Κατά τη διάρκεια της Ισπανικής Επανάστασης και του αντιφασιστικού πολέμου ενάντια στα στρατεύματα του Φράνκο, περισσότεροι από 50.000 αγωνιστές, άντρες και γυναίκες, από 53 διαφορετικές χώρες του κόσμου, συνέρρευσαν στην Ισπανία, προκειμένου να ενισχύσουν το αντιφασιστικό μέτωπο. Η διεθνική σύνθεσή τους ήταν ποικίλη όσο και οι πολιτικές διαδρομές που τους οδήγησαν να διασχίσουν τα σύνορα για να πολεμήσουν ως εθελοντές στο πλευρό των Ισπανών αντιφασιστών: Συνδικαλιστές εργάτες, μέλη των Διεθνών Εργατών του Κόσμου (IWW), δημοκρατικοί, κομμουνιστές, αναρχικοί συνέθεσαν ένα μωσαϊκό αλληλεγγύης, τις Διεθνείς Ταξιαρχίες. Παρά την προσπάθεια του Ισπανικού Κομμουνιστικού Κόμματος να τις χρησιμοποιήσει ως μέσο ισχυροποίησης της θέσης του εντός του αντιφασιστικού στρατοπέδου,οι διεθνιστές που συμμετείχαν στην Ισπανική Επανάσταση επιβεβαίωσαν στα πεδία της μάχης ενάντια στα φασιστικά στρατεύματα την δυναμική της διεθνούς αλληλεγγύης, γράφοντας τις δικές του σελίδες στην ιστορία των προσπαθειών για την παγκόσμια κοινωνική χειραφέτηση.
Από τις πλέον πολυσήμαντες παρουσίες στις Διεθνείς Ταξιαρχίες ήταν αυτή των Μαύρων Αμερικανών αγωνιστών, οι οποίοι συνέδραμαν τον αντιφασιστικό αγώνα μέσω της 15ης Διεθνούς Ταξιαρχίας, με το «Τάγμα Αβραάμ Λίνκολν». Η 15η Διεθνής Ταξιαρχία αποτελούνταν από το τάγμα Λίνκολν στο οποίο συμμετείχαν κυρίως Βορειοαμερικανοί, το βρετανικό και το καναδικό τάγμα, το βαλκανικό τάγμα «Δημητρόφ και το γαλλο-βελγικό τάγμα «6η Φεβρουαρίου».
Στις μάχες της Χαράμα έξω από τη Μαδρίτη το αμερικανικό τάγμα θα υποστεί σοβαρές απώλειες και συνολικά μέχρι το τέλος της Επανάστασης από τους περίπου 3.000 Αμερικανούς εθελοντές οι 680 θα χάσουν τη ζωή τους, ενώ πολλοί ακόμα θα τραυματιστούν σε σειρά μαχών, όπως στην επίθεση στην Μπρουνέτε και στην Αραγονία. Ανάμεσά τους μέλη των IWW όπως ο αναρχικός ναυτικός Harry Owens, ο Herbert Schlessinger,o Ivan Alroy Silvermann και ο Raymond Steele, οι οποίοι συμμετείχαν ενεργά στους ταξικούς αγώνες στις ΗΠΑ. Επίσης, αμερικανοί αναρχικοί θα πολεμήσουν μέσα από τις γραμμές της Διεθνούς Ταξιαρχίας Ντουρούτι, όπως ο Louis Rosenberg που έχασε τη ζωή του στο μέτωπο της Αραγονίας.
