Edgar Rodrigues*
Μοδίστρα πολύ δραστήρια στο Πόρτο Αλέγκρε (στην Πολιτεία Rio Grande do Sul), πήρε μέρος σε συζητήσεις και μίλησε ελεύθερα σε συγκεντρώσεις εκπροσωπώντας το Συνδικάτο Μοδιστρών και Συναφών Επαγγελμάτων στο πλαίσιο του 3ου Εργατικού Συνεδριου στην εν λόγω Πολιτεία. Ήταν η πρώτη γυναίκα που έλαβε μέρος σε εργατικό συνέδριο στο Νότο.
Εν είδει αφιερώματος στις γυναίκες και για να σηματοδοτήσει την παρουσία, τη σταθερότητα και τις ιδεολογικές τους πεποιθήσεις, ο Ορλάντο Μαρτίνς έγραψε το όνομα της Alzira Wekauser ως προέδρου της όγδοης συνόδου του Συνεδρίου. Η Alzira είπε πρώτα λίγα πράγματα για την αποτυχία των γυναικών να συμμετάσχουν σε αγώνες των συνδικάτων, καθώς και την απροθυμία τους να μιλήσουν ανοιχτά για τα προβλήματά τους ή να συνεισφέρουν στον ελευθεριακό Τύπο. Τόνισε ότι το πιο πιθανό είναι οι γυναίκες να μείνουν στο σπίτι με τα παιδιά τους, αλλά εμφανίστηκε σίγουρη ότι θα μπορούσαν να διαδραματίσουν πιο ενεργό ρόλο στον αγώνα για την απώλεια της ζωής, για τη φυλάκιση ή την “εξαφάνιση” που υποφέρουν οι σλυντροφοι τους για τις απόψεις τους. Μετέπειτα μίλησε και για κάποια άλλα θέμα και έκανε την ακόλουθη πρόταση:
«Σύντροφοι!
Ως γυναίκα και προσδεδεμένη στο καθήκον, πρέπει να σας προειδοποιήσω ότι μιλάω με την βεβαιότητα ότι υπάρχουν πολλά που πρέπει να επιδιωχθούν. Οι απόψεις μου δεν προέρχονται μόνο από τα βιβλία, αλλά και από προσωπικές εμπειρίες, έτσι μπορεί να κάνω λάθος σε συγκεκριμένα σημεία.
Όχι τόσο ως προς τη γενική μου άποψη, επειδή ως εργαζόμενη γυναίκα έχω την ευκαιρία να παρακολουθώ στη ζωή μου ως γυναίκα παραγωγός. Επιτρέψτε μου να χωρίσω αυτήν την ερώτηση σε δύο στοιχεία: πρώτον, το οικονομικό και, δεύτερον, το κοινωνικό.
Πρέπει να σας προειδοποιήσω ξανά ότι αυτά που λέω ίσως να μην προσφέρουν μια ξεκάθαρη εικόνα της πραγματικής ζωής στο ότι η εργαζόμενη γυναίκα είναι διπλά εκμεταλλευόμενη, ως γυναίκα και ως εργαζόμενη γυναίκα.
Όπως, από οικονομική άποψη, ο μέσος μισθός είναι τώρα 4 δολάρια ημερησίως. Οι περισσότερες απο εμάς έχουμε παιδιά να μεγαλώσουμε καθώς και μητέρες και αδελφές να φροντίσουμε, όπως και εμάς τις ίδιες. Λαμβάνοντας υπόψη το κόστος ζωής, σύντροφοι, άνδρες και γυναίκες, θα εκτιμήσετε τα προβλήματα, τις μάχες και την άθλια διατροφή την οποία οι εργαζόμενες γυναίκες γενικά πρέπει να υπομένουν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μας βλέπετε κοκκαλιάρες και απογοητευμένες, χωρίς όρεξη να δώσουμε τη μάχη για την επιβίωσή μας.
