Σχόλιο της σύνταξης
Δημοσιεύω ένα μικρό απόσπασμα αλλά και τη διεύθυνση από όπου μπορείτε να κατεβάσετε το βιβλίο του Λουίτζι Φάμπρι, «Οι αστικές επιδράσεις στον αναρχισμό».
Γνώμη μου είναι, ο καθένας που θέλει να αναφέρεται ως αναρχικός και προσεγγίζει για πρώτη φορά τις αναρχικές ιδέες και πρακτικές, ότι πρέπει να ξεκινήσει ανάποδα διαβάζοντας στο βιβλίο του Φάμπρι το τι δεν είναι αναρχισμός. Επειδή στις μέρες μας υπερτερεί το ένστικτο έναντι της έλλογης σκέψης ο καθένας πρέπει να καταλάβει ότι η αναρχία δεν είναι μόνο ένστικτο. Αν μείνει μόνο εκεί, κινδυνεύει για μια ακόμα φορά να αποδειχτεί ιστορικά ως χίμαιρα. Γ. Μ.
Εισαγωγικό
{…} Το αναρχικό κίνημα σήμερα, υποφέρει από μια δυσκολία στην πολιτιστική του μετάδοση: οι αναρχικοί προσπαθούν να παρουσιάσουν το σχέδιό τους για την κοινωνική αλλαγή, αλλά δεν είναι ικανοί να γνωστοποιήσουν τους λόγους που το πιστεύουν. Αυτό οφείλεται στο ότι το σχέδιο για την κοινωνική αλλαγή παρουσιάζεται στους πιθανούς «πιστούς» χωρίς να συνοδεύεται από μια κατάλληλη και συναφή κοσμοθεωρία ...
Χωρίς δηλαδή μια γενική θεωρία της ύπαρξης και των σχέσεων (ανάμεσα στους ανθρώπους, ανάμεσα στους ανθρώπους και τη φύση κλπ.) στην οποία οι άνθρωποι μπορούν να βρουν μια ταυτότητα, συνδεδεμένη με το αναρχικό ηθικό ιδανικό. Το καθήκον, να εφοδιαστεί η αναρχική προ-οπτική με μια επαρκή, ζωντανή θεωρία, έχει αφεθεί στην πρωτοβουλία ξεχωριστών ατόμων, που μόνα τους πρέπει να ανακαλύψουν τους τρόπους απελευθέρωσης τους από τη σκλαβιά και τη φαντασιακή κυριαρχία. Σαν συνέπεια έχουμε, να παρουσιάζεται μια πολλαπλότητα ερμηνειών, απ’ αυτούς που κατάφεραν να πετύχουν κάτι τέτοιο, που… ναι μεν, μπορεί να μη διαφέρουν πολύ μεταξύ τους, αλλά δεν έχουν και ένα κοινό πλαίσιο αρχών και κατεύθυνσης,
Η έλλειψη μιας αυτόνομης και αυθεντικής ζωντανής φιλοσοφίας, περιορίζει την πιθανότητα διάδοσης της ελευθεριακής κοινωνικής προοπτικής, και επίσης αναγκάζει τους αναρχικούς να αναζητούν την προσωπική τους ταυτότητα μέσα στη φαντασιακή κυριαρχία. Η αναφορά στον ακτιβισμό σαν μια πηγή ταυτότητας (σύνηθες φαινόμενο στο κίνημα) λύνει επιφανειακά το πρόβλημα, γιατί ο ακτιβισμός, ειδικά της ιδιαίτερης αναρχικής μούχλας, δεν μπορεί να καλύψει όλες τις πλευρές της ύπαρξης, και αφήνει ακάλυπτους διαφόρους τομείς της προσωπικότητας στην επιρροή της φαντασιακής κυριαρχίας. Ο ακτιβιστής δεν είναι αρκετός ώστε να εκφράσει ολοκληρωτικά τον αναρχικό.
Η κατάσταση αυτή απαιτεί μια συλλογική αντιμετώπιση και μελέτη, με στόχο την οικοδόμηση μιας αναρχικής ζωντανής φιλοσοφίας, που θα είναι μια ανάμεσα σε πολλές άλλες, αλλά η οποία θα περιέχει τις γενικές αρχές και τα όρια αυτού του ξεχωριστού τρόπου αντιμετώπισης των πραγμάτων (και έτσι, αυτό τον ιδιαίτερο τρόπο ζωής, ακόμη και καθημερινά), και η οποία θα είναι συνδεδεμένη με την ελευθεριακή άποψη της κοινωνικής οργάνωσης,. Για να κατακτήσουμε αυτόν τον πραγματικά φιλόδοξο στόχο, πρέπει οπωσδήποτε να δώσουμε πρώτα ένα θετικό ορισμό της έννοιας της ελευθερίας .{…} Ρομπέρτο Αμπροσόλι
{…} Τόσο η θεωρία όσο και η πρακτική του αναρχισμού αποκτούν νόημα μόνο όταν είναι επαναστατικές. Αλλά η διάκριση που συνήθως γίνεται από τους αναρχικούς, ανάμεσα σε επαναστατικές και ρεφορμιστικές ενέργειες, στη βάση της είναι αντιφατική: θεωρούνται επαναστατικές οι βίαιες ενέργειες, και ρεφορμιστικές οι μη βίαιες. Όμως αυτός ο δια-χωρισμός δεν λαμβάνει υπ’ όψει του, τα αποτελέσματα αυτών των ενεργειών, Είναι αναγκαίο να ξεπεράσουμε αυτή την περιορισμένη οπτική, και να εξετάσουμε τις μεταβολές που μπορεί να φέρει στην κοινωνία μια συγκεκριμένη πράξη, ανεξάρτητα αν είναι βίαιη ή «ειρηνική». Επομένως, πιστεύω ότι είναι καλύτερο να εγκαταλειφθεί αυτός ο διαχωρισμός με σεβασμό στις ενέργειες του ατόμου, αφού κάτι τέτοιο μας επιτρέπει να εκτιμήσουμε την ικανότητα ενός συνόλου ενεργειών, βίαιων και μη βίαιων, να προκαλέσουν ριζοσπαστικές αλλαγές στην κοινωνία.
