Tom Brown
Όταν, το 1939, ο φασισμός θριάμβευσε στην Ισπανία και το ελευθεριακό κίνημα κατέρρευσε, πολλοί εγκατέλειψαν τις ελπίδες τους και αποχώρησαν από αυτό. Το κοινωνικό κλίμα ήταν επίσης ζοφερό, γιατί η Ισπανία ήταν όχι μόνο η τελευταία αλλά και η μόνη ελπίδα να ηττηθεί ο παγκόσμιος φασισμός. Και αν και αρκετοί μουρμούραγαν διάφορα ακατάλειπτα του στυλ «πάντα λέγαμε ότι δεν θα έπρεπε να αντισταθούμε στον φασισμό», ο κόσμος γνώριζε ότι τον ίδιο χρόνο ο πόλεμος θα ξεσπούσε και πάλι και δεκάδες εκατομμυρίων θα πέθαιναν θαμένοι στα ερείπια του πολιτισμού. Όλοι ήξεραν ότι αυτό ήταν η αρχή. Όμως κανένας δεν μπορούσε να γνωρίζει το τέλος.
Υπήρχαν συνδικαλιστές πριν και κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου του 1914-1918. Δεν ήταν πολλοί, αλλά η δουλειά τους στον κοινωνικό αγώνα ήταν τόσο σοβαρή, τόσο μεγάλη και τόσο κατάλληλη για τις ανάγκες των εργαζομένων που ο ταξικός εχθρός τους αριθμούσε σε εκατοντάδες χιλιάδες. Ήταν άνθρωποι της δράσης, άνδρες της πράξης, και λίγοι από αυτούς είχαν το χρόνο να γράψουν. Ο συνδικαλισμός ήταν το αντίθετο των κομμάτων, τα οποία φαίνεται να συνίστανται εξ ολοκλήρου από συγγραφείς και εμπόρους πολιτικής. Έτσι, όταν μας λένε «δείξτε μας τα βιβλία του συνδικαλισμού» δεν υπάρχει τίποτα να δείξουμε. Η διαρκής δουλειά τους είναι η ζωντανή σάρκα της ιδέας της εργοστασιακής επιτροπής, της συλλογικής διαχείρισης των καταστημάτων, απόψεις που έχουν αγγίξει σχεδόν κάθε χειρώνακτα και διανοητικά εργαζόμενο που γνωρίζει την αποτελεσματικότητά του.
Στο ερώτημα «τι έγινε όλη αυτή η δουλειά των συνδικαλιστών;» θα απαντούσαμε: «Όταν βλέπετε τη λαϊκή οργάνωση των εργαζομένων σε δράση, κάνοντας τους εργοδότες, τα αφεντικά των συνδικάτων και το Κράτος να προβληματίζονται.
Το μόνο πράγμα που αξίζει και απέμεινε από τους αγώνες και το έργο της Αριστεράς αυτού του αιώνα είναι το κίνημα των εργατικών αντιπροσώπων και των εργατικών επιτροπών. Οι βουλευτές και τα «κόμματα της εργατικής τάξης» δεν έχουν τίποτα να δείξουν παρά μόνο τους Wilson και Ramsay Mac.
Μέχρι το 1936 δεν υπήρχε αναγνωρίσιμο συνδικαλιστικό κίνημα στη Βρετανία, αν και η ιδέα εξακολουθούσε να υπάρχει και μεμονωμένοι συνδικαλιστές δρούσαν σε εργοστάσια, ορυχεία και σιδηροδρόμους. Ο αναρχισμός, επίσης, βρισκόταν σε άσχημη κατάσταση. Πράγματι κάθε ομάδα που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί με τον αόριστο όρο Αριστερά υπέφερε στα χέρια του Κομμουνιστικού Κόμματος, που λάμβανε ανελιπώς ρωσικό χρήμα. Έτσι μεγάλο μέρος της δράσης του κόμματος αυτού αφιερώθηκε στη συντριβή όλων των άλλων κινήσεων της Αριστεράς για να ανοίξει ο δρόμος στους μοναδικούς ιδιοκτήτες, το κόμμα του Λένιν. Το μεγάλο Βρετανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα το κατάπιαν και στη συνέχεια το χώνευσαν, το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα καταστράφηκε και οι πολυάριθμες ζωντανές τοπικές Σοσιαλιστικές Ομάδες κυνηγήθηκαν και συντρίφτηκαν μία προς μια. Μόνο η ILP παρέμεινε, αλλά αργότερα έπεσε θύμα του κοινοβουλευτισμού και των κομμουνιστικών ιντριγκών.
