Johann Most
Πότε θα είναι οι άνθρωποι "έτοιμοι" για την Ελευθερία;
"Όχι ακόμη, σε καμία περίπτωση!"
Αυτή είναι η απάντηση των μαυροχιτώνων του κόσμου από τότε που μπορεί να θυμηθεί κανείς.
Σήμερα, τα πράγματα δεν είναι καλύτερα αλλά χειρότερα όσον αφορά αυτό, μιας και συναντάμε ανθρώπους που συμφωνούν με αυτό το αίσθημα, οι οποίοι κατά τα άλλα συμπεριφέρονται σαν να εργάζονται για την υψηλότερη δυνατή ανθρωπινή ευτυχία. Είναι εύκολο να κατανοήσουμε τον ένα ή τον άλλο εστεμμένο πρίγκιπα όταν διακηρύσσει ότι οι άνθρωποι δεν είναι "έτοιμοι" για την ελευθερία, εξάλλου, αν ισχυρίζονταν το αντίθετο, θα καταδείκνυε μονό το ποσό περιττός είναι υπογράφοντας την θανατική του καταδίκη.
Παρομοίως, εκτός και αν σκοπεύει να αρνηθεί το δικαίωμα του να υπάρχει, κανένας αριστοκράτης, γραφειοκράτης, δικηγόρος ή άλλος μανδαρίνος της κυβέρνησης ή του "νόμου" δεν μπορεί να παραδεχθεί ότι οι άνθρωποι ίσως να είναι "έτοιμοι". Αληθεύει, όπως γνωρίζουμε από την παροιμία ότι ο κόσμος κυβερνάται με απίστευτα ελάχιστη σοφία, αλλά όσο ηλίθιοι και αν είναι αυτοί οι κρατικοδίαιτοι, διατηρούν ακόμη αρκετή πρακτική σκέψη ώστε να συνειδητοποιούν ότι ένας λαός έτοιμος για την ελευθερία σύντομα θα πάψει να ανέχεται την σκλαβιά του.
Όλοι οι κληρικοί και οι λόγιοι κήρυκες, η ύπαρξη των οποίων, πράγματι, εξαρτάται αποκλειστικά από την διαφύλαξη των ανθρώπων, και κατά συνέπεια εξαντλούν τους εαυτούς τους στην προσπάθειά τους να μπερδέψουν τον ανθρωπινό νου με τις ανοησίες τους για την Βίβλο και το Ταλμούδ, τους πομπώδεις τίτλους των εφημερίδων και τα θεατρικά σκουπίδια, τις σοφιστείες και τις ρυπαρές νουβέλες, την πλαστογράφηση της ιστορίας και των φιλοσοφικών φληναφημάτων - με λίγα λόγια, με εκατοντάδες διαφορετικά είδη αηδίας - θα ξεστομίζουν πάντα κάτι σχετικά με την "ανωριμότητα" των ανθρώπων.
Οι πρησμένοι και χοντροπρόσωποι υποκριτές, οι οποίοι, αν και μπορεί κανείς να αναγνώσει τη βλακεία στα πρόσωπά τους, αισθάνονται, στις θέσεις τους ως εκμεταλλευτικά παράσιτα και προστατευμένοι από το κράτος κλέφτες, εξίσου ευτυχείς με αυτή την κατάσταση ανελευθερίας όσο και τα γουρούνια στη λάσπη, φυσικά και τρίβουν τα χέρια τους με χαρά ενώ νεύουν την ευδιάθετη έγκρισή τους όταν τα φερέφωνά τους, ωρυόμενα από τους άμβωνες, τα έδρανα, τα γραφεία και τα βήματα, επιδιώκουν να αποδείξουν στους ανθρώπους ότι δεν είναι έτοιμοι για την ελευθερία και ότι κατά συνέπεια πρέπει να λεηλατούνται, να ληστεύονται και να εξαθλιώνονται.
