Gino Lucetti - Η απόπειρα κατά της ζωής του Μουσολίνι

: Umanita Nova; Ιστορία Διεθνούς Αναρχικού Κινήματος; 04 Μαρτίου 2021

Γεννημένος το 1900 στο αναρχικό προπύργιο της Καρράρα, ο Τζίνο Λουτσέττι είχε διαμορφώσει μια πολύ ατομικιστική στάση, συγκριτικά με τους περισσότερους αναρχοκομμουνιστές συντρόφους του. Ήταν μια εξέχουσα αντιφασιστική φυσιογνωμία, τοπικά και σε όλη την ιταλική επικράτεια.
Πολλοί από εκείνους που τον ήξεραν τον θυμούνται διαρκώς να σκέπτεται, με ένα βιβλίο κάτω από τη μασχάλη, στον περίπατο του κατά μήκος της όχθης του ποταμού. Καταγόμενος από εργατική οικογένεια, ήταν ουσιαστικά αυτοδίδακτος και στη βάση αυτής της αυτομόρφωσης συμμετείχε στους αγώνες της δεκαετίας του 1920, αντιμετωπίζοντας τους φασίστες σε πολλές περιπτώσεις.

Σε μια αψιμαχία, σκληρότερη από το συνηθισμένο, στο δημοφιλές «Napoleon Cafι», πληγώθηκε στο λαιμό από σφαίρα, μετά από ανταλλαγή πυροβολισμών με φασίστα (κάποιον Perfetti), ο οποίος πυροβολήθηκε στο αυτί. Έπεσε στο έδαφος κοντά στο Montignoso (κωμόπολη κοντά στην Καρράρα), μη μπορώντας να βρει έναν γιατρό διατεθημένο να αφαιρέσει τη σφαίρα. Μετά από λίγες ημέρες κατορθώνει να μπει λαθραία σε πλοίο για τη Γαλλία, όπου τελικά βρίσκει γιατρό για το τραύμα του.Στη Γαλλία είναι που σχεδίασε την απόπειρα κατά της ζωής του Μουσολίνι, που έμελλε να τον κάνει διάσημο. Με κόπο μαζεύει χρήματα (μια ανύποπτη συμπατριώτισσά του, η Λίνα Σκουασόνι, η οποία ζούσε στην Ομπάνι, κοντά στη Μασσαλία, του δάνεισε χρήματα για το ταξίδι), και επιστέφει στην Ιταλία και τη Ρώμη, όπου και θα πραγματοποιήσει την απόπειρα κατά της ζωής του Ντούτσε στις 11 Σεπτεμβρίου του 1926.
Στήνει καρτέρι κοντά στην Porta Pia και περιμένει να περάσει ο Ντούτσε. Όταν η περίφημη Lancia που μεταφέρει τον Μπενίτο Μουσολίνι πλησιάζει, ο Λουτσέττι εκσφενδονίζει μια βόμβα τύπου SIDE που σπάει το παρμπρίζ. Η βόμβα δεν εκρήγνυται εκείνη τη στιγμή, αλλά αναπηδάει στο αμάξωμα του οχήματος που τρέχει. Εκρήγνυται λίγο μετά, μερικά μέτρα μακριά στο πεζοδρόμιο.

Μέσα στη σύγχυση, ο Λουτσέττι κατορθώνει να ανοίξει την πόρτα στο Νο 13 της Via Nomentana. Σύντομα, όμως, οι σωματοφύλακες του Ντούτσε τον προφθάνουν και τον συλλαμβάνουν, κλωτσώντας και χτυπώντας τον. Στην κατοχή του βρίσκουν άλλη μια ίδια βόμβα, ένα περίστροφο με έξι σφαίρες ντουμ ντουμ, εμποτισμένες σε υδροχλωρικό οξύ, καθώς και ένα στιλέτο.
Στο αρχηγείο της αστυνομίας, κάτω από βίαιη ανάκριση, ο ίδιος λέει ότι ονομάζεται Ermete Giovanni, από το Castelnuovo Garfagnana. Αυτή η ψεύτικη ιστορία οδήγησε το καθεστώς σε ένα κλωθογύρισμα, με τις έρευνες να επικεντρώνονται αποκλειστικά στην αποκάλυψη των ηγετών της συνωμοσίας, της οποίας ο Λουτσέττι φέρεται να είναι μέρος, στη Garfagnana και πουθενά αλλού! Η αστυνομία στήνει μπλόκα και δεκάδες άνθρωποι συλλαμβάνονται: όταν ο Λουτσέττι επί τέλους δίνει τα αληθινά του στοιχεία όλη η έρευνα φαίνεται φαιδρή.