Το καλοκαίρι του 1936, όλοι όσοι παρέμεναν στο αναρχικό κίνημα στη Βρετανία ήταν η ομάδα γύρω από την παλαιά «Freedom» του Λονδίνου και η Jewish «Worker’s Friend» Group (Εβραϊκή Ομάδα «Φίλος των Εργατών»). Η «Freedom» ήταν πολύ παλιά οργάνωση και όλα τα μέλη της ήταν ηλικιωμένοι, έχοντας περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στην υπόθεση του αναρχισμού. Κάποιοι είχαν γνωρίσει τον William Morris και ήταν στην πλατεία Trafalgar την περίφημη Bloody Sunday (Αιματοβαμένη Κυριακή). Εργάστηκαν σκληρά με ένα κυλινδρικό πιεστήριο για να κυκλοφορούν την εφημερίδα τους «Freedom» σε μηνιαία βάση.
Όταν ο ισπανικός φασισμός έκανε το πραξικόπημα στην Ισπανία και αποκρούστηκε από την κοινωνική επανάσταση, η ομάδα σταμάτησε την εφημερίδα «Freedom» για να επικεντρωθεί στην έκδοση της εφημερίδας «Spain and the World» («Η Ισπανία και ο Κόσμος», που αργότερα έγινε «Revolt» - «Εξέγερση») που ξεκίνησε από την CNT, και έτσι οδήγησε την ομάδα στη συγχώνευση με όλους τους άλλους που συγκεντρώθηκαν για να βοηθήσουν τους Ισπανούς αναρχικούς και αναρχοσυνδικαλιστές στον αγώνα τους για ζωή. Ποτέ δεν ξανακυκλοφόρησαν την εφημερίδα τους την «Freedom», και ένας προς έναν, πέθαναν και ο κόσμος έγινε πιο φτωχός με την φυγή τους.
Οι σύντροφοι, ως επί το πλείστον αρκετά νέοι, που παρέμειναν μετά το τέλος του ισπανικού αγώνα, επανασυνδέθηκαν, αρχικά μόνο τρία άτομα (που άρχισαν να τυπώνουν αντιπολεμικές αφίσες που τις κολλούσαν σε προεξέχοντα μέρη του Λονδίνου), τότε αρκετά μέλη για να σχηματιστεί μια ομάδα και να συνδεθεί με ομάδες στη Σκωτία. Έτσι δημιουργήθηκε η Αναρχική Ομοσπονδία της Βρετανίας (AFB).
Μια σοβαρή συζήτηση οδήγησε σε ομοφωνία στο είδος της οργάνωσης που θέλαμε. Ο καθένας μας διαφωνούσε σφόδρα με τους αναρχικούς των καφέ που ειδικεύονταν στο «εγώ» και τον ατομικισμό, μισούσαν την εργατική τάξη, ήταν «αντι-οργανωτικοί» και έφτιαχναν οργανώσεις που διέδιδαν αυτήν την ιδέα ή είχαν μια νέα θεωρία για την κοινωνία κάθε τρεις και λίγο. Αυτά τα άτομα είχαν δημιουργήσει μια κακή εικόνα του αναρχισμού.
Όλοι θέλαμε μια ειλικρινή, υπεύθυνη οργάνωση. Θέλαμε τον αναρχισμό να επηρεάζει την κοινωνία, να είναι επαναστατικός, να επιφέρει αλλαγές, να μην είναι απλώς μια μόνιμη γκρίνια. Όλοι επιμείναμε στον συνδικαλισμό και στον διεθνισμό, όλοι ήμασταν κατά του πολέμου.
Καθώς ο πόλεμος εξελίχθηκε, άλλοι μπήκαν στις γραμμές μας, τυπώναμε και δημοσιεύαμε αρκετό υλικό, ενώ πραγματοποιούσαμε δημόσιες συναντήσεις σε κυρίως υπαίθριους χώρους. Βιομηχανικοί εργάτες -κυρίως στο Lanarkshire, στο Clydeside και το Λονδίνο- πήραν τον αντιπολεμικό αγώνα στα χέρια τους και τον μετέφεραν στους χώρους εργασίας και τα συνδικάτα τους, αντιτιθέμενοι στο κράτος, τα αφεντικά των συνδικάτων, τους εργοδότες και τους κομμουνιστές υπαλλήλους τους. Πήραμε μέρος μαζί με άλλους, την PPU και την ILP, σε αμοιβαία μαρτυρία ενάντια στον πόλεμο. Η Άμεση Δράση ήταν ένα από τα πρώτα έγγραφα που ήταν αντιπολεμικά, ενώ το Κομμουνιστικό Κόμμα υποστήριξε μεν, αλλά όπως και πολλοί άλλοι, παρέμεινε σιωπηλό.