Η πλειονότητα των Αμερικανών αγωνιστών που συμμετείχαν στην Ισπανική Επανάσταση είχαν γαλουχηθεί στο περιβάλλον των απεργιών και των σκληρών ταξικών αγώνων των προηγούμενων ετών, ενώ είχε ζήσει την τρομοκρατία της αστυνομίας, των εργοδοτών και των μπράβων τους, μέσα στις οξυμένες συνθήκες φτώχειας κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’30 έπειτα από τη Μεγάλη Κρίση. Η σύνθεσή τους αντικατόπτριζε την δυναμική των κοινωνικών και ταξικών κινημάτων στις ΗΠΑ εντός των οποίων οι Μαύροι Αμερικανοί συμμετείχαν αντιπαλεύοντας ταυτόχρονα τον κοινωνικό-πολιτικό αποκλεισμό τους, τη θεσμική ανισότητα και τη ρατσιστική βία. Πρόκειται για την ίδια εποχή που βρίσκονταν σε ισχύ οι νόμοι του φυλετικού διαχωρισμού στην εργασία, την περίθαλψη, την εκπαίδευση, τη στέγαση και κάθε πλευρά της καθημερινής ζωής, από τα μέσα μεταφοράς ως τους χώρους διασκέδασης. Στον αμερικάνικο νότο επιβίωνε η ανατριχιαστική πρακτική του λιντσαρίσματος μαύρων αντρών και γυναικών, ενώ η δράση της Κου Κλουξ Κλαν εκτεινόταν από την αστυνομία και τους τοπικούς κυβερνήτες ως τους δικαστές και τα ανώτερα στρώματα της διοίκησης. Την ίδια περίοδο υπήρξε έντονη ριζοσπαστικοποίηση και πολιτικοποίηση των Αφροαμερικανών, μέσα από οργανώσεις για τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα, ενώ σημειώθηκε ένα κύμα ένταξής τους στις γραμμές του αμερικάνικου κομμουνιστικού κόμματος, το οποίο υποστήριζε τον παράλληλο αγώνα ενάντια στην οικονομική εκμετάλλευση και τον ρατσισμό, αντιπροσωπεύοντας για τους ίδιους την επαναστατική ελπίδα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα Αφροαμερικανού αγωνιστή είναι ο Fred Lucas, αγκιτάτορας στις κινητοποιήσεις των αρχών της δεκαετίας του ’30 που έγιναν γνωστές ως «Hunger Marches». Στη διάρκεια αυτών των κινητοποιήσεων η ανεργία και η φτώχεια αποτέλεσαν το κύριο θέμα μίας καμπάνιας που αναδείκνυε πολιτικά το ζήτημα των συνθηκών εξαθλίωσης, αναπτύσσοντας ταυτοχρόνως πρακτικές αλληλεγγύης και αυτοοργάνωσης μέσω της συγκέντρωσης και ανταλλαγής αγαθών. Ο Fred Lucas, που συμμετείχε κατόπιν στην Ταξιαρχία Λίνκολν, υπήρξε δραστήριο μέλος αυτής της καμπάνιας στη Βοστώνη. Ήταν μιγάς, βορειομαρικάνικης ιθαγενικής και αφρικανικής καταγωγής.
Επίσης μιγάς, με λευκό πατέρα και αφροαμερικανή μητέρα, ήταν ο Frank Edward Alexander, ο οποίος μεγάλωσε σε καταυλισμό των Σιού, πριν ενταχθεί στους IWW και γίνει κομμουνιστής. Μετά τη συμμετοχή του στην Ισπανική Επανάσταση επέστρεψε στις ΗΠΑ όπου και βρέθηκε αντιμέτωπος με τους ρατσιστικούς νόμους του αμερικανικού κράτους όταν θέλησε να παντρευτεί την λευκή σύντροφό του, καθώς οι «μικτοί γάμοι» απαγορεύονταν. Μετά τη συμμετοχή του στις μάχες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου επέστρεψε και πάλι στις ΗΠΑ, όπου υπέστη διώξεις την εποχή του Μακαρθισμού, κατά τη διάρκεια του οποίου βρέθηκε υπό τη συνεχή παρενόχληση των διωκτικών αρχών και τελικά στη φυλακή.
Στον στρατό των ΗΠΑ η συμμετοχή των Αφροαμερικανών είχε κυρίως «βοηθητικό» χαρακτήρα μέσω ξεχωριστών «έγχρωμων» ταγμάτων, τα οποία βρίσκονταν υπό την διοίκηση λευκών. Η ταξιαρχία Λίνκολν αποτέλεσε την πρώτη μεγάλη μικτή στρατιωτική μονάδα στην αμερικανική ιστορία. Ακόμα περισσότερο αποτέλεσε την πρώτη μονάδα της οποίας το διοικητικό πρόσταγμα απέκτησε ένας Αφροαμερικανός, ο Oliver Law.
