"Workers Solidarity" Νο 111
Κατά τη διάρκεια πρόσφατης επίσκεψής του στο Δουβλίνο η "Workers Solidarity" είχε την ευκαιρία να μιλήσει με τον 93χρονο Roma Marquez Santo για τις εμπειρίες του στην Ισπανική Επανάσταση.
Το 1936 ο Roma ήταν μεταλλεργάτης και μέλος της συνδικαλιστικής οργάνωσης UGT και του POUM, ενός αντισταλινικού κομμουνιστικού κόμματος.
Πώς ήταν η πρώτη μέρα της επανάστασης (μετά το πραξικόπημα των στρατηγών);
Ήταν χαοτική! Για μια στιγμή κανείς δεν ήξερε τι θα γίνει ή τι θα γινόταν στο άμεσο μέλλον. Οι δρόμοι ήταν πλημμυρισμένοι από εργάτες οι οποίοι έφεραν κάθε είδος όπλου. Τα εργοστάσια ήταν πολύ καλά περιφρουρούμενα αλλά έπρεπε να καταλάβουμε τους κύριους στρατώνες όπου σκοτώθηκε ο αναρχικός Francisco Ascaso. Οι στρατώνες περικυκλώθηκαν και εκεί και αλλού και ειδικά όπου η Εθνική Φρουρά τάχθηκε με το λαό.
Αλλά υπήρχαν εργοστάσια που έπρεπε να οργανωθούν και να σταλθούν προμήθειες τροφίμων στην επαρχία. Αυτό οργανώθηκε πολύ γρήγορα με την συγκρότηση επιτροπών οι οποίες ετοιμάστηκαν να αντιμετωπίσουν την όλη κατάσταση. Μετά από μια ή δύο μέρες υπήρχε πληθώρα τροφίμων. Και όπλων επίσης.
Η επανάσταση είναι τρέλα, αποδιοργάνωση. Αλλά πολύ γρήγορα επικρατεί οργάνωση... Ήταν θαυμάσια εποχή να είναι τότε κάποιος στη Βαρκελώνη, με εμάς τον λαό στη εξουσία!
Πώς ήταν το ταξίδι προς το μέτωπο;
Περάσαμε μέσα από διάφορα χωριά και ο κόσμος μάς φώναζε "σταματήστε, θέλουμε κι εμείς να έρθουμε"! Αρκετοί το έκαναν αλλά πολύ περισσότεροι έπρεπε να αναλάβουν την καλλιέργεια της γης και να εξασφαλίσουν τη σοδειά. Αυτό οργανώθηκε από επιτροπές σε κάθε χωριό και η σοδειά μαζεύτηκε και στάλθηκε στις πόλεις όπου επεξεργάστηκε σε εργοστάσια κατειλημμένα από τους εργάτες, οι οποίοι είχαν ήδη συγκροτήσει επιτροπές που περίμεναν να συμβεί κάτι τέτοιο.
Τελικά, φτάσαμε στο μέτωπο και παραμείναμε εκεί μέχρι που η κυβέρνηση άρχισε να συλλαμβάνει μέλη του POUM στη Βαρκελώνη. Τότε ήταν που έγινα αναρχικός και μέλος της πολιτοφυλακής της CNT.
Τι έγινε στο τέλος του πολέμου;
Η ομάδα μου συλληφθήκαμε τελικά όλοι από τους φασίστες. Εκείνοι που παραδέχονταν ότι ήσαν εθελοντές στο μέτωπο παίρνονταν μακριά και φαινόταν ότι θα είχαμε μαζικές εκτελέσεις. Ωστόσο, παραπεμφθήκαμε σε δίκη και σταθήκαμε τυχεροί: ένας φασίστας αξιωματικός που ειχαμε πιάσει αιχμάλωτο κατέθεσε ότι δεν είχε κανένα παράπονο από μας. Έτσι δεν υπήρχε κανείς να καταθέσει κάτι ψευδές σε βάρος μας και καταδικαστήκαμε σε 20χρονη φυλάκιση.
Αυτό έγινε το 1939;
Ναι, αλλά δεν πρέπει να ήταν αρκετοί απο μας και η ποινή κατέβηκε στα 6 χρόνια. Προσωπικά έμεινα στη φυλακή 3 χρόνια, 9 μήνες και 14 μέρες και τότε με απελευθέρωσαν...
Τι έκανες τότε;
Πήγα πίσω στην Καταλωνία, αλλά φυσικά δεν μπορούσα να βρω εργασία. Τα πάντα είχαν αλλάξει, δεν ήταν όπως πριν, ήταν δύσκολα χρόνια.
Ως πρώην πολιτικός κρατούμενος πήρες δελτίο τροφίμων;
Ναι. Αλλά είχαμε εξαδέλφια στις ΗΠΑ που έστελναν χρήματα και ζήσαμε με αυτά για αρκετά χρόνια.
Και μια τελευταία ερώτηση Roma. Τι είναι αυτό που συνεχίζει να σε εμπνέει;
Τα οικονομικά προβλήματα στον κόσμο σήμερα μάς δείχνουν ότι ο καπιταλισμός είναι ακόμα εδώ, δεν έχει ηττηθεί. Είναι δύσκολο να νικήσουμε τον καπιταλισμό, αλλά πρέπει να προσπάθήσουμε.
* Από την εφημερίδα του ιρλανδικού Workers Solidarity Movement ((WSM - Κίνημα Εργατικής Αλληλεγγύης( “Workers Solidarity” (“Εργατική Αλλεηλεγγύη”). Δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της οργάνωσης www,wsm.ie Ελληνική μετάφραση “Ούτε Θεός -Ούτε Αφέντης”, Σεπτέμβρης 2009.
