«Οι νεκροί ζουν και μαζί τους, τα όνειρά τους που συνεχίζονται»
Γκούσταβ Λάνταουερ.
Μετά από μια μακρά ασθένεια, την Τετάρτη, 23 Δεκέμβρη, ο φίλος μας, ο σύντροφός μας, Alexandre Skirda, πέθανε σε ηλικία 78 ετών. Πήγε στις όχθες του Δνείπερου για να συναντήσει τον Νέστορ Μάχνο, απόγονο των Ζαποροζιανών Κοζάκων σαν κι αυτόν.
Ο Alexandre Skirda γεννήθηκε το 1942 στη Γαλλία. Ο πατέρας του ήταν Ρώσος και η μητέρα του Ουκρανή. Ήταν ιστορικός και μεταφραστής, με το κυριότερο ενδιαφέρον του να στρέφεται στο αναρχικό κίνημα της Ρωσίας και της Ουκρανίας.
Όλα του τα έργα τα έγραψε στα γαλλικά.
Το ενδιαφέρον του κυρίως για την περιοχή της Ρωσίας και της Ουκρανίας και η γνώση της γλώσσας εκ μέρους του τού επέτρεψαν να γνωρίσει το επαναστατικό κίνημα των αγροτών στη νότια Ουκρανία, κληρονόμο της από αιώνων αμεσοδημοκρατικής παράδοσης και πρακτικής. Στα βιβλία του για τον Νέστορα Μαχνό και τα ελεύθερα Σοβιέτ στην Ουκρανία 1917-1921, δείχνει ότι αυτήν την περίοδο ο στόχος ήταν η δημιουργία ελεύθερων κοινοτήτων, και γι’ αυτό τις κατέστρεψε το Μπολσεβίκικο κράτος, αφού πρώτα εξάλειψε τον εξεγερμένο εεπαναστατικό στρατό της Ουκρανίας, ο οποίος ωστόσο ήταν αυτός που κατανίκησε τις στρατιές των λευκών αντεπαναστατών.
Ακόμα και σήμερα, μεγάλο μέρος των τροτσκιστών δεν λησμονεί το όνομα του Alexandre Skirda, καθώς δεν τον συγχωρεί επειδή ήταν αυτός που αποκάλυψε τον τρόπο με τον οποίο ο Κόκκινος Στρατός, που στάλθηκε από τον Τρότσκι, συνέτριψε την Κομμούνα της Κρονστάνδης, που ήθελε μια Ρωσία με άμεση, φεντεραλιστική δημοκρατία, διακηρύσσοντας στις 8 Μάρτη 1921: «Είναι εδώ στην Κροστάνδη που τέθηκε ο πρώτος λίθος της Τρίτης Επανάστασης που αντιτίθεται στη γραφειοκρατική τάξη των Μπολσεβίκων, αφήνοντας πίσω τη δικτατορία του Κομμουνιστικού Κόμματος, της Τσεκά, και του κρατικού καπιταλισμού».
Το σύνολο της ιστορικής του έρευνας του έδωσε τη δυνατότητα να γράψει πολλά βιβλία σχετικά με αυτό το ιστορικό γεγονός, τα οποία αποτέλεσαν αντικείμενο μεταφράσεων σε διάφορες χώρες και πολλές εκδόσεις, εμπλουτισμένες με νέα στοιχεία.
Με το βιβλίο του «Kronstadt 1921: soviets libres contre dictature de parti» (Κροστάνδη 1921: Ελεύθερα Σοβιέτ Εναντίον της Δικτατορίας του Κόμματος»), έφερε ξανά στην επιφάνεια τη ρήση του Stépan Pétrichenko, επικεφαλής της Προσωρινής Επαναστατικής Επιτροπής της Κροστάνδης «Μπορεί να σκοτώσουν τους Κροστανδιώτες, αλλά δεν θα μπορέσουν ποτέ να σκοτώσουν την Κροστάνδη».
Πρόσφατα μετέφρασε και παρουσίασε το βιβλίο «Kronstadt dans la révolution russe» («Η Κροστάνδη στη Ρωσική Επανάσταση») του Efim Yartchouk, που δεν είχε δημοσιευτεί έως τώρα. Ο Efim Yartchouk ήταν ένας από τους κύριους εμψυχωτές των αναρχικών της Κροστάνδης και στο έργο του περιγράφει τι έζησε, αφιερώνοντάς το σε «όσους έχυσαν το αίμα τους κατά την επανάσταση του 1905 για την πλήρη χειραφέτηση του προλεταριάτου από τον ζυγό του κεφαλαίου και της εξουσίας. Σε εκείνους που πολέμησαν τον Φλεβάρη και τον Ιούλη του 1917 ενάντια στους κυρίαρχους του κόσμου. Σε εκείνους που άφησαν τον εαυτό τους να εξαπατηθεί αρχικά από τα συνθήματα του προλεταριακού κράτους, αλλά ξεσηκώθηκαν αμέσως εναντίον των νέων κυρίων, των Μπολσεβίκων. Στη μνήμη αυτών που χάθηκαν στο δρόμο προς την Κοινωνία των Ελεύθερων Ανθρώπων: την Αναρχία».
Έχοντας την ευκαιρία να προσεγγίσουμε το «βουνό» των ντοκουμέντων που τροφοδοτούν τα βιβλία του Alexandre Skirda -με αυτά που αναφέρονται εδώ να είναι μόνο ένα μέρος- καταφέρνουμε να εκτιμήσουμε τη σημασία του ιστορικού του έργου για να αποκαλύψουμε αυτά που κρύβονται εδώ και καιρό -τόσο από τους «λευκούς» όσο και από τους «κόκκινους»- σε μια επανάσταση που άφησε την επίδρασή της επί δεκαετίες, στο εργατικό κίνημα πολλών χωρών.
Δεν θα ξεχάσουμε τον Alexandre Skirda, τον σημαντικό ιστορικό της Ρωσικής Επανάστασης, αλλά και τον αναρχικό αγωνιστή που, από τη δεκαετία του 1960, συμμετείχε ενεργά στην Groupe d’études et action anarchiste (Ομάδα Αναρχικής Μελέτης και Δράσης), της οποίας ήταν ο ιδρυτής από κοινού με τον Roland Biard. Η ομάδα ιδρύθηκε όταν και οι δύο ήταν 19 χρόνων, και έπαιξε ενεργό και σημαντικό ρόλο στο κύμα διαδηλώσεων και άλλων κινητοποιήσεων ενάντια στον πόλεμο της Γαλλίας στην Αλγερία εκείνη την εποχή.
Επίσης, ο Alexandre Skirda άφησε πίσω του μια αδημοσίευτη στα αγγλικά βιογραφία του Jan Vaclav Makhajski «Le Socialisme des Intellectuels» («Ο Σοσιαλισμός των Διανοουμένων», το οποίο έχει μεταφραστεί από τα γαλλικά στα ελληνικά από τον Σπύρο Κακουριώτη και έχει εκδοθεί απο τις Εναλλακτικές Εκδόσεις το 2002, με μια εκτεταμένη εισαγωγή του Alexandre Skirda, 100 σελίδων στον ελληνική έκδοση) και έναν αριθμό κριτικών έργων στον λενινισμό.
Μερικά βιβλία του στα γαλλικά
- Kronstadt 1921: prolétariat contre bolchévisme, Tête de feuille, Paris, 1971, 271 p. (ISBN 2-84621-002-0)
- Les Anarchistes dans la Révolution russe, Tête de feuilles, Paris, 1973, 186 p.
Alexandre Skirda, Autonomie individuelle et force collective: les anarchistes et l’organisation de Proudhon à nos jours, Publico, Skirda, Spartacus, 1987, 365 p. (ISBN 2-9502130-0-6)
- Nestor Makhno: le cosaque libertaire, 1888–1934 ; La Guerre civile en Ukraine, 1917–1921, Éd. de Paris, Paris, 1999, 491 p. (ISBN 2-905291-87-7)
Les Anarchistes russes, les soviets et la révolution de 1917, Éd. de Paris, Paris, 2000, 348 p. (ISBN 2-84621-002-0)
Μεταφράσεις έργων του στα αγγλικά
- Nestor Makhno (author), Alexandre Skirda (editor), (translation by Paul Sharkey), The Struggle Against The State And Other Essays, AK Press, 1 January 1996, 114 p. (ISBN 9781873176788)[2]
- Alexandre Skirda (translation by Paul Sharkey), Facing the enemy: a history of anarchist organization from Proudhon to May 1968, AK Press, 1 January 2002, 292 p. (ISBN 9781902593197)
- Alexandre Skirda (translation by Paul Sharkey), Nestor Makhno: Anarchy's Cossack: The Struggle for Free Soviets in the Ukraine, AK Press, 2004, 415 p. (ISBN 9781902593685).
*Πηγή: monde-libertaire.fr Μετάφραση: Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης.
