Μ. Μπακούνιν
Αναρχική Θεωρία

…Το πολιτικό κράτος δεν έχει άλλη αποστολή από το να προστατεύει την εκμετάλλευση της εργασίας του λαού από τις οικονομικά προνομιούχες τάξεις, η εξουσία του κράτους αυτού μπορεί να είναι συμβατή μόνο με την αποκλειστική ελευθερία εκείνων των τάξεων που αντιπροσωπεύει, και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο είναι αναγκασμένη να πηγαίνει αντίθετα προς την ελευθερία και τα συμφέροντα του λαού.

Όποιος λέει κράτος λέει κυριαρχία, και κάθε κυριαρχία προϋποθέτει την ύπαρξη μαζών – πολιτών που την υφίστανται. Κατά συνέπεια, το κράτος δεν μπορεί να έχει εμπιστοσύνη στην αυθόρμητη δράση και την ελεύθερη κίνηση των μαζών, των οποίων τα πιο αγαπητά συμφέροντα αντιμάχονται την ύπαρξή του. Είναι ο φυσικός εχθρός τους, ο σταθερός καταπιεστής τους, και παρόλο που φροντίζει να μην το ομολογήσει ανοιχτά, είναι υποχρεωμένο να δρα πάντα προς αυτή την κατεύθυνση.

Το δήθεν δημοκρατικό κράτος καθόλου δεν διαφέρει από τη μοναρχία ή την ολιγαρχία. Στηρίζονται στην ίδια αρχή του κράτους και της πολιτικής εξουσίας, έχουν ως ουσιώδη βάση την οικονομική υποδούλωση των μαζών προς όφελος των κατεχουσών τάξεων. Η κρατική βία και καταστολή λαμβάνει διάφορες μορφές με σκοπό να υποστηρίξει τα συμφέροντα της αστικής τάξης που εκπροσωπεί.

Όταν αυτά δεν αρκούν παραδίδει την εξουσία και τη διακυβέρνηση του κράτους στη στρατιωτική δικτατορία και στερεί από κάθε τάξη την ελευθερία, ακόμη και από την τάξη την οποία προστατεύει. Είναι αναγκασμένη να εξυπηρετεί τα συμφέροντα της αστικής τάξης, αλλά το κάνει αυτό δίχως να επιτρέπει στην τάξη αυτή να παρέμβει σοβαρά στη διακυβέρνηση των υποθέσεων της χώρας.

Οι μονάρχες, οι αριστοκράτες και οι ευγενείς, στήριζαν την εξουσία τους και τη δύναμή τους σε δύο στοιχεία, στη βάναυση φυσική ισχύ της βίας και στην καθαγίαση της από τη θέληση του Θεού. Η Eκκλησία έδινε την ευλογία της στη βία αυτή.

Η αστική τάξη μπορεί να βασίσει το δίκαιό της μόνο σε ένα επιχείρημα: στη δύναμη του χρήματος. Αυτό είναι η κυνική άρνηση οποιαδήποτε αρετής, με το χρήμα κάθε μωρός και βάναυσος, κάθε παλιάνθρωπος, μπορεί να κατέχει κάθε λογής δικαιώματα. Δίχως χρήμα, όλες οι αρετές ισοδυναμούν με μηδέν – αυτή είναι η βασική αρχή της αστικής τάξης στη βάναυση πραγματικότητά της. Το επιχείρημα αυτό, όσο έγκυρο και αν είναι από μόνο του, δεν είναι επαρκές για να δικαιολογήσει και να σταθεροποιήσει τη δύναμη της αστικής τάξης.

Η ανθρώπινη κοινωνία είναι έτσι συγκροτημένη ώστε τα περισσότερα κακά πράγματα μπορούν να καθιερωθούν σε αυτήν μόνο κάτω από τον μανδύα της φαινομενικής ευυποληψίας. Ακόμη και η ισχυρότερη βία χρειάζεται καθαγίαση.
Οι ευγενείς μεταμφίεζαν τη βία τους με τη θεϊκή χάρη. Η αστική τάξη δεν μπορεί να το πετύχει αυτό μέσω υψηλής κηδεμονίας…και συνεπώς πρέπει να αναζητήσει εγκρίσεις έξω από τον Θεό και την Εκκλησία Και βρίσκει τέτοιες εγκρίσεις ανάμεσα στους διαπιστευμένους διανοούμενους τα σημερινά παπαγαλάκια της εξουσίας.

Στις σημερινές συνθήκες βλέπουμε την άρχουσα αστική τάξη με τους εκπροσώπους της, να διαπραγματεύεται με ένα νέο ισχυρό πόλο παγκόσμιας εξουσίας, τις παγκόσμιες αγορές, που κινείται πάνω από τα κράτη και να διαπραγματεύεται τη διάσωση των προνομίων της εις βάρος του λαού ή του απλού κόσμου. Κάτι ανάλογο είχε κάνει η αριστοκρατία όταν διαπραγματεύτηκε με την αστική τάξη την παράδοσή της και την διατήρηση των προνομίων της στη νέα εποχή του 18ου και του 19ου αιώνα. Σημειώνουμε εδώ ότι η αστική τάξη ξεπήδησε από την καρδιά του λαού ως τα πιο φωτισμένα μυαλά και στηρίχτηκε από το λαό στις ιστορικές κόντρες με τους μονάρχες και τους αριστοκράτες.

Αντί όμως να βοηθήσει το λαό, δημιούργημα του οποίου ήταν, μεταπήδησε απέναντι, διαπραγματεύτηκε ιστορικά και συμφώνησε με την αριστοκρατία εις βάρος των δικαιωμάτων και συμφερόντων του λαού.

Σήμερα, για άλλη μια φορά προσπαθεί να σώσει το τομάρι της διαπραγματευόμενη με τις παγκόσμιες αγορές, που η ίδια δημιούργησε, αφήνοντας το λαό μόνο σε αυτή την ιστορική μάχη. Άλλωστε η «ιστορία» γνωρίζει πολύ καλά ότι η αστική τάξη ξέρει να σώζει το τομάρι της και αυτό πράττει. Αυτό σημαίνει σώζω τη χώρα, ουσιαστικά σώζω το τομάρι της αστικής τάξης όλα τα άλλα είναι μεγάλες μπούρδες.

*Αποσπάσματα από το βιβλίο «Μ. Μπακούνιν, Η κριτική της υπάρχουσας κοινωνίας», σε επιμέλεια του Γκριγκόρι Μαξίμοφ και ελληνική μετάφραση Ζήση Σαρίκα. Εκδόσεις Πανοπτικόν. (Εμείς πήραμε το απόσπασμα από τη σελίδα του Soulis Thomopoulos στο Facebook).