Για μια ακόμα, φορά η ZACF πρέπει να υπερασπίσει την πολιτική μας παράδοση από τους αστούς πολιτικούς, αυτή τη φορά και από τις δύο φράξιες του ANC (Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου) και να τους εξηγήσουμε τι εννοούμε ακριβώς με έναν όρο που χρησιμοποιούν χωρίς να γνωρίζουν την ουσία και τη σημασία του.
Αυτή τη φορά αναφερόμαστε στην ανακοίνωση του Mosiuoa Lekota (σ.τ.μ.: ανώτερο στέλεχος του ANC, πρώην υπουργού Άμυνας της Ν. Αφρικής, που τώρα έχει ήδη φτιάξει το δικό του πολιτικό κόμμα), όταν σχολιάζοντας τα συνθήματα των υποστηρικτών του ANC “Θάνατος στο (Mbhazima) Shilowa, Θάνατος στον Lekota” (σ.τ.μ.: Mbhazima Shilowa, ανώτερο στέλεχος του ANC και πρώην συνδικαλιστής) σε μια διαδήλωση στην οποία μίλησε ο ίδιος στο Orange Farm, στις 23 Οκτώβρη, ότι η ηγεσία του ANC αποτελείται από «αναρχικούς που μπορεί να οδηγήσουν την Νότια Αφρική σε γενοκτονία, σημειώνοντας περαιτέρω ότι «όταν επιτρέπουμε σε επικίνδυνα στοιχεία να κερδίζουν έδαφος τότε επιτρέπουμε στον φυλετισμό να υποβόσκει».
Ο Lekota κάνει λάθος σε τόσα πολλά ζητήματα που είναι δύσκολο να αρχίσουμε από κάπου.
Πρώτον, οι αναρχικοί στη Νότια Αφρική έχουν επανειλημμένα αντιταχθεί στο ANC ως ένα αστικό και εθνικιστικό κίνημα το οποίο έχει προδώσει τους εργαζόμενους και τη φτωχολογιά αυτής της χώρας, ενώ επωφελείται από τη συμμαχία με τη μεγαλύτερη εργατική οργάνωση το COSATU (Συνομοσπονδία Εργατικών Συνδικάτων), ισχυριζόμενο ότι οι Νοτιοαφρικανοί, ανεξάρτητα από τάξη και κοινωνική θέση, έχουν κάτι κοινό καθώς και κοινά συμφέροντα. Έχουμε επανειλημμένα αντιταχθεί στην εθνικιστική πολιτική της ταξικής συνεργασίας του ANC και διακηρύσσουμε ότι οι Νοτιοαφρικανοί εργάτες δεν έχουν τίποτα κοινό με τους παχουλούς ηγέτες του ANC σε όποια φράξια του κι αν βρίσκονται. Το ότι οι αναρχικοί αυτής της χώρας θα μπορούσαν να εισχωρήσουν στο ANC με οποιοδήποτε τρόπο είναι μια παραπλανητική άποψη. Αλλά κι αν ακόμα είχαμε εισχωρήσει σε αυτό δε θα ενδιαφερόμασταν καν να ανέβουμε τα σκαλιά της ηγεσίας.
Οι αναρχικοί πιστεύουν ότι η ηγεσία πρέπει να εξασκείται με βάση το παράδειγμα, ότι πρέπει πάντα να είναι υπόλογη στη βάση από την οποία αυτή η ίδια, με την αναρχική έννοια, πρέπει απαραίτητα να εκπορεύεται και ότι οι επονομαζόμενοι ηγέτες πρέπει να δρουν μέσω εντολών και να μην κατέχουν οποιαδήποτε εκτελεστική εξουσία παίρνοντας αποφάσεις εξουσιαστικά. Αρνούμαστε τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται από το ANC, της αναρρίχησης στην πολιτική εξουσία, γιατί απομακρυνόμενοι από το λαό, τον οποίο ισχυρίζονται ότι εκπροσωπούν, καταντούν ολοκληρωτικά αποκομμένοι από την πραγματικότητα που επικρατεί στη βάση και εγκαταλείπουν κάθε αίσθηση υπευθυνότητας. Οι εκτελεστικές εξουσίες της εθνικής επιτροπής του ANC και του Luthuli House που παίρνει αποφάσεις που επηρεάζουν ολόκληρη τη χώρα χωρίς να έχει καμία εντολή ή οποιαδήποτε εντολή από τη λαϊκή βάση, είναι εξουσιαστικές και οπωσδήποτε αντιαναρχικές.
