Ο Armando Gomes ήταν ο πιο γνωστός «μαύρος αναρχικός μαχητής» (όπως δήλωνε ο ίδιος) του Μαύρου Κινήματος των campineiros (κοινότητες αφροβραζιλιάνων των Campinas, περιοχές έξω από τις κεντρικές πόλεις της βραζιλίας) στις αρχές του εικοστού αιώνα. Επηρέασε την σκέψη σχεδόν όλων των αφροβραζιλιάνων της εποχής του και ακόμη και σήμερα, πολλά κινήματα των έχουν αντιγράψει στο κομμάτι της καταπολέμησης των φυλετικών διακρίσεων.
Ο αγώνας του για την αναγνώριση και αποδοχή της αφρικανικής πολιτισμικής κουλτούρας, αλλά και της ένταξης των αφροβραζιλιάνων στον αγώνα (ενάντια στο θρησκευτικό συντηρητισμό) ξεκίνησε από τα 14 του χρόνια.
Ήταν μεταλλεργάτης στους σιδηρόδρομους, δούλευε σε χυτήρια και σιδεράδικα και χειριζόταν μηχανήματα. Επίσης υπήρξε γλύπτης και συγγραφέας. Συμμετείχε στην οργάνωση πολλών απεργιών ως αναρχοσυνδικαλιστής. Απεργίες που βρήκαν ως απάντηση από το κράτος σκληρή καταστολή και διώξεις. Διατέλεσε πρόεδρος πολλών εργατικών ενώσεων και συνδικάτων. Στο 3ο Συνέδριο εργαζομένων στην βραζιλία το 1920 υπήρξε επικριτικός για την έλλειψη αντικειμενικότητας και οργάνωσης εντός του αναρχοσυνδικαλιστικού ρεύματος. Ήταν ένας από τους οργανωτές της γενικής απεργίας του 1917, όπου τραυματίστηκε κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης μεταξύ αστυνομικών και σιδηροδρομικών εργαζομένων, γνωστή και ως "Σφαγή του Porteira do Capivara".
Τον Απρίλιο του 1920 συνελήφθη και στάλθηκε στο Σάο Πάολο για τη συμμετοχή του στην απεργία των σιδηροδρομικών της Εταιρείας Σιδηροδρόμων Mogyana στις Campinas.
«Με συνέλαβαν στην κατοικία μου, αργά τη νύχτα για να μου απαγγελθούν κατηγορίες. Με πήγαν στο σταθμό και από εκεί με φέρανε στη φυλακή στην πρωτεύουσα. Για 7 ημέρες άντεξα. Συντηρούμουν με χορήγηση ορού ενδοφλέβια. Με συλλάβανε επειδή είμαι μέλος του διοικητικού συμβουλίου της «Ανθρωπιστικής Ένωσης Έγχρωμων Ανθρώπων» και αρκετών κοινοτήτων αφροβραζιλιάνων και νόμιζαν ότι η παρουσία μου στις Campinas θα μπορούσε να προκαλέσει αιματηρές συγκρούσεις και εξεγέρσεις. Η γενική συνέλευση παραχώρησε στο διοικητικό συμβούλιο της Ένωσης το δικαίωμα να κηρύξει την απεργία. Ήμουν πρόεδρος στη συνεδρίαση αυτού του συμβουλίου, το οποίο συγκρότησε την επιτροπή περιφρούρησης της απεργίας..»
Ο Armando Gomes είχε ήδη 18 χρόνια υπηρεσίας στη Mogyana από την ηλικία των 15 ετών. Απεβίωσε αμέσως μετά τη συμμετοχή του στην απεργία στα 33 του χρόνια.
Ο Armando Gomes συμμετείχε στην εργατική "Ένωση 1ης Μάη", στην "Ανθρωπιστική Ένωση Έγχρωμων Ανθρώπων" και στην "Ένωση Νεολαίας".
*Πηγές: Nucleo de Estudos Libertarios Carlo Aldelgheri, promemorianegradecampinas.blogspot.com, Domingos Passos - Anarquismo Anticolonial
**Μετάφραση: Αναρχική Συλλογικότητα mⒶnifesto