Το πιο σημαντικό πράγμα είναι να κατανοήσουμε ποιες ενέργειες είναι δυνατόν να υπερνικήσουν την «αντίσταση» του παρόντος κοινωνικού μορφώματος. Πώς μπορούν να δημιουργήσουν πρόβλημα στο σύστημα, όπως επίσης και να ξεκινήσουν μια διαδικασία που θα συμβάλλει στη δημιουργία μιας ελευθεριακής κοινωνίας. Το πρόβλημα σήμερα είναι να ανακαλύψουμε την ισορροπία ανάμεσα στην «επαναστατική» και τη «ρεφορμιστική» πρακτική, στοχεύοντας μέρα με τη μέρα, στη ριζοσπαστική αλλαγή. Αν δεν μπορέσουμε να πετύχουμε κάτι τέτοιο, ο αναρχισμός σήμερα είναι κατά-δικασμένος να παραμείνει ένα κίνημα για τη διάχυση των ιδεών, χωρίς καμιά ουσιαστική επίδραση στην κοινωνία, και επιπλέον με τα χαρακτηριστικά μιας μικρής αίρεσης {…} Χόρστ Στογουάσε
ΑΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΑΝΑΡΧΙΣΜΟ
{…} Στο προηγούμενο κεφάλαιο αναφέραμε ότι η αστική λογοτεχνία, η οποία βρίσκει στον αναρχισμό την αιτία για μια νέα και βίαιη αισθητική στάση, συμβάλλει αναμφίβολα στην δημιουργία μιας ατομικιστικής και αντικοινωνικής νοοτροπίας ανάμεσα στους αναρχικούς. Οι λογοτέχνες κι οι καλλιτέχνες, δίχως να πολυσκοτίζονται για το αν μπορεί αυτό να εφαρμοστεί στην καθημερινή ζωή, βρήκαν ένα είδος ομορφιάς στις πράξεις των ατόμων που, με την δύναμη της ευφυΐας τους και την υπέρτατη περιφρόνηση της ζωής τους και της ζωής των άλλων, θέτουν τον εαυτό τους, με την βίαιη εξέγερση τους, έξω από την κοινή πορεία της ανθρωπότητας. Για αυτούς του καλλιτέχνες και συγγραφείς, η ομορφιά της χειρονομίας αντικαθιστά το κοινωνικό όφελος, για το οποίο καθόλου δεν ενδιαφέρονται. Έτσι, έχουν εξιδανικεύσει την μορφή του αναρχικού δυναμιτιστή, γιατί ακόμη και στις τραγικότερες εκδηλώσεις της εμφανίζει αναμφίβολα αυθεντικά και γοητευτικά χαρακτηριστικά. Αυτή η λογοτεχνική και καλλιτεχνική εξιδανίκευση έχει ασκήσει την επιρροή της σε πολλούς αναρχικούς, οι οποίοι, λόγω άγνοιας ή μη εξοικείωσης με τον λόγο και την λογική, ή λόγω ψυχοσύνθεσης, την έχουν εκλάβει ως διάδοση των ιδεών μολονότι δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια καλλιτεχνική έκφραση.
Ορισμένοι αναρχικοί κύκλοι, οι περισσότερο παρορμητικοί και λιγότερο γνωστικοί, δεν έχουν αντιληφθεί ότι αυτοί οι συγγραφείς, που δείχνουν να συναγωνίζονται στην έκδοση των πιο εξωφρενικών παράδοξων, δεν συμμερίζονται τις αρχές και την θεωρία του αναρχισμού. Εξυμνούν τον Ραβασόλ και τον Εμίλ Ανρϋ με τον ίδιο τρόπο που σε άλλες εποχές θα εξυμνούσαν τους ληστές της υπαίθρου. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο ληστής που επιτίθεται και σκοτώνει έναν ταξιδιώτη παρέχει στον λογοτέχνη ένα πιο αποδοτικό θέμα απ' όσο ο μικροκλέφτης ή ο πορτοφολάς' ο πρώτος μπορεί ν' αποτελέσει θέμα για ένα δράμα ή ένα μυθιστόρημα, ενώ ο δεύτερος προσφέρεται μόνο για κωμωδία ή φάρσα. Κανένα λογικό άτομο δεν μπορεί όμως ν' αρνηθεί ότι ο ληστής που ενεδρεύει στους δρόμους είναι χίλιες φορές χειρότερος από τον μικροκλέφτη .Αυτοί οι λόγιοι φιγουρατζήδες, χωρίς ίσως να το επιδιώκουν, προσβάλλουν τους ξεπεσμένους αναρχικούς ακόμη και με τις ευλογίες που τους απευθύνουν, γιατί οι ευλογίες τους αντλούν την δύναμη και το κίνητρο τους ακριβώς απ' αυτό που, σύμφωνα με τις αναρχικές αρχές, συνιστά κάτι το οδυνηρό κι αξιοθρήνητο μολονότι αποτελεί ίσως ιστορική αναγκαιότητα.
Η αστική νοοτροπία βλέπει σ' αυτούς [Σ.τ.Α.Μ.: τους αναρχικούς τρομοκράτες] μια στάση η οποία μετέπειτα διαχέεται στον αναρχικό χώρο και τείνει να διαμορφώσει στο εσωτερικό του μια παρόμοια [Στ.Α.Μ.: αστική] νοοτροπία. Παρομοίως, η αστική τάξη συγχωρεί ευκολότερα τον φονιά που αφαιρεί την ζωή ενός ανθρώπου παρά τον κλέφτη που, σε τελευταία ανάλυση, δεν αφαιρεί τίποτα από την ζωτική κληρονομιά της κοινωνίας αλλά αλλάζει απλώς τη θέση των αντικειμένων και μεταβιβάζει το δικαίωμα κατοχής τους. Ομοίως, από άλλη όμως σκοπιά και χωρίς να θέλουμε να κάνουμε άδικες συγκρίσεις, υπάρχουν ορισμένοι αναρχικοί που εκτιμούν πολύ περισσότερο όσους σκοτώνουν σε μια στιγμή βίαιης εξέγερσης απ' όσο εκτιμούν τον αφανή αγωνιστή που μεσ' από μια ζωή συνεχούς αγώνα επιφέρει πολύ πιο ριζοσπαστικές αλλαγές στην συνείδηση και, τα γεγονότα .θα επαναλάβω αυτό που έχω πει κι άλλες φορές: οι αναρχικοί δεν είναι Τολστοϊκοί — αναγνωρίζουν ότι η βία (η οποία παραμένει πάντα άσχημο πράγμα, είτε είναι ατομική είτε συλλογική) είναι συχνά αναγκαία κι ότι κανείς δεν θα 'πρεπε να καταδικάζει εκείνους που θυσίασαν τη ζωή τους σ' αυτήν την αναγκαιότητα.
Το θέμα όμως που πραγματευόμαστε δεν είναι αυτό, αλλά η τάση — η οποία προέρχεται από τις αστικές επιρροές — ν' αγνοούμε τους σκοπούς και ν' ασχολούμαστε αποκλειστικά με πράξεις .Σύμφωνα με τη δική μου λογική, οι αναρχικοί που δίνουν πρωταρχική σημασία στις επαναστατικές ενέργειες είναι ίσως επαναστάτες και αναρχικοί, είναι όμως πολύ περισσότερο επαναστάτες παρά αναρχικοί. Έχω γνωρίσει πολλούς αναρχικούς που ενδιαφέρονται ελάχιστα ή καθόλου για την αναρχική θεωρία κι ούτε καν προσπαθούν να μάθουν, είναι όμως φλογεροί επαναστάτες των οποίων η κριτική κι η προπαγάνδα δεν έχουν άλλο σκοπό εκτός από Τον επαναστατικό, αυτόν της εξέγερσης για χάρη της εξέγερσης. Κι όσο πιο ενθουσιώδεις και πιο αδιάλλακτοι είναι, τόσο πιο γρήγορα εγκαταλείπουν το κίνημα μας και , προσχωρούν στα νομιμόφρονα και εξουσιαστικά κόμματα — η πίστη τους σε μια ταχύτατα επερχόμενη επανάσταση εξανεμίζεται μέσ' από την επαφή τους με την πραγματικότητα, κι η ενεργητικότητα τους σπαταλιέται σε βιαιότατες συγκρούσεις στο κοινωνικό τους περιβάλλον.
