Ο αναρχισμός θεωρεί ως μία από τις πρώτιστες αρχές του τη θέση βάσει της όποιας μόνον ελευθεριακά μέσα μπορούν να χρησιμοποιηθούν (και όχι απλώς «θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν»), για να οικοδομηθεί με επιτυχία μια ελευθεριακή κομουνιστική κοινωνία. Αυτή είναι και η σημασία της άποψης του Μπακούνιν (η οποία θεωρήθηκε σαν ένας παραλογισμός από μερικούς αντιπάλους του), όταν υποστήριζε ότι «η ελευθερία μπορεί να δημιουργηθεί μόνον από την ελευθερία». Σύμφωνα με αυτή την αντίληψη, το αναρχικό – αντιεξουσιατικό κίνημα πρέπει να είναι ένας μικρόκοσμος της νέας κοινωνίας, η οποία, τοιουτοτρόπως, έρχεται στο φως «δημιουργημένη μέσα στο κέλυφος της παλιάς».
ΠΡΟΟΙΜΙΟ
Αυτή η μπροσούρα θέλουμε να αποτελέσει (κύρια για μας) ένα εύχρηστο ιδεολογικό εγχειρίδιο λόγου και δράσης, που συνεχώς θα εμπλουτίζεται. Ως εκ τούτου είμαστε αναγκα-σμένοι να συμπυκνώσουμε έννοιες και να συνοψίσουμε την ανάλυσή μας. Έτσι μιλάμε περισσότερο με «κοινότυπες» δια-πιστώσεις και συμπεράσματα, παρά με μια νεωτεριστική «αποκαλυπτική» προσέγγιση της πραγματικότητας. Δεν από-τελεί προγραμματική διακήρυξη (κάτι τέτοιο απαιτεί διαδικασίες με όρους κινήματος και ξεφεύγει από τα στενά πλαίσια μιας συλλογικότητας), αλλά αξιακή και εννοιολογική τοποθέτηση απέναντι στον πόλεμο ιδεών που εξαπολύουν οι επικυρίαρχοι.
Η διαστρέβλωση τον εννοιών και του λόγου είναι μια πολύ παλιά τακτική των διανοούμενων απολογητών των κυρίαρχων τάξεων για να θολώνουν τα νερά και να προκαλούν σύγχυση στους κυριαρχούμενους (Ο Ράουτερ παρατηρούσε από την δεκαετία του 60 κιόλας στο "Η Κατασκευή Υπηκόων" ότι: "όσο ασαφέστερα εκφράζεται κανείς, τόσο περισσότερο μένει κρυμμένο το ψέμα που υπάρχει στον λόγο του..").
Γίνεται, λοιπόν αναγκαίο να επανεισάγουμε στον καθη-μερινό μας λόγο τον επαναστατικό “ρομαντισμό”. Να “από-καθάρουμε” τον επαναστατικό αναρχικό λόγο από τον επι-στημονισμό, την αστική κοινωνιολογία, τη φιλελεύθερη ατομι-κιστική πολυλογία και να τον εμπλουτίσουμε στο σήμερα. Παραμένοντας πάντα αθεράπευτα «ρομαντικοί» επανα-στάτες, σε μια εποχή που η κοινωνική επανάσταση (ως κοι-νωνικό «πέρασμα») φαντάζει αδύνατη, συνεχίζουμε να ορα-ματιζόμαστε την επαναστατική προοπτική ως ανοιχτότητα προς την ελευθερία, την κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα.
Εν ολίγοις, συνεχίζουμε να αρνούμαστε το τέλος της κοινωνικής ιστορίας. Για μας, η ζωή αποκτάει νόημα με τον αγώνα για να είναι κανείς άνθρωπος, σε μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση και εξουσία. Χωρίς αυτό τον αγώνα, χωρίς την πάλη για την αναρχία, η ζωή είναι άνευ νοήματος.
Η επανεμφάνιση των αναρχικών-ελευθεριακών ιδεών στην Ελλάδα, σχεδόν 70 χρόνια (από τις αρχές του 20ου αιώνα) μετά από τις τελευταίες συγκροτημένες συλλογικές (και εν πολλοίς αποτυχημένες) απόπειρες δημιουργίας αναρχικού κινήματος –αφού επικράτησαν και κυριάρχησαν οι ολοκληρωτικές ιδέες της δεξιάς, αλλά και της αριστεράς διαχείρισης του κράτους- ήταν ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός που πολλοί θέλησαν στην αρχή να αποκρύψουν ή να αποσιωπήσουν.
Είναι στην νέα περίοδο, αρχής γενομένης από την εξέγερση του Πολυτεχνείου το 73 ενάντια στην δικτατορία, όπου μέσα από τις στάχτες της καταστολής αυτής της εξέγερσης δηλώνει ξανά δημόσια και ανοικτά την παρουσία του και ο αναρχικός- ελευθεριακός λόγος. Αυτό σηματοδοτεί αλλά και νοη-ματοδοτεί το αναρχικό κίνημα και την μετέπειτα πορεία του, μέχρι και σήμερα.
Τριανταπέντε χρόνια μετά, μέσα από αδιάλειπτη και συνεχή παρουσία και δράση, το αναρχικό κίνημα αρχίζει να περνά σιγά -σιγά στην «ενηλικίωση» του, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχει ιαθεί πλήρως από τις «παιδικές του ασθέ-νειες». Από αυτή την άποψη είμαστε ένα από τα νεότερα κινή-ματα της Ευρώπης, ένα κίνημα γενιάς.
Σήμερα έχει ξεκινήσει μια νέα κατάσταση, μια εξέλιξη, που εκ των πραγμάτων μας σπρώχνει σε μια συζήτηση στο εσωτερικό του κινήματος. Αυτό το «εκ των πραγμάτων» προέρχεται από τη δυναμική και τη δράση που παράγει αυτό το κίνημα, αλλά και από τις νέες καταστάσεις που προωθεί το κράτος και ο καπιταλισμός. Η ιστορία, όμως, δεν περιμένει τους βραδυπορούντες! Είτε θα μας ξεπεράσει είτε θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στα ζητήματα του καιρού μας δίνοντας προοπτική στο λόγο μας μέσα σε αυτές τις «νέες» συνθήκες «επανίδρυσης» του καπιταλισμού. Αλλά για να απαντήσουμε χρειάζεται να μπούμε σε μια διαδικασία αυτογνωσίας.