Ένα άλλο παράδειγμα μέσω του οποίου ο Lekota δείχνει ολοκληρωτική έλλειψη κατανόησης του όρου «αναρχικός» είναι όταν ισχυρίζεται ότι η “αναρχική” ηγεσία του ANC υποτίθεται ότι μας οδηγεί προς τη γενοκτονία. Όχι μόνο είμαστε ενάντια σε πολιτικές που έχουν ως κινητρό τους τον εθνικισμό, αλλά είμαστε επίσης ενάντια σε πολιτικές που καθοδηγούνται από τον παράγοντα εθνικότητα. Η χρήση της εθνικότητας ως εργαλείου κινητοποίησης στο εσωτερικό του ANC, ειδικότερα από τη φράξια του Jacob Zuma (σ.τ.μ.: άλλο ανώτερο στέλεχος του ANC και αρχηγός της μιας από τις δυο φράξιες του), μας στεναχωρεί αφάνταστα και εδώ ίσως μοιραστούμε τις απόψεις του Lekota ότι «αυτά τα 100% ζουλού μπλουζάκια είναι εξαιρετικά επικίνδυνα (…) Θυμάστε τι έγινε στη Ρουάντα;». Αλλά, και πάλι, είναι αφέλεια να αποδίδουμε αυτή την ένταση των πολιτικών με κίνητρο της εθνικότητα σε μια «αναρχική» ηγεσία στο ANC.
Πράγματι, αντί να οδηγεί σε κάποια γενοκτονία, η ZACF έχει ήδη προειδοποιήσει για τον κίνδυνο ότι οι πολιτικές με κίνητρο την εθνικότητα είναι αυτές που θα μπορούσαν να οδηγήσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Εξετάζοντας την πρόσφατη ξενοφοβική βία στο τεύχος του Σεπτέμβρη του περιοδικού μας «Zabalaza» (http://www.zabalaza.net/pdfs/sapams/zab09.pdf σημειώνουμε ότι οι επιθέσεις ενάντια σε μετανάστες ενδέχεται να ανοίξουν την πόρτα και να οδηγήσουν σε ένα χειρότερο μακελειό στο μέλλον. Την ίδια στιγμή, ανακαλύπτουμε τις ρίζες της βίας στην εθνικιστική πολιτική της άρχουσας τάξης, στην επιτηδευμένη και συνεχή εκτόπιση των μη Νοτιοαφρικανών από το κράτος. Βλέπουμε ότι η εθνικιστική πολιτική της εκτόπισης χαίρει συνεχούς υποστήριξης από τους πολιτικούς της άρχουσας τάξης – και των δύο φραξιών του ANC και της αντιπολίτευσης, ανάμεσα στην οποία διακρίνουμε το IFP και το DA. Σημειώναμε ότι ενώ όλοι αυτοί οι πολιτικοί κατήγγειλαν τα πογκρόμ, στην ουσία όλοι υποστηρίζουν τη βία ενάντια στους μετανάστες – όσο αυτή εξασκείται από το κράτος και όχι από εξαγριωμένους εργάτες και τους φτωχούς ανθρώπους στους δρόμους. Και αντιπαραθέταμε στην πολιτική της άρχουσας τάξης τις πολύ διαφορετικές απόψεις και ιδέες της επαναστατικής εργατικής τάξης.
Οι αναρχικοί είναι διεθνιστές, Εμείς στην ZACF πιστεύουμε ότι η εργατική τάξη είναι διεθνής, ότι δεν γνωρίζει σύνορα, έθνος, εθνικότητα, ράτσα ή φύλο. Επομένως, είμαστε ξεκάθαρα αντίθετοι σε κάθε πολιτική που επιζητεί να διαιρέσει ή να κινητοποιήσει την εργατική τάξη με βάση όλες αυτές μανούβρες, οδηγώντας σε μικροκαυγαδάκια μεταξύ των πολιτικών ελίτ όπως του Zjma και του πρώην ποέδρου Thabo Mbeki (σ.τ.μ.: πρόεδρος της Ν. Αφρικής μετά τον Μαντέλα, που παραιτήθηκε πρόσφατα, αποσυρόμενος από την πολιτική δράση) ή του Lekota και του προέδρου Kgalema Motlanthe (σ.τ.μ.: ο νέος πρόεδρος της χώρας), ώστε να μας εξουσιάζουν πιο εύκολα.
