Καθώς οι ΗΠΑ εισέρχονται σε μια εξαιρετικά σοβαρή οικονομική κρίση, ο Μεξικανός αναρχικός, Gustavo Esteva, συνιστά ότι, ίσως θα μπορούσαμε να μάθουμε κάτι από το πώς ο κόσμος έχει αντιδράσει στη χώρα του, όπου η κρίση αυτή μαίνεται εδώ και δύο δεκαετίες και χωρίς τέλος στην άλλη άκρη του τούνελ. Επισημαίνει, επίσης, ότι και στις δύο χώρες οι πολιτικοί αντιδρούν διοχετεύοντας χρήμα στο πρόβλημα – κάτι που δεν αποτελεί λύση, εάν βέβαια υπήρχε κάποια.
Μια πραγματική λύση έρχεται από το El Barzon, ένα κίνημα που συγκροτήθηκε στο Μεξικό για να υπερασπίσει τους οφειλέτες των τραπεζών. Οι δραστηριότητες του κινήματος αυτού κυμαίνονται από παροχή συμβουλών στους αγρότες για το πώς να διατηρούν την ιδιοκτησία τους μέχρι τη δημιουργία οδοφραγμάτων και μπλόκων όταν οι τράπεζες προσπαθούν να κατασχέσουν αγροτικές ