ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ
ΠΕΤΡΟΣ ΚΡΟΠΟΤΚΙΝΣΤΗ ΔΕΚΑΤΗ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥΕδώ και δέκα χρόνια – στις 8 Φλεβάρη του 1921 – πέθανε στη Ρωσσία των Μπολσεβίκων, λησμονημένος κι’ αποσταμένος, ο Μεγάλος δάσκαλος: ο Κροπότκιν. Όσοι από μας – τη νεότερη μεταπολεμική γεννεά – έχουν διαβάσει την υπέροχη έκκλησή του «Προς τους Νέους» ποτέ δεν θα τον λησμονήσουν. Μα δεν θα τον ξεχάσουν ακόμα γιατί στάθηκε η ωραιότερη σε ηθικόν κάλλος, μορφή ανάμεσα στην χωρεία των ιδεολόγων της περασμένης γεννεάς. Πλάι στον Κροπότκιν μόνο το ηθικόν ύψος ενός Ζωρές μπορεί να σταθή. Ο Ρώσσος αυτός πρίγκιπας – ξάδερφος του τελευταίου Τσάρου – που νέος ακόμα χάρισε όλα του τα πλούτη και το βίο του στους μουζίκους και τους φτωχούς της πατρίδας του κι’ αρνήθηκε ψεύτικες τιμές και αξιώματα για να αφοσιωθή στον αγώνα για τη Λευτεριά του λαού του – αψηφώντας φυλακίσεις στο Πετροπουλάσκι κι’ εξορίες στη Σιβηρία – και ν’ αγωνιστή ύστερα γενικότερα για τη Λύτρωση του ανθρώπινου γένους από τη δυστυχία και τον Πόνο, γυρνώντας απάνω στη Γη ρακένδυτος και πεινασμένος για να κυρύχνη και να μοιράζη τις αναρχικές προκηρύξεις του, μοιραζόμενος με τους δυστυχισμένους τη δυστυχία και με τους πονεμένους τον Πόνο, ο χλωμός και άρρωστος αυτός πρίγγηπας που ξεπροβάλλει κατά τα τέλη του περασμένου αιώνα απ’ τη μυστικοπαθή Ρωσσία των Τσάρων και του κνούτου – τη γεμάτη ζοφερήν αθλιότητα και απέραντο πόνο – ο φιλάνθρωπος αυτός αναρχικός και πρίγκιπας που αψηφούσε τον πόνο και ζητούσε τη Λύτρωση, έκανε τους ανθρώπους της εποχής του να πιστέψουν ότι απ’ τη Ρωσσία είχε φανεί ο Νέος Χριστός. Τώρα ο Μεγάλος Απόστολος κοιμάται στην πατρίδα του, δω και δέκα χρόνια. Όσοι έμαθαν να εκτιμούν ό,τι υψηλό υπάρχει στην ανθρώπινη φύση και να υποκλίνονται μπρος στο ηθικόν κάλλος, ποτέ δε θα λησμονήσουν τον υπέροχο Αναρχικό, τον Απόστολο, τον Άνθρωπο.
Λ. Α. .Ρ.
*Δημοσιεύτηκε στη «Σοσιαλιστική Ζωή» του Νίκου Γιαννιού, τεύχος 28 (2/1931).