Η επίδραση της αστικής ιδεολογίας στα άτομα αυτά είναι αναμφισβήτητη. Η μέγιστη σημασία που αποδίδεται σε μια πράξη βίας ή σε μια επαναστατική ενέργεια, είναι η δίδυμη αδελφή της μέγιστης σημασίας που αποδίδεται από την αστική πολιτική θεωρία σε λίγους «μεγάλους άνδρες», συγκριτικά μ' αυτή που αποδίδεται στο σύνολο της κοινωνίας. Κι αυτή η ολέθρια επίδραση απονεκρώνει σε πολλούς αναρχικούς την αίσθηση της σχετικότητας με την οποία αποδίδουμε στο καθετί την πραγματική του σημασία, ώστε καμιά επαναστατική μέθοδος να μην απορρίπτεται εκ των προτέρων, αλλά κάθε μια να εξετάζεται σε σχέση με τον επιθυμητό σκοπό δίχως να συσκοτίζεται ο ιδιαίτερος χαρακτήρας, οι λειτουργίες και τ' αποτελέσματα τη ς Έχουμε λοιπόν προσδιορίσει δυο μορφές αστικής επίδρασης στον αναρχισμό: η μια είναι αυτή που εκδηλώνεται με την μεγάλη σημασία που αποδίδεται μάλλον στις επαναστατικές ενέργειες παρά στους στόχους που θα 'πρεπε να έχουν αυτές οι ενέργειες" η άλλη είναι αυτή της παρηκμασμένης αστικής λογοτεχνίας των τελευταίων χρόνων, η οποία εξιδανικεύει τις πιο αντικοινωνικές μορφές της ατομικής εξέγερσης. Μόλις και μετά βίας μπορούν να διαχωριστούν οι δυο αυτές μορφές αστικής επίδρασης, και γι' αυτό δεν κατάφερα να τις εξετάσω χωριστά.
Η αστική τάξη έχει ασκήσει πολύ μεγάλη επίδραση στον αναρχισμό όταν ανέλαβε η ίδια την αποστολή να κάνει αναρχική προπαγάνδα. Φαντάζει μεν παράδοξο, αληθεύει όμως ότι μεγάλο μέρος της αναρχικής προπαγάνδας έγινε από την αστική τάξη. Δυστυχώς έτσι είναι, αν και οτιδήποτε κι αν έκανε κατέστη εντελώς άχρηστο για την διάδοση των αληθινά ελευθεριακών ιδεών, αυτό όμως δεν αλλάζει το γεγονός ότι επιθύμησε με ζήλο να χρεώσει σ' ολόκληρο το αναρχικό κίνημα τις συνέπειες αυτής της κίβδηλης προπαγάνδας. σε καιρούς όπου οι αναρχικοί διώκονται αμείλικτα, τυχαίνει όλοι οι περιθωριοποιημένοι άνθρωποι της σημερινής κοινωνίας, κι ανάμεσα τους πολλοί εγκληματίες, να καταλήγουν να πιστεύουν σοβαρά ότι η αναρχία είναι όπως περιγράφεται στις αστικές Εφημερίδες, δηλαδή, κάτι που ταιριάζει πολύ με τις αντικοινωνικές τους συνήθειες. Αν και για διαφορετικούς λόγους, είναι γεγονός ότι τα άτομα αυτά βρίσκονται σαν τους αναρχικούς, σε μια κατάσταση διαρκούς εξέγερσης ενάντια στη θεσμισμένη εξουσία' το γεγονός αυτό δημιουργεί αυτήν την εσφαλμένη αντίληψη και την ενισχύει.
Στην φυλακή και στην αναγκαστική εξορία ήρθαμε πολλές φορές σ' επαφή με κοινούς εγκληματίες που ονόμαζαν τον εαυτό τους αναρχικό δίχως φυσικά να 'χουν ποτέ διαβάσει έστω κι ένα αναρχικό περιοδικό ή φυλλάδιο, δίχως να 'χουν ακούσει ποτέ κάτι για την αναρχία που να μην προερχόταν από τον αστικό τύπο. Κι έτσι πιστεύουν ότι. η αναρχία είναι ακριβώς αυτό που περιγράφεται στα πιο κατακριτέα αντιδραστικά περιοδικά, κι ως τέτοια την επιδοκιμάζουν ή την αποδοκιμάζουν. Αναλογιστείτε για λίγο το είδος της αναρχίας που θα 'θελαν να υπάρξει αυτοί που ως τέτοια την επιδοκιμάζουν! θυμάμαι τότε που γνώρισα στην φυλακή κάποιον που είχε καταδικαστεί για κοινά εγκλήματα, έναν επιτήδειο πλαστογράφο και συν τοις άλλοις και ποιητή, ο οποίος πίστευε σοβαρά ότι ήταν αναρχικός και το ίδιο είπε και στους δικαστές του. Ένας απ' αυτούς τον ρώτησε με ποιο τρόπο μπορεί και δικαιολογεί τα εγκλήματα του υπό το φως των ιδεών που ισχυρίζεται ότι πρεσβεύει. Η απάντηση του: «Αυτό που εσύ ονομάζεις έγκλημα συνιστά την αρχή της αναρχίας. Όταν όλοι οι άνθρωποι επιδοθούν σε πράξεις αχαλίνωτης εγκληματικότητας (αυτά ακριβώς τα λόγια χρησιμοποίησε), τότε θα 'ρθει ή θα υπάρξει αναρχία.» Όπως βλέπουμε, ασπαζόταν μεν την αναρχία αλλά με το νόημα που της αποδίδεται στα λεξικά των αστών, αυτό της αταξίας, της σύγχυσης και του χάους.
Αυτή η αστική προπαγάνδα έχει επίσης συνέπειες ακόμη και για αυτούς που δεν θέλουν να 'χουν καμιά σχέση με τους αναρχικούς. Στη Νάπολη συνάντησα μερικούς καμορίστας [Σ.τ-Α.Μ.: μέλη της Ναπολιτάνικης μαφίας] που πίστευαν ότι οι αναρχικοί αποτελούσαν μια οργάνωση κακοποιών και ότι, όντας τέτοιοι, ήσαν άξιοι να βρίσκονται με το μέρος της «εντιμότατης εταιρίας της καμόρα». Στο Τρέμιτι, αυτήν την πόλη εξορίας, έμαθα για ένα λιτό συμπόσιο που οργάνωσαν μερικοί αναρχικοί και σοσιαλιστές, και στο οποίο προσκλήθηκαν και δυο ή τρεις καμοριστας — οι μονοί μη πολιτικοί εξόριστοι στο νησί — μια και η απλή ανθρώπινη ευγένεια 6εν έχει καμιά σχέση με την πολιτική' κι όταν ήρθε η ώρα των προπόσεων, προς μεγάλη μας έκπληξη, ένας από τους καμορίστας έκανε πρόποση για την ένωση «των τριών κομμάτων: της καμόρα. των αναρχικών και των σοσιαλιστών» - ενάντια στην κυβέρνηση!
