Adrian Tătăran*
Γεννημένος στο Bacau το 1867 (άλλες πηγές αναφέρουν το 1869) σε μια εύπορη οικογένεια, ο Georges Levezan (γνωστός και ως Gheorge Livezean) έφτασε στο Παρίσι το 1887 για να σπουδάσει Μαθηματικά. Εκεί ίδρυσε τη Διεθνή Αναρχική Ομάδα Φοιτητών και έγραψε ένα Μανιφέστο προς τους φοιτητές όλου του κόσμου. Εκτυπώθηκαν 10.000 αντίτυπα αυτού του Μανιφέστου και διανεμήθηκαν μαζί με την “La Révolte”, την αναρχική έκδοση με έδρα το Παρίσι που διηύθυνε ο Jean Grave.
Εκτός από συνεργάτης της “La Révolte”, ο Levezan ήταν επίσης κοντά στην ομάδα στο Focşani της Ρουμανίας που εξέδιδε την αναρχοκομμουνιστική εφημερίδα “Răzvrătirea” (Επανάσταση). Στις αρχές του 1889, καθ' οδόν προς τη Ρουμανία για να επισκεφθεί την οικογένειά του, συνελήφθη στα σύνορα Ελβετίας-Αυστρίας. Στις αποσκευές του η αστυνομία ανακάλυψε διάφορα τεύχη της “Le Revolté”, της εφημερίδας που εξέδιδε ο Πιοτρ Κροπότκιν στην Ελβετία, και της “La Révolte”. Αφέθηκε, ωστόσο, ελεύθερος, καθώς οι αυστριακές αρχές έμαθαν ότι ο Levezan ήταν γιος Ρουμάνου κοινοβουλευτικού εκπροσώπου.
Συνελήφθη ξανά, στη Γαλλία, την παραμονή μιας διαδήλωσης για τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς του 1890. Ο Levezan κατηγορήθηκε για "υποκίνηση σε εξέγερση" και "σοσιαλιστική προπαγάνδα" επειδή δημοσίευσε το εν λόγω φοιτητικό μανιφέστο και στις 28 Μαΐου 1890 εκδόθηκε εντολή απέλασής του από τη Γαλλία. Σε μια επιστολή που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “La Révolte” (14 Ιουνίου 1890), ο Λεβεζάν αφηγήθηκε την απέλασή του:
"Τη Δευτέρα φύγαμε από τη φυλακή με άμαξα δεμένοι με χειροπέδες ανά δύο. Εγώ ήμουν μαζί με τον σύντροφο Consorti. Όταν φτάσαμε στο Gare du Nord μας κατέβασαν από την άμαξα για να μας μεταφέρουν στην άμαξα της φυλακής. Μόλις έκλεισαν οι πόρτες πίσω μας, μας έβγαλαν τις χειροπέδες και μας συνόδευσαν στα κελιά μας. Δεν μπορούσαμε να κουνηθούμε σχεδόν καθόλου. Μας άφησαν έτσι από το βράδυ της Δευτέρας μέχρι το πρωί της Τετάρτης! Το πρωί της Τετάρτης αποβιβαστήκαμε από το τρένο και, δεμένοι με χειροπέδες ανά ζεύγη για άλλη μια φορά, διασχίσαμε την πόλη μέχρι το φυλάκιο της χωροφυλακής του Tourcoing, όπου περάσαμε τρεισήμισι ώρες. Με χειροπέδες και πάλι και με τη συνοδεία ενός χωροφύλακα και ενός ταξίαρχου, οδηγηθήκαμε στα βελγικά σύνορα. Εκεί, παραδοθήκαμε σε κάποια βελγική gendarmes που στη συνέχεια μας ανέκρινε [σε ένα οινοπωλείο]. Στους Βέλγους που ήταν ανάμεσά μας επιτράπηκε να μείνουν στο Βέλγιο αλλά όσοι ήταν ‘ξένοι’ στάλθηκαν πίσω στη Γαλλία. Δεδομένου ότι η χώρα αυτη δεν μας ήθελε παραμείναμε στην ουδέτερη ζώνη, υποθέτοντας ότι η gendarmes θα επιτρέψει μας να παραμείνουμε εκεί. Η λύση του προβλήματος επινοήθηκε από τους ίδιους τους Βέλγους χωροφύλακες: να προσπαθήσουμε να ξαναμπούμε στο Βέλγιο από διαφορετική διαδρομή, με προφανή κίνδυνο τη σύλληψη από διαφορετικούς χωροφύλακες. Και έτσι, εκείνο το απόγευμα, οι χωροφύλακες πήραν τα τουφέκια τους και μας συνόδευσαν μέχρι τα σύνορα πριν μας πουν πανηγυρικά: "Η Γαλλία είναι εκεί πέρα και εκεί πρέπει να επιστρέψετε", και στη συνέχεια επέστρεψαν στο οινοπωλείο. Εμείς, από την άλλη πλευρά, πήραμε μια διαφορετική διαδρομή προκειμένου να φτάσουμε στο Moucron και από εκεί πήραμε το τρένο για τις Βρυξέλλες, φτάνοντας εκεί το ίδιο βράδυ”.