Ο καθένας από εμάς, αλλά και συνολικά το κίνημα, χρειάζεται να απαντήσει στο ερώτημα που μας τίθεται ακόμα και σε υπαρξιακό επίπεδο: «ποιοι είμαστε , πού πηγαίνουμε και τι θέλουμε». Όπως και το πώς και με ποιους τρόπους από ένα κατακερματισμένο κίνημα διαμαρτυρίας και πολλές φορές περιχαρακωμένης η σεκταριστικής δράσης, θα κατορθώσουμε να θέσουμε το κοινωνικό και πολιτειακό μοντέλο του καπιταλισμού σε ιστορική αμφισβήτηση. Αυτά τα ερωτήματα στέκονται αμείλικτα μπροστά μας. Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα σημείο καμπής. Ένας κύκλος κλείνει και για να ανοίξει ένας νέος, όμως για να αρχίσει η πραγματική συζήτηση, χρειάζεται ο αναρχισμός να ξαναβρεί την προταγματική κοινωνική του φύση.
Ένα πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή είναι η συνειδητοποίηση και η προσπάθεια εξάλειψης μιας σημα-ντικής αντίφασης που υφίσταται εντός του κινήματος και που για μας τους αναρχικούς παίρνει πολλές φορές οριακές διαστάσεις. Το δέον είναι, εφόσον την αναγνωρίζουμε, να καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για την άρση της. Το μη δέον είναι το να την αγνοούμε, αλλά και όταν παρα-δεχόμαστε την ύπαρξη της να μην είμαστε διατεθειμένοι να πράξουμε για την υπέρβασή της.
Ενώ κατανοούμε ότι κουβαλάμε συνήθειες και αντιλήψεις του κόσμου που ζούμε (αλλά και θέλουμε να αλλάξουμε), γνωρίζοντας ότι υπάρχουν ατομικές και συλλογικές ανε-πάρκειες (κανείς τέλειος, όχι με την θρησκευτική έννοια ούτε με την φιλοσοφική τελεολογία), πολλές φορές αναπαράγουμε αυτόν τον κόσμο στο εσωτερικό μας, στις μεταξύ μας σχέσεις. Αυτό καταντάει την αναρχία αναξιόπιστη και χιμαιρική επιβεβαιώνοντας αυτούς που ισχυρίζονται ότι είναι αδύνατες οι κοινωνικές σχέσεις των ανθρώπων χωρίς ιεραρχία και κυριαρχία.
Το μη δέον είναι, ότι ξέροντας πως από το κέλυφος της παλιάς κοινωνίας θα γεννηθεί η νέα, δε βρίσκουμε εκείνες τις διαδικασίες και τα συλλογικά εκείνα εργαλεία για να αποτρέπουμε την αναπαραγωγή αυτών των παλιών συνηθειών στις μεταξύ μας σχέσεις (ιδιαίτερα όταν οι παλιές συνήθειες αναπαράγονται με την μορφή της «άτυπης ιεραρχίας» και των διευθυντηρίων λήψης αποφάσεων που είναι δύσκολο λόγω του ότι είναι «αόρατα» να ελεγχθούν και να εξαλειφθούν).
Το δέον είναι, το να παλεύουμε να ξεπεραστεί, όσο είναι δυνατόν, η συνείδηση της ιεραρχίας-κυριαρχίας και των δια-κρίσεων-προνομίων μεταξύ των ανθρώπων (ιδιαίτερα στον τρόπο που παίρνουμε και υλοποιούμε τις συλλογικές μας αποφάσεις) και το να μη φοβόμαστε να πειραματιστούμε με νέες πρακτικές, ενάντια στη δύναμη της συνήθειας που παράγει συντηρητισμό.
Ο αναρχισμός θεωρεί ως μία από τις πρώτιστες αρχές του τη θέση βάσει της όποιας μόνον ελευθεριακά μέσα μπορούν να χρησιμοποιηθούν (και όχι απλώς «θα έπρεπε να χρησιμο-ποιηθούν»), για να οικοδομηθεί με επιτυχία μια ελευθεριακή κομουνιστική κοινωνία. Αυτή είναι και η σημασία της άποψης του Μπακούνιν (η οποία θεωρήθηκε σαν ένας παραλογισμός από μερικούς αντιπάλους του), όταν υποστήριζε ότι «η ελευθερία μπορεί να δημιουργηθεί μόνον από την ελευθερία». Σύμφωνα με αυτή την αντίληψη, το αναρχικό – αντιεξουσιατικό κίνημα πρέπει να είναι ένας μικρόκοσμος της νέας κοινωνίας, η οποία, τοιουτοτρόπως, έρχεται στο φως «δημιουργημένη μέσα στο κέλυφος της παλιάς».
Η νέα ανθρωπότητα δεν μπορεί να δημιουργηθεί για να ζήσει σε μια κοινότητα χωρίς κυριαρχία, εάν καθοδηγείται από επαναστατικές ελίτ (κάτοχοι του μυστικού της φύσης του επαναστατικού κινήματος), ή εάν οι δομές των επαναστατικών οργανώσεων είναι διαμορφωμένες με βάση τα μοντέλα τυπικά ή άτυπα των ιεραρχημένων οργανώσεων της αστικής κοινωνίας.
Οι ελευθεριακές δομές πρέπει, αντιθέτως, να εμπεριέχουν την ανάπτυξη της αυτοσυνείδησης, της υπευθυνότητας, της αυτοδιεύθυνσης, της αυτοπειθαρχίας και της ελεύθερης δραστηριότητας. Η νέα ανθρωπότητα όταν και εφόσον θελήσει να λέγεται νέα πρέπει να δημιουργηθεί όχι διά μέσου μιας νέας κατάκτησης της εξουσίας, αλλά με τη δημιουργία νέου τύπων ανθρωπίνων κοινωνικών σχέσεων.
