Άγγελος Χατζηνικολάου
Παρουσιάζουμε εδώ τη μετάφραση ενός άρθρου που δημοσιεύτηκε στις 7 Ιουλίου 2024 στο πρόσφατα αναγεννημένο ισπανικό αναρχικό περιοδικό Regeneración Libertaria. Το περιοδικό περιγράφει τον εαυτό του ως “ένα portal για την επαναστατική αναρχική τάση, συγκεκριμένα του ρεύματος του εσπεσιφισμού, προσαρμοσμένο στην Ιβηρική Χερσόνησο”.
Παρά το γεγονός ότι τα πρωτότυπα θεωρητικά κείμενά του εμφανίζονται στα ισπανικά, η αναρχική στρατηγική του εσπεσιφισμού έχει μόλις πρόσφατα αρχίσει να επηρεάζει τον αναρχισμό στην Ισπανία και την Καταλονία, μέρη όπου το κίνημα έχει ιστορικά βρει την έκφρασή του μέσω αναρχοσυνδικαλιστικών εργατικών συνδικάτων όπως η CNT και η CGT. Σε αυτό το πλαίσιο κινείται το άρθρο, καθώς ο συγγραφέας, αγωνιστής της CNT, στοχεύει να καταδείξει την τάση μεταξύ του εσπεσιφισμού και του οργανωτικoύ δυισμού και της επαναστατικής συνδικαλιστικής άποψης που δεν βλέπει καμία ανάγκη για πολιτική οργάνωση έξω από το συνδικάτο.
Η πρόσφατη εισαγωγή του εσπεσιφισμού στην Ιβηρική Χερσόνησο μπορεί να αποδοθεί σε μεγάλο βαθμό στο έργο οργανώσεων όπως η Embat και η LiZA, οι αγωνιστές των οποίων παράγουν άρθρα, συμμετέχουν σε κοινωνικούς αγώνες και διοργανώνουν σεμινάρια στην Ισπανία, την Καταλονία και την Πορτογαλία.
Μας ενθαρρύνει να βλέπουμε τους Ευρωπαίους συντρόφους μας να υιοθετούν αυτές τις ιδέες, να τις συζητούν και να προσπαθούν να τις προσαρμόσουν στο δικό τους πλαίσιο.
Άρθρο στο ισπανικό πρωτότυπο: “El especifismo ante sus críticos“. Έχουν γίνει μικρές αλλαγές κατά τη διάρκεια της μετάφρασης για λόγους σαφήνειας.
Η μετάφραση στα αγγλικά έγινε απο τον σύντροφο Cameron Pádraig.
Πηγή: Black Rose/Rosa Negra Anarchist Federation
Ο αναρχικός εσπεσιφισμός υποστηρίζει την ανάγκη για μια θεωρητική, στρατηγική και τακτική ενότητα και οργάνωση, η οποία θα συνδέεται με ένα πρόγραμμα, υπό τη σημαία του ελευθεριακού σοσιαλισμού. Αυτή είναι η “ειδική αναρχική” οργάνωση, εξ ου και ο όρος εσπεσιφισμός. Πρόκειται για ένα σημείο συνάντησης μεταξύ των τάσεων του κοινωνικού και του οργανωμένου αναρχισμού, στόχος του οποίου είναι να επηρεάσει τα κοινωνικά κινήματα ή τις “μαζικές οργανώσεις”. Με αυτόν τον τρόπο ο εσπεσιφισμός αγκαλιάζει τον “οργανωτικό δυισμό”, επειδή η αναρχική οργάνωση δεν έχει νόημα αν δεν είναι προσανατολισμένη προς τους διάφορους λαϊκούς αγώνες. Η συγκεκριμένη οργάνωση στοχεύει στο να φυτέψει, μέσα στα κοινωνικά κινήματα, έναν επαναστατικό σπόρο που μπορεί να προσφέρει συνοχή μέσα στα σκαμπανεβάσματα των κοινωνικών συγκρούσεων και του πολιτικού αγώνα.