Η πρόποση έγινε δεκτή με δυνατά γέλια αφού είναι πασίγνωστο ότι η καμόρα συνεργάζεται ανενδοίαστα με την κυβέρνηση ενάντια στους αναρχικούς και τους σοσιαλιστές. Αυτό όμως μας δείχνει με ποιο τρόπο η νοοτροπία των κοινών εγκληματιών κατέληξε να δέχεται σαν πραγματική αναρχία ό,τι προπαγανδίζουν οι εφημερίδες που χρηματοδοτούνται από την αστυνομία. Αυτή η δόλια προπαγάνδα εξηγεί γιατί στην περίοδο )1889-1894 αντικρίσαμε τόσο πολλές περιπτώσεις στις οποίες κλέφτες και κοινοί πλαστογράφοι ονόμαζαν τον εαυτό τους αναρχικό, προσδίδοντας στις πράξεις τους μια ψευτοπολιτική επίφαση. Διάβασαν ότι η αναρχία αποτελούσε το ιδανικό των κλεφτών και των φονιάδων κι έλεγαν στον εαυτό τους: «Είμαι κλέφτης, συνεπώς είμαι αναρχικός."
Αυτό εξηγεί επίσης το γεγονός που τόσο εντυπωσίασε τον Λομπρόζο, ότι πολλοί κοινοί εγκληματίες ονομάζουν τον εαυτό τους αναρχικό από την στιγμή που θα φυλακιστούν — όχι πριν, σημειώστε το καλά αυτό. Όταν νοιώθουν πάνω τους την σιδερένια φτέρνα της εξουσίας σκέφτονται τους αναρχικούς, οι οποίοι φαντάζουν στο νου τους σαν οι φρικτότεροι εγκληματίες λόγω του μίσους τους για την εξουσία, κι όταν μπαίνουν στο κελί τους αρπάζουν το πρώτο καρφί που βρίσκουν μπροστά τους και σκαλίζουν στον τοίχο, «την εφημερίδα των εγκληματιών»:«Ζήτω η αναρχία!».Αυτό όμως το φαινόμενο δεν διαρκεί πολύ. Σύντομα αντιλαμβάνονται ότι το να ονομάζουν τον εαυτό τους αναρχικό τους βάζει σε μεγαλύτερο κίνδυνο απ' ό,τι το να ληστεύουν και να σκοτώνουν, ότι η αναρχική επίφαση ωθεί τους δικαστές να τιμωρούν αυστηρότερα δίχως να μειώνουν την αντιπάθεια που προκαλούν οι πράξεις τους. Επί πλέον, ανακαλύπτουν ότι στην πλειοψηφία τους οι αναρχικοί αντιμετωπίζουν με παγερή αδιαφορία και μ' εξαιρετική δυσπιστία — όταν δεν τους δέρνουν — τις αυτοσχέδιες συζητήσεις τους για την «ιδέα», έτσι, λοιπόν, παύουν να ονομάζουν τον εαυτό τους αναρχικό. Υπολείμματα αυτής της αστικής προπαγάνδας διατηρούνται πάντως και στους πραγματικούς αναρχικούς. Ορισμένοι πήραν τα σοφίσματα κάποιων συμπαθητικών εγκληματιών στα σοβαρά και κατέληξαν να θεωρητικοποιούν την νομιμότητα της κλοπής ή της πλαστογράφησης χρημάτων.
Άλλοι επιδόθηκαν σε μια προσπάθεια καλυτέρευσης των συνθηκών μιλώντας για «ληστείες για προπαγανδιστικούς σκοπούς», δημιουργώντας έτσι τα φαινόμενα τύπου Πίνι και Ραβασόλ. Αυτοί οι δυο ήσαν ειλικρινείς, αυτό όμως δεν τους έκανε λιγότερο θύματα της σοφιστείας αυτής που αποτελεί προϊόν της φαύλης προπαγάνδας των Περιοδικών και της αστικής συκοφαντίας, Η εξαίρεση δεν αποτελεί ποτέ τον κανόνα, γιατί εκείνοι, οι αναρχικοί που υπό καλή πίστη αποδέχθηκαν την ιδέα της ληστείας, στην πράξη δεν ήσαν ποτέ ικανοί να κλέψουν έστω και μια βελόνα, ενώ εκείνοι που επιδόθηκαν πράγματι σε ληστείες πρόσεξαν καλά ώστε να μην τις κάνουν «για προπαγάνδα", και σύντομα έπαψαν να ονομάζουν τον εαυτό τους αναρχικό — και συνέχισαν να 'ναι. συνηθισμένοι κλέφτες. Η τάση αυτή έχει εκλείψει ανάμεσα στους αναρχικούς.
Πάνω απ' όλα, όμως, δείχνει, αυτό που ήταν πιθανό λόγω μιας επίδρασης εντελώς αστικής στην καταγωγή της — μιας επίδρασης που προκλήθηκε από μια εκστρατεία ψεύδους και διωγμών ενάντια στους αναρχικούς- «Οι αναρχικοί», λένε, «θέλουν ν' αρπάξουν την ιδιοκτησία απ' όσους την κατέχουν, και γι' αυτόν τον λόγο οι αναρχικοί είναι κλέφτες.»Δεν εκπλήσσει, λοιπόν, ότι μερικοί που ονομάζονται ή πιστεύουν ότι είναι αναρχικοί — και πρώτοι απ' όλους εκείνοι που ό,τι άκουσαν για τον αναρχισμό προήρχετο αποκλειστικά από ανθρώπους που τον συκοφαντούσαν — επαναλαμβάνω, δεν εκπλήσσει ότι ορισμένοι, ιδιαίτερα τα αμόρφωτα ή παρορμητικά άτομα, ή εκείνα με μειωμένη ικανότητα λογικής σκέψης, πίστεψαν και δέχθηκαν όλες τις ανοησίες που διαδίδονταν για τον αναρχισμό. Ποιος όμως, μπορεί ν' αρνηθεί ότι, αν και ξεγελούσαν τον εαυτό τους, η ευθύνη γι' αυτό δεν οφείλεται στην κακοπιστία των αστών, δεδομένου ότι δεν υπάρχει τίποτα στις αναρχικές θεωρίες και προγράμματα που να δικαιολογεί τέτοιου είδους εκτροπές και παρεκκλίσεις; Τελικά, πρέπει να πούμε ότι εμφανίζεται σαν υπερβολή, ακόμη και σ' εκείνους που δεν έχουν ζήσει στους αναρχικούς κύκλους, ότι πολλοί έγιναν αναρχικοί χάρη στην παραπλανητική προπαγάνδα των αστών συγγραφέων και δημοσιογράφων.