Στο τέλος ο Levezan έφτασε στη Γενεύη της Ελβετίας. Το όνομά του εμφανίστηκε σε έναν κατάλογο αναρχικών που είχε καταρτίσει η σιδηροδρομική αστυνομία, υπεύθυνη για την "επιτήρηση των συνόρων". Στη Γενεύη έλαβε μέρος σε διάφορες αναρχικές συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις και εργάστηκε για ένα διάστημα ως καθηγητής Μαθηματικών.
Το καλοκαίρι του 1891, μαζί με μερικούς άλλους αναρχικούς, προσπάθησε να συμμετάσχει στο Σοσιαλιστικό Συνέδριο των Βρυξελλών. Όμως οι αναρχικοί αντιπρόσωποι εμποδίστηκαν να συμμετάσχουν στο συνέδριο στο οποίο κυριαρχούσαν οι σοσιαλδημοκράτες και τελικά απελάθηκαν από την αστυνομία από το Βέλγιο. Το περιστατικό αναφέρθηκε στην τελευταία έκδοση της “Răzvrătirea”.
Τον Ιανουάριο του 1893 το όνομά του περιλαμβανόταν σε έναν κατάλογο ανταποκριτών αναρχικών εφημερίδων που είχε καταρτίσει η γαλλική αστυνομία. Το 1897, ο Levezan, που τότε είχε επιστρέψει στη Ρουμανία, διαβίβασε στον Max Nettlau ορισμένες διορθώσεις που έπρεπε να γίνουν στη “Βιβλιογραφία της Αναρχίας”, την οποία ο ελευθεριακός ιστορικός είχε κυκλοφορήσει στις Βρυξέλλες. Πράγματι, το βιβλίο περιείχε ένα κεφάλαιο για τις αναρχικές εκδόσεις στη σύγχρονη Ρουμανία. Μετά από αυτό, ο Levezan χάθηκε από το προσκήνιο για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν εμφανιστεί ξανά στο Παρίσι το 1935. Στο μεσοδιάστημα, είχε καταφέρει να αποκτήσει τη γαλλική υπηκοότητα και φαίνεται ότι έβγαζε τα προς το ζην δουλεύοντας για διάφορες γαλλικές εκδόσεις.
Παρ' όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια της ζωής του πέρασε μέσα στη φτώχεια - έχοντας χάσει το σπίτι του, ζούσε σε όλο και πιο δύσκολες συνθήκες με την Carmen Mathieu, μια παρισινή καλλιτέχνιδα που έμελλε να βάλει τέλος στη ζωή της το 1935 πηδώντας στον Σηκουάνα. Ο Levezan επρόκειτο να ανακριθεί από τις αρχές σε σχέση με τον θάνατό της και στη συνέχεια θα συλλαμβανόταν για αλητεία.
Πώς και πού πέθανε ο Gorges Levezan δεν γνωρίζουμε - είναι πολύ πιθανό να παρέμεινε στη Γαλλία μέχρι το τέλος των ημερών του.
*Το κείμενο δημοσιεύτηκε στα ιταλικά στο Bollettino Archivio G. Pinelli, No 61, 2023 Αγγλική μετάφραση: Paul Sharkey. Ελληνική μετάφραση: Ούτε Θεός Ούτε Αφέντης.
#Στις φωτογραφίες ο Gorges Levezan σε φωτογράφηση στην αστυνομία και η προμετωπίδα της αναρχοκομμουνιστικής εφημερίδας “Răzvrătirea” που κυκλοφορούσε στο Focşani της Ρουμανίας το 1891.