Οι περισσότεροι επικριτές του εσπεσιφισμού τον κατηγορούν ότι προωθεί τον “εσοδισμό”, τον αβαγκαρντισμό ή ότι στοχεύει στη δημιουργία μιας μυστικά συντονισμένης μειοψηφίας που ελπίζει να χειραγωγήσει τα κοινωνικά κινήματα για τους δικούς της σκοπούς. Αυτές είναι υποψίες που κατανοούμε ότι είναι δικαιολογημένες, αλλά πιστεύουμε ότι, αν διατυπώνονται με ειλικρίνεια και πραγματική ανησυχία, προκύπτουν από μια παρανόηση των βασικών στοιχείων της στρατηγικής.
Ο αναρχικός εσπεσιφισμός υποστηρίζει την ιδέα της δύναμης των λαϊκών μαζών1. Αυτή η αντίληψη υποστηρίζει ότι η κοινωνική επανάσταση θα πραγματοποιηθεί μόνο μέσω των ίδιων των οργανωμένων μαζών. Στηρίζεται στη σταθερή πεποίθηση ότι οι λαϊκές τάξεις πρέπει να είναι οι πρωταγωνιστές και τα υποκείμενα της κοινωνικής επανάστασης. Οι υποστηρικτές της δύναμης των λαϊκών μαζών είναι προσηλωμένοι στην αρχή ότι οι κοινωνικοί αγώνες πρέπει να είναι αυτοδιαχειριζόμενοι από τις λαϊκές τάξεις, αγώνες στους οποίους οι λαϊκές δομές οικοδομούνται με βάση την ενεργό συμμετοχή μιας ευρείας πλειοψηφίας και τους δημοκρατικούς μηχανισμούς λήψης αποφάσεων. Η συγκεκριμένη πρακτική του εσπεσιφισμού είναι να γίνουν αυτές οι μαζικές οργανώσεις και τα κοινωνικά κινήματα χώροι γνήσιας μάθησης και λαϊκής συμμετοχής.
Επομένως, αν εμείς οι εσπεσιφιστές είμαστε πραγματικά προσηλωμένοι στις αρχές μας, δεν θα είχε νόημα να επιδιώκουμε τον εκτελεστικό έλεγχο των κοινωνικών κινημάτων που διαθέτουν τα χαρακτηριστικά που επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε. Επιπλέον, η συγκεκριμένη οργάνωση δεν είναι αυτοσκοπός. Με άλλα λόγια, η στρατηγική του εσπεσιφισμού δεν αφορά την ανάπτυξη ενός μόνιμου κόμματος πρωτοπορίας, αλλά αντίθετα την οικοδόμηση και τον προσανατολισμό των μαζικών κινημάτων προς έναν κοινωνικό επαναστατικό ορίζοντα. Ο εσπεσιφισμός αποφεύγει τη θέση της πρωτοπορίας και, αντίθετα, επιβεβαιώνει ότι ο ελευθεριακός κομμουνιστής αγωνιστής πρέπει να τοποθετηθεί μέσα στους λαϊκούς αγώνες, να σταθεί δίπλα στο λαό – όχι να ενεργεί από πάνω του ή “υπογείως”.
Γνωρίζουμε ότι δεν είναι όλοι αναρχικοί, και μάλιστα ακόμη και μέσα στον ίδιο τον αναρχισμό δεν υπάρχει ευρεία συναίνεση για την πολιτική δράση. Με αυτόν τον τρόπο η συγκεκριμένη οργάνωση είναι ένας χώρος ενότητας για όσους από εμάς αναγνωρίζουν ότι μια κοινή στρατηγική, ανάλυση της συγκυρίας και εκπαίδευση είναι απαραίτητες. Αναγνωρίζουμε τους εαυτούς μας ως κληρονόμους της σοσιαλιστικής παράδοσης και ως τέτοιοι αντιλαμβανόμαστε ότι μαζί θα σκεφτούμε καλύτερα. Απορρίπτουμε τον “αναρχικό” ατομικισμό, τον οποίο θεωρούμε ότι αποτελεί φιλελεύθερη παρέκκλιση των τελευταίων δεκαετιών.
