουν την επανάσταση με τις ξιφολόγχες της και ότι εφοδιάζει την νέα εξισωτική οικονομική τάξη. Γι’ αυτό πρέπει να δώσουμε στην Κυβέρνηση της Μαδρίτης να επιλέξει ανάμεσα στην ήττα του πολέμου και την επανάσταση και την νίκη.
6. Δεδομένου ότι είναι σαφές ότι η κυβέρνηση της Μαδρίτης αναπτύσσει μια «πολεμική πολιτική» ικανή να εξασφαλίσει την πολιτική της ηγεμονία και να μπλοκάρει την ανάπτυξη της Κοινωνικής Επανάστασης, ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα (ακολουθώντας ντιρεκτίβες που δίνονται από την Μόσχα) τείνει να γίνει η Λεγεώνα των Ξένων της Δημοκρατίας και του Ισπανικού Φιλελευθερισμού και ότι η Ισπανική Σοσιαλδημοκρατία, τουλάχιστον η βάση της, είναι στο ελάχιστο επαναστατική … με τον τρόπο του Καμπαλλέρο, είναι απαραίτητο ο τύπος μας (χωρίς να απειλήσει με πόλεμο, ή με μια «πορεία προς την Μαδρίτη», χωρίς να απολύσει μια πολεμική ενάντια στους Κομμουνιστές και τους Σοσιαλιστές, χωρίς ακόμα και να απειλήσει την σταθερότητα της συμμαχίας ανάμεσα στην C.N.T και την U.G.T) να θεραπευτεί από την μόλυνση του με το ατυχές κατασκεύασμα της «θείας ένωσης» η οποία κατέληξε στο να υποβιβάσει την πολιτική κριτική στο ανεπαίσθητο ελάχιστο. Η Solidaridad Obrera εκθειάζοντας την Μπολσεβίκικη Κυβέρνηση της Ε.Σ.Σ.Δ, αν και σε παρένθεση, κατέκτησε την κορυφή της πολιτικής αφέλειας.
7. Ο εξαγνισμός του εσωτερικού μετώπου είναι από δω και στο εξής περιορισμένος από την κανονικοποίηση, με αστυνομικούς και δικαστικούς όρους, του αγώνα ενάντια στον Φασισμό. Το γεγονός ότι ορισμένα στοιχεία της C.N.T και της F.A.I έχουν μπει σε αστυνομικές οργανώσεις δεν εξισορροπείται ικανοποιητικά από μια αυτονομία η οποία θα επέτρεπε ταχύτητα και σύνεση στα καθήκοντα και τις αποστολές τους. Και πρέπει να προσθέσουμε ότι αυτές οι διάφορες συμφωνίες που θα έπρεπε να εξαφανιστούν από τους αντιπρόσώπους της C.N.T και της F.A.I, συνεχίζουν να υπάρχουν και να έχουν καταστροφικά αποτελέσματα.
8. Το έργο της επιλογής στρατιωτικού, διευθυντικού και υγειονομικού προσωπικού είναι πολύ ανεπαρκές. Αυτή η επιλογή θα έπρεπε να εκτελείται με το να βασίζεται στην δυνατότητα της άμεσης αντικατάστασης των ανίκανων και ανασφαλών στοιχείων από ξένα στοιχεία που είναι πιστά στην υπόθεση της Ισπανικής Επανάστασης, ή τουλάχιστον από δοκιμασμένους αντιφασίστες. Αυτό δεν έχει δοκιμαστεί. Κατά τον ίδιο τρόπο η C.N.T δεν χρησιμοποιεί ευρέως τους ειδικούς που θα μπορούσαν προς το παρόν να αντικαταστήσουν τους ανίκανους και ύποπτους ειδικούς και αύριο να συστήσουν τον καθοδηγητικό πυρήνα του ελευθεριακού κομμουνισμού.
