Αργύρης Αργυριάδης
Αφορμή για το συγκεκριμένο κείμενο στάθηκε η «εκούσια» είσοδος της αστυνομίας με την επιστημονική αρωγή του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά και τον νέο νόμο για την ακούσια νοσηλεία.
Ο Μαστροτζιοβάνι ήταν ένας γνωστός σε όλους δάσκαλος Μαθηματικών και ιδεολόγος Αναρχικός, αγαπητός στους μαθητές του, αλλά και στους γονείς τους. Πολυπράγμων και εραστής της γνώσης, ο κόσμος τον θυμάται να διαβάζει λεξικά, διότι όπως έλεγε εμφατικά είναι υπέροχο να μαθαίνει κανείς καινούργιες λέξεις.
Δεν ήταν όμως ένας ακίνδυνος θεωρητικός, αλλά ένας μαχητικός αντιφασίστας που την δεκαετία του 1970 ήταν πάντα μπροστά στον αγώνα ενάντια στην παλινόρθωση του Φασισμού στην Ιταλία. Είναι μια περίοδος που οι φασίστες τρομοκρατούν αγωνιστές με επιθέσεις που κάνουν υπό την κάλυψη της αστυνομίας στους δημόσιους χώρους. Έτσι στις 7 Ιουλίου 1972 στο Σαλέρνο ο Μαστροτζιοβάνι καθώς περπατούσε μαζί με τον Αναρχικό ποιητή Τζιοβάνι Μαρίνι, δέχονται ξαφνικά μια τέτοια επίθεση. Ο Μαστροτζιοβάνι τραυματίζεται στον μηρό, ενώ ο Μαρίνι στην προσπάθεια του να βοηθήσει τον σύντροφο του αμύνεται και αρπάζοντας το μαχαίρι τραυματίζει θανάσιμα και τελικά σκοτώνει τον γραμματέα της FUAN (νεολαία του δεξιού πολιτικού σχηματισμού ΜSI) Κάρλο Φαλβέλλα.
Όπως ήταν αναμενόμενο καταδίκασε τα θύματα της επίθεσης και όχι τους θύτες. Ο Μαστροτζιοβάνι μετά από ένα αρκετά ψυχοφθόρο αγώνα καταφέρνει να αποφυλακισθεί, αλλά είχε αρχίσει να κλονίζεται η ψυχική του υγεία. Το 1999 συλλαμβάνεται εκ νέου και βασανίζεται από την αστυνομία. Οι καταγγελίες του δεν λαμβάνονται υπόψιν για μια ακόμα φορά από την δικαιοσύνη. Το 2002 διαγιγνώσκετε με κατάθλιψη και νοσηλεύετε για πρώτη φορά για να επακολουθήσει το 2005 ακόμα μια.
Η δεύτερη νοσηλεία του γίνεται με πραγματικό κινηματογραφικό τρόπο με προτροπή του Δημάρχου ο οποίος και διατάζει την ακούσια νοσηλεία του υπό το πρόσχημα της επικίνδυνης οδήγησης μέσα στην πόλη, ενώ ο Φρανσέσκο προσπαθούσε να διαφύγει από τους διώκτες του που κατά την άποψη του προσπαθούσαν να τον δολοφονήσουν. Η διάτρητη αυτή κατηγορία έφερε και την μαρτυρία αστυνομικών με μάτια που είχαν υπέρυθρες ακτίνες και τον είδαν να οδηγά μέσα στο σκοτάδι με «κενό βλέμμα».
Κατά την καταδίωξη του δε αναγκάσθηκε να πέσει με το αυτοκίνητο στην θάλασσα καθώς είχε εξαπολυθεί εναντίον του ένα γενικευμένο ανθρωποκυνηγητό με την συμμετοχή εκτός της αστυνομίας του Λιμενικού και της πυροσβεστικής. Πριν την πτώση του αυτοκινήτου στην θάλασσα του είχαν ξεφουσκώσει τα λάστιχα ενώ καλούσαν τους λουόμενους να απομακρυνθούν από αυτόν τον «επικίνδυνο» για την δημόσια ασφάλεια άτομο. Το καθεστώς εξαίρεσης είχε ήδη στηθεί και εκτελεσθεί άψογα από τις αρχές. Σύμφωνα μέχρι την σύλληψη του οι αρχές ισχυρίσθηκαν ότι αντιστάθηκε και τραγουδούσε το γνωστό Ιταλικό Αναρχικό τραγούδι “Addio Lugano Bella” για το οποίο όσοι επιθυμούν μπορούν να διαβάσουν αναλυτικά το αντίστοιχο κείμενο του Μ. Τζάνογλου στο merlins music box: https://merlins.gr/blog/1406-pietro-gori
Και εδώ αρχίζει η αφήγηση που γεννά περισσότερα ερωτηματικά για την επικινδυνότητα του παρά ξεδιαλύνει την μεθόδευση για την ακούσια νοσηλεία του. Και αυτό διότι μετά την πτώση του αμαξιού στην θάλασσα και την σύλληψη του, η αστυνομία άφησε τον Φρανσέσκο να κάνει ντουζ για να ξεπλύνει το αλάτι σε κοντινό κάμπιγκ, να πιει καφέ και αρκετά αργότερα να μπει σε ασθενοφόρο για την μεταφορά του στο ψυχιατρείο, πρακτική που δεν συνάδει για έναν επικίνδυνο ψυχικά ασθενή.