Ο Oliver Law είχε προηγουμένως υπηρετήσει στον διαχωρισμένο αμερικανικό στρατό Στη συνέχεια, ως εργάτης και άνεργος συμμετείχε στις κινητοποιήσεις της δεκαετίας του ’30, κατά τις οποίες συνελήφθη και χτυπήθηκε πολλές φορές από την ειδική αντικομμουνιστική μονάδα της αστυνομίας του Σικάγο. Τον Μάρτιο του 1937 έγινε διοικητής της Ταξιαρχίας Λίνκολν και στις 9 Ιουλίου της ίδιας χρονιάς τραυματίστηκε στις μάχες έξω από τη Μαδρίτη. Όταν υπέκυψε στα τραύματά του οι σύντροφοί του τον έθαψαν με την ακόλουθη επιγραφή: "OLIVERLAW, THEFIRSTNEGROTOCOMMANDAMERICANWHITESOLDIERS”
Στην ταξιαρχία Λίνκολν συμμετείχε επίσης η Αφροαμερικανή Salaria Kea, νοσοκόμα που μετακινήθηκε στο Χάρλεμ της Νέας Υόρκης εξαιτίας της ρατσιστικής νομοθεσίας του Οχάιο. Η Salaria, κοινωνικά ευαισθητοποιημένη, θέλησε να καταταγεί στον αμερικανικό Ερυθρό Σταυρό, της το αρνήθηκαν όμως λόγω του χρώματός της και έκτοτε απέκτησε έντονη αντιρατσιστική δράση. Στην Ισπανία συνελήφθη από τους φασίστες και φυλακίστηκε, μέχρι να την απελευθερώσουν οι σύντροφοί της. Το 1938 τραυματίστηκε σοβαρά κατά τη διάρκεια ενός αεροπορικού βομβαρδισμού και μεταφέρθηκε πίσω στις ΗΠΑ.
Μία γενική εκτίμηση για τον αριθμό των Μαύρων Αμερικανών διεθνιστών που συμμετείχαν στην Ισπανική Επανάσταση καταλήγει στους 90 με 100 συμμετέχοντες. Η παρουσία τους συμβόλιζε ό,τι οι φασίστες απεχθανόντουσαν. Απόγονοι σκλάβων, αγωνιζόμενοι εργάτες, αναρχικοί και κομμουνιστές. Οι Αφροαμερικανοί αγωνιστές εκτός από τη συμμετοχή τους στους ταξικούς αγώνες, είχαν κινητοποιηθεί έντονα ενάντια στην κατοχή της Αιθιοπίας από τον Μουσολίνι, καθώς αντιλαμβάνονταν τον Φασισμό ως ευθεία απειλή για την απανταχού μαύρη κοινότητα. Με τα δικά τους λόγια: «Ανυπομονούσαμε να πάμε στο μέτωπο και να σκοτώσουμε αυτούς τους φασίστες». Ο πολύπλευρος αγώνας τους, ενάντια στην ταξική εκμετάλλευση καθώς και ενάντια στην επιπρόσθετη καταπίεση που βίωναν ως Μαύροι Αμερικανοί, χάρισε στον αντιφασιστικό και επαναστατικό αγώνα στην Ισπανία τον πλούτο της συνεισφοράς τους. Σύμφωνα με τους ίδιους ήταν μία μοναδική εμπειρία πραγματικής ισότητας μέσα στον αγώνα: «Στην Ισπανία αισθάνθηκα για πρώτη φορά ελεύθερος» (ThomasPage, μαχητής των Διεθνών Ταξιαρχιών).
Στις σημερινές συνθήκες αυτή τους η παρουσία αποδεικνύει πως απέναντι στην κρατική και καπιταλιστική βαρβαρότητα οι από τα κάτω μπορούν να αντιτάσσουν την διεθνιστική αλληλεγγύη και τον κινηματικό πλουραλισμό. Οι διαδρομές των Αφροαμερικανών αγωνιστών συναντήθηκαν με εκείνες εκατοντάδων χιλιάδων συναγωνιστών τους, με τον περίπλοκο και όμορφο τρόπο που συναντιούνται οι αγώνες των καταπιεσμένων, στη μεγαλύτερη έως τώρα στιγμή της ανθρώπινης ιστορίας, την Ισπανική Επανάσταση. Το παρόν σημείωμα είναι μία προσπάθεια υπενθύμισης μίας εν πολλοίς συσκοτισμένης και άγνωστης παραμέτρου της, ένας μικρός φόρος τιμής στους Μαύρους Αμερικανούς αγωνιστές που με το όπλο στο χέρι υπερασπίστηκαν τα ιδανικά της Αλληλεγγύης, της Ισότητας και της Ελευθερίας.
Έκδοση της κατάληψης Λέλας Καραγιάννη 37 για την εκδήλωση για τα 80 χρόνια από την Κοινωνική Επανάσταση στην Ισπανία και τη βιβλιοπαρουσίαση του κόμικ «Η καρδιά του Ονείρου» των εκδόσεων 1704621, τον Νοέμβρη του 2016.
*Αναδημοσίευση από εδώ: https://animmusnecandi.blogspot.com/2022/10/blog-post_30.html