9. Πριν από λίγο καιρό η C.N.T και η F.A.I υιοθέτησε, σεβόμενη την «κανονικοποίηση» της Ισπανικής Επανάστασης, μια συμπεριφορά αυταπάρνησης. Η L’ Espagne Antifasciste αποκήρυξε αυτό το φαινόμενο με μεγάλο θάρρος και ταχύνοια, γι’ αυτό δεν θα ασχοληθώ με αυτό. Εν συντομία: ο στραγγαλισμός της Κεντρικής Επιτροπής των πολιτοφυλακών όπως επίσης και της εξουσίας των εργατικών και στρατιωτικών επιτροπών συνιστά μια προσβολή ενάντια στον συνδικαλιστικό έλεγχο των πολιτοφυλακών. Πιστεύω ότι δεν είναι χωρίς λόγο που η “Le Temps” αναστενάζει με ανακούφιση ενώ δηλώνει ότι «η κοινωνική επανάσταση στην Καταλωνία γίνεται όλο και περισσότερο εξισωτική».
10. Το Συμβούλιο της Οικονομίας δεν είναι τίποτα άλλο από το «Οικονομικό Συμβούλιο» που ιδρύθηκε από της Γαλλική κυβέρνηση. Δεν μου φαίνεται να είναι μια ικανοποιητική εξήγηση για τον Μινιστεριαλισμό της C.N.T και της F.A.I, ακόμα και για τις πιο πρακτικές τους επιδόσεις. Είναι απαραίτητο να οικτίρουμε, επιπλέον την προέλαση της Μπολσεβικοποίησης μέσα στις τάξεις της C.N.T, που χαρακτηρίζεται από την ολοένα και μικρότερη πιθανότητα τα άτομα της βάσης να ασκούν έναν ενεργό και άμεσο έλεγχο στα έργα που αναλαμβάνουν οι αντιπρόσωποι των οργανώσεων μέσα στις κυβερνητικές επιτροπές και τα Συμβούλια. Θα έπρεπε να δημιουργήσουμε μια σειρά από επιτροπές εκλεγμένες από την C.N.T και την F.A.I που να έχουν σαν στόχο να διευκολύνουν αλλά ταυτόχρονα να διορθώσουν όποτε είναι απαραίτητο, τα έργα των αντιπροσώπων μας μέσα στα Συμβούλια του Πολέμου και της Οικονομίας. Αυτό θα είναι απαραίτητο με το ίδιο τρόπο, με σκοπό να δημιουργήσει σημεία επαφής ανάμεσα στο προσωπικό έργο αυτών των αντιπροσώπων και τις ανάγκες και τις δυνατότητες των πρωτοβουλιών της C.N.T και της F.A.I.
11. Προσπάθησα να διευθετήσω τις «επίκαιρες»αιτίες, που είναι έμφυτες στις αναγκαιότητες της ιστορικής στιγμής, προς την κατεύθυνση της «τάσης» που δεν μου φαίνεται πως αποκλίνει από αυτές τις αναγκαιότητες. Δεν προτείνω κάποια «σωστή κατεύθυνση» σε πιλότους που πλέουν ανάμεσα σε ξέρες και ισχυρά ρεύματα. Η Πολιτική έχει τις δικές της αναγκαιότητες και η στιγμή επιβάλει πάνω στους Ισπανούς Αναρχικούς την αναγκαιότητα μιας «πολιτικής». Αλλά πρέπει να είναι μέχρι το σημείο του ιστορικού ρόλου που θεωρείται χρήσιμος να αναληφθεί. Αλλά είναι επίσης αναγκαίο να μην πιστεύεται ότι υπάρχουν βαθιά ρήγματα συνέχειας στις κατευθύνσεις των σημερινών τάσεων. Στο να εναρμονίσουμε τις «αναγκαιότητες» του πολέμου, την «βούληση» της επανάστασης και τις «φιλοδοξίες»του Αναρχισμού: εκεί βρίσκεται το πρόβλημα. Αυτό το πρόβλημα πρέπει να λυθεί. Από αυτό εξαρτάται η στρατιωτική νίκη ενάντια στον Φασισμό, η δημιουργία μιας νέας οικονομίας, η κοινωνική απελευθέρωση της Ισπανίας και η αξιολόγηση των Αναρχικών πράξεων και ιδεών. Τρία μεγάλα πράγματα που αξίζουν κάθε θυσία και που επιβάλουν στον καθένα το καθήκον να έχει το κουράγιο να δηλώνει τα πιστεύω του, στο σύνολό τους.
*Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Guerra di Classe” (“Ταξικός Πόλεμος”), στις 5 Νοέμβρη 1936.