Ο νους των ανθρώπων, ιδιαίτερα των νέων, που διψούν για το μυστηριώδες και το ασυνήθιστο, τους επιτρέπει να παρασύρονται εύκολα από το καινούργιο και να κατευθύνονται προς αυτό το οποίο, όταν εξετασθεί ήρεμα στην γαλήνη που ακολουθεί τον αρχικό ενθουσιασμό, αποκηρύσσεται απόλυτα και οριστικά. Αυτή η ζέση για καινούργια πράγματα, αυτό το τολμηρό πνεύμα, αυτός ο ζήλος για το ασυνήθιστο, έφερε στις τάξεις των αναρχικών τύπους που εντυπωσιάζονται υπερβολικά εύκολα, και την ίδια στιγμή, τους πιο ανεγκέφαλους και ελαφρόμυαλους, άτομα που δεν απωθούνται από το παράλογο αλλά, αντίθετα, έλκονται. Γοητεύονται από σχέδια και ιδέες ακριβώς επειδή είναι παράλογα, κι έτσι ο αναρχισμός τείνει να γίνεται γνωστός ακριβώς για τον άλογο χαρακτήρα και την γελοιότητα που έχουν προσδώσει στις αναρχικές αρχές η άγνοια κι η αστική συκοφαντία.
Τα άτομα αυτά συμβάλλουν τα μέγιστα στην δυσφήμιση του αναρχικού ιδεώδους, γιατί από το ιδεώδες αυτό συνάγουν μια απειρία λανθασμένων και γελοίων συμπερασμάτων, χονδροειδών λαθών, παρεκκλίσεων και παραποιήσεων, πιστεύοντας, αντίθετα, ότι υπερασπίζονται τον «καθαρό» αναρχισμό. Τα άτομα αυτά σπανίως εισέρχονται στον κόσμο του αναρχισμού όταν διαπιστώνουν ότι ο αναρχισμός, έτσι όπως τον συνέλαβαν οι αναρχικοί φιλόσοφοι, οικονομολόγοι και κοινωνιολόγοι,, διαφέρει πολύ απ' αυτόν στον οποίο πιστεύουν και τον οποίο έμαθαν ν' αγαπούν μεσ' από την ανάγνωση των δόλιων κειμένων των αστών συγγραφέων. Ανακαλύπτουν ότι το κίνημα ακολουθεί μια πορεία πολύ πιο διαφορετική απ' ό,τι φαντάζονταν" κοντολογίς, παρατηρούν ότι έχουν μπροστά τους μια ιδέα, ένα πρόγραμμα, που είναι εντελώς οργανικό, συνεκτικό- θετικό και εφικτό — κι αυτό γιατί η σύλληψη του κατέστη δυνατή επειδή ελήφθη υπ' όψιν η σχετικότητα των πραγμάτων, δίχως την οποία η ζωή γίνεται αδύνατη.
Ο σοβαρός, θετικός και λογικός χαρακτήρας του αναρχισμού τους εκνευρίζει, κι έτσι βρίσκουν γρήγορα παρηγοριά προσχωρώντας στην άμορφη μάζα, η οποία δεν ξέρει, τι θέλει ή τι σκέπτεται αλλά είναι αμείλικτη στο να καταστρέφει και να δυσφημεί οτιδήποτε σοβαρό και καλό κάνουν οι άλλοι, και στο να χρησιμοποιεί την προσβλητική κι εξουσιαστική γλώσσα που προσιδιάζει στην ψυχοσύνθεση της και στην αστική καταγωγή της διανοητικής της κατάστασης. Ακόμη κι όταν οι ιδέες τους κι η κριτική τους είναι αρχικά δικαιολογημένες, τις διογκώνουν και τις παραμορφώνουν με τέτοιο τρόπο που ακόμη κι ένας δεδηλωμένος εχθρός δεν θα τα κατάφερνε καλύτερα. Είναι σαν κι εκείνους που όταν βλέπουν ότι οι φουρνάρηδες ψήνουν άσχημα το ψωμί, ισχυρίζονται ότι είναι απαραίτητο να καταστρέψουμε τους φούρνους, ή σαν εκείνους που πείθονται ότι ένα τμήμα άγονου εδάφους χρειάζεται νερό και τότε αναλαμβάνουν να το πλημμυρίσουν μ' ένα ποτάμι. Κανένας απ' αυτούς δεν θα συντασσόταν στις τάξεις μας ελλείψει της γοητείας που τους άσκησε η κίβδηλη αστική «αναρχική» προπαγάνδα.
Ολόκληρη η αστική εκστρατεία ύβρεων, συκοφαντιών, και καθαρών επινοήσεων λειτουργεί ως καθρέφτης για όλους αυτούς τους περιθωριοποιημένους τύπους — περιθωριοποιημένους διανοητικά, υλικά, ψυχολογικά και σωματικά — που συντάσσονται πάντοτε με το γελοίο, το ασυνήθιστο, το αποτρόπαιο και το παράλογο. Για να πειστεί κανείς γι' αυτό, αρκεί να 'χει την υπομονή να φυλλομετρήσει μερικά τεύχη από τα δυο ή τρία πιο αξιοσέβαστα και έγκυρα περιοδικά που κυκλοφορούσαν πριν από 15 ή 20 χρόνια. Αρκεί, ομοίως, να φυλλομετρήσει όλη την περιστασιακή φιλολογία της περιόδου αυτής, η οποία αναφέρεται στους αναρχικούς και τον αναρχισμό και δεν έχει αναρχική προέλευση, αλλά εκπορεύεται αντίθετα από τους αστικούς, αστυνομικούς, ακόμη και από τους δήθεν επιστημονικούς κύκλους. Περιοδικά και εφημερίδες, συντηρητικά και δημοκρατικά, επινόησαν και διέσπειραν χιλιάδες κακοήθη -ψεύδη για μας. Ποιος δεν θυμάται τα Μυστήρια της Αναρχίας, που γράφτηκαν από έναν ανενδοίαστο καλαμαρά; Λεν έμεινε κανένα εξωφρενικό παραμύθι που να μην αποδόθηκε στους αναρχικούς, είτε σε μυθιστορήματα, βιβλία, περιοδικά, είτε σε σοβαρές εφημερίδες.