Ένα δεύτερο βήμα είναι να αφήσουμε κατά μέρος τους ισχυρισμούς ότι «οποιαδήποτε οργάνωση οδηγεί αναπό-φευκτα στην ολιγαρχία» (αυτή είναι μια κατάσταση που ταιριάζει καλύτερα στη ζωή της αρκούδας). Στην ανθρώπινη διάσταση δε χρειάζεται να αποδεικνύουμε το αυταπόδεικτο, ότι δηλαδή στη μοναξιά δεν τίθεται ζήτημα ελευθερίας, στη μοναξιά δεν τίθεται ζήτημα ισότητας. Όσο εμείς οι αναρχικοί δεν προτείνουμε μια άλλη εφικτή οργάνωση της κοινωνίας (όχι με την μορφή του σχεδιασμού αλλά με την μορφή της υπέρβασης του υπάρχοντος), όσο εμείς οι αναρχικοί δεν διάγουμε ένα βίο όσο το δυνατόν κοντά στις αρχές μας, αλλά και με το παράδειγμα μας σαν στάση ζωής (άλλωστε για να αλλάξουμε τον κόσμο χρειάζεται να αλλάξουμε και τους εαυτούς μας), τόσο θα διαιωνίζεται στις συνειδήσεις των καταπιεσμένων-εκμεταλλευομένων της σημερινής εποχής ο ιστορικός ρόλος της οργάνωσης του καπιταλισμού, το σύγχρονο εθνικό ή διεθνοποιημένο κράτος, η ιεραρχία και η κυριαρχία σε όλα τα επίπεδα που απορρέουν από αυτό.
Αυτό το εγχειρίδιο δεν είναι πλήρες αλλά φιλοδοξεί να αποτελέσει μια ελάχιστη συμβολή πάνω σε αυτούς τους προβληματισμούς που θέλουμε να πιστεύουμε ότι δεν είναι μόνο δικοί μας. Έτσι, σκόπιμα παρουσιάζεται με αυτή τη μορφή γιατί θέλουμε να είναι ένα «εργαλείο δράσης και λόγου», μια μικρή σύνοψη της κοινωνικής αναρχίας.
Οι παραπομπές και οι ημερομηνίες που υπάρχουν στα κείμενα, δεν μπήκαν για να τσιτάρουμε τα κείμενα μας, αλλά από τη μια, για να δείξουν τη διαχρονικότητα των αναρχικών αξιών, χωρίς να θυσιάζουμε το παρόν στο παρελθόν, και από την άλλη σε μια σχέση αντιπαράθεσης με τους χαμαιλέοντες μερίδας εκείνης της αριστεράς που εν μία νυκτί από στα-λινικοί γίνονται υπερασπιστές των ελευθεριακών ιδεών, με έναν κλεψίτυπο διαστρεβλωτικό τρόπο, παρουσιάζοντας την κριτική ενάντια στην εξουσία - κυριαρχία σαν δικιά τους μοντέρνα εκδοχή. Παράλληλα μπήκαν, για να «διαπαιδα-γωγήσουν» και να αποτελέσουν κίνητρο για γνώση και παραπέρα εξέλιξη των αναρχικών ιδεών, όχι μόνο για τους συντρόφους που έρχονται τώρα στο κίνημα αλλά και γι΄ αυτούς που ήδη βρίσκονται σ΄ αυτό, μέσα από μια ακομπλεξάριστη παρουσίαση κειμένων (παραπομπών) παλαιότερων και νέων αναρχικών για ζητήματα και προβληματισμούς που απασχολούν και εμάς στο εδώ και σήμερα.
Εννοείται ότι είμαστε ενάντια σε οποιοδήποτε ιδιοκτησιακό καθεστώς σκέψης. Η σκέψη των αναρχικών από όλον τον κόσμο είναι -και πρέπει να είναι- κτήμα όλων μας και όταν παρουσιάζεται μια αξιόλογη σύνθεση ιδεών δεν είναι κακό να αναφέρεται ακόμα και σαν οικονομία του λόγου ή για παραπέρα εμβάθυνση. Η γνώμη μας είναι ότι ο καθένας που θέλει να αυτοαναφέρεται ως ελευθεριακός , αντιεξουσιαστής, αναρχικός οφείλει να μην αποφεύγει τον πόλεμο ιδεών, να μάχεται, υπερασπίζοντας-γνωρίζοντας την διαχρονικότητα των αναρχικών αξιών, ενάντια στην δήθεν «νεωτερικότητα» που προβάλλουν-προωθούν οι σημερινές και αυριανές ελίτ της κυριαρχίας και στην δήθεν αποϊδεολογικοποίηση από-ιστορικοποίηση του κόσμου. Ξέρουμε ότι στην παρούσα κα-τάσταση δεν μπορούμε να αντιπαλέψουμε με ένα απο-τελεσματικό τρόπο την ασυναρτησία, την ασάφεια και τη σκόπιμη αποσύνθεση των εννοιών που παράγει το σύστημα. Όμως μπορούμε να ξεκινήσουμε τουλάχιστον σε ένα πρώτο επίπεδο να οργανώνουμε με σαφήνεια και συνοχή το ποιοι είμαστε και τι θέλουμε.
Ένα κίνημα που αγνοεί ή αποστρέφεται την κοινωνική ιστορία, αλλά και την ιστορικότητά του, δεν κάνει τίποτα άλλο από το να βρίσκεται διαρκώς στο νησί των λωτοφάγων.
Γ. Μεριζιώτης
http://eleftheriakos.gr/
Προσθέστε περισσότερες πληροφορίες
ανοίξτε συζήτηση για αυτό το άρθρο
1456667
Ο ΑΞΙΑΚΟΣ ΜΑΣ ΚΟΣΜΟΣ
από G 19:15, Δευτέρα 11 Φεβρουαρίου 2013
Ο ΑΞΙΑΚΟΣ ΜΑΣ ΚΟΣΜΟΣ
"... Μια κοινωνία όπου κυριαρχείται από αλλοτριωμένες κοινωνικές ταξικές σχέσεις που επιβάλει η εκάστοτε πολιτική-οικονομική ελίτ μέσω του κράτους (δηλαδή της «νομιμοποιημένης» δομικής βίας), μεταξύ εκμεταλλευτή και εκμεταλλευόμενου, διευθυντή και διευθυνόμενου, κυβερνήτη και κυβερνώμενου δεν θα είναι ποτέ αληθινά δίκαιη, ούτε θα είμαστε πραγματικά ελεύθεροι.
