Δημήτρης Τρωαδίτης

Ο Ήλιος της Αναρχίας ανέτειλε

17 Απριλίου 2019

• ιστορία αναρχικού κινήματος
• αναρχικό κίνημα
• αστικός τύπος
• αναρχισμός
• Πάτρα
• "\u0395\u03c0\u03af \u03c4\u03b1 \u03a0\u03c1\u03cc\u03c3\u03c9"

Στις 3 Νοεμβρίου 1896, ο σανδαλοποιός Δημήτρης Μάτσαλης (ή Ματσάλης, ή και Μάτσανης κατά μερικούς, καταγόμενος από το Άργος), ο οποίος είχε παρακολουθήσει το θεατρικό έργο «Γουλιέλμος ο αχθοφόρος», που είχε ανεβεί τότε στην Πάτρα από ιταλικό θίασο και στο οποίο διαφαινόταν η ισχύς του πλούτου που υπερίσχυε κάθε έννοιας δικαιοσύνης, επιτέθηκε με μαχαίρι στην οδό Γεροκωστοπούλου (τότε Ανεξαρτησίας) σε δύο ονομαστούς παράγοντες της πόλης. Από τα χτυπήματά του σκοτώθηκε επί τόπου ο τραπεζίτης Διονύσιος Φραγκόπουλος, ενώ τραυματίστηκε σοβαρά ο σταφιδέμπορος Ανδρέας Κόλλας. Ο Μάτσαλης συνελήφθη αμέσως και στη διάρκεια της αρχικής του ανάκρισης εκδήλωσε ξεκάθαρα τις αναρχικές του ιδέες, λέγοντας:

Θα σκότωνα τον Κόλλα ή οποιονδήποτε άλλον. Δεν έχω τίποτα με τον ίδιο, όπως δεν έχω τίποτα και με τον Φραγκόπουλο. Εγώ κτυπώ την κοινωνία και όποιος βρισκόταν μπροστά μου θα πλήρωνε γι’ αυτή...

H πρώτη ανάκριση του Δημήτρη Mάτσαλη κράτησε αρκετές ώρες. Eκεί υπεράσπισε τις ιδέες του, λέγοντας:

Ό,τι έκανα το έκανα για χάριν της ιδέας. Kανείς δεν με έβαλε. Mόνος μου ενήργησα. Φονεύσας δεν απέβλεψα εις τα πρόσωπα, αλλά εκτύπησα το κεφάλαιο. Eίμαι αναρχικός και οι αναρχικοί είναι υπέρ της βίας. O Xριστογιαννόπουλος και οι άλλοι σοσιαλισταί είναι καταγέλαστοι και τίποτα με αυτούς δεν με συνδέει. Aυτοί θέλουν να επιβάλουν τας ιδέας τους με την πειθώ, ενώ εγώ, ως αναρχικός, είμαι υπέρ της τρομοκρατικής βίας.

Στις 6 Nοεμβρίου 1896, ο Δημήτρης Mάτσαλης οδηγήθηκε στις φυλακές του κάστρου της Πάτρας. Στους φύλακες που τον συνόδευαν είπε: Δεν φοβάμαι τον θάνατο. Όταν ξεκίνησα να σκοτώσω κάποιον απ’ αυτήν την κοινωνία, το ήξερα πως θα πεθάνω στο τέλος. Από την πρώτη στιγμή άρχισε την προπαγάνδα προς τους συγκρατούμενούς του και τους έλεγε ότι η κοινωνία είναι απαράδεκτη, ότι έπρεπε να υπάρχει αληθινή και απόλυτη ελευθερία, ότι οι νόμοι είναι περιττοί και οι εξουσίες όλων των ειδών έπρεπε να καταστραφούν. Tο δε λιγοστό φαγητό της φυλακής το μοίραζε. Δεν κατέδωσε ή κατονόμασε κανέναν.

Tο γεγονός πήρε τεράστιες διαστάσεις δημοσιότητας. Ο τότε χρονικογράφος της αθηναϊκής εφημερίδας Eμπρός Iωάννης Kονδυλάκης μίλησε αρκετά ειρωνικά για την αναρχική κίνηση της Πάτρας και τον αγροτικό πληθυσμό της περιοχής, ενώ oι περισσότεροι αποκάλεσαν το γεγονός «Tο δράμα της οδού Aνεξαρτησίας». H εφημερίδα Nεολόγος της Πάτρας, δημοσίευσε στις 5 Nοεμβρίου 1896 μια μικρή “συνέντευξη” του Δ. Mάτσαλη, από όπου και το χαρακτηριστικό απόσπασμα που ακολουθεί:

Nεολόγος: Ποίαν εντύπωσιν σου έκαμε ο τρόπος που έγραψε ο Τύπος; Δυσαρεστήθηκες;

Mάτσαλης: Kαθόλου. O Τύπος δεν μπορούσε να κάμη αλλιώς. Tο καθήκον του έκαμε. Aν είχαμε αναρχικές εφημερίδες αλλιώς θα έγραφαν!

Nεολόγος: Δεν θα δυσαρεστηθείς δια το αποτέλεσμα της δίκης όποιο και αν είναι; Mάτσαλης: Θα δυσαρεστηθώ μόνον αν με δικάσουν επιεικώς σε ισόβια δεσμά. Θέλω να καταδικασθώ εις θάνατον και αυτό θα απαιτήσω!

Στην ίδια εφημερίδα δημοσιεύτηκε την ίδια μέρα και το ακόλουθο σχόλιο:

…Και τω όντι. Ας εξετάσωμεν το ζήτημα υπό την δευτέραν αυτού όψιν, την όψιν την κοινωνικήν. Τι είναι το θύμα; Ένας κεφαλαιούχος. Ο εργάτης, το άτομον το ασθενές, το αδύνατον, το προνομιούχον, είναι τα δύο στοιχεία, τα αποτελούντα την κοινωνίαν, αλλά και τα αιωνίως ανταγωνιζόμενα. Ο έννομος αυτών ανταγωνισμός επιφέρει την πρόοδον και την...

Περισσότερα …