Η επιθυμία ικανοποίησης της όρεξης του κοινού για νέα και παράξενα πράγματα, κάνει τους συγγραφείς, τούς δημοσιογράφους και τους ψευτοεπιστήμονες να επινοούν μια στρατιά από δαίμονες και ν' αποδίδουν συχνά στους αναρχικούς, έχοντας πλήρη επίγνωση της ζημιάς που προκαλεί αυτό, περισσότερη δύναμη απ' όση πράγματι έχουν — απίστευτα διογκωμένοι αριθμοί, μέσα και μέθοδοι, τα οποία ποτέ δεν διέθεταν οι αναρχικοί. Αν αυτό θέλγει — από μια ορισμένη σκοπιά — τον πιο ασυνείδητο τύπο συμπαθούντος, παρέχει επίσης μια επίφαση αλήθειας ο' όλες τις γελοίες ιδέες και σ' όλες τις χυδαίες προθέσεις που αποδίδονται στους αναρχικούς. Τελικά, τα Μυστήρια της Αναρχίας εμφανίζονται στο νου πολλών ανθρώπων σαν αληθινή ιστορία. Λόγω του φαντασιώδους τρόπου με τον οποίο παρουσιάζουν το αναρχικό κίνημα οι αστοί συγγραφείς και δημοσιογράφοι, τυχαίνει συχνά, όταν έχει συμβεί κάτι που ήταν ενδιαφέρον και άξιο λόγου, ή, τουλάχιστον, προκάλεσε κάποιον θαυμασμό, να ακολουθείται συχνά από μια πληθώρα νοσηρών μυθευμάτων και πολλοί θεοπάλαβοι, πολλοί ηττημένοι του κοινωνικού αγώνα, θέλγονται από τον αναρχισμό με τρόπο παρόμοιο μ' αυτόν που σ' ορισμένα μέρη και για ορισμένα πρωτόγονα μυαλά καθίσταται ελκυστική — λόγω των κατά καιρούς ανύπαρκτων ενεργειών τους — η μορφή ενός Τιμπούρτζι ή ενός Μουσσολίνο, γνωστών ληστών. Τα θύματα που κατατρύχονται περισσότερο από την κοινωνική αδικία μπορούν εύκολα να παρασυρθούν και ν' αποδεχθούν - μεσ' από ενέργειες αντίδρασης και εκδίκησης - τον επιθετικό και αιμοσταγή χαρακτήρα που αποδίδουν οι αστοί συγγραφείς στους αναρχικούς.
Πόσες φορές εκείνοι που «προσηλυτίστηκαν» από τον αστικό τύπο δεν ήρθαν και με ρώτησαν τί έπρεπε να κάνουν για να γίνουν δεκτοί στην «αίρεση», κι αν θα συναντούσαν κάποια δυσκολία εμφανιζόμενοι στον «κύκλο των αναρχικών»! Κι όταν τους ρωτώ τι πιστεύουν ότι είναι οι αναρχικοί, απαντούν: «Αυτοί που επιθυμούν να σκοτώσουν τους πλούσιους κι εκείνους που κυβερνούν, για να αναδιανείμουν τον πλούτο και την διακυβέρνηση, ώστε ο καθένας να 'χει από λίγο.» Α! Ασφαλώς δεν έχουν διαβάσει τα φυλλάδια του Μαλατέστα, ούτε τα βιβλία του Κροπότκιν, ούτε τα γραπτά του Μαλάτο, διάβασαν απλώς τις ηλιθιότητες της Tribuna και της Osservatore Romano [Σ.τ-Α.Μ.: επίσημης εφημερίδας του Βατικανού].
Αυτή η ευεπηρέαστη ψυχολογική κατάσταση των απόβλητων περιγράφτηκε καλά από τον Ανρύ Λεϊρέ σε μια μελέτη για τα περίχωρα του Παρισιού. Στην διάρκεια μιας περιόδου αναρχικής τρομοκρατίας, σύμφωνα με τον Λεϊρέ, οι άνθρωποι της περιοχής αυτής αφέθηκαν να παρασυρθούν από τις υπερβολικά ολέθριες συνθήκες στις οποίες ζούσαν και από το θέαμα των τραπεζικών σκανδάλων, με αποτέλεσμα να συμπαθήσουν τους πιο βίαιους αναρχικούς. «Για το τι είναι ο αναρχισμός, για το τί είναι άξιο λόγου, το κοινό δεν γνωρίζει τίποτα ή ακόμη λιγότερο. Όλους τους αναρχικούς τους εξετάζουν από μια μοναδική, ιδιαίτερη σκοπιά, συγκρίνοντας μας όλους με τον Βαγιάν, ο οποίος προκαλεί αναμφίβολα μια κάποια συμπάθεια επειδή πέθανε στη λαιμητόμο' αυτό οδηγεί το κοινό ν' αποδεχτεί τις θεωρίες περί συνωμοσίας... Οι άνθρωποι απολαμβάνουν το μυστηριώδες και θέλγονται ακόμη περισσότερο από ένα άτομο όταν αυτό δείχνει να περιβάλλεται με μια απόκρυφη δύναμη' στην περίπτωση αυτή αποδίδουν στους αναρχικούς μια εξαιρετικά μυστική οργάνωση...» (Ανρύ Λειρέ)
Και το μυστηριώδες αυτό πράγμα που εξαπάτησε τους πιο εξαθλιωμένους ανθρώπους περιγράφτηκε στον λαϊκό τύπο σαν «αναρχισμός», έναν λαϊκό τύπο που έβριθε — τότε όπως και πάντα — από φανταστικές ιστορίες για τρομερές αναρχικές συγκεντρώσεις, για φρικτές συνωμοσίες, για συνθηματικά, για προκαθορισμένες συναντήσεις, για ψεύτικα και παραποιημένα ονόματα, κι όλα αυτά σχεδιασμένα έτσι. ώστε να στρέψουν την προσοχή του κοινού στον αναρχισμό. Ίσως - ποιος ξέρει; - από μια ορισμένη σκοπιά, αυτό μπορεί να 'χε και την καλή του πλευρά, επειδή προκάλεσε το ενδιαφέρον και οδήγησε σε συζητήσεις για τον αναρχισμό. Αυτό όμως το μικρό πιθανό όφελος - ένα όφελος που, παρεμπιπτόντως, θα μπορούσε ν' αποκτηθεί λέγοντας απλώς την αλήθεια κι εκθέτοντας τα γεγονότα, τα οποία είναι από μόνα τους ενδιαφέροντα — παραμένει εξουδετερωμένο λόγω της όλης σύγχυσης και παραποίησης των ιδεών εκείνων που γεννήθηκαν στο αναρχικό κίνημα.
Αληθεύει ότι εκείνοι που μας προσεγγίζουν ελκυόμενοι από τον θόρυβο αυτής της παραπλανητικής αστικής προπαγάνδας βελτιώνουν σίγουρα τις ιδέες τους και αποβάλλουν πολύ άχυρο που προηγουμένως το πέρναγαν για σιτάρι' δυστυχώς, όμως, αληθεύει εξίσου ότι λόγω της ιδιοσυγκρασίας που τους προδιαθέτει ν' ανταποκρίνονται στην αστική προπαγάνδα, παραμένουν μέσα τους υπολείμματα της αστικής επιρροής. Ανάμεσα σ' εκείνους που παίρνουν λανθασμένη διανοητική κατεύθυνση υπάρχουν μερικοί που γνωρίζουν τον τρόπο ή είναι αρκετά δυνατοί για να επανακάμψουν.