Ειδικά αν αναλογιστούμε ότι, ενώ η εργάσιμη ημέρα μας είναι οκτώ ώρες, υπάρχουν περιπτώσεις που ανέρχεται σε 14 ή 16 ώρες, όπως στην περίπτωση, ας πούμε, των γουνοποιών, των μοδιστρών που εργάζονται με το κομμάτι κλπ. Και έτσι μπορούμε να φανταστούμε τη διανοητική κατάσταση των αδελφών μας, οι οποίες, αφού εργαστούν τόσο σκληρά για έναν άθλιο μισθό, πρέπει να ασχοληθούν και με τη δουλειά στο σπίτι. Όπως είπα, οι περισσόυερες είναι μητέρες που πρέπει να φροντίσουν τους αγαπημένους τους και να τους προστατεύσουν από την πίεση της ζωής. Αυτά είναι μικρά θαύματα που γίνονται στο μυαλό τους. Ωστόσο, πρέπει να ενδιαφερθούμε και για τις συντρόφισσές μας εκείνες που δεν έχουν ούτε το χρόνο να δουν την εαυτό τους και να οργανωθούν οι ίδιες, ενώνοντας τις δυνάμεις τους για να βελτιώσουν τη ζωή τους.
Έτσι, λοιπόν, επισείω την προσοχή των οργανωμένων γυναικών στο να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή σε αυτές μας τις αδελφές και να τους δώσουν ένα χέρι βοήθειας σε αυτά τα θέματα, ενθαρρύνοντάς τις και φέρνοντάς τις στην οργάνωσή μας, κάνοντας έτσι το καθήκον τους. Γνωρίζουμε ότι οι γυναίκες θεωρούνται κατώτερες, ασθενέστερες λόγω ορισμένων θρησκευτικών επιρροών και απόψεων και αισθάνονται ότι δεν έχουν την ικανότητα και το δικαίωμα να μάχονται για τα δικαιώματά τους. Σε κάθε βιομηχανία βρίσκουμε γυναίκες εργαζόμενες που πέφτουν θύματα άγριας εκμετάλλευσης από τους καπιταλιστές και δεν είναι κανένας άλλος παρά μόνο αυτές οι ίδιες που πρέπει να αγωνιστούν για τη δική τους ευημερία. Ωστόσο, υπάρχει άμεση ανάγκη να τις παροτρύνουμε και να τις ενθαρρύνουμε να υπερασπίζονται τον εαυτό τους ενάντια στην τυραννία των εκμεταλλευτών. Αυτό το καθήκον βαρύνει τις εργατικές οργανώσεις.
Αυτός είναι ο λόγος που προτείνω εδώ στο Συνέδριο ως υπενθύμιση στις εργατικές οργανώσεις ότι είναι απαραίτητο να ενθαρρύνουν την οργάνωση των γυναικών ως αναπόσπαστο μέρος των δραστηριοτήτων τους. Μόνο έτσι μπορούν να βελτιωθούν οι δύσκολες συνθήκες της μεγάλης μάζας των εργαζόμενων γυναικών.
Καθώς μιλάω, τα λόγια μου μπορούν να προσφέρουν μόνο μια ξεθωριασμένη εικόνα της πραγματικής ζωής. Ελπίζω ότι κάποιος με πιο άμεση γλώσσα θα μιλήσει ξεκάθαρα για την κατάσταση των γυναικών στην Πολιτεία αυτή και σε όλη τη Βραζιλία και αυτό μπορεί να μας κάνει να καταλάβουμε ότι μόνο εμείς οι ίδιες μπορούμε να επωφεληθούμε από τη δύναμη της οργάνωσής μας για να βελτιώσουμε τις συνθήκες ζωής μας.
Πρέπει να προσθέσουμε ότι δεν μπορούμε (ούτε και πρέπει) να εξετάσουμε τι πιστεύει κάθε πολιτικό κόμμα ή κυβέρνηση, για την οικονομική, πολιτική ή ηθική προστασία που μπορεί να μας δώσει, διότι η Ιστορία δεν έχει κάτι να μας δείξει, ή εάν έχει, δεν πάει παραπέρα από τα ψίχουλα που μας δίνονται για να ηρεμήσουν τα ανήσυχα μυαλά μας στο ότι η αθλιότητα είχε γίνει αφόρητη. Έτσι προτείνω:
1. Η Εργατική Ομοσπονδία και τα συνδεδεμένα με αυτήν συνδικάτα και ιδιαίτερα κάθε συνδικάτο που καλύπτει εργασιακούς χώρους με γυναικεία παρουσία, να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στην οργάνωσή τους.
2. Να καταβληθεί ιδιαίτερη προσπάθεια στις εφημερίδες, τα ενημερωτικά δελτία, τις εκδηλώσεις και ομιλίες μας, στην προώθηση του προλεταριακού γυναικείου πνεύματος”.
*Δημοσιεύτηκε στο Os Companheiros, Vol 1 (Rio de Janeiro 1994). Ελληνική μετάφραση: Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης.