Αυτή η τάση μέσα στο ANC να δημιουργήσει κινητοποιήσεις με βάση εθνικές ή επονομαζόμενες φυλετικές γραμμές είναι πράγματι ενοχλητική. Όπως και ο Lekota – αλλά πιο τίμια – γνωρίζομε τι πρέπει να γίνει, και γι’ αυτό είμαστε αφοσιωμένοι στο να αντιπαλεύουμε τέτοιες πολιτικές σε κάθε βήμα και να οικοδομήσουμε ένα διεθνιστικό κίνημα των εκμεταλλευόμενων και των καταπιεσμένων που να μην αναγνωρίζει διαιρέσεις εκτός από αυτή ανάμεσα στη μειονότητα των πλούσιων και δυνατών και της άρχουσας τάξης, της οποίας οι Lekota, Motlanthe, Zuma και Mbeki είναι μέρος, και της πλειοψηφίας που είναι η αγωνιζόμενη εργατική τάξη στην οποία έχουμε και εμείς τις ρίζες μας ως επαναστάτες αντικαπιταλιστές.
Πρέπει, επίσης, να σημειώσουμε ότι, ο γενικός γραμματέας του ANC, Gwede Mantashe, σε ένα πρόσφατο διάλογο στο Πανεπιστήμιο Witts, είπε ότι «στο Polokwane σώσαμε το ANC από τον αναρχικό έλεγχο», κάτι που εξυπηρετεί μόνο στο να επιδείξει επιπλέον ότι καμία πλυευρά του ANC δεν γνωρίζει τι πραγματικά είναι ένας αναρχικός ούτε τι πρεσβεύει ο αναρχισμός. Επιρρίπτουν τον όρο ο ένας στον άλλο σαν να θέλουν να αλληλοκαταγγελθούν, χωρίς να λένε ότι καμιά από τις δύο φράξιες δεν έχει κανέναν αναρχικό στους κόλπους της και ότι και οι δυο προωθούν το χάος και όχι την αναρχία. Στην πραγματικότητα, εγείρεται το ζήτημα του ποια είναι η ακριβής διαφορά μεταξύ αυτών των δύο φραξιών. Μήπως διαφέρουν, για παράδειγμα, στην οικονομική πολιτική, ή μήπως βελτιώνουν τις συνθήκες ζωής της πλειοψηφίας των φτωχών; Όχι! Οι Lekota, Zuma και Motlanthe, εξυπηρετούν όλοι τη νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση του Mbeki (σ.τ.μ.: τώρα υπό τον Motlanthe). Πρακτικά ο ένας είναι ο κλώνος του άλλου. Συντάσσονται όλοι πίσω από την όποια φιλοκαπιταλιστική και αντεργατική πολιτική. Οι Zuma και Motlanthe έχουν επανειλημμένα διαβεβαιώσει τους καπιταλιστές φίλους τους ότι τίποτε δεν πρόκειται να αλλάξει.
