Ο Gueorgui Cheitanov γεννήθηκε στο Yambol της Βουλγαρίας το 1896 και επρόκειτο να αποδειχθεί μία από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες (και υπήρξαν αρκετές τέτοιες) του βουλγαρικού αναρχισμού, στην ουσία μιας συγκεκριμένης οργάνωσής του, της Αναρχικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας.
Ήταν λαμπρός μαθητής στο γυμνάσιο και από νεαρή ηλικία ήταν επαναστατική φύση. Τον κέρδισε πολύ νεαρό το αναρχικό κίνημα. Σε ηλικία 17 χρονών έκαψε τα αρχεία του τοπικού δικαστηρίου και αναγκάστηκε να διαφύγει ως εξόριστος μετά τη δραπέτευσή του από τη φυλακή, φθάνοντας στο Παρίσι στα 18 του. Στο Παρίσι συνάντησε πολλούς άλλους βούλγαρους αναρχικούς όπως ο Varban Kilifarski, ο οποίος δίδασκε στο ελεύθερο σχολείο La Ruche καθώς και στο πολιτιστικό κέντρο που είχαν και τα δύο οργανωθεί από τον γάλλο αναρχικό Sebastien Faure.
Το 1914 επέστρεψε κρυφά στη Βουλγαρία για να συνεχίσει την επαναστατική του προπαγάνδα. Συνελήφθη και βασανίστηκε από την αστυνομία, αλλά δραπέτευσε και πάλι και στο διάστημα 1917-1918 ήταν ο μόνος βούλγαρος επαναστάτης που πήγε στη Μόσχα με την έναρξη της Ρωσικής Επανάστασης, διασχίζοντας το Δούναβη, τη Ρουμανία, τα ρωσικά χαρακώματα, την Ουκρανία και τη Ρωσία μεταμφιεσμένος σε στρατιώτη. Στη Μόσχα συναντήθηκε με τον παλιό μαρξιστή Plekhanov και πολλούς άλλους καλά γνωστούς μαρξιστές και μπολσεβίκους, οι οποίοι του ζήτησαν να αναλάβει τη βουλγάρικη έκδοση ενός επαναστατικού περιοδικού. Έγινε, όμως, φίλος με πολλούς ρώσους αναρχικούς και συνειδητοποίησε σύντομα τον πραγματικό αντεπαναστατικό ρόλο των μπολσεβίκων.
Αποφάσισε να επιστρέψει στη Βουλγαρία στην οποία επικρατούσαν ευνοϊκές επαναστατικές περιστάσεις μετά από την κατάρρευση του βουλγαρικού μετώπου και της επανάστασης των στρατιωτών. Διασχίζοντας την Ουκρανία, έπεσε στα χέρια του λευκού στρατού των αντιδραστικών ρώσων, αλλά κατόρθωσε να δραπετεύσει λίγο πριν οδηγηθεί στο εκτελεστικό απόσπασμα! Φθάνοντας στη Βουλγαρία, ήρθε σε επαφή με το αναρχικό κίνημα, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου ήταν αναγκασμένο να δρα στην παρανομία. Έγραψε και δημοσίευσε την περίφημη ανοικτή έκκλησή του προς τους αναρχικούς καθώς επίσης και ένα μανιφέστο προς τους επαναστάτες, όπου ανέπτυξε σαφείς αναρχικές θέσεις υπέρ της Ρωσικής Επανάστασης.
Συμμετείχε σε πολλές ένοπλες ενέργειες ενάντια στο κράτος, ενώ δραπέτευσε από τη φυλακή δύο φορές κάτω από θεαματικές περιστάσεις. Σε ηλικία 26 χρόνων, όμως, άσκησε κριτική στις αντάρτικες και ένοπλες μεθόδους, ενώ έκανε και μια αυτοκριτική, χαρακτηρίζοντας τέτοιες ενέργειες ως ανεπαρκείς για την ανάπτυξη των κοινωνικών αγώνων στη Βουλγαρία. Πίστευε ότι αυτό που χρειαζόταν ήταν μαζική οργάνωση και δράση, όχι μόνο στους εργασιακούς χώρους, αλλά σε όλους τους τομείς της καθημερινής ζωής.
Καθώς ήταν πολύ φλογερός προπαγανδιστής, πολύ καλός ομιλητής και ποιητής, άσκησε μεγάλη και χαρισματική επιρροή σε πολλούς. Ως ομιλητής, απέφευγε τα συνηθισμένα τεχνάσματα, επικοινωνώντας με το ακροατήριό του με σαφή και συνοπτικό τρόπο.