Μια κοινωνία διχαστικά πολωμένη μεταξύ φτώχειας και πλούτου, μεταξύ αυτών που δίνουν εντολές και αυτών που εκτελούν δεν θα είναι ποτέ οικολογικά ισορροπημένη, γιατί η κυριαρχία απέναντι στην φύση έχει τις ρίζες της στην κυριαρχία ανθρώπου από άνθρωπο. Η οικολογική ισορροπία προϋποθέτει την κοινωνική αρμονία... " Γιώργος Μεριζιώτης 2007
«...Η ελευθερία χωρίς σοσιαλισμό είναι προνόμιο και αδικία και ο σοσιαλισμός χωρίς ελευθερία είναι υποδούλωση και βαρβαρότητα... Είμαστε επίσης εχθροί της πατριαρχικής και νομικής εξουσίας των συζύγων πάνω στις γυναίκες, των γονέων πάνω στα παιδιά και αυτό επειδή η ιστορία μας διδάσκει ότι ο δεσποτισμός στην οικογένεια είναι το σπέρμα του πολιτικού δεσποτισμού στο κράτος...», Μιχαήλ Μπακούνιν 1875
«...Ο αναρχισμός, επιπλήττει τον φιλελευθερισμό ως ένα μερικό δόγμα της ελευθερίας και τον σοσιαλισμό ως ένα μερικό δόγμα της ισότητας.
Η μερικότητα συνίσταται στο ότι αυτά τα δύο δόγματα προτίθενται να πραγματώσουν τις αρχές τους μέσω της προσωρινής εξάρτησης των δύο αξιών, με την έννοια ότι πρώτα πραγματώνεται η μία και μετά η άλλη, ενώ ο αναρχισμός θεωρεί ότι μόνο στην ταυτόχρονη πραγμάτωση τους έγκειται η επιτυχία τους...» Νίκο Μπέρτι 1994
ΑΡΧΕΣ
1.
Aναρχία, είναι μια ανοιχτή κατάσταση πραγμάτων, που υπερβαίνει τους θεσμούς του εξουσιαστικού πολιτισμού και της αστικής δημοκρατίας[1] , καθώς και όλα τα καθεστώτα που περιέχουν στην αντίληψη τους ιεραρχία και κυριαρχία, σε νέες σφαίρες ποιότητας και ελευθερίας ατομικής και κοινωνικής που απορρέουν από τις αξιακές συνθήκες της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ισότητας, της αμοιβαιότητας, της δικαιοσύνης, και της αλληλεγγύης μεταξύ των ανθρώπων.
Είναι η έμπρακτη θέληση της πραγματικής ελευθερίας,γιατί το να είναι κανείς ελεύθερος σημαίνει να απαλλαγεί από τις ανισότητες που ενυπάρχουν στην κυριαρχία και την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και να προχωρήσει σε μια σφαίρα που δεν υπάρχει ούτε το άρχειν, ούτε το άρχεσθαι, ούτε διευθυντής ούτε διευθυνόμενος, ούτε εκμεταλλευτής ούτε εκμεταλλευόμενος.
2.
Aναρχία, είναι ο χώρος, ο χρόνος και η δραστηριότητα μέσα στην οποία η κοινωνία εξελίσσεται συνεργατικά, ωθώντας τα άτομα να αναπτύξουν τις δυνατότητες- ικανότητές τους προς όφελός τους αλλά και προς όφελος της κοινότητας. Πραγματοποιεί την ενσωμάτωση της οικονομίας μέσα στην κοινότητα και κατά συνέπεια την αναπόσπαστη ένταξη της παραγωγής, της τεχνολογίας και της επιστημονικής γνώσης μέσα στην κοινωνική ζωή.
Παράλληλα, κατανοεί και απελευθερώνει τη συνεργασία της κοινωνίας με τη φύση, για να περάσει η ανθρωπότητα στην αληθινή ελευθερία, την αληθινή κοινωνική δικαιοσύνη και κατά συνέπεια την οικολογική ισορροπία.
Η άμεση δημοκρατία των λαϊκών συνελεύσεων, οι ελεύθερες συμφωνίες των ομόσπονδων κοινοτήτων, τα κοινωνικά, παραγωγικά, καταναλωτικά συμβούλια, η άμεσα ανακλητή και κυκλική εκπροσώπηση, είναι μερικές από τις αναγκαίες προϋποθέσεις για το πέρασμα από τη διαχείριση των ανθρώπων στη διαχείριση των πραγμάτων, δηλαδή στη γενικευμένη κοινωνική αυτοδιεύθυνση.
3.
Aναρχία, είναι η πραγμάτωση της θέλησης που αρνείται κάθε μορφή εξουσίας από τα πάνω, η οποία αφαιρεί από την κοινωνία και το άτομο τη δυνατότητα του αυτοκαθορισμού της. Η εξέλιξη της κοινωνίας και του ατόμου μπορεί να βαδίζει μόνο σε συνθήκες ισότητας, αλληλοβοήθειας πρόνοιας και αλληλεγγύης, μέσα από την προϋπόθεση της ελευθερίας-δυνατότητας για την ατομική και κοινωνική αυτοπραγμάτωση. Η δυνατότητα αυτή έρχεται από τον αγώνα ενάντια στην αλλοτρίωση, οικονομική και πολιτική, που παράγεται από την κεφαλαιοκρατία μέσα από το σύστημα της διαμεσολάβησης, της ετερονομίας, της εμπορευματοποίησης και της μισθωτής εργασίας-σκλαβιάς.
