Κατά την περίοδο πριν την Κινεζική Επανάσταση, Κινέζοι αναρχικοί ήσαν επίσης δραστηριοποιημένοι και στις ΗΠΑ και, συγκεκριμένα, μέσα από τον Σύνδεσμο «Ισότητα» («Equality» Society). Στο μικρό αυτό κείμενο παρατίθεται πλήρης περιγραφή, λαμβάνοντας υπόψη δύο κείμενα του εν λόγω Συνδέσμου την εποχή αυτή.
Την περίοδο αυτή, οι Κινέζοι αναρχικοί στις ΗΠΑ ήσαν ελάχιστοι (όχι περισσότεροι από 100), αλλά ήσαν ιδιαίτερα ενεργοί στους κοινωνικούς αγώνες. Μερικοί ήσαν εργάτες, εργάζονταν σε εστιατόρια και καταστήματα ρούχων, ενώ μερικοί άλλοι ήσαν φοιτητές.
Ωστόσο, δεν γνωρίζουμε αρκετά στοιχεία για τους αναρχικούς αυτούς, αφού πολύ ελάχιστα έχουν γραφτεί γι’ αυτούς, τουλάχιστον στα αγγλικά.
Τα δύο μικρά κείμενα που παρατίθενται παρακάτω, δημοσιεύτηκαν στην αγγλόφωνη μηνιαία αναρχική εφημερίδα της εποχής «The Road to Freedom» («Ο Δρόμος προς την Ελευθερία»).
Επίσης, στην αυτοβιογραφία της, με τον τίτλο «Bread Upon the Waters» (σελίδα 71), η αναρχική και συνδικαλίστρια Rose Pesotta, κάνει λόγο για «μια ομάδα Κινέζων φοιτητών» στο Σαν Φραντσίσκο στα μέσα της δεκαετίας του 1930, η οποία ήταν γνωστή σε κάποιον αναρχικό σύντροφό της από τη Νέα Υόρκη.
Όταν η Pesotta, ως συνδικαλίστρια οργανώτρια, επισκέφθηκε το Σαν Φραντσίσκο, συναντήθηκε με αυτούς τους «φοιτητές». Σε ένα μικρό διαμέρισμα, γράφει η ίδια, είδε αντίτυπα μπροσούρων στα κινέζικα με τα πορτραίτα των Κροπότκιν, Προυντόν και άλλων.
Ακόμα και εάν η Pesotta ήταν γνωστή αναρχική την εποχή που έγραψε το βιβλίο αυτό (1944) και κατείχε τη θέση της αντιπροέδρου του συνδικάτου International Ladies Garment Workers Union (ILGWU), στο εν λόγω βιβλίο δεν έγραψε κάτι για αναρχισμό και αναρχικούς.. Έτσι, μπορούμε να υποθέσουμε ότι οι Κινέζοι αυτοί που συνάντησε αρχικά, οι Chih Ling και Yung Lee, είτε ήταν ενεργοί αναρχικοί είτε συμπαθούντες προς τον αναρχισμό.
Από τις περιγραφές του Joseph Spivak και της Rose Pesotta, συνάγεται ότι και οι δύο μιλούν για τα ίδια πρόσωπα.
Ωστόσο, δεν είμαστε σίγουροι ότι υπήρξε οργάνωση με το όνομα «Ισότητα», γιατί η μόνη μνεία που γίνεται σ’ αυτή είναι στις σελίδες της εφημερίδας «The Road to Freedom».
Στη στήλη του με τίτλο «Our Organized Movement: A Coast to Coast Observation», o Joseph Spivak γράφει: «Η πιο ενθαρρυντική ομάδα είναι η κινεζική ομάδα, όχι επειδή κάνει αρκετή δουλειά – ο αριθμός ων μελών της είναι ελάχιστος – αλλά εξαιτίας του ενθουσιασμού τους. Τα μέλη της κινεζικής αυτής ομάδας έχουν τον ίδιο ενθουσιασμό με αυτόν των πρώτων επαναστατών στη Ρωσία.
