Στις 21 Φλεβάρη 1914, δολοφονήθηκε ο Hilario Salas, εργάτης, αναρχικός αγωνιστής και αντιπρόσωπος στη Veracruz του Οργανωτικού Συμβουλίου του Μεξικανικού Φιλελεύθερου Κόμματος (Partido Liberal Mexicana - PLM), του κύριου εκφραστικού οργάνου του οργανωμένου αναρχισμού στην περιοχή.
Με καταγωγή από την Oaxaca μετακόμισε ως νέος στην Orizaba όπου πήγε να εργαστεί στο εργοστάσιο νημάτων Cocolapan. Αργότερα, στην Veracruz, απασχολήθηκε στον ξενοδοχειακό και κατασκευαστικό τομέα. Στην Πόλη του Μεξικού συνάντησε τους αδελφούς Flores Magón, οι οποίοι τον έφεραν πιο κοντά στον αναρχισμό και το PLM.
Επιστρέφοντας στην Veracruz, θα ωθήσει το PLM να αναπτύξει μια πολιτική και κοινωνική εργασία με έντονη ματιά και σκέψη στη δυνατότητα μιας επαναστατικής εξέγερσης ως αντίσταση στη δικτατορία του Porfirio Diaz. Το καθημερινό αυτό καθήκον το μοιράστηκε με Veracruceños αγωνιστές του μεγέθους και του επιπέδου των Palemón Riveroll, Carlos Rosaldo και Donato Padua.
Στο πλαίσιο αυτό οι αγωνιστές αυτοί προώθησαν την ιδέα μιας ισχυρής οργάνωσης μεταξύ των ιθαγενικών πληθυσμών των περιοχών Soteapan και της Acayucan, καθώς και στα εργατικά κέντρα της βιομηχανικής ζώνης, κυρίως στην κλωστοϋφαντουργία.
Το 1906 ο Hilario Salas συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση της εξέγερσης του Acayucan (όπου τραυματίατηκε κατά την επίθεση στο Δημοτικό Μέγαρο) και των εξεγέρσεων του Minatitlán και του San Andrés Tuxtla. Οι εξεγέρσεις αυτές θα αποτελέσουν αναμφίβολα το προοίμιο της Μεξικανικής Επανάστασης του 1910 και την αρχή της πτώσης του Porfiriato.
Ο ίδιος έλαβε μέρος το 1907 στην ιστορική απεργία του Λευκού Ποταμού (White River), που καταπνίχθηκε από τον στρατό, αλλά και στο πλευρό των ανταρτών ιθαγενών των οροσειρών Soteapan, πολεμώντας τις κρατικές δυνάμεις μέχρι το 1911, οπότε και συνελήφθη και φυλακίστηκε.
Καταδιωκόμενος για χρόνια από τους γαιοκτήμονες της Veracruz -μετά τις απαλλοτριώσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της εξέγερσης- έπεσε τελικά σε ενέδρα και σκοτώθηκε το 1914.
Γύρω στο 1935 αναγέρθηκε ένα μνημείο για τον Hilario Salas στην πόλη Xalapa της Veracruz, ως φόρος τιμής σε "έναν από τους προδρόμους της Μεξικανικής Επανάστασης".
*Πηγή: Emilio Crisi. Μετάφραση: Ούτε Θεός Ούτε Αφέντης.