Η εξουσία είναι ένα αγαθό το ίδιο αναγκαίο όπως τα αγαθά που καλύπτουν τις βασικές φυσικές μας ανάγκες. Είναι ένα ανθρώπινο φυσικό δικαίωμα και ως τέτοιο πρέπει να ισοκατανέμεται μεταξύ των μελών της κοινωνίας. Το ατομικό και συλλογικό αυτεξούσιο, η «εξουσία χωρίς το από πάνω η το από κάτω» είναι εκείνη η κοινωνική συνθήκη και το περιβάλλον που αναδεικνύουν την πραγμάτωση του «θέλω και του δύνασθαι», διότι κάθε άτομο μέσω της αξιοπρέπειας της κοινωνικής δραστηριότητας του, ολοκληρώνει τον εαυτό του και τους άλλους.
Μόνο τότε, τα ίδια τα άτομα ως πρόσωπα και οι κοινότητες ως αυτοπροσδιορισμένες οντότητες αναγκών, επιθυμιών και ονείρων, μπορούν πραγματικά ελεύθερα να θέτουν και να συναποφασίζουν για ζητήματα τα οποία αφορούν τις έτσι κι αλλιώς ατελείωτες, πολυσύνθετες και πολύμορφες υποθέσεις της ατομικής και κοινωνικής ζωής, και να εκφράζουν με παρρησία[2] ,της απόψεις την γνώμη τους και της διαφωνίες τους.
4.
Η αναρχία[3] δεν είναι εγκεφαλική επινόηση κάποιου ιθύνοντος νου[4] ή ενός υπέρτατου όντος αλλά η βιωμένη θέληση-επιθυμία και ο ασυμβίβαστος αγώνας των κυριαρχούμενων όλων των εποχών, ενάντια στους κυρίαρχους όλων των εποχών.
Είναι η επαναστατική θεωρία και πράξη των «από κάτω» ενάντια στους «από πάνω».[5] Για να μην υπάρχουν ούτε οι «από κάτω», ούτε οι «από πάνω», ώστε να μπορεί το σύνολο της κοινωνίας να αποφασίζει άμεσα για όλα τα πράγματα της ζωής της σε κάθε τομέα, κάθε στιγμή, στο χώρο και στο χρόνο.
Δεν είναι δόγμα ούτε τελεολογικό σύστημα. Είναι η γενικευμένη εναλλακτική λύση ως προς το ιεραρχικό-εξουσιαστικό πρόσωπο της κοινωνικής οργάνωσης του κράτους και του καπιταλισμού, ως προς τα πρότυπα που παράγονται από αυτό το σύστημα σαν σύνολο και ενάντια σε οποιαδήποτε μορφή ιεραρχικής κοινωνίας.
5.
Η αναρχία, δεν αποτελεί καμιά τυποποιημένη λύση για όλα τα ανθρώπινα προβλήματα, καμιά ουτοπία μιας τέλειας κοινωνίας. Από λόγους αρχής, απορρίπτει κάθε απόλυτο σχήμα και αντίληψη.
Δε διεκδικεί το αλάθητο, δεν πιστεύει σε καμιά απόλυτη αλήθεια ή πάγιο στόχο που αφορά την ανθρώπινη ανάπτυξη, αλλά στην απεριόριστη δυνατότητα τελειοποίησης των κοινωνικών προτύπων και των ανθρώπινων συνθηκών ζωής, τα οποία προσπαθούν πάντοτε να ανακαλύψουν ανώτερες μορφές έκφρασης και στα οποία γι΄ αυτό το λόγο δεν μπορεί να βάλει κανείς ένα συγκεκριμένο όριο ή να ορίσει έναν προκαθορισμένο στόχο. Αποδεχόμενη τη χρονικά σχετική έννοια των θεσμών και των κοινωνικών συνθηκών, η αναρχία κάνει εφικτή αυτή τη δυνατότητα τελειοποίησης.
Ως εκ τούτου δεν αποτελεί ένα παγιωμένο, αυτοέγκλειστο κοινωνικό σύστημα, αλλά σε αντίθεση με την πνευματική κηδεμονία όλων των θρησκευτικών και πολιτικών δογμάτων, αγωνίζεται για την ελεύθερη, ανεμπόδιστη αποδέσμευση όλων των ατομικών και κοινωνικών δυνάμεων στη ζωή.
Η απελευθέρωση των ανθρώπων από την οικονομική εκμετάλλευση και την πολιτική και πολιτιστική κυριαρχία, αποτελεί την πρωταρχική προϋπόθεση μιας ανατρεπτικής – επαναστατικής κοινωνικής και ατομικής αντίληψης, με όρους για μια ικανοποιητική ζωή, μέσα από τις πραγματικές ανάγκες, τα όνειρα και τις επιθυμίες μας.
6.
Για την αναρχία η ελευθερία[6] αποτελεί μια σχετική και όχι μια απόλυτη έννοια, αφού τείνει να διευρύνει τα όριά της και να επηρεάζει πλατύτερους κύκλους ανθρώπων με διάφορους τρόπους. Yποστηρίζει ότι δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική ατομική ελευθερία για όλους, όταν δεν υπάρχει κοινωνική και πολιτική ισότητα και δεν μπορεί να υπάρξει αυτή η ισότητα, όταν δεν υπάρχει κοινωνική και ατομική ελευθερία. Οι κοινωνικές ελευθερίες είναι το άθροισμα των ατομικών ελευθεριών μέσα από την σχέση των πολιτικά και κοινωνικά ίσων ατόμων. Γι αυτό όσο υπάρχουν εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενοι, διευθυντές και διευθυνόμενοι, κυβερνήτες και κυβερνούμενοι, κυρίαρχοι της φύσης και κυριαρχούμενη φύση, δεν είμαστε αληθινά ελεύθεροι.
Οι ατομικές ελευθερίες[7], δεν αποτελούν μια αφηρημένη ιδεαλιστική φιλοσοφική ερμηνεία, αλλά τη ζωτική συγκεκριμένη δυνατότητα κάθε ατόμου να αναπτύξει πλέρια και ανεμπόδιστα όλες τις ικανότητες και τα ταλέντα με τα οποία τo έχει προικίσει η φύση και να τα καλλιεργήσει προς όφελος δικό του αλλά και της κοινωνίας .
