Julia Doherty - Workers Solidarity 93
Το κείμενο αυτό είναι βασικά ομιλία της συντρόφισσας στον τόπο όπου ζει. Αρχικά δημοσιεύτηκε με τον τίτλο «Η σπουδαιότητα της Ισπανίας».
Μια κοινωνική επανάσταση που ξέσπασε εβδομήντα χρόνια πριν και που την θυμούνται σήμερα οι ελευθεριακοί σοσιαλιστές ως ένα παράδειγμα του πώς μπορούν να μπουν σε εφαρμογή οι ιδέες μας. Η Ισπανική Επανάσταση ήρθε πολύ κοντά στην πραγματοποίηση των πιθανοτήτων για μια ελεύθερη α-κρατική κοινωνία σε πολύ πιο μεγάλη κλίμακα απ’ ό,τι κάθε άλλη επανάσταση στη ιστορία.
Ήταν μια αρκετά επιτυχημένη προσπάθεια των εργατών να ανοικοδομήσουν την κοινωνία σε νέες επαναστατικές βάσεις. Η μοναδική άλλη επανάσταση που είναι ευρύτατα γνωστή είναι η Ρωσική, η οποία τερματίστηκε με λουτρό αίματος σε βάρος των αθώων εργατών όταν οι Μπολσεβίκοι, με ηγέτη τον Λένιν, εγκαθίδρυσαν ένα μονοκομματικό κράτος σε βάρος των εκλεγμένων εργατικών συμβουλίων (σοβιέτ).
Η σπουδαιότητα της Ισπανικής Επανάστασης για τους αναρχικούς και τους σοσιαλιστές σήμερα είναι ότι αποτέλεσε ένα παράδειγμα εργατικής αυτο-διεύθυνσης και κολλεκτιβοποίησης που σε μεγάλο βαθμό ήταν επιτυχές. Αρκετά εργοστάσια, στην επαρχία και στις πόλεις, αναλήφθηκαν από τους εργάτες και λειτούργησαν χωρίς καμιά ανάγκη ύπαρξης οποιουδήποτε ιεραρχικού συστήματος. Με την εργατική αυτο-διεύθυνση αυτή μπήκε σε εφαρμογή το ιδανικό «από τον καθένα σύμφωνα με τις ικανότητές του στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του». Σε μερικές κολλεκτίβες σε μικρά χωριά καταργήθηκε το χρήμα και τα πάντα ήσαν υπό κοινή ιδιοκτησία από το λαό.
Σήμερα στην καθημερινή μας ζωή και την εργασία μας απολαμβάνουμε λίγη ή και καθόλου ελευθερία και πρέπει να εργαστούμε για να υποστηρίξουμε τους εαυτούς και τις οικογένειές μας σε ένα σύστημα στο οποίο στηρίζουμε συνεχώς μια τάξη παρασιτικών εργοδοτών. Και ακόμα, εάν ήταν να κάνουμε κάτι πέρα από αφεντικά, διευθυντές, μεσολαβητές και όλους εκείνους που δεν κάνουν καμιά χρήσιμη εργασία αλλά χοντραίνουν περισσότερο από τον ιδρώτα μας, μπορούμε να εργαζόμαστε μόνο τις μισές από τις ώρες που δουλεύουμε τώρα και πάλι θα μπορέσουμε να υποστηρίζουμε τους εαυτούς και τις οικογένειές μας.
Επιβάλλεται να βγάλουμε από το μυαλό μας ότι πρέπει να έχουμε ανάγκη από αφεντικά, ότι χρειαζόμαστε κάποιον να μας επιβλέπει αν κάνουμε την πιο πολύ δουλειά και μετά να μας περικόπτει το μισθό. Όλοι αυτοί μας λένε ότι τους χρειαζόμαστε, αλλά ποτέ δεν μπόρεσαν να μας εξηγήσουν το γιατί.
Με την Ισπανική Επανάσταση και την ιδέα ότι δεν υπάρχει ανάγκη για αφεντικά, έρχεται στο μυαλό μας και το πιο πρόσφατο παράδειγμα αυτό των κατειλημμένων εργοστασίων στην Αργεντινή. Ως αποτέλεσμα της τραγικής κατάρρευσης της οικονομίας της χώρας αυτής στις αρχές του 21ου αιώνα και με τη ζωή τους να απειλείται από τα αφεντικά, κλείνοντας τα εργοστάσια οι εργάτες αποφάσισαν ότι όλα αυτά τα ανέχονταν ώς εδώ. Έτσι, άνοιξαν ξανά τα εργοστάσια και άρχισαν να παράγουν εκ νέου, αλλά αυτή τη φορά χωρίς κανένα αφεντικό.
Υπάρχουν πολλές ιστορίες τέτοιων επιτυχιών στην Αργεντινή, όπως το εργοστάσιο κεραμικών Zanon, όπου όλοι οι εργάτες είναι ίσοι και μετά από νομικές διαμάχες για να κρατήσουν την παραγωγή τους επιτράπηκε να κρατήσουν το ελεγχόμενο από αυτούς εργοστάσιο. Εάν δεν μπορούμε να εργαστούμε χωρίς αφεντικά τότε πώς μπορούμε να το διευθύνουμε;
Τα λίγα χρόνια που διήρκεσε η Ισπανική Επανάσταση, διατήρησε το ομοσπονδιακό σύστημα του εργατικού ελέγχου. Το τέλος αυτής της περιόδου δεν ήρθε εξαιτίας κάποιας εξωτερικής ανάμειξης. Έπρεπε φυσιολογικά να ανατραπεί. Είχε ως αποτέλεσμα τη στρατιωτική νίκη στο Φράνκο, με τη βοήθεια των Ιταλών και Γερμανών φασιστών, την αναγκαστική εξορία, τις φυλακίσεις και τις δολοφονίες χιλιάδων αναρχικών, σοσιαλιστών και των φίλων τους.
Όλη αυτή η περίοδος αποτελεί ένα σημαντικό παράδειγμα ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό να γίνει, ότι αυτοί που εργάζονται πραγματικά μπορούν να ζήσουν και χωρίς αφεντικά. Πρέπει να καταλάβουμε ότι εκείνοι που είναι στην κορυφή δεν είναι και οι πιο σημαντικοί και ότι είμαστε αναγκασμένοι να τους αντικρίζουμε κατά πρόσωπο κάθε μέρα για το υπόλοιπο της ζωής μας… Οπότε, είναι καλύτερα να τους ανατρέψουμε.
Αλλά φαντασθείτε να απελευθερωθούμε, φαντασθείτε να εργαζόμαστε με τους συναδέλφους μας για το όφελος όλων και όχι μόνο για μια μικρή μειοψηφία ιδιοκτητών, φαντασθείτε να αποκτήσουμε ίση πρόσβαση στον κοινωνικό πλούτο. Φαντασθείτε τα όλα αυτό και πάρτε έτσι την ιδέα ενός ελευθεριακού κολλεκτιβοποιημένου συστήματος στο οποίο θα ζουν όλοι ως ίσοι.
* Το κείμενο μεταφράστηκε από το δελτίο του ιρλανδικού WSM (Workers Solidarity Movement – Κίνημα Εργατικής Αλληλεγγύης) τεύχος 93, Σεπτ.-Οκτ. 2006. Ελληνική μετάφραση «Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης», Μελβούρνη, 8 Οκτώβρη 2006.
