Του Diego Abad de Santillan*
Δυστυχώς, μία από τις μεθόδους των εξουσιαστών ήταν πάντοτε η συκοφάντηση και η δυσφήμηση των εχθρών τους. Εξού και όσα θα έπρεπε να επιλύονται στο πλαίσιο της θεωρητικής πολεμικής, αποφασίζονται στο πεδίο του απεχθούς περσοναλισμού. Πράγμα που δεν εμποδίζει από το να υπάρχει πάντα στο υπόβαθρο αυτής της διαμάχης ανομοιότητα στους σκοπούς και τις τακτικές.
Η μάχη του Μαρξ με τον Μπακούνιν στην παλιά Διεθνή, ήταν μια φυσική εξελικτική διαδικασία των επαναστατικών ιδεών. Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι η ξεκάθαρη και αποφασιστική διαφοροποίηση εξουσιαστών και αντιεξουσιαστών είναι μια από τις επωφελέστερες προοδευτικές διαδικασίες της ανθρώπινης νοοτροπίας. Το απλό προσωπικό ζήτημα, στο οποίο εκφράστηκε αυτή η διαδικασία, δεν αλλάζει το γεγονός ότι πίσω από τον Μαρξ και τον Μπακούνιν βρίσκονταν δύο αντιτιθέμενοι και αντίπαλοι κόσμοι: ο ένας είναι του μέλλοντος και ο άλλος του παρελθόντος, αφού ο εξουσιαστικός κόσμος δεν μπορεί να αξιώνει το μέλλον, αλλά τα σκοτάδια της ιστορίας.
Η μαρξιστική φενάκη περί ταξικής ενότητας, ακατανόητη όταν μελετάται η πραγματικότητα, είναι ένα λογικό επακόλουθο του ιστορικού ντετερμινισμού και της παντοδυναμίας του οικονομικού παράγοντα. Όταν η κριτική καταστρέφει αυτό το δόγμα, η ταξική ενότητα εξαφανίζεται. Για την επανάσταση εξάλλου το σημαντικό δεν είναι αν η ίδια ανήκει στο ένα ή το άλλο κοινωνικό στρώμα, αλλά η αποκήρυξη της αρχής της αυθεντίας. Χωρίς αυτή την αποκήρυξη δεν θα εγκαθιδρυθεί ποτέ στην γη ούτε η ελευθερία ούτε η ευημερία για όλους, δηλαδή δεν θα πραγματοποιηθεί ποτέ η πολυπόθητη κοινωνική επανάσταση.
Οι αφελείς συμφιλιωτές ζητούν να ξεχάσουμε πια την παλιά διένεξη, να μην αναφέρουμε τους λόγους που έφεραν πρόσωπο με πρόσωπο δυο άντρες του διανοητικού διαμετρήματος του Μαρξ και του Μπακούνιν, να μην ρίχνουμε λάδι στη φωτιά των προλεταριακών ερίδων, διότι ο καπιταλισμός επωφελείται από την διάσπαση των εργαζομένων. Όχι, εμείς δεν μπορούμε να υποχωρήσουμε· αν υποχωρούσαμε θα προδίδαμε την υπόθεσή μας, θα εγκαταλείπαμε τις ιδέες μας και θα πνίγαμε έτσι την μοναδική μη ματαιωμένη ελπίδα που μπορεί να κινητοποιήσει τους λαούς προς την κατάκτηση του μέλλοντος.
Όχι, δεν ξεχνάμε την διαμάχη ανάμεσα σε Μαρξ και Μπακούνιν· το εντελώς αντίθετο, θέλουμε το έργο της διαφοροποίησης να συνεχιστεί, να προκληθεί πλήρης διάσπαση, να αποφασίσουν οι λαοί για το ένα ή το άλλο: τον εξουσιασμό ή την ελευθερία. Ζητώντας μας να σεβαστούμε το δόγμα της ενότητας του προλεταριάτου μάς ζητείται να απαρνηθούμε τις επαναστατικές μας αντιλήψεις, να αφήσουμε το πεδίο ελεύθερο στους εχθρούς μας, τους υποστηρικτές και ειδωλολάτρες του Κράτους, μας ζητείται να συναινέσουμε στην διαιώνιση των δεσμών της ανθρώπινης υποδούλωσης. Τόσο αδύνατη είναι η συμφιλίωσή μας με τους μαρξιστές ή με τους προασπιστές μιας οποιασδήποτε κρατικής μορφής όσο με εκείνους που θέλουν να διαφυλάξουν το καπιταλιστικό Κράτος. Αρνούμαστε λοιπόν να τείνουμε αδελφική χείρα στην αρχή της αυθεντίας και να συμβιβαστούμε με το ψέμα και το λάθος ή την κακία. Η αποφασιστική μάχη όπου θα κριθεί η έκβαση του μέλλοντος δεν θα διεξαχθεί ανάμεσα σε καπιταλιστές και εργάτες, αλλά ανάμεσα σε εξουσιαστές και ελευθεριακούς.
Η ρωσική επανάσταση του 1917 και οι επαναστάσεις στην Γερμανία και την Ουγγαρία μάς το αποδεικνύουν. Διατηρώντας την αυταπάτη της ταξικής ενότητας υπογράφουμε εκεχειρία με τα δεσμά μας και καταδικάζουμε τους εαυτούς μας να χρησιμοποιούνται ως όργανα εκείνων που επιδιώκουν την εξουσία, διότι έτσι παραλύουμε την προπαγάνδα του αναρχισμού, η οποία υποστηρίζει ότι όσο το Κράτος ‒οποιοδήποτε Κράτος‒ μένει όρθιο, δεν θα έχουμε κάνει κανένα αισθητό βήμα στο δρόμο της χειραφέτησης.
*Απόσπασμα από την τρίτομη ανθολογία κειμένων του Diego Abad de Santillán, με τίτλο "Το κοινωνικό και οικονομικό ζήτημα", από τις εκδόσεις ΣΤΑΣΕΙ ΕΚΠΙΠΤΟΝΤΕΣ, 2016. Ο πρώτος τόμος περιλαμβάνει κείμενα μέχρι τον Ιούνη του 1936, ένα μήνα πριν από την ισπανική ελευθεριακή επανάσταση.