Στις αρχές του 1944, η AFB αποφάσισε ότι όταν τελείωνε ο πόλεμος θα απευθυνόμασταν σε όλες τις αναρχικές ομοσπονδίες στο εξωτερικό για να συναντηθούμε και να σχηματίσουμε μια βιώσιμη, μαχητική αναρχική διεθνή. Στα τέλη του 1945, η Γαλλόφωνη Αναρχική Ομοσπονδία μας έστειλε μια πρόσκληση να συναντηθούμε στο Παρίσι και να διαμορφώσουμε τη Διεθνή. Τον Φεβρουάριο του 1946 πραγματοποιήθηκε η συνάντηση στην οποία παρευρέθηκε ένας αντιπρόσωπος της AFB.
Είχε έρθει η ώρα. Η Ευρώπη βρισκόταν ανάμεσα στον πόλεμο και την ειρήνη, οτιδήποτε θα μπορούσε να συμβεί, τα μυαλά των ανθρώπων ήταν ανοιχτά και πρόθυμα, οι λαοί της Ευρώπης ήταν αντιφασιστικοί, πρόθυμοι να τερματίσουν τον Φράνκο και τον Σαλαζάρ στο τελευταίο Ιβηρικό φρούριο του φασισμού. Οι άνθρωποι ήταν έτοιμοι για μια νέα κοινωνία, αλλά οι πολιτικοί δεν είχαν καμία απάντηση.
Με τέτοιες ελπίδες και προθυμία, έφθασε στο Παρίσι, ο αντιπρόσωπος της AFB. Ωστόσο, εκπλάγηκε από την καλά οργανωμένη αντίθεση στην προτεινόμενη Διεθνή, υπήρχε μια αντιπολίτευση μέσα στις αναρχικές γραμμές. Οι διεθνιστές ηττήθηκαν. Η πλειοψηφία ήταν εν πάση περιπτώσει εναντίον της Διεθνούς, αλλά με τη δικαιολογία ότι «δεν είναι ακόμη ώριμος ο καιρός». Περιέργως, σαν να μην είχαν περάσει τα προηγούμενα 50 χρόνια.
Αργότερα, η Αναρχική Ομοσπονδία Μεγάλης Βρετανίας άλλαξε το όνομά της σε Syndicalist Workers’ Federation (SWF - Συνδικαλιστική Εργατική Ομοσπονδία) και προσχώρησε στην IWA (Διεθνή Ένωση Εργαζομένων”, της οποίας είναι μέχρι τώρα το Βρετανικό Τμήμα.
Ο όρος συνδικαλισμός είναι περισσότερο αποδεκτός από τον Bρετανό εργαζόμενο από ό,τι είναι ο όρος αναρχοσυνδικαλισμός. Επίσης, το συνδικαλιστικό ήθος είναι για τους εργάτες και μάλιστα για τους ιστορικούς, ένα καλό ήθος στη Βρετανία.
Ορισμένοι παραπονούνται ότι η SWF δεν άλλαξε τις αρχές της. Αυτό, σε έναν κόσμο όπου οι σοσιαλιστές πολιτικοί αλλάζουν τις αρχές τους πολύ πιο συχνά από τα αδιάβροχα, δεν πρέπει να είναι ευπρόσδεκτο. Αλλά ο καπιταλισμός δεν έχει αλλάξει: ζούμε σε μια κοινωνία που εξακολουθεί να είναι βασισμένη στους πλούσιους και τους φτωχούς, συνεχίζεται ο πόλεμος και οι ταξικές συγκρούσεις, οι ανθρώπινες ζωές εξακολουθούν να διέπονται από ιδιοκτησιακές σχέσεις. Τι συνέβη σε όλες αυτές τις υπέροχες εξελίξεις που καθιστούσαν το συνδικαλισμό και την επανάσταση «άσχετα»;
Τα παλιά προβλήματα εξακολουθούν να είναι μαζί μας. Ο καπιταλισμός δεν έχει καμία απάντηση. Η υπόθεση για τον συνδικαλισμό παραμένει αναπάντητη.
*Αρχική δημοσίευση: Direct Action Νο 9/2. Εμείς το πήραμε από τη σελίδα της Kate Sharpley Library (KSL):
Μετάφραση: Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης.