Κι έτσι έχουμε εκείνους που συντάσσονται στις γραμμές μας από εκδικητικό πνεύμα λόγω του μίσους που έσπειρε στην καρδιά τους η αθλιότητα κι η απελπισία, που έρχονται σε μας ακριβώς επειδή πιστεύουν ότι η αναρχία είναι «το πνεύμα της βίαιης ανταπόδοσης και της εκδίκησης που»που περιγράφεται από την αστική προπαγάνδα' και αρνήθηκαν να δεχτούν την αληθινή έννοια του αναρχισμού, δηλαδή, την άρνηση της βίας και το μεγαλείο της αγάπης ως θεμέλιου της αλληλεγγύης. Για τα άτομα αυτά ο αναρχισμός εξακολουθεί να σημαίνει βία , βόμβα, στιλέτο, μεσ' από μια "περίεργη σύγχυση αίτιου και αποτελέσματος, μέσων και σκοπών' και αληθεύει τόσο πολύ αυτό ώστε όταν ο Πάρσονς δήλωσε ότι αναρχισμός δεν σημαίνει βία, κι όταν ο Μαλατέστα δήλωσε ότι αναρχισμός δεν σημαίνει βόμβα, όλοι σχεδόν οι άνθρωποι αυτού του είδους τους πέρασαν για αποστάτες. Υπάρχουν πολλοί που επιθυμούν διακαώς να διορθώσουν αυτά τα λάθη, αυτές τις χυδαίες αστικές παραποιήσεις, που θυμούνται ότι ο αναρχισμός δεν είναι η εξιδανίκευση της εκδίκησης, ότι η επανάσταση που θέλουν οι αναρχικοί είναι επανάσταση της αγάπης κι όχι του' μίσους, ότι η βία θα πρέπει ι να θεωρείται σαν ένας θανατηφόρος ιός που χρησιμεύει μόνο σαν ένας αντί-ιός που επιβάλλεται από τις ανάγκες του αγώνα κι όχι από την επιθυμία να προκληθεί βλάβη. Όσοι υποστηρίζουν αυτές τις ιδέες, ακόμη κι αν είναι οι πιο ανιδιοτελείς, αποκαλούνται αχρείοι και δειλοί από εκείνους που το μυαλό τους έχει διαφθαρεί από την αστική θεωρία ότι η βία θα πρέπει να εφαρμόζεται σαν ένας άτεγκτος νόμος.
Η αναρχία είναι το ιδεώδες της κατάργησης της βίας και της καταπιεστικής εξουσίας ανθρώπου πάνω σε άνθρωπο σε κάθε πεδίο, οικονομικό, θρησκευτικό ή πολιτικό. Για να 'σαι αναρχικός αρκεί ν' ασπάζεσαι αυτήν την ιδέα και κατά συνέπεια να προσπαθείς όσο μπορείς να διαδώσεις την ιδέα ότι μόνο η άμεση και επαναστατική δράση των ανθρώπων μπορεί να οδηγήσει σε μια πλήρη κοινωνική και οικονομική χειραφέτηση. Όλοι όσοι τρέφουν τέτοια αισθήματα, όσοι υποστηρίζουν τέτοιες ιδέες και αγωνίζονται και τις διαδίδουν είναι αναμφισβήτητα αναρχικοί ακόμη κι αν το ηθικό τους αίσθημα βρίσκει ειδεχθή τούτη ή την άλλη πράξη εξέγερσης ή εκδίκησης που διαπράττει κάποιος που ονομάζει τον εαυτό του αναρχικό, ακόμη κι όταν είναι πεπεισμένοι ότι όλες οι πράξεις ατομικής εξέγερσης είναι επιζήμιες για το σκοπό. Τα άτομα αυτά μπορεί να έχουν λανθασμένες απόψεις, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν είναι συνεπείς, πεπεισμένοι και συνειδητοί αναρχικοί.
Για παράδειγμα, υπάρχουν χορτοφάγοι αναρχικοί που συμπεριλαμβάνουν στις πεποιθήσεις τους την χορτοφαγία' θα ήταν όμως πολύ περίεργο αν οι άνθρωποι αυτοί υποστήριζαν ότι όσοι δεν είναι χορτοφάγοι δεν είναι, και αληθινοί αναρχικοί. Εξίσου περίεργο είναι ότι υπάρχουν άτομα που υποστηρίζουν ότι δεν είναι αναρχικοί όσοι δεν επιδοκιμάζουν ή δεν συμπαθούν τις βίαιες ατομικές πράξεις. Η προπαγάνδα με την πράξη μπορεί να είναι ωφέλιμη ή επιζήμια, δεν αποτελεί όμως αναπόσπαστο τμήμα της αναρχικής θεωρίας' είναι απλώς μια μορφή αγώνα που μπορεί να συζητηθεί, να γίνει αποδεκτή εν μέρει ή στο σύνολο της, ή ν' απορριφθεί εντελώς" όμως δεν συνιστά άρθρο πίστης (για να χρησιμοποιήσω μια Καθολική φράση), χωρίς το οποίο δεν υπάρχει καμιά σωτηρία, χωρίς το οποίο δεν μπορεί κανείς να είναι αναρχικός. Όσοι πιστεύουν το αντίθετο και, όπως ο πάπας, αφορίζουν όσους δεν αισθάνονται υπέρμετρη συμπάθεια για τον Ραβασόλ ή τον Εμίλ Ανρϋ, είναι θύματα της χυδαίας προπαγάνδας της αστικής τάξης και βασισμένοι στα λόγια της πιστεύουν πραγματικά ότι αναρχισμός σημαίνει βία. Δυστυχώς εξακολουθούν να υπάρχουν στις γραμμές μας πολλές απ' αυτές τις μυωπικές διάνοιες... Όμως η αστική επίδραση δεν σταματά στο ζήτημα της βίας, το οποίο δίχασε τόσο τις δραστηριότητες μας και το οποίο ανέπτυξα επί μακρόν γιατί είναι τόσο σημαντικό και στο οποίο θα επανέλθω αργότερα.
Ίσως κάποιος να θυμηθεί την πολεμική μου με τον φίλο μας Τζαβατέρο αναφορικά με την οικογένεια και την αγάπη σε μια μελλοντική κοινωνία. Σημείωνα τότε ότι ανάμεσα σε πολλούς αναρχικούς υπάρχει μια αξιοθρήνητη τάση ν' αποδέχονται σαν δική τους θεωρία οτιδήποτε, ή, τουλάχιστον, μεγάλο μέρος απ' ότι επινόησε η αστική τάξη για να πολεμήσει τον αναρχισμό. Έχουμε ήδη δει με ποιο τρόπο συνέβη αυτό αναφορικά με το ζήτημα της βίας. Το ίδιο συνέβη και. με το ζήτημα των σεξουαλικών σχέσεων.
Στην προσπάθεια τους να μας δυσφημίσουν και χρησιμοποιώντας σαν πρόφαση την κριτική μας στην σημερινή εξουσιαστική φύση της οικογένειας και την κυριάρχηση της γυναίκας από τον άντρα, οι αστοί συγγραφείς συμπέραναν ότι επιθυμούμε την κατάργηση της οικογένειας και, κατά συνέπεια, ότι θέλουμε τις γυναίκες κτήμα όλων, ότι θέλουμε την πολυγαμία, παιδιά που να μην γνωρίζουν τον πατέρα τους, αιμομικτικές σχέσεις, σεξουαλική βία, και ό,τι πιο βάρβαρο και ταυτοχρόνως πιο γελοίο μπορεί κανείς να φανταστεί. Στην πραγματικότητα, η αναρχική θεωρία εξ αρχής δεν έκανε τίποτα άλλο από το να υποστηρίζει την κάθαρση των συναισθημάτων από κάθε είδους καταναγκασμούς κι επικυρώοεις, είτε αυτές είναι νομοθετικές ή γραφειακές, είτε πολιτικές θρησκευτικές ,και μαζί μ1 αυτό, την χειραφέτηση της γυναίκας, την ελευθερία της και την ισότητα της απέναντι στον άντρα, και την ελευθερία ν' αγαπά κανείς χωρίς τον καταναγκασμό της οικονομικής αναγκαιότητας ή όποιας άλλης εξουσίας εξωτερικής ως προς την ίδια την αγάπη — με μια λέξη, την επανασύσταση της οικογένειας, η οποία αναστηλώνεται στις φυσικές της βάσεις: την αμοιβαία αγάπη και την ελευθερία επιλογής.