Κατά την μεταφορά του ήταν ήρεμος και παρουσία τρίτων που το επιβεβαιώνουν ζητούσε να μην γίνει εγκλεισμός σε νοσοκομείο διότι φοβόταν για την ζωή του. Παρόλο ότι το αίτημα του δεν εισακούσθηκε δεν έφερε αντίρρηση στην εισαγωγή του χαιρέτησε δια χειραψίας το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και έφαγε το φαγητό του χωρίς να υπάρχει κανένας παροξυσμός ή οτιδήποτε που να υποδηλώνει ψυχοπαθολογία.
Για να φθάσουμε στο πρωινό της 4 Αυγούστου οποίος βρέθηκε νεκρός από το νοσηλευτικό προσωπικό. Η ιατροδικαστική έκθεση ανέφερε ως αιτία θανάτου, πνευμονικό οίδημα. Όμως η πλήρη ιατροδικαστική έκθεση ανέφερε ότι είχε σημάδια στα χέρια και στο πόδια ως αποτέλεσμα μηχανικής καθήλωσης, πρακτική αρκετά διαδεδομένη σε «ανήσυχους ασθενείς» μέχρι και σήμερα, ακόμα και στην χώρα μας. Στον ιατρικό φάκελο δεν υπάρχει καμία αναφορά σχετικά με την κατάσταση για την οποία κρίθηκε αναγκαία η πρόσδεση του ασθενή για μέρες επί της κλίνης. Ενώ την τελευταία μέρα πριν το θάνατο του, δεν υπάρχει καμία ιατρονοσηλευτική παρέμβαση, ενώ δεν του είχε χορηγηθεί κανένα φάρμακο διότι όπως ισχυρίσθηκε το νοσηλευτικό προσωπικό ότι «κοιμόταν». Αν ίσχυε κάτι τέτοιο ποιος ήταν ο λόγος που τον κρατούσαν δεμένο? Θεραπευτικά η όλη αντιμετώπισή του δεν συνάγει για ένα άνθρωπο που έχει διαγνωσθεί με κατάθλιψη, αλλά η εικασία για παραληρηματική συμπεριφορά λόγο του φόβου ότι θα τον σκοτώσουν αρκούσε για κάτι τέτοιο από τους ψυχικούς δεσμοφύλακές του.
Η εισαγγελία ξεκίνησε έρευνα για την υπόθεση του θανάτου του Μαστρογκιοβάνι αλλά αρκετά γρήγορα την ολοκλήρωσε χωρίς κανένα πόρισμα. Ακόμα και σήμερα η οικογένεια του τρέχει το ζήτημα αλλά και ομάδες ενάντια στον ψυχιατρικό ολοκληρωτισμό συνεχίζει να το αναμοχλεύει.
Εν κατακλείδι η περίπτωση του Αναρχικού Φρανσέσκο Μαστροτζιοβάνι συνεχίζει να αποτελεί αγκάθι για το δικαστικό αλλά και ψυχιατρικό σύστημα της Ιταλίας. Ο Φρανσέσκο ήταν αγαπητός δάσκαλος & πατέρας, αφοσιωμένος κοινωνικός αγωνιστής ο οποίος διώχθηκε για τις ιδέες του και την αντιφασιστική του δράση. Όπως έγραψαν οι μαθητές του, γι αυτούς ήταν ο ψηλότερος δάσκαλος του κόσμου όχι μόνο για το σωματικό του ύψος που έφτανε τα δυο μέτρα. Η περίπτωση του συνεχίζει να μας θυμίζει τα απεχθή έργα που μπορεί να κάνει η εξουσία είτε ιατρική – είτε πολιτική ή δικαστική. Εμείς θα τον θυμόμαστε για το απαράμιλλο ήθος που έδειξε μέχρι την τελευταία πνοή. Ποιος είπε ότι τα τραγούδια παλαιώνουν όταν οι συνθήκες που τα δημιουργούν παραμένουν διαχρονικές; “Αddio Lugano Bella”.