Στο τέλος της δίκης του το 1927, καταδικάζεται σε φυλάκιση 30 ετών. Δύο άλλοι, που φέρονται ως συνεργοί του, ο Leandro Sorio και ο συμπατριώτης του Stefano Vatteroni καταδικάζονται σε 20 έτη και 19 έτη και 9 μήνες αντίστοιχα.
Ο Λουτσέττι μεταφέρεται στη φυλακή Santo Stefano (από το ομώνυμο νησάκι, βορειοδυτικά της Νάπολης), όπου περνά σχεδόν 17 χρόνια πριν να μεταφερθεί στο νησί Ischia (απέναντι από την Νάπολη), σύμφωνα με μια έκδοχή, όπου πεθαίνει στις 15 Σεπτεμβρίου 1943, μετά από αεροπορική επιδρομή των ΗΠΑ.

Άλλοι ισχυρίζονται (και ανάμεσά τους ήταν ο Mauro Cacurna που πήγε για να παραλάβει την σωρό του και πήρε πληροφορίες σχετικά με το σημείο) ότι δραπετεύει στο νησί Ischia, αλλά πεθαίνει από βομβαρδισμό των γερμανών, οι οποίοι είχαν ακόμα υπό την κατοχή τους το νησί Procida, σε κοντινή απόσταση.

Ας σημειωθεί για την ιστορία ότι πριν από μερικά χρόνια η εφημερίδα L’Unita, το επίσημο όργανο του ιταλικού κομμουνιστικού κόμματος τότε, δημοσιεύει άρθρο βασισμένο σε μαρτυρία ενός από τους συγκρατούμενούς του, ο οποίος ισχυρίζεται ότι ο Τζίνο Λουτσέττι είχε γίνει κομμουνιστής στα τελευταία του χρόνια. Αλλά αναρχικοί της γενέτειράς του Καρράρα το αρνούνται πεισματικά, επικαλούμενοι μάλιστα μαρτυρία του αδελφού τού Λουτσέττι και της αρραβωνιαστικιάς του, που τον επισκέπτονταν μέχρι το τέλος.
Αυτά, για την όλη ιστορία, προέρχονται από μια ποικιλία από γραπτά και αποδεικτικά στοιχεία. Όμως, με βάση δηλώσεις από τον Ugo Mazzuchelli από την Καρράρα, καθώς και από τον Stefano Vatteroni, μπορούν να προστεθούν ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες.

Ας πούμε, πρώτα απ ‘όλα, ότι το σχέδιο δολοφονίας είχε εκκολαφθεί μέσα στο κλίμα των αντιφασιστικών ιταλικών εξόριστων κύκλων στο νότο της Γαλλίας ... όχι μόνο τους αναρχικούς, αλλά και από μέλη των ομάδων της «Giustizia e Liberta» («Δικαιοσύνη και Ελευθερία») του Κόμματος Δράσης και άλλων, διαφορετικών πεποιθήσεων, αλλά που όλοι ήταν πεπεισμένοι για την ανάγκη φυσικής εξόντωσης του φασίστα ηγέτη.

Αυτό βοηθά να δώσει στο σχέδιο που εκκολάφθηκε από τον Λουτσέττι χροιά διαφορετική από τις άλλες αναρχικές ενέργειες, όπως π.χ. η απόπειρα του Gaetano Bresci κατά της ζωής του βασιλιά Umberto. Στην περίπτωση αυτή, η έντονη επιθυμία να εκτελεστεί ο Μουσολίνι ήταν η έκφραση μιας σύγκλισης απόψεων μεταξύ ευρέως αντιπροσωπευτικών πολιτικών ομάδων σχετικά με το τι ήταν κοινά αποδεκτό ως μια αναγκαιότητα σε εκείνο το χρονικό σημείο. Έτσι, η μέθοδος διαφέρει, επίσης, σε ορισμένα σημεία από το ατομικιστικό πνεύμα με το οποίο, πριν από αυτήν, είχαν πραγματοποιηθεί άλλες αναρχικές ενέργειες παρομοίου είδους.