Επιστρέφοντας στην ιδέα της δύναμης των λαϊκών μαζών, μεγάλο μέρος του στόχου του αναρχικού εσπεσιφισμού, μέσω της συγκεκριμένης πρακτικής, είναι η οικοδόμηση μαζικών οργανώσεων και κοινωνικών κινημάτων που είναι συμμετοχικά και δημοκρατικά. Μέρος του καθήκοντός του είναι να εντοπίζει την παρουσία άλλων πολιτικών ομάδων και οργανώσεων μέσα σε αυτά τα μαζικά κινήματα, να κατανοεί τη στρατηγική τους και ενίοτε να τις αντιμετωπίζει. Στόχος μας σε αυτά τα μαζικά κινήματα είναι να εξοπλίσουμε τους συμμετέχοντες σε αυτά με αποτελεσματικά εργαλεία για αυτοοργάνωση και δράση. Στόχος μας είναι να αποτρέψουμε αυτά τα μαζικά κινήματα από το να συνδιαλέγονται, να απενεργοποιούνται ή να ελέγχονται από θεσμικές ή/και πρωτοποριακές τάσεις. Με άλλα λόγια, ο εσπεσιφισμός επιδιώκει το αντίθετο του καιροσκοπισμού ή του εισοδισμού. Αντίθετα, επιδιώκει να οργανώσει και να ριζοσπαστικοποιήσει τις λαϊκές μάζες κάτω από τη δική τους θέληση και επιθυμία για απελευθέρωση.
Μια από τις θεμελιώδεις αρχές του αναρχισμού είναι η δέσμευση στην “προεικόνιση”. Αυτό σημαίνει ότι οι τρόποι οργάνωσης και οι τακτικές που εφαρμόζονται πρέπει να αντανακλούν με ακρίβεια τη μελλοντική κοινωνία που επιδιώκεται. Αυτή η δέσμευση διατρέχει τους τρόπους οργάνωσης, δράσης και τον αγωνιστικό κώδικα ηθικής μας. Σε κάθε περίπτωση δεν αναγνωρίζουμε διαχωρισμό μεταξύ μέσων και σκοπών. Πιστεύουμε ότι οι τακτικές που αναπτύσσουμε είναι φορτισμένες με νόημα και δεν θέλουμε να οικοδομήσουμε έναν νέο κόσμο που λαθραία εισάγει τα ενδημικά δεινά του σημερινού. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο εσπεσιφισμός έχει έναν σαφή ηθικό κώδικα. Η διαφάνεια, η σαφήνεια και η ειλικρίνεια στην επικοινωνία των προθέσεών μας είναι υψίστης σημασίας. Οι στρατηγικές του εσοδισμού ή της καιροσκοπισμού χαρακτηρίζονται συνήθως από ανήθικες μηχανορραφίες, όπως ο έλεγχος ορισμένων ομάδων εργασίας από μια μειοψηφία που οργανώνεται απ’ έξω, η κατάληψη επίσημης και ανεπίσημης εξουσίας ή/και η χρήση διφορούμενης γλώσσας που αποκρύπτει τις προθέσεις. Αυτά τα στοιχεία αντικατοπτρίζουν τον αβαγκαρντισμό, μια επαναστατική στρατηγική που γεννά μια μελλοντική ταξική κοινωνία που διευθύνεται από μια γραφειοκρατική-διανοητική ελίτ. Οι εσπεσιφιστές αναρχικοί βλέπουν ως αντίδοτο σε μια τέτοια ρύθμιση, τη λαϊκή συμμετοχή της μάζας των ανθρώπων σε μια φεντεραλιστική κοινωνία στην οποία ο έλεγχος της παραγωγής θα είναι κοινωνικοποιημένος. Υποστηρίζουμε ότι αυτός ο τρόπος κοινωνικής οργάνωσης δημιουργεί μια ευρεία θεσμοθέτηση που δεν μπορεί εύκολα να καταληφθεί από μια προνομιούχα μειοψηφία ή διανοούμενους.
Στρεφόμενοι τώρα προς τον επαναστατικό συνδικαλισμό, υπάρχει μια αρκετά κατανοητή συζήτηση σε αυτό το πλαίσιο σχετικά με την ύπαρξη της ειδικής αναρχικής οργάνωσης. Αυτό προκύπτει από την κατανόηση εντός του επαναστατικού συνδικαλισμού του συνδικάτου (του επαναστατικού εργατικού συνδικάτου) ως της δομής που συνθέτει την πολιτική οργάνωση και τη μαζική οργάνωση. Σε αυτό το όραμα, το συνδικάτο είναι η οργάνωση που θα αντικαταστήσει το κράτος ως διαχειριστή της κοινωνίας μέχρι την εμφάνιση του απόλυτου κομμουνισμού. Υποστηρίζουμε επίσημα αυτή την πολιτική δέσμευση και τη στρατηγική της, ωστόσο, δεν μας φαίνεται αντιφατικό να διατηρήσουμε την ύπαρξη μιας ειδικής αναρχικής οργάνωσης όπου αναρχοσυνδικαλιστές αγωνιστές συναντώνται για να δημιουργήσουν μια στρατηγική συνοχή, να μοιραστούν εμπειρίες αγώνα και να κάνουν θεωρητικές συζητήσεις πέρα από τους συνδικαλιστικούς χώρους.