Ο μέσος άνθρωπος στο δρόμο φέρει κάτι από τον πίθηκο ή τον παπαγάλο στους τρόπους του. Αυτό εξηγεί γιατί εκατοντάδες χιλιάδων τριγυρνούν και ξελαρυγγιάζονται ουρλιάζοντας προς τους άλλους όσα αυτοί οι επιτήδειοι στρεβλωτές της σκέψης έχουν διακηρύξει. Ότι είμαστε πολύ ανόητοι για την ελευθερία -- αλίμονο, πόσο ανόητοι, ανόητοι, ανόητοι είμαστε!
Όλα αυτά είναι απόλυτα κατανοητά. Αυτό, ωστόσο, που δεν είναι καθόλου κατανοητό είναι ότι εκείνοι οι άνθρωποι που καθιστούν τους εαυτούς τους υπερασπιστές του προλεταριάτου και περιφέρουν παρόμοια αυτόν τον πανάρχαιο μύθο σχετικά με την "μη ετοιμότητα" των ανθρώπων και την προσωρινή αδυνατότητα που προκύπτει αποτρέποντάς τους από το να πάρουν την ελευθερία στα χέρια τους.
Πρόκειται όμως για άγνοια ή για εσκεμμένο έγκλημα;
Αν αφεθούν αυτοί οι άνθρωποι να μιλήσουν για τους εαυτούς τους, αποδεικνύουν σαφέστατα τόσο στους λόγους τους όσο και στα γραπτά τους, ότι:
(1) οι συνέπειες της σύγχρονης κοινωνίας θα προκαλέσουν οι ίδιες την καταστροφή της.
(2) μια από τις χειρότερες συνέπειες του συστήματος που διαθέτουμε σήμερα είναι η σταδιακή αύξηση της εξαθλίωσης μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού, τη φυσική τους εξόντωση και τη διανοητική τους εξασθένιση.
(3) τη σημερινή κατάσταση σκλαβιάς πρέπει να διαδεχτεί μια κατάσταση ελευθερίας.
Με άλλα λόγια, αυτό που λένε είναι το εξής: στην πρώτη περίπτωση, η κοινωνία που διαθέτουμε σήμερα οδηγείται στην αναπόφευκτη καταστροφή της, στη δεύτερη περίπτωση, οι άνθρωποι θα εξαθλιώνονται όλο και περισσότερο (δηλαδή, θα είναι όλο και λιγότερο "έτοιμοι" για την ελευθερία) εφόσον το υπάρχον σύστημα κοινωνικής οργάνωσης υφίσταται.
Άρα, όταν εκείνοι οι φιλόσοφοι, παρά τις δηλώσεις αυτές, υποστηρίζουν με συγκινητικούς τόνους ότι οι άνθρωποι δεν είναι ακόμη "έτοιμοι" για την ελευθερία, δεν μπορούν να κάνουν τίποτε άλλο από το να παραδέχονται, σύμφωνα με το δικό τους δόγμα, ότι αυτή η "ετοιμότητα" θα λείπει ακόμη περισσότερο στο μέλλον.
Μήπως λοιπόν, αυτοί οι άνθρωποι είναι ανίκανοι να ακολουθήσουν τον ίδιο τον ειρμό της σκέψης τους από το κοινά αποδεκτό δεδομένο ως το λογικό συμπέρασμα του; Αν ισχύει πράγματι αυτό, θα επρόκειτο όντως για κουφιοκέφαλους και, αν μη τι άλλο, όχι αρκετά "ωρίμους" για να αυτοδιορίζονται δάσκαλοι των ανθρώπων. Ή μήπως η ανάπηρη λογική τους είναι τόσο ξεκάθαρη στους ίδιους, και οι ίδιοι - προκείμενου να παίζουν την πόρνη των ανθρώπων - την υποχρεώνουν να χορεύει πάνω στα δεκανίκια της σκοπιμότητας; Αν ισχύει αυτό, θα ήταν εγκληματικοί μαυροχίτωνες.