»Πήγα να δω το σύντροφο Red Jones, τον γραμματέα της ομάδας. Μένει στον δεύτερο όροφο ενός κτιρίου παλαιού ρυθμού στον κινεζικό τομέα του Σαν Φραντσίσκο. Όπως οι περισσότεροι Κινέζοι, είναι αρκετά φτωχός. Μένει σε ένα μικρό δωμάτιο και σύμφωνα με τον αριθμό των κρεβατιών που υπάρχουν εκεί το δωμάτιο αυτό χρησιμοποιείται από τρία άτομα. Επίσης, όταν μπήκα στο δωμάτιο είχα την αίσθηση ότι μπήκα σε κάτι το ιδανικό. Το δωμάτιο είναι γεμάτο με βιβλία καθώς κάθε πόντος, κάθε ίντσα χώρου χρησιμοποιείται γι’ αυτό τον σκοπό. Ο σύντροφος Jones άρχισε αμέσως να μου δείχνει το ένα μετά το άλλο τα βιβλία στην κινεζική γλώσσα που έχει παραλάβει από την Κίνα και τα οποία προωθεί ανάμεσα στον πληθυσμό. Δεν μπορούσα να διαβάσω τα βιβλία, αλλά από τις εικόνες των συγγραφέων κατάλαβα ότι ήταν μεταφράσεις έργων των Κροπότκιν, Μπακούνιν, Μπέρκμαν, Μαλατέστα και όλων σχεδόν των άλλων αναρχικών συγγραφέων. Ακόμα, στην Κίνα κυκλοφορούν δύο μηνιαίες εκδόσεις τις οποίες η ομάδα αυτή διαθέτει στο Σαν Φραντσίσκο. Στην Κίνα, μου είπε ο σύντροφος Jones, οι σύντροφοί μας δραστηριοποιούνται στον αγώνα ενάντια στο εθνικιστικό κόμμα (το ΚΜΤ του Τσανγκ-κάι-Σεκ) που είναι η μόνη πολιτική οργάνωση. Δεν θέλουμε να κάνουμε το ίδιο λάθος που έκαναν οι αναρχικοί στη Ρωσία. (Προφανώς, εννοούσε κάποιες συμμαχίες που έκαναν οι αναρχικοί με τους μπολσεβίκους και δεν αντέδρασαν στην μπολσεβικοποίηση της επανάστασης από την αρχή).
»Η μικρή αυτή ομάδα εκδίδει τη δική της εφημερίδα, με το όνομα «Ισότητα», που τη διανέμει δωρεάν. Έχει ακόμα οργανώσει μαθήματα κινεζικής γλώσσας κάθε Κυριακή για όσους ενδιαφέρονται».
(Αυτά πρέπει να γράφτηκαν το 1927).
Ο Σύνδεσμος «Ισότητα» κυκλοφόρησε μια έκθεση για το Αναρχικό Συνέδριο του Οκτώβρη του 1928, που συγκλήθηκε στη Νέα Υόρκη και ήταν η ακόλουθη:
«1. Οι Κινέζοι στις ΗΠΑ:
Εκτός από ελάχιστους που τα καταφέρνουν πολύ καλά, η πλειοψηφία των Κινέζων στις ΗΠΑ είναι βιοπαλαιστές. Εξαιτίας της άγνοιάς τους, ακόμα και εάν αισθάνονται όλα αυτά που υποφέρουν κάτω από το παρόν οικονομικό σύστημα, δεν διακατέχονται από ταξική συνείδηση και επαναστατικό πνεύμα. Ωστόσο, δεν μπορούμε να τους κατηγορήσουμε, γιατί δεν έχουν πάρει καμία εκπαίδευση. Ακόμα και εάν έχουν πάρει εκπαίδευση, έχουν πάρει αυτή που προσφέρει το καπιταλιστικό καθεστώς. Φυσικά, αποτελούν αντικείμενο κάθε ριζοσπαστικής αλλαγής της παρούσας τάξης. Κάτω από την κατάσταση αυτή, οι Κινέζοι σύντροφοι έχουν ένα πολύ σημαντικό καθήκον: να αποτρέψουν αυτούς τους Κινέζους εργάτες από το γίνουν ρεφορμιστές. Ωστόσο, αρχίζουν αν συνειδητοποιούν την αλληλεγγύη της εργατικής τάξης.
«Οι πλούσιοι Κινέζοι δεν θα παραιτηθούν ποτέ από τον εγωισμό τους. Αυτό για το οποίο ενδιαφέρονται είναι να σχηματίσουν μια αστική κυβέρνηση στην Κίνα που να προασπίσει τα συμφέροντά τους.
2. Οι Κινέζοι στις ΗΠΑ που κλίνουν προς τον Αναρχισμό:
Οι Κινέζοι που στις ΗΠΑ πιστεύουν πραγματικά στον Αναρχισμό δεν είναι περισσότεροι από 100. Ο λόγος γι’ αυτό είναι ότι (η πλειοψηφία των εδώ Κινέζων) είναι οπαδοί του εθνικισμού και έχουν εμπιστοσύνη στους πολιτικούς και την κυβέρνηση. (σημ. του συγγραφέα: στο τότε κυβερνών ΚΜΤ).