Ο επαναστατικός συνδικαλισμός είναι η λαϊκή πραγμάτωση της εργατικής τάξης που συγκροτείται στα συνδικάτα. Είναι αυτός που προσανατολίζεται κυρίως στην κατάληψη του ελέγχου των παραγωγικών μέσων της κοινωνίας. Το πρόβλημα είναι ότι, συχνά, είναι δύσκολο να προσελκύσουμε νέους αγωνιστές στον αναρχοσυνδικαλισμό, επειδή δεν βρίσκουν μέσα σε αυτόν, έναν χώρο που να τους αφορά. Μια ποικιλία παραγόντων προκαλεί αυτή τη δυσκολία: η θεωρητική υπανάπτυξη, οι υλικές συνθήκες ή/και οι απαιτήσεις που συνεπάγεται η συνδικαλιστική εργασία. Υποστηρίζουμε ότι η αναρχική οργάνωση μπορεί να αποτελέσει ένα χώρο διαμόρφωσης και ανάπτυξης των αναρχοσυνδικαλιστών αγωνιστών του μέλλοντος, να τους εξοπλίσει με την ικανότητα να διεξάγουν αποτελεσματικά αναλυτική, στρατηγική και τακτική εργασία. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, μπορεί να είναι ένας χώρος που χρησιμεύει ως πολιτικό σχολείο για πολλούς ανθρώπους που πειραματίζονται πολιτικά.
Σε ένα πλαίσιο όπου μπορεί να βλέπουμε το δέντρο αντί για το δάσος, η αναρχική πολιτική οργάνωση θα πρέπει να είναι το βουνό που μπορούμε να ανέβουμε για να δούμε το ευρύτερο τοπίο. Ένα μέρος που δημιουργεί τη στέρεη επαναστατική βάση για τα διάφορα μαζικά κινήματα, που τα διασυνδέει και που ενεργοποιεί τον αναρχοσυνδικαλισμό με ρεαλιστές και εκπαιδευμένους αγωνιστές. Καταλαβαίνουμε ότι υπάρχουν λόγοι για αμφιβολίες αν και μας αρέσουν αυτές τις οργανωτικές συζητήσεις. Δείχνουν ότι ο ελευθεριακός χώρος ξαναζωντανεύει μετά από πολλά χρόνια θεωρητικής στασιμότητας, σεχταρισμού, αποδιοργάνωσης και καθαρά αισθητικού ακτιβισμού. Το έργο που έχουμε μπροστά μας είναι ακόμα αρκετά μεγάλο, αλλά όχι λιγότερο συναρπαστικό.
Ο ‘ορος που χρησιμοποιεί ο μεταφραστής του κειμένου καθώς και το αναρχικό κίνημα της λατινικής αμερικής είναι το popular power ή poder popular. Σε ελεύθερη μετάφραση μπορεί να μεταφραστεί ως λαϊκή εξουσία. Επιλέγουμε σε αυτό το κείμενο να μην το μεταφράσουμε έτσι καθώς παραπέμπει σε λεξιλόγιο που έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως απο μαρξιστικά-λενινιστικά πολιτικά ρέυματα που στόχο έχουν την κατάληψη της κρατικής εξουσίας. Φυσικά η εννοιολόγηση τους όρου απο τους συντρόφους αναρχικούς απέχει παρασάγκας απο αυτήν των μαρξιστών-λενινιστών. Για περισσότερες πληροφορίες διαβάστε εδώ:Αναρχισμός, Εξουσία, Τάξη και Κοινωνική Αλλαγή και Στοιχεία της Αναρχικής Θεωρίας και Στρατηγικής του βραζιλιάνου συντρόφου Felipe Corrêa.
*Αναδημοσίευση από εδώ: https://www.alerta.gr/archives/36452