Σταθείτε! - φωνάζει κάποιος υπερασπιζόμενος αυτούς τους ανθρώπους - έχουμε ανακαλύψει έναν τρόπο αντίδρασης στις εκφυλιστικές συνέπειες του καπιταλισμού καθιστώντας τους ανθρώπους έτοιμους για την ελευθερία ενάντια σε όλες τις αντιξοότητες. Τους διαφωτίζουμε. Όλα ωραία και καλά! Αλλά ποιος σας είπε ότι η ταχύτητα με την οποία εξελίσσονται τα πράγματα θα σας αφήσει αρκετό χρόνο ώστε να επιτελέσετε τον αυτοαποκαλούμενο διαφωτισμό σας με συστηματικό τρόπο; Ούτε και οι ίδιοι δεν πιστεύετε σε αυτό το είδος μαγείας.
Τι θέλετε λοιπόν;
Προκαλούμε, αναζωπυρώνουμε τη φλόγα της επανάστασης και καλούμε τους ανθρώπους να εξεγερθούν με όποιον τρόπο και αν μπορούν. Οι άνθρωποι ήταν πάντα "έτοιμοι" για την ελευθερία, απλώς τους έλειπε το κουράγιο να τη διεκδικήσουν για τους εαυτούς τους.
Είμαστε πεπεισμένοι ότι η αναγκαιότητα είναι, και θα παραμείνει, ο καταλυτικός παράγοντας στον αγώνα για την ελευθερία και ότι κατά συνέπεια εκατοντάδες χιλιάδες ανδρών και γυναικών θα εμφανιστούν στο προσκήνιο ως μαχητές της ελευθερίας χωρίς να έχουν ποτέ ακούσει το κάλεσμά μας στα όπλα. Είμαστε περιχαρείς, τρόπον τινα, να κατασκευάσουμε - εκπαιδεύοντας όλους εκείνους που είμαστε σε θέση να αγγίξουμε τώρα - δρόμους που μπορούν να αποδειχθούν ικανοί να διοχετεύσουν τη φυσική ροή της λάβας της κοινωνικής επανάστασης σε πρακτικές διεξόδους.
Όπως και σε κάθε προηγούμενο μεγάλο κοινωνικό κατακλυσμό, η "ετοιμότητα" των ανθρώπων θα αποκαλυφθεί σε όλο της το μεγαλείο τη στιγμή της σύγκρουσης - ούτε νωρίτερα, ούτε αργότερα.
Και τότε, πάλι, όπως πάντα, θα καταστεί σαφές ότι δεν είναι οι θεωρητικοί και οι "διαφωτισμένοι" που θα παρέχουν στην νεογέννητη κοινωνία τα νέα συμπαγή θεμέλιά της, αλλά εκείνες οι θαυματουργές δυνάμεις όταν χρειαστούν. Τα πρακτικά παιδιά της φύσης, που, μέχρι τότε, έχουν ζήσει ως ήσυχες και ταπεινές υπάρξεις, θα αναδυθούν ξαφνικά κάνοντας βήματα που κανένας φιλόσοφος σε όλον τον κόσμο δεν θα μπορούσε ούτε να ονειρευτεί σε εκατό χρόνια. Η ετοιμότητα για την ελευθερία θα καταγραφεί τότε με τον καταπληκτικότερο τρόπο
Πρόκειται, λοιπόν, για ένα κομμάτι τερατώδους ηλιθιότητας εκ μέρους οποιουδήποτε σοσιαλιστή επιμένει ότι οι άνθρωποι δεν είναι "έτοιμοι" για την ελευθερία.
Οποιοσδήποτε δεν συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στους εκμεταλλευτές παραπονιέται ότι οι άλλοι είναι περισσότερο προνομιούχοι από τον ίδιο. Είναι σαφές όμως ότι οι άνθρωποι είναι δυσαρεστημένοι με τους συνανθρώπους τους. Και αν δεν ξέρουν ακόμη με τι να αντικαταστήσουν το σημερινό κατεστημένο, θα το ανακαλύψουν την στιγμή που κάτι πρακτικό θα μπορεί να γίνει σχετικά με αυτό, η οποία στιγμή - είναι τώρα.