Κατά αυτόν τον τρόπο δεν υπάρχει θετική ή αρνητική έννοια της ελευθερίας, αλλά η απαλλαγμένη από εξωτερικούς παράγοντες, όπως θεϊκούς («θεία βούληση»), φυσικούς («ο νόμος του ισχυρότερου»), ή κοινωνικούς υπαγορευμένους από μια διαστρεβλωμένη «γενική βούληση», που είναι η βούληση των κυρίαρχων. Η ελευθερία του άλλου δεν είναι με κανέναν τρόπο όριο ή άρνηση της ελευθερίας μου, (εκεί που σταματάει η δική μου ελευθερία αρχίζει του άλλου). Είναι αντίθετα η αναγκαία συνθήκη και η επιβεβαίωση της. Δε γίνομαι πραγματικά ελεύθερος παρά μόνο μέσω της ελευθερίας των άλλων.
7.
Η αναρχία αντιλαμβάνεται τον άνθρωπο μέσα από τον δισυπόστατο χαρακτήρα του: από τη μια, ο ατομικός-ιδιωτικός και από την άλλη, ο συλλογικός-δημόσιος που πρέπει να εκπληρώνονται και οι δύο και ο ένας να μην ζει εις βάρος του άλλου. Δεν μπορεί να υπάρχει ατομικότητα χωρίς κοινωνικότητα και κοινωνικότητα χωρίς ατομικότητα. Γιατί το να μιλάει κανείς για το άτομο ως διαχωρισμένο από τις κοινωνικές του ρίζες και τις κοινωνικές του περιπλοκές είναι τόσο κενό νοήματος, όσο το να μιλάει κανείς για μια ζωή χωρίς οξυγόνο, για μια κοινωνία άδεια από ανθρώπους άρα και θεσμούς.
Ο εξανθρωπισμός του ανθρώπου πραγματοποιείται μέσω των σχέσεων του με τους άλλους ανθρώπους δηλαδή μέσω της κοινωνίας, γι΄ αυτό ο «νόμος της κοινωνικής αλλαγής είναι ο καλύτερος ανθρώπινος νόμoς». Μ. Μπακούνιν
8.
Αντίθετα από την ισότητα απέναντι στο νόμο ή απέναντι στο θεό που επικαλούνται τα φιλελεύθερα, σοσιαλιστικά και θεοκρατικά καθεστώτα, η αναρχία αντιπαραθέτει πρώτα και κύρια την ισότητα μεταξύ των ανθρώπων.
Υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει κοινωνία δικαίου σε συνθήκες οικονομικής-κοινωνικής ανισότητας, γιατί τότε το δίκαιο και οι νόμοι που παράγονται από αυτό το δίκαιο, ορίζονται από τα συμφέροντα της κυρίαρχης άρχουσας τάξης και της εκάστοτε πολιτικής ελίτ που την εκπροσωπεί.
Είναι το δίκαιο και οι νόμοι των ισχυρών-κυρίαρχων που μέσω του καθαρού κράτους[8], δηλαδή της νομιμοποιημένης δομικής βίας που ασκείται από τις δυνάμεις ασφαλείας των καθεστώτων και της ιδεολογικής τρομοκράτησης που ασκείται μέσω της στρατηγικής του φόβου, το επιβάλουν στις κυριαρχούμενες τάξεις. Σε συνθήκες κοινωνικής και πολιτικής ανισότητας, το δίκαιο το φτιάχνουν οι ισχυροί για να το επωμίζονται οι ανίσχυροι.
Με τη λέξη ισότητα[9], δεν εννοούμε την ισοπεδωτική ομοιομορφία, αλλά την ισότητα μέσα από τη διαφορά. Την ισότητα μέσα από την ποικιλομορφία. Την ισότητα όχι των όμοιων, αλλά των ανόμοιων («είμαστε ίσοι γιατί διαφέ-ρουμε»), έτσι όπως υπάρχει και εξελίσσεται μέσα από τη ποικιλότητα της φύσης και την πολυπλοκότητα της κοινωνικής ζωής των ανθρώπων.
9.
Το σύγχρονο αναρχικό κίνημα[10], εμπνεόμενο και αντλώντας τα πιο δημιουργικά και προοδευτικά στοιχεία από την παράδοση του διαφωτισμού, του ορθολογισμού και του επαναστατικού ουμανισμού, επηρεαζόμενο από προγενέστερα επαναστατικά αλλά και μεταρρυθμιστικά κοινωνικάλαϊκά κινήματα, δημιουργείται συναντώντας τις νέες κοινωνικές σχέσεις και συνθήκες της αστικής κοινωνίας και του καπιταλισμού και μέσα σε αυτές αποκτά την ιστορικότητά του. Όπως και άλλα επαναστατικά κινήματα, τοποθετείται στην αιχμή των συγκρούσεων του κοινωνικού ταξικού πολέμου και εκεί διαμορφώνονται οι αξιακές του σταθερές.
Η μεγάλη του διαφορά είναι, πως οι αναρχικοί, ως μέλη της κοινωνίας, αρνήθηκαν όχι μόνο να αποδεχθούν το κοινωνικό συμβόλαιο, (που μετατράπηκε σε συνταγματικό χάρτη, σε καταστατική λειτουργία του κράτους), αρνήθηκαν την ιδέα του συμβιβασμού και της συνεργασίας των τάξεων, αλλά και τα στάδια μετάβασης στην νέα αταξική κοινωνία (προσωρινό εργατικό κράτος, δικτατορία του προλεταριάτου μέσω της εργατικής κυβέρνησης, κ.λ.π).
