Στη φωτογραφία είναι η Belén de Sárraga δίνοντας μια διάλεξη στη Βραζιλία το 1911. Στις ομιλίες της ανέτρεπε την υποτιθέμενη αγάπη και αδελφοσύνη των κληρικών, διακυρύσσοντας ότι η θρησκευτική πρακτική ήταν ακριβώς το αντίθετο από αυτές τις δύο αξίες: «Ο Ιησουιτισμός δεν εμφανίστηκε στον χώρο της θρησκείας για να αγαπήσει ούτε να τον πιστέψουμε, ήρθε για να μας πολεμήσει (...). Ο Ιησουιτισμός προέκυψε με βία και πραγματοποίησε μια θρησκευτική και κοινωνική δράση (... ). Ο Ιησουιτισμός αναδείχθηκε στην πολιτοφυλακή του Χριστού».
Η Belén de Sárraga ήταν μια Ισπανή και αντικληρική δημοσιογράφος που, για την ένταση της μαχητικής της δράσης, αξίζει μια περίοπτη θέση στην επίσημη ιστοριογραφία της εργατικής τάξης. Επιμελήθηκε τις εβδομαδιαίες εκδόσεις “La Consciencia Libre” (“Η Ελεύθερη Συνείδηση” στην Ισπανία), “El Liberal” (“Ο Φιλελεύθερος” στην Ουρουγουάη) και “Rumbos Nuevos” (“Νέες Κατευθύνσεις” στο Μεξικό).
Οργάνωσε συνέδρια στη Βραζιλία το 1910, το 1911, το 1919 και το 1931. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου ταξιδιού της στη χώρα, πραγματοποίησε τρεις ομιλίες για την Baixada Santista (Santos & São Vicente), που οργανώθηκαν από τη League of Free Thought (Ένωση Ελεύθερης Σκέψης), όπου μίλησε για θέματα όπως την εναντίωση στο θρησκευτικό δόγμα, την ηθική της ελεύθερης σκέψης, τη σχέση της γυναίκας με τη θρησκεία κ.ά. Η δράση της προκάλεσε το μίσος του κληρικού ζωγράφου, Benedito Calixto.
Με μια μικρή στοχαστική προσπάθεια μπορούμε εύκολα να φανταστούμε το τεράστιο σκάνδαλο που προκάλεσε μια γυναίκα, ξένη στη χώρα, μιλώντας δημόσια στη βραζιλιάνικη κοινωνία, πριν από περισσότερο από έναν αιώνα για αντικληρικά θέματα, διαδίδοντας την ελεύθερη σκέψη και επιτιθέμενη κατά μάτωπο στην πολιτική επιρροή της Εκκλησίας. Σε ορισμένες πόλεις, υπήρξαν μποϊκοτάζ από τους θρησκευόμενους, ιερείς έκαναν κηρύγματα προσπαθώντας να αντικρούσουν τις διαλέξεις της και κάποιοι αντιδραστικοί δημοσιογράφοι δημοσίευσαν κείμενα με στόχο τη δυσφήμιση της ομιλήτριας. Όμως, τίποτα από αυτά δεν μπόρεσε να εμποδίσει την Belén de Sárraga να κάνει μια προπαγανδιστική περιοδεία σε περισσότερες από 28 πόλεις.
Οι διαλέξεις της ήταν τόσο εντυπωσιακές που ακόμη και μια δεκαετία αργότερα, εμβληματικοί Βραζιλιάνοι αναρχικοί, όπως ο José Oiticica, εξακολουθούσαν να θυμούνται τις ομιλίες της «εξαιρετικής Ισπανής ομιλήτριας Belén de Sárraga».
*Πηγή: Marcolino Jeremias. Μετάφραση: Ούτε Θεός Ούτε Αφέντης.