Ο δε Lekota προσπαθεί να προωθήσει την ιδέα ότι αποχωρεί από το ANC (σ.τ.μ.: αποχώρησε πρόσφατα) στο όνομα του Συμφώνου Ελευθερίας (Freedom Chapter) – αλλά μήπως λέει κάτι για τις διακηρύξεις του Συμφώνου αυτού ότι “ο λαός πρέπει να μοιράζεται τον πλούτο της χώρας”; Η σιωπή είναι εκκωφαντική και εκ μέρους της φράξιας του Zuma που δεν έχει κάνει τίποτε γι’ αυτό, για να μη φοβίσει, χωρίς αμφιβολία, και για να μην ενοχλήσει τους καπιταλιστές, ή να αποσπάσουν την προσοχή του λαού σε κάτι άλλο ώστε να διατηρείται ο πλούτος αυτός στα χέρια των λίγων. Υπάρχει καμία απολύτως διαφορά ανάμεσα στις φράξιες, τη στιγμή που και οι δυο χρησιμοποιούν τον όρο “αναρχικός” για να επιτεθεί η μία στην άλλη; Φαίνεται ότι νομίζουν ότι η λέξη “αναρχικός” έχει την ίδια με τη λέξη “κάθαρμα” – αλλά αυτοί είναι πραγματικά τα καθάρματα: πολιτικοί και καπιταλιστές. Οι αναρχικοί δεν νομιμοποιούν τη ληστεία σε βάρος της εργατικής τάξης: αυτό το κάνουν οι καπιταλιστές και οι πολιτικοί. Οι αναρχικοί δεν προωθούν την εθνοτική βία: αυτό το κάνουν οι καπιταλιστές και οι πολιτικοί. Σ’ αυτά τα ζητήματα και σε πολλά άλλα τασσόμαστε ενάντια και στις δύο φράξιες του ANC.
Ο πρόεδρος της Ένωσης Νεολαίας του ANC (ANC YL) Julius Malema, επέδειξε επίσης, για μια ακόμα φορά, την άγνοιά του για τι πραγματικά είναι ο αναρχισμός, όταν αναφέρθηκε στον Lekota και τους φίλους του: «Αυτοί μάλλον επιδιώκουν να σύρουν το έθνος στην άβυσσο της αναρχίας για να ικανοποιήσουν τα στενά τους συμφέροντα». Ακόμα και ο Καρλ Μαρξ, ένας θανάσιμος αντίπαλος του αναρχισμού, ερμήνευε την ως την «ανώτατη φάση του κομμουνισμού» και ως το ανώτατο πιθανό μοντέλο ανθρώπινης κοινωνικής οργάνωσης, μιας ακρατικής και αταξικής κοινωνίας. Η αναφορά του Malema στον αναρχισμό χαρακτηρίζοντάς τον άβυσσο, είναι, τουλάχιστον, γελοία. Είτε βρίσκεται σε άγνοια είτε επιθυμεί να δηλητηριάσει τα μυαλά του κόσμου με ψέματα επειδή γνωρίζει ότι η εργατική και φτωχή πλειοψηφία κατανοεί την αληθινή σημασία του αναρχισμού, αλλά αν το δεχόταν δημόσια αυτός και φίλοι του – και από τις δύο πλευρές του ANC – θα έμεναν άνεργοι. Ίσως, όπως και πολλοί άλλοι, μπερδεύει την «αναρχία» με το χάος – αλλά είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι αυτή η ντροπή για τη νεολαία της Νότιας Αφρικής, που προβάλλει την πίστη της στον Zuma ως δικαιολογία για να προβεί σε δολοφονίες, θα μπορούσε να έχει κάτι ενάντια στο χάος.
Ίσως η εργατική τάξη και οι φτωχοί της Νότιας Αφρικής από όπου και οι δυο φράξιες του ANC αντλούν την υποστήριξή τους, θα μπορούσαν να ανακαλύψουν περισσότερα για τον αναρχισμό και τι το πραγματικά πρεσβεύει. Κάνοντας αυτό και διαμορφώνοντας τις απόψεις τους, πιστεύουμε ότι αρκετοί θα σταματήσουν να υποστηρίζουν και τις δύο φράξιες της ελίτ του ANC, και πιστοί στις αρχές του αναρχισμού, να προσφέρουν την υποστήριξή τους και τις προσπάθειές τους στην οικοδόμηση ανεξάρτητων και αμεσοδημοκρατικών οργανώσεων της εργατικής τάξης. Η συλλογική αυτοδιεύθυνση των ανεξάρτητων μαζικών οργανώσεων της εργατικής τάξης χωρίς και ενάντια σε αφεντικά και πολιτικούς, είναι η μόνη αληθινά ικανή δύναμη να φέρει μια «καλύτερη ζωή για όλους».
* Δημοσιεύτηκε στα www.anarkismo.net και www.ainfos.ca Ελληνική μετάφραση “Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης”, 30 Οκτώβρη 2008.