Αγαπητοί σύντροφοι,
Έχουμε μια βαθιά ριζωμένη συνήθεια να μεγαλοποιούμε τόσο τις δυνάμεις μας όσο και τις αδυναμίες μας. Κατά τη διάρκεια επαναστατικών περιόδων, φαίνεται πως οι περισσότερο μικρές μας ενέργειες έχουν ανυπολόγιστα μεγάλες συνέπειες. Από την άλλη πλευρά, σε περιόδους στασιμότητας, αν και μπορεί να είναι τελείως αφιερωμένη στο έργο μας, όλη η ζωή μας φαίνεται άγονη και άχρηστη, και μπορεί ακόμη να αισθανόμαστε παρασυρμένοι από τους ανέμους της αντίδρασης.
Τί πρέπει να κάνουμε λοιπόν για να διατηρήσουμε το πνευματικό μας σθένος, την ηθική μας ενέργεια, και την πίστη μας στον καλό αγώνα;
Έρχεστε σε μένα ελπίζοντας να αξιοποιήσετε την πολύχρονη εμπειρία μου με τους ανθρώπους και τα πράγματα. Έτσι, ως ένα ηλικιωμένο άτομο σας δίνω την εξής συμβουλή:
Μην φιλονικείτε ή ασχολήστε με προσωπικά. Ακούστε τα επιχειρήματα των άλλων ανθρώπων πριν προβάλετε τα δικά σας. Μάθετε πώς να παραμένετε σιωπηλοί και να σκέφτεστε. Μην προσπαθείτε να κερδίσετε σε ένα επιχείρημα εις βάρος της δικής σας ειλικρίνειας.
Μελετάτε με σύνεση και επιμονή. Ο μεγάλος ενθουσιασμός και η αφοσίωση στο σημείο να διακινδυνεύεται η ζωή κάποιου δεν είναι οι μόνοι τρόποι για να εξυπηρετηθεί μια υπόθεση. Είναι ευκολότερο να θυσιαστεί η ζωή κάποιου από το να γίνει όλη η ζωή του ένα παράδειγμα για τους άλλους. Η συνειδητή επαναστατικότητα δεν είναι μόνο ένα πρόσωπο μόνο ένα συναίσθημα, αλλά και εκείνο ενός κινήτρου, απ’ το οποίο κάθε προσπάθεια να προωθηθεί η δικαιοσύνη κι η αλληλεγγύη στηρίζεται σε ακριβή γνώση και εκτενή κατανόηση της ιστορίας, της κοινωνιολογίας, και της βιολογίας. Ένας τέτοιος άνθρωπος μπορεί να ενσωματώσει τις προσωπικές του ιδέες στο ευρύτερο πλαίσιο των ανθρωπιστικών επιστημών, και διατηρείται στον αγώνα απ’ την τεράστια δύναμη που κερδίζει μέσα από την πλατιά του γνώση.
Αποφεύγετε την υπερεξιδίκευση. Oύτε με τα έθνη ούτε με τα κόμματα [ni aux patries aux partis]. Μην είστε ούτε Ρώσοι, Πολωνοί ούτε Σλάβοι. Να είστε μάλλον, άνθρωποι της αλήθειας, απαλλαγμένοι από κάθε σκέψη συγκεκριμένων συμφερόντων, και από σπεκουλαδόρικες ιδέες σχετικά με τη φύση των ανθρώπων, είτε Κινέζων, Αφρικανών, ή Ευρωπαίων. Ο πατριώτης καταλήγει πάντα να μισεί τον ξένο, και χάνει την αίσθηση της δικαιοσύνης που άναψε μια φορά τον ενθουσιασμό του.
Μακριά απ’ όλα τα αφεντικά, τους ηγέτες, και εκείνους που αντιμετωπίζουν τη γλώσσα σαν να ήταν η Αγία Γραφή. Απορρίψτε τέτοια ειδωλολατρία και δώστε αξία στα λόγια ακόμη και των πιο στενών σας φίλων ή του σοφότερου καθηγητή μονάχα για την αλήθεια που θα βρείτε σ’ αυτούς. Εάν, αφού έχετε ακούσει, έχετε ακόμα κάποιες αμφιβολίες, στραφείτε μέσα σας και επανεξετάστε το θέμα προτού πάρετε την τελική απόφαση.
Έτσι θα πρέπει να απορρίψετε κάθε αρχή, αλλά και να τρέφετε ένα βαθύ σεβασμό για όλες τις αληθείς πεποιθήσεις. Ζήστε τη ζωή σας, αλλά επιτρέψτε και στους άλλους την απόλυτη ελευθερία να ζήσουν τις δικές τους.
Αν ριχτείτε στη σύγκρουση για να θυσιάσετε τον εαυτό σας για λογαριασμό των ταπεινωμένων και των καταπιεσμένων, αυτό είναι ένα πολύ καλό πράγμα, σύντροφοί μου. Αντιμετωπίστε το θάνατο με ευγένεια. Αν προτιμάτε να αναλάβετε αργή και υπομονετική δουλειά για λογαριασμό ενός καλύτερου μέλλοντος, αυτό είναι ακόμα καλύτερο πράγμα. Κάντε το στόχο της κάθε στιγμής μιας γενναιόδωρης ζωής. Αλλά αν επιλέξετε να παραμείνετε φτωχοί μεταξύ των φτωχών, σε πλήρη αλληλεγγύη μ’ εκείνους που υποφέρουν, ας λάμψει η ζωή σας σαν ευεργετικό φως, ένα τέλειο παράδειγμα, ένα καρποφόρο μάθημα για όλους!
Χαιρετισμούς, σύντροφοι.
Élisée Reclus.
Βρυξέλλες, 4 Δεκ. 1901.
Aλληλογρ. III:238-240.
Μετάφρ. aixmi
http://aixmi.wordpress.com
*Αναδημοσίευση http://www.anarkismo.net