Δεν ισχυρίζομαι ότι αυτή η υγιής αντίληψη για την αγάπη και την οικογένεια έχει απορριφθεί από τους αναρχικούς. Δεν θέλω ν' αποδεχθώ την βάρβαρη, εξευτελιστική αστική αντίληψη — ακριβώς το αντίθετο. Όμως αυτή η αστική συκοφαντία εξακολουθεί ν' ασκεί μια ορισμένη επίδραση. Μολονότι η πολύ μεγάλη πλειοψηφία των αναρχικών αποδέχεται την αληθινή έννοια της ελεύθερης αγάπης που βασίζεται στην ελεύθερη ένωση, δεν παύουν πότε- πότε να υπάρχουν ανάμεσα μας κι εκείνοι που, γνωρίζοντας τις αστικές κριτικές, έχουν μπερδέψει την ελευθερία ν' αγαπάς με την πολυγαμία. Μολονότι μεταμφιεσμένη, η άμορφη αυτή θεωρία περί αγάπης έχει αστική καταγωγή. Είναι συνέπεια της μανίας πολλών επαναστατών να αποδέχονται ως βέλτιστο ό.τι οι συντηρητικοί αντιμάχονται με τρόμο, μολονότι οι συντηρητικοί αποδίδουν αυτά ία πράγματα σε μας για καταστρεπτικούς σκοπούς.
Το ίδιο πράγμα συνέβη αναφορικά με την οργάνωση. Οι αναρχικοί υποστήριζαν πάντοτε ότι η ζωή δεν είναι δυνατή χωρίς συνεργασία και αλληλεγγύη, κι ότι ο αγώνας και η Επανάσταση δεν Είναι εφικτά δίχως μια προϋπάρχουσα επαναστατική οργάνωση. Όμως είναι πιο βολικό για τους αστούς συγγραφείς να μας παρουσιάζουν σαν υποστηρικτές της αναρχίας με την έννοια της σύγχυσης και του χάους και αρχίζουν να λένε ότι είμαστε πράκτορες του χάους και ενάντια σε κάθε προσπάθεια οργάνωσης.
Και μ' αυτόν τον τρόπο ξεθάβουν τον Νίτσε και τον Στίρνερ. Πολλοί αναρχικοί καταπίνουν το δόλωμα και γίνονται στα σοβαρά υποστηρικτές του χάους, του Στίρνερ και του Νίτσε, και άλλων παρόμοιων ανοησιών. Απορρίπτουν την οργάνωση, την αλληλεγγύη και τον σοσιαλισμό μερικοί φθάνουν ακόμη και να καθαγιάζουν την ατομική ιδιοκτησία και καταλήγουν έτσι να παίζουν το παιχνίδι των αστών ατομικιστών. Οι ιδέες τους καθίστανται, για να χρησιμοποιήσω τη φράση του Φίλιππο Τουράτι, «μια διογκωμένη εκδοχή του αστικού ατομικισμού».
Η πηγή αυτής της μανίας να γίνεται αποδεκτό οτιδήποτε θεωρούν οι εχθροί μας σαν κακό, μπορεί να βρεθεί σε κάθε ανθρώπινο πνεύμα — είναι η αντίφαση κι η αντίθεση: «Ο εχθρός μου πιστεύει ότι αυτό είναι κακό' αφού όμως ο εχθρός μου δεν έχει ποτέ δίκιο, αυτό που θεωρεί αυτός σαν κακό είναι, αντίθετα, θαυμάσιο.» Υπάρχουν πολύ περισσότεροι απ' όσοι νομίζουμε, ιδιαίτερα ανάμεσα στους επαναστάτες, που κάνουν αυτήν την εξίσωση, η οποία μπορεί κατά τύχη να είναι σωστή μερικές φορές αλλά αυτή καθεαυτή είναι άκρως παραπλανητική.
Α! Μας αποκαλείτε κακοποιούς; Τότε λοιπόν, ναι, είμαστε κακοποιοί!" Πόσες φορές η φράση αυτή βγήκε από τα χείλη μερικών αναρχικών — διαθέτουν ακόμη κι έναν «ύμνο των κακοποιών». Σ' ένα βαθμό αυτό μπορεί να γίνει αντιληπτό — και ακόμη να εμφανιστεί — σαν μια όμορφη προκλητική χειρονομία προς τον εχθρό. Κανείς όμως δεν μπορεί να παραδεχτεί στα σοβαρά ότι οι αναρχικοί είναι κακοποιοί... Αντίθετα όμως, και από την δύναμη της επανάληψης αυτής της παραδοξολογίας, ορισμένοι καταλήγουν να την εκλαμβάνουν σαν μια δεδηλωμένη αλήθεια. «Quod erat demostrandum>>2, κραυγάζει τότε θριαμβευτικά η αστική τάξη, η οποία, αφού μας αποκαλεί κλέφτες, εμπρηστές, εχθρούς της οικογένειας και κακοποιούς, ακούει μ' ευχαρίστηση την εκφώνηση αυτής της παραδοξολογίας μολονότι αυτή δεν είναι παρά μια προκλητική χειρονομία. Είναι λοιπόν απαραίτητο ν αποφεύγουμε κάτι τέτοιο και να μην γοητευόμαστε τόσο πολύ από παραδοξολογίες.
Θα ήταν προτιμότερο να επιδιώκουμε αυτό που μας ευχαριστεί, ανεξάρτητα από το τι κάνουν οι εχθροί μας. Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να προπαγανδίζουμε τις ιδέες μας δίχως να μας απασχολεί αν η αστική τάξη συμφωνεί ή διαφωνεί μαζί μας. Συνοψίζοντας, θα πρέπει να σιγουρευόμαστε ότι το κίνημα μας τραβά τον δικό του δρόμο ανεξάρτητα από την άμεση ή έμμεση επίδραση της αστικής συκοφαντίας και ιδεολογίας, ανεξάρτητα από την συμπεριφορά — θετική ή αρνητική — των συντηρητικών. Και θα κάνουμε επαναστατικό και κατ' εξοχήν ελευθεριακό έργο μέσω της ελευθεριακής θεωρίας, η οποία μας δείχνει ότι θα πρέπει να χειραφετηθούμε κοινωνικά και ατομικά από κάθε είδους επιρροή που δεν απορρέει απ' τα δικά μας συμφέροντα, την ελευθερία μας και τις επιθυμίες μας και δεν ανταποκρίνεται άμεσα σ' αυτά.{...} Λουίτζι Φάμπρι