Συμμετείχε στην απελευθέρωση από τη φυλακή του ονομαστού αναρχικού Petar Maznev και μίλησε τους αστυνομικούς που συνελήφθηκαν ως υπεύθυνοι γι’ αυτό για τον αναρχισμό και την κοινωνική κατάσταση που επικρατούσε. Οι αστυνομικοί αυτοί απελευθερώθηκαν αφού υποσχέθηκαν ότι θα παραιτούνταν από την αστυνομία, υπόσχεση που κράτησαν! Αλλά ο Maznev πέθανε στη συνέχεια από φυματίωση εξαιτίας της φυλάκισής του και των άσχημων ζωής που ζούσε στην παρανομία. Θάφτηκε στο χωριό του και η κηδεία του ήταν μια ευκαιρία για μια ογκώδη επίδειξη δύναμης των αναρχικών. Ο Cheitanov έκανε μια φλογερή ομιλία η οποία ήταν αρκετά αξιόλογη και βοήθησε στη γρήγορη ενίσχυση και ανάπτυξη του αναρχικού κινήματος της περιοχής.
Ο Cheitanov συνέβαλε στην «Ελεύθερη Κοινωνία», τη θεωρητική επιθεώρηση της Αναρχικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας καθώς επίσης και στη λογοτεχνική επιθεώρηση «Plamak» («Φλόγα») που επηρέασε πολλούς διανοούμενους. Εξέδωσε επίσης και τα 3 τεύχη της παράνομης εφημερίδας «Acratia» στο διάστημα 1924-1925.
Το 1923 ένα στρατιωτικό πραξικόπημα είχε ως αποτέλεσμα το μακελειό σε βάρος 35.000 εργαζομένων και αγροτών. Η ένοπλη αντίσταση που ακολούθησε τερματίσθηκε με τη βομβιστική επίθεση του Κομμουνιστικού Κόμματος στον καθεδρικό ναό της Σόφιας, επίθεση που στόχευε στην ελίτ της χώρας που ήταν συγκεντρωμένη εκεί.
Εξαπολύθηκε ένα πρωτοφανές κύμα καταστολής και τρομοκρατίας κυρίως από τους φασίστες και στρατιωτικούς ενάντια στο επαναστατικό κίνημα. Ειδικά αστυνομικά αποσπάσματα και ενέδρες οργανώθηκαν για να κυνηγήσουν τον Cheitanov. Όλοι οι παράνομοι επαναστάτες ενώθηκαν σε μια ενιαία ομάδα, η οποία, όμως, αναγκάστηκε να διασκορπιστεί προς τα τέλη Μαΐου του 1923. Ο Cheitanov και η συντρόφισσά του στον αγώνα και τη ζωή, Mariola Sirakova, έπεσαν σε ενέδρα και συνελήφθηκαν. Οδηγήθηκαν στο σιδηροδρομικό σταθμό του Belovo και εκτελέστηκαν, με άλλους 12 φυλακισμένους, στις 2 Ιουνίου 1925.
Ο Cheitanov αναγνωρίστηκε επίσημα από το μεταπολεμικό κομμουνιστικό καθεστώς που έδωσε το όνομά του σε οδούς και ανήγειρε και ένα άγαλμα στη γενέτειρά του Yambol. Αλλά, από την άλλη, αυτό δεν σταμάτησε το κομμουνιστικό καθεστώς από το να καταδιώξει άγρια τους συντρόφους του Cheitanov που ήσαν ακόμα ζωντανοί, στέλνοντας πολλούς από αυτούς στις φυλακές και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης!
Η Mariola Sirakova γεννήθηκε στο Kilifarevo το 1904. Ήταν σπουδάστρια θεάτρου και ανήκε σε εύπορη οικογένεια. Προσχώρησε στο επαναστατικό και αναρχικό κίνημα από νεαρή ηλικία. Μετά από το μαρτυρικό της θάνατο, ο νεώτερος αδελφός της Georgu συνέχισε τον αναρχικό αγώνα και φυλακίστηκε από τους κομμουνιστές στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Belene.
Ένας άλλος σύντροφος και συνεργάτης των προαναφερόμενων ήταν ο Ivan Nicolov, ένας από τους δημοφιλέστερους ομιλητές και προπαγανδιστές της Αναρχικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας. γεννήθηκε το 1900 στο Radomir και εργάστηκε ως δάσκαλος, ενώ ως ομιλητής συμμετείχε σε πολλές δημόσιες συγκεντρώσεις που οργανώθηκαν από τους αναρχικούς σε όλη τη Βουλγαρία. Φτωχός και μετριόφρων, φορούσε πάντα ένα παλιό στρατιωτικό καπέλο. Η προσφιλής του συνήθεια ήταν να κρατάει στα μανίκια του δημοσιεύματα εφημερίδων τα οποία χρησιμοποιούσε για να υποστηρίζει τις πολεμικές του εναντίον των πολιτικών του αντιπάλων, ειδικότερα του Κομμουνιστικού Κόμματος. Ήταν πολύ δημοφιλής μεταξύ των αγροτών και των εργαζομένων. Μετά από το βομβαρδισμό του καθεδρικού ναού της Σόφιας, συνελήφθηκε και κάηκε ζωντανός στο φούρνο της Εθνικής Ασφάλειας τον Απρίλιο του 1925.
* Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε στο τεύχος 52 του περιοδικού «Organise» της βρετανικής Αναρχικής Ομοσπονδίας (πρώην Αναρχικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας). Μεταφράστηκε στα ελληνικά στις 15 Αυγούστου 2005 από το «Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης», στη Μελβούρνη.
