Αλέξανδρος Σχισμένος
Μικρή πραγματεία για τον ερωτικό χρόνο (Απόσπασμα)
Εκδόσεις redmarks
"Έτσι, η άσκηση της κυριαρχίας στον Έρωτα γίνεται ζήτημα αμφισβήτησης και διαρκούς διαπραγμάτευσης μεταξύ των αυτονομημένων υποκειμενικοτήτων, που δεν μπορεί να λυθεί με φυσικό τρόπο. Όσο όμως οι όροι συγκρότησης της ερωτικής σχέσης παραμένουν οι σημασίες της κυριαρχίας και της ιδιοκτησίας η ερωτική σχέση δεν οδηγείται προς τον αυτόνομο ερωτικό χρόνο, αλλά προς μια νέα ετερονομία. Αφού αυτή η ετερονομία δεν μπορεί να αποδοθεί εγγενώς σε κάποιο από τα υποκείμενα της σχέσης, αποδίδεται στην ίδια τη σχέση.
Εδώ προκύπτει η ένταση μεταξύ πίστης και απιστίας στη νεωτερική ερωτική σχέση, που έχει να κάνει με τη διάρρηξη της κοινής αλλοτρίωσης και όχι με την αποκάλυψή της. Αυτός που απιστεί αμφισβητεί έμπρακτα το ιδιοκτησιακό δικαίωμα, όχι μόνο του Άλλου πάνω στο Εγώ, αλλά επίσης και του Εγώ πάνω στον Άλλο. Σε μια κοινωνία όπου η ιδιοκτησία και η ασφάλεια θεωρούνται ιερές σημασίες, η ερωτική απιστία συχνά βιώνεται πιο τραυματικά από τη βία. Και φυσικά, ο άπιστος συχνά ζητεί να αποκρύψει την απιστία του, όχι επειδή φοβάται την τιμωρία, την επαναφορά της άρνησης του Άλλου, αλλά επειδή φοβάται την απώλεια του δικού του ιδιοκτησιακού δικαιώματος επί του Άλλου.
Ιδού το μυστικό της απιστίας: Ο έρωτας δεν επιμερίζεται, υπάρχει ολόκληρος σε κάθε ερωτική πράξη. Επιμερίζεται όμως ο χρόνος.
Και είναι ο χρόνος που είναι το κριτήριο της απιστίας, όχι ο έρωτας, ειδάλλως η απιστία θα ήταν αυτοδίκαιη. Αν το κριτήριο ήταν ο έρωτας, τότε η αυτόνομη ιδιαιτερότητα του νέου έρωτα θα ακύρωνε κάθε καταγγελία για απιστία. Όμως αν το κριτήριο είναι ο χρόνος, αυτό συμβαίνει επειδή ο χρόνος μπορεί να καταμετρηθεί, άρα είναι ο χρόνος του Άλλου, όχι η ιδιαιτερότητά του, που αποτελεί την πραγματική ιδιοκτησία. Ποιος επιβάλλεται πλέον; Είναι η ετερονομία της πραγμοποίησης του χρόνου ή της πραγμοποίησης των σχέσεων που προηγείται; Ποιος φέρει την ευθύνη αυτής της παραχώρησης της προσωπικής ελευθερίας σε ένα κοινό διπλό δεσμό; Ποιος είναι ο ιδιοκτήτης του σώματος του Άλλου, που μπορεί να διαμαρτυρηθεί για απιστία;
Μιας και η μόνη αντικειμενική συνθήκη είναι η (οριακή) μη αντιστρεψιμότητα του φυσικού χρόνου, η χρονολογική σειρά συνήθως προσφέρει το άρρητο κριτήριο, αυτός που προηγήθηκε έχει και το δικαίωμα της ιδιοκτησίας του Άλλου, μέχρι ο Άλλος να το αμφισβητήσει ρητά.
Σε μια κοινωνική ζωή που δεν αυτοκαθορίζεται, η αλλοτριωμένη συνείδηση διαχωρίζεται από τα γεγονότα της ζωής, αντικαθιστώντας την τυχαιότητα με τη μοιρολατρεία. Οι άνθρωποι σαν κτήματα είναι ανταλλάξιμοι, αλλά εξαιτίας της ανταλλαξιμότητάς τους, οι σχέσεις τους είναι κυριαρχικές και επισφαλείς.
(...) Ο υπερκαθορισμός του ατομικού ερωτικού χρόνου από την αντίδραση/ανάδραση/επικοινωνία με τον Άλλο είναι αμοιβαίος εντός της σχέσης εραστή-ερωμένου, αλλά ταυτοχρόνως διαφορετικού βαθμού ανάλογα προς το επιθυμείν. Οι κυματισμοί της επιθυμίας δημιουργούν ρωγμές στον καθημερινό ατομικό χρόνο λόγω της τομής της βιωματικής ερωτικής χρονικότητας σε πριν και μετά της ερωτικής επαφής.
Η εξάρτηση από τον υποκειμενικό χρόνο του Άλλου μπορεί να καταστεί δημιουργική συγχώνευση των αυτόνομων υποκειμενικών χρόνων εντός του ερωτικού χρόνου μόνο όταν η αρχή είναι η ελευθερία και η αναγνώριση της αυτονομίας του Άλλου. Μόνο έτσι η ελεύθερη συνάρθρωση δύο ή πολλαπλών σωμάτων/ψυχών ισοδυναμεί με τη διαμόρφωση ενός προσωπικού και δι-υποκειμενικού Εμείς, εντελώς διαφορετικής υφής από το δημόσιο και συλλογικό Εμείς."
* Ο Αλ. Σχισμένος γεννήθηκε στην Αθήνα τον Γενάρη του 1978 και μεγάλωσε στο Αγρίνιο. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στο τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας με μεταπτυχιακές σπουδές στην Πολιτική Φιλοσοφία. Έχει συνεργαστεί με τα περιοδικά "Contact", "Unicult" και "Βαβυλωνία" ως συντάκτης και αρθρογράφος, καθώς και με διάφορες εφημερίδες και έντυπα ως σκιτσογράφος.
**Δημοσιεύτηκε στο δελτίο “Αγαύη” Νο 1, 6/2022.