3. Σύντομη ιστορία του Συνδέσμου «Ισότητα»:
Οι Κινέζοι που στις ΗΠΑ ενδιαφέρονται για τον Αναρχισμό είναι λιγότεροι από 1000. Συνειδητοποιούμε ότι η οργάνωση και η προπαγάνδα είναι αρκετά σημαντικές, έτσι συγκροτήσαμε αυτό το Σύνδεσμο το 1925. Στην πορεία της σύντομης ιστορίας του, υπήρξαν αρκετά εμπόδια από τους πλούσιους Κινέζους, καθώς προσπάθησαν να επιτύχουν την κατάρρευση αυτού του Συνδέσμου, αλλά απέτυχαν. Μερικούς μήνες πριν, η ιμπεριαλιστική κυβέρνηση των ΗΠΑ απείλησε να καταστρέψει τον Σύνδεσμο με τη σύλληψη του συντρόφου Jones και την κατάσχεση όλου του προπαγανδιστικού υλικού. Ωστόσο, όλα αυτά μας έκαναν πιο μαχητικούς από ποτέ.
4. Κάποιες από τις δραστηριότητες του Συνδέσμου «Ισότητα»:
Παρά το γεγονός ότι δεν έχουμε αρκετούς συντρόφους, κατεβάλλαμε προσπάθεια να κυκλοφορήσουμε μια μηνιαία εφημερίδα με το όνομα «Η Ισότητα». Μερικές μέρες πριν, η κινεζική κυβέρνηση διέταξε τα Κινεζικά Ταχυδρομεία να μην προωθούν την εφημερίδα στην Κίνα και να τη στέλνουν πίσω. Αυτό κάνουν αυτή τη στιγμή γιατί φοβούνται. Άλλωστε, κατά χρονικά διαστήματα τυπώνουμε και αποστέλλουμε δωρεάν κάθε είδος μπροσούρας σε όλους όσους καταλαβαίνουν κινεζικά. Επίσης, διανέμουμε άλλα αναρχικά υλικά και στα αγγλικά και στα κινεζικά. Τώρα, κάνουμε τακτικές συνελεύσεις, αν και δεν έχουμε αρκετή ώρα γι’ αυτές καθώς εργαζόμαστε σε εξοντωτικές δουλειές, με άθλιες συνθήκες και φτωχά μεροκάματα.
5. Το Αναρχικό κίνημα στην Κίνα:
Οι σύντροφοι στην Κίνα είναι αρκετά αφοσιωμένοι στην προπαγάνδα του αναρχισμού. Δραστηριοποιούνται είτε μέσω μεγάλων συνεργασιών είτε μέσω μικρών οργανώσεων. ΟΙ πιο αξιόλογες από αυτές είναι η Ομοσπονδία Αναρχικής Νεολαίας της Κίνας και η Ομοσπονδία Αναρχικών Νότιας Κίνας.
Κάθε οργάνωση έχει και το έντυπό της. Υπάρχει ένα βιβλιοπωλείο στη Σαγκάη με το όνομα Freedom (Ελευθερία), που έχει σημαντική συνεισφορά στην αναρχική προπαγάνδα.
Προτάσεις προς το Συνέδριο:
Προτείνουμε τα ακόλουθα:
1. Οι αναρχικοί πρέπει να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στην παρούσα κατάσταση σε κάθε χώρα.
2. Οι αναρχικοί πρέπει αν διαθέτουν καλή οργάνωση για να βοηθηθεί η δραστηριότητά τους.
3. Όλες οι τοπικές οργανώσεις, εάν είναι δυνατόν, πρέπει να κάνουν τακτικές συνελεύσεις. Εάν είναι επίσης δυνατόν, να γίνονται κάποιες κοινωνικές συγκεντρώσεις αναρχικών από διάφορες εθνικότητες στις μεγάλες πόλεις.
4. Είναι καλύτερο όλες οι οργανώσεις να στέλνουν τις ειδήσεις τους στα αγγλικά στην εφημερίδα «The Road to Freedom».
5. Η εφημερίδα «The Road to Freedom» να μεγαλώσει με πιο πολλές σελίδες και ύλη. Εάν είναι δυνατόν, να είναι φτηνή η εφημερίδα ώστε να υποβοηθήσει αυτό το στόχο.
6. Ο Σύνδεσμος «Ισότητα».
* Το κείμενο αυτό γράφτηκε από τον σύντροφο Mitch( μέλος της αναρχοσυνδικαλιστικής Workers Solidarity Alliance των ΗΠΑ) και δημοσιεύτηκε στις 31 Οκτώβρη 2005 στο www.anarkismo.net ως σχόλιο σε νεκρολογία για τον Κινέζο αναρχικό Μπα Κιν, που βρίσκεται στο www.anarkismo.net/newswire.php?story_id=1526. Ελληνική μετάφραση «ούτε θεός-ούτε αφέντης», 26 Μάη 2008.