Στην πραγματικότητα, αν και στην εξορία, ο Λουτσέττι ποτέ δεν έχασε την επαφή με τους συντρόφους του στην Καρράρα και μάλιστα, επέστρεψε δύο φορές για μυστικές συναντήσεις μαζί τους. Μια άλλη συνάντηση, κατά την οποία αποφασίστηκε η εκτέλεση, πραγματοποιήθηκε στο Λιβόρνο, προφανώς σε απόλυτη μυστικότητα, πάνω σε ένα πλοίο στη θάλασσα. Ο Mazzuchelli συνοδεύει τον Λουτσέττι έως την Γένοβα, πριν ο Λουτσέττι επιστρέψει πίσω στη Γαλλία για να τακτοποιήσει τις εκκρεμότητες με τους συντρόφους του στην εξορία. Εκεί οργανώνει το σχέδιο όσο καλύτερα μπορεί και, κατά την άφιξή του στη Ρώμη, καλεί σε ενίσχυση τον σύντροφό του Stefano Vatteroni, ο οποίος εργαζόταν στην πρωτεύουσα ως λευκοσιδηρουργός.

Το σημείο του ρόλου του Vatteroni στην οργάνωση της επίθεσης είναι ζωτικής σημασίας. Ο Vatteroni, αξιοποιώντας τη φιλία του με τον γραμματέα της βιβλιοθήκης του Μουσολίνι, ο οποίος ήταν πρώην συνάδελφός του, έχει πρόσβαση σε όλα τα απαραίτητα στοιχεία για τη διαδρομή του αυτοκινήτου του Ντούτσε στις 11 Σεπτεμβρίου. Μάλιστα, ο Ερρίκο Μαλατέστα, ενημερώθηκε σχετικά με το σχέδιο, και έδωσε την έγκριση του.

Ο Vatteroni έκανε σημαντικές θυσίες, αν και δεν το δημοσιοποίησε σε κανέναν λόγω της αξιοσημείωτης σεμνότητάς του. Μάλιστα, έφτασε στο σημείο να πουλήσει ένα οικόπεδο που ανήκε στην μητέρα του, στην Avenza, για να χρηματοδοτήσει το εγχείρημα.

Ακόμη, για την κάλυψη ζητημάτων υλικοτεχνικής υποστήριξης ήρθε σε συμφωνία με τον αναρχικό Reggio Leandro Sorio, σερβιτόρο σε ένα πανδοχείο, όπου ο ιδιοκτήτης του ήταν επίσης σε συνεργασία με την ομάδα, σε τέτοιο βαθμό που ακόμη και ο ίδιος προσφέρθηκε να βάλει τα χρήματα για να φύγουν έξω από τη χώρα μετά την επίθεση. Ο Vatteroni, ωστόσο, αρνήθηκε την προσφορά, επειδή οι διοργανωτές της απόπειρας είχαν συμφωνήσει μεταξύ τους ότι όλοι θα αφήνονταν να συλληφθούν, έτσι ώστε να δικαστούν και να δημοσιοποιηθεί το γεγονός... ακραία απόδειξη της αλληλεγγύης και της αποφασιστικότητας των αναρχικών. Ο Gino Bibbi, ένας ακόμη αντιφασίστας από την Arenza, του οποίου οι φασίστες κατέστρεψαν το σπίτι και έβαλαν φωτιά στη μοτοσυκλέττα του, ήταν κατά πάσαν πιθανότητα και αυτός μέλος της ομάδας.

Μετά το τέλος της δίκης, ο Vatteroni εξέτισε τα τρία πρώτα έτη της ποινής του σε πλήρη απομόνωση, με μόνη παρέα αυτή ενός σπουργιτιού, που επισκεπτόταν το κελί του.

Από αυτή την μαρτυρία αναδύεται το πορτραίτο ενός μαχητή για την ελευθερία, τον οποίο οι επίσημοι ιστορικοί έχουν προσβάλλει και τον οποίο οι αναρχικοί της Carrara τιμούν μαζί με τους μεγάλους αναρχικούς από την περιοχή... Lucetti, Meschi, και ο μιλανέζος Giuseppe Pinelli, στον οποίο οι σύντροφοι είδαν έναν άνθρωπο που αγωνίζεται για την ελευθερία και την αλήθεια, όπως φαίνεται και από τους στίχους του Edgar Lee Masters πάνω στο μνήμα του.

*Πηγή: Umanita Nova 26/10/1986. Αγγλική μετάφραση: Paul Sharkey. Ελληνική μετάφραση-απόδοση Π. Δημοσιεύθηκε στη “Διαδρομή Ελευθερίας”, τεύχος 160, Μάϊος 2016.