Πάλεψαν, παλεύουν και αγωνίζονται αφενός για την αποκάλυψη αυτής της απάτης και την απόρριψη αυτών των αντιλήψεων και αφετέρου για τη δημιουργία μιας νέας κοινωνικής συμφωνίας για την οργάνωση της κοινωνίας από τα κάτω, από το μερικό στο ολικό και της οριζόντιας σχέσης και διασύνδεσης των ατόμων και των κοινοτήτων, όσον αφορά τον τρόπο και τις διαδικασίες λήψης και υλοποίησης των αποφάσεων. Αλλά και μιας νέας κοινωνικής συνθήκης για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ισορροπία μεταξύ του ατόμου-«ιδιώτη» και του «συνόλου»–κοινωνίας, ούτως ώστε ούτε το άτομο να καταδυναστεύει και να εκμεταλλεύεται το σύνολο, ούτε το σύνολο να καταπιέζει και να συνθλίβει το άτομο.
10.
Το αναρχικό κίνημα, σαν γνήσιο τέκνο της σοσιαλιστικής παράδοσης[11], αγωνίζεται για την εξάλειψη της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο ενώ προσβλέπει στον αντιαυταρχικό ελευθεριακό κομμουνισμό. O καθένας οφείλει να γνωρίζει πως το ιδανικό μας, εκφρασμένο με την λέξη αναρχία, παρμένο από μια προγραμματική λογική του σοσιαλισμού και οργανωμένο με ένα ελευθεριακό τρόπο, πάντα ήταν γνωστό ως κοινωνικός αναρχισμός ή αναρχικός κομμουνισμός . Σχεδόν ολόκληρη η αναρχική φιλολογία, από το τέλος της Α’ Διεθνούς, ανήκει στην κομμουνιστική σχολή του σοσιαλισμού (οι δύο μεγαλύτερες σχολές στις οποίες χωριζόταν ο σοσιαλισμός ήταν από την μια πλευρά, ο κρατικός σοσιαλισμός και από την άλλη πλευρά, ο αναρχικός ελευθεριακός κομμουνισμός).
Κατ΄ αυτόν τον τρόπο ένας αντιεξουσιάζων (libertarian)[12]- ελευθεριάζων που προτάσσει την ελευθερία σε αναντιστοιχία με την κοινωνική και πολιτική ισότητα, είναι αστός ή μικροαστός φιλελεύθερος που επικαλείται την τυπική ελευθερία, η οποία είναι η συστημική ελευθερία (ελευθερία σε βάρος της ισότητας). Ενώ ένας αντιεξουσιαστής (libertaire)-ελευθεριακός, είναι κοινωνικός επαναστάτης, αφού για αυτόν αποτελεί προϋπόθεση η κοινωνική και πολιτική ισότητα για το πέρασμα στην ουσιαστική ατομική και κοινωνική ελευθερία.
Από την άλλη, ένας εξουσιαστής σοσιαλιστής ή κομμουνιστής από φόβο στις ατομικές και συλλογικές ελευθερίες και μην έχοντας εμπιστοσύνη στην κοινωνική και πολιτική διαίσθηση και κρίση του εργαζόμενου λαού, καταπατά και συνθλίβει τις συλλογικές και ατομικές ελευθερίες.
Εδώ και πάνω από 90 χρόνια υποστηρίζουμε ότι η πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση και το μετέπειτα «ανατολικό μπλοκ» που διευθυνόταν από τους Μπολσεβίκους (κομμουνιστικά κόμματα), ήταν μια ταξική κοινωνία στην οποία το κράτος, η αγορά και το μισθωτό σύστημα διατηρήθηκαν, δίνοντας τη δυνατότητα σε μια μικρή κομματική-κρατική, γραφειοκρατική ελίτ να εξαναγκάζει την πλειοψηφία του λαού να εργάζεται γι’ αυτήν.
Δεν ήταν, γι’ αυτό το λόγο, τίποτα παραπάνω από μια καπιταλιστική οικονομία που αναλαμβάνεται από το Κράτος και επιβάλλεται δια μέσου της γραφειοκρατίας του. Ο μπολσεβίκικος σοσιαλισμός ήταν και είναι ο κρατικά οργανωμένος καπιταλισμός.
11.
Στην ιστορία του κοινωνικού επαναστατικού κινήματος, στον αγώνα των καταπιεσμένων και εκμεταλλευομένων τάξεων, ο αναρχισμός αντιπροσωπεύει την άποψη ότι αυτός ο αγώνας πρέπει να είναι ολικός.
Τόσο ενάντια στην οικονομική εκμετάλλευση, όσο και ενάντια σε κάθε εξουσία από τα πάνω, δηλαδή την πολιτική διακυβέρνηση. Γιατί ιστορικά, η οικονομική εκμετάλλευση συμβαδίζει πάντοτε με την πολιτική και κοινωνική καταπίεση.
Αντίθετα με την πολιτική επανάσταση ή τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις - και εννοούμε πολιτική, τη διαχείριση του συστήματος της ανισότητας και της κυριαρχίας σε όλα τα επίπεδα - η κοινωνική επανάσταση σε όλα τα επίπεδα, είναι η αναγκαία συνθήκη για να αποκτήσει η πολιτική την πραγματική της σημασία. Να περάσει, δηλαδή, στα χέρια των πολιτών η διεύθυνση και η διαχείριση τον λειτουργιών της πόλης, της κοινότητας και της συλλογικής δημόσιας ζωής σε όλα τα επίπεδα.
Γιατί όπως είδαμε ιστορικά τους δυο τελευταίους αιώνες. κάθε νέα κατάσταση πραγμάτων αποσπασμένη από το κοινωνικό σώμα, η οποία έχει στα χέρια της τις υποθέσεις της κοινωνίας, μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για μια παλινδρόμηση στις εξουσιαστικές, αυταρχικές, ιεραρχικές καπιταλιστικές δομές, ακόμα και αν στηρίζει τη δραστηριότητά της σε αντιεξουσιαστικές ρητορικές.
Η κατανόηση της ιστορικότητάς μας και η χρήση αυτής της εμπειρίας στους σημερινούς αγώνες, είναι για το αναρχικό κίνημα[13] προϋπόθεση ακόμα περισσότερο, μετά τη σύγχυση που επήλθε από τον Μάη του ΄68 (η φαντασία στην εξουσία) και μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ (κρατικού καπιταλισμού), αλλά και την επικράτηση της νεοφιλελεύθερης αναδόμησης του κράτους.
