Το να θέλουμε αφεντικά και, ταυτόχρονα, να επιθυμούμε να είμαστε ελεύθεροι, είναι αδύνατο. Είναι απαραίτητο να επιλέξουμε μια για πάντα ανάμεσα σε δύο πράγματα: είτε θα είμαστε ελεύθεροι, εντελώς ελεύθεροι, αρνούμενοι κάθε Αρχή, είτε θα είμαστε σκλάβοι διαιωνίζοντας την εξουσία ανθρώπου πάνω σε άνθρωπο.
Το αφεντικό ή η κυβέρνηση είναι απαραίτητοι μόνο κάτω από το σύστημα της οικονομικής ανισότητας. Αν έχω περισσότερα από τον Pedro, φυσιολογικά φοβάμαι ότι ο Pedro θα με αρπάξει από το λαιμό και θα αποσπάσει από μένα ό,τι χρειάζεται. Στην περίπτωση αυτή, θα χρειαστεί ίσως μια κυβέρνηση ή κάποιος να με προστατεύσει από τις πιθανές επιθέσεις του Pedro, αλλά τι θα γίνει αν ο Pedro και εγώ είμαστε οικονομικά ίσοι; Αν και οι δύο έχουμε τις ίδιες δυνατότητες να επωφεληθούμε από τον πλούτο της φύσης, όπως η γη, το νερό, τα δάση, τα ορυχεία, και οτιδήποτε άλλο, όπως ακριβώς ο πλούτος που δημιουργείται από τα χέρια των ανθρώπων, όπως τα μηχανήματα, τα σπίτια, οι σιδηρόδρομοι, και οι χίλιες δυό άλλες κατασκευαστές, η λογική λέει ότι θα ήταν αδύνατο ο Pedro και εγώ να θέλαμε να αρπάξει ο ένας τον άλλο από τα μαλλιά και να καρπωθεί όλα όσα έχουμε κερδίσει και οι δύο με τον ίδιο τρόπο και σε αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει ανάγκη να έχουμε αφεντικά.
Το να μιλάμε για αφεντικά μεταξύ ίσων είναι μια αντίφαση, εκτός εάν είμαστε ίσοι στη δουλεία, αδέλφια στις αλυσίδες, όπως είναι οι εργαζόμενοι τώρα.
Υπάρχουν πολλοί που λένε ότι είναι αδύνατο να ζήσουμε χωρίς αφεντικά ή κυβέρνηση. Αν είναι οι αστοί που λένε τέτοια πράγματα, ομολογώ ότι έχουν δίκιο στο σκεπτικό τους, διότι φοβούνται ότι οι φτωχοί θα τους αρπάξουν από το λαιμό και θα τους αφαιρέσουν πλούτη που έχουν συγκεντρώσει από τον ιδρώτα των εργαζομένων, αλλά γιατί οι φτωχοί έχουν ανάγκη τα αφεντικά ή την κυβέρνηση;
Στο Μεξικό, είχαμε και έχουμε εκατοντάδες αποδείξεις ότι η ανθρωπότητα δεν έχει ανάγκη από αφεντικά ή κυβέρνηση στην περίπτωση της οικονομικής ανισότητας. Σε αγροτικά χωριά και κοινότητες, οι άνθρωποι δεν θεωρούν αναγκαίο να έχουν κυβέρνηση. Μέχρι πρόσφατα, η γη, τα δάση, το νερό και τα χωράφια βρίσκονται υπό την κοινή ιδιοκτησία του λαού της κάθε περιοχής. Όταν οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι μιλούν στους απλούς αυτούς ανθρώπους, αρχίζουν να τρέμουν, διότι γι’ αυτούς κυβέρνηση είναι το ίδιο κάτι σαν δήμιος. Γι’ αυτούς σημαίνει το ίδιο με την τυραννία. Ζουν ευτυχισμένοι με την ελευθερία τους, μην γνωρίζοντας, σε πολλές περιπτώσεις, το όνομα του προέδρου της Δημοκρατίας, γνωρίζοντας μόνο για την ύπαρξη μιας κυβέρνησης, όταν οι διάφοροι αρχηγοί του στρατού διέρχονται από την περιοχή τους αναζητώντας άνδρες να υπηρετήσουν στο στρατό, ή όταν οι ομοσπονδιακοί φοροεισπράκτορες έρχονται να εισπράξουν τους φόρους. Η κυβέρνηση ήταν, τότε, για το μεγάλο μέρος του πληθυσμού του Μεξικού, ο τύραννος που έσυρε τους εργαζόμενους άνδρες έξω από τα σπίτια τους για να γίνουν στρατιώτες, ή αυτός που τους εκμεταλλεύεται άγρια στο όνομα μιας κάποιας φορολογικής Αρχής.
Θα αισθανθούν οι πληθυσμοί αυτοί την ανάγκη να έχουν κυβέρνηση; Δεν την χρειάζονταν για τίποτα, ζώντας με αυτόν τον τρόπο για εκατοντάδες χρόνια, έως ότου κλάπηκε ο φυσικός τους πλούτος προς όφελος των γαιοκτημόνων. Δεν τρώνε ο ένας τον άλλον με τον τρόπο που αυτοί γνωρίζουν, φοβούνται μόνο το καπιταλιστικό σύστημα, ένα σύστημα στο οποίο κάθε άνθρωπος πρέπει να ανταγωνιστεί με όλους τους άλλους για να βάλει ένα κομμάτι ψωμί στο στόμα του. Σ’ αυτούς οι ισχυροί δεν ασκούν τυραννία πάνω στους αδύνατους, όπως συμβαίνει στο πλαίσιο ενός καπιταλιστικού πολιτισμού, στον οποίο οι πιο άπληστοι και καταφερτζήδες εξουσιάζουν τους πιο ειλικρινείς και τίμιους. Όλοι είναι αδελφοί σ’ αυτές τις κοινότητες. Όλοι βοηθούν και αισθάνονται την ισότητα με τον τρόπο που πραγματικά ήταν, χωρίς την ύπαρξη εξουσιών να επαγρυπνούν για τα συμφέροντα εκείνων που τις έχουν, φοβούμενοι πιθανές επιθέσεις από εκείνους που δεν τις έχουν.
Σε αυτές τις στιγμές, ό,τι και αν κάνουμε, οι ελεύθερες κοινότητες των Yaqui του Durango, του Νότιου Μεξικού και τόσων άλλων περιοχών όπου οι άνθρωποι έχουν θέσει υπό την κατοχή τους τη γη, χρειάζονται κυβέρνηση; Από τη στιγμή που θεωρούν τους εαυτούς τους ίσους, ότι έχουν τα ίδια δικαιώμνατα με τη Μητέρα Γη, δεν χρειάζονται κανένα αφεντικό για την προστασία των προνομιούχων εναντίον εκείνων που δεν έχουν προνόμια, διότι όλοι είναι προνομιούχοι.
Ας ανοίξουμε τα μάτια, προλετάριοι: η κυβέρνηση θα πρέπει να υπάρχει μόνο όταν υπάρχει οικονομική ανισότητα. Ας υιοθετήσουμε τότε, ως ηθικό οδηγό, το Μανιφέστο της 23 Σεπτεμβρίου 1911.
*Ελληνική μετάφραση «Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης», 21 Γενάρη 2010.