12.
Ο αναρχικός αγώνας[14] πέρα από την συνειδητή και προταγματική συμμετοχή του στον κοινωνικό πόλεμο, ενάντια στην πολιτική και ταξική κυριαρχία τις οικονομικής ολιγαρχίας και των τεχνογραφειοκρατών αλλά και των πολιτικών ελίτ, έχει σαν σημείο αναφοράς την αξιακή θέση ότι πρέπει να υπάρχει διαλεκτική σχέση και συνάφεια ανάμεσα σε μέσα και σκοπούς, αντιτίθεται δηλαδή στο ιησουίτικο δόγμα «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα»[15] . Συνειδητά και προταγματικά, προωθεί ανατρεπτικές δράσεις για την ανακατάληψη κάθε κομματιού της δημόσιας ζωής, γιατί το κράτος και τα αφεντικά ζουν εις βάρος του δημοσίου, δηλαδή της κοινωνίας.
Επιχειρεί να δημιουργεί και να προωθεί την αντίληψη και τις πρακτικές της αυτοοργάνωσης σαν βάση αντιθέσμισης και κοινωνικής αυτονόμησης.
Ο απελευθερωτικός αγώνας[16] , αποκτά προοπτική μόνο μέσα από τη συμπόρευση και την όσμωση με την κοινωνική και ταξική σύγκρουση, που είναι άλλοτε σφοδρή και άλλοτε έχει χαρακτηριστικά πιο ήπια. Σύγκρουση που κυριολεκτεί, τόσο περισσότερο, όσο αποτινάζει τον εξουσιαστικό-ιεραρχικό, εξαναγκαστικό πολιτισμό από πάνω της[17]. Από τους εργατικούς αγώνες, τον επαναστατικό συνδικαλισμό, τον εξεγερτισμό, τις αντιεξουσιαστικές κολεκτίβες, τις ελευθεριακές κομμούνες–κοινότητες, τα ελευθεριακά σχολεία, τον αντιμιλιταρισμό, τον αντικληρικαλισμό, την κοινωνική οικολογία μέχρι τη σεξουαλική απελευθέρωση, την χειραφέτηση των νέων, των γυναικών και των ομοφυλόφιλων.
Από τους αγώνες ενάντια στην κρατική καταστολή, τον ρατσισμό και τον πόλεμο, μέχρι τους οικολογικούς αγώνες, μια ασταμάτητη ώθηση μέσα στην κοινωνία επιδιώκει ακόμα μεγαλύτερη συνολικότητα της ελευθερίας, της ισότητας, της αυτονομίας.
13.
Η παραδειγματική φύση του αγώνα μας, η προπαγάνδα μέσα από τη δράση[18], η άρνηση της ιστορικής βε-βαιότητας, η άρνηση μας να διαχωριστούμε από το κοινωνικό σώμα μέσα από μηχανισμούς διαμεσολάβησης ή λογικές πρωτοπορίας, το «από δω και στο εξής» του αναρχικού προτά-γματος, συνθέτουν μερικές από τις αντιλήψεις μας για την επαναστατική εξέλιξη του αγώνα, που για την οικονομία του λόγου, συνοψίζεται στα εξής σημεία:
I. Στην επανάσταση, πέρα από τη συνολικότητα, αναγνω-ρίζουμε και τη διάρκεια. Δεν αποδεχόμαστε λογικές «μεγάλης νύχτας», «τελικής εφόδου», «ενδιάμεσων σταδίων» κλπ.[19]
II. Αναγνωρίζουμε στον αναρχικό αγώνα την ταυτότητα του στοχευόμενου, πολυεπίπεδου, πολύμορφου και πολυδιά-στατου.
Υπήρχε και υπάρχει ένας γαλαξίας απόψεων και πρακτικών ως μέρος του όλου σε μια διαλεκτική αλληλουχία σύνθεσης από το μερικό στο ολικό, από το ειδικό στο γενικό, από το ατομικό στο συλλογικό και τανάπαλιν.
III. Αναγνωρίζουμε στους αναρχικούς την οντότητα κοινωνικών μελών που εισάγουν οργανωμένα ένα ολικό σχέδιο δράσης, και ένα πλέγμα αντιλήψεων και πρακτικών για την απελευθέρωση της κοινωνίας που ζουν, και έτσι την απελευθέρωση και των ίδιων.
IV. Αναγνωρίζουμε την ανάγκη ύπαρξης ενός πλατιού αντιεξουσιαστικού- ελευθεριακού κινήματος που δίπλα σε άλλα ριζοσπαστικά λαϊκά κινήματα βάσης, μέσα από επαναστατικές διαδικασίες θα παλέψει για την ανατροπή και καταστροφή της οργάνωσης των αφεντικών, δηλαδή του κράτους και των ιδίων, ενάντια στις μερικότητες και στους ιδεολογικούς διαχωρισμούς, μέσα από μια συνεκτική θεώρηση των πραγμάτων.
V. Ο ρόλος των αναρχικών δεν είναι να δημιουργήσουν μια κοινωνία και ένα σύστημα που θα γίνει δόγμα και καθεστώς. Αγωνίζονται να απελευθερώσουν και να αναδείξουν τους διάχυτους αντιεξουσιαστικούς-εξισωτικούς πόθους των εκμεταλλευόμενων-καταπιεσμένων κοινωνικών τάξεων της σημερινής εποχής, που είναι σε ύπνωση η λανθάνουσα μορφή. Να τους ενώσουν, να τους συνθέσουν, να δημιουργήσουν συνοχή μέσα από διαδικασίες ριζοσπαστικοποίησης των κοινωνικών ταξικών αγώνων, λειτουργώντας καθημερινά σαν ωθητήρες αντίστασης και ανατροπής, εκεί που αναπαράγεται το ιεραρχικό–εκμεταλλευτικό σύστημα δηλαδή στην καθημερινότητα και στην βάση της κοινωνικής ζωής. Οι αναρχικοί δεν αποτελούν πρωτοπορία. Δε διαμεσολαβούν για κανένα.
http://eleftheriakos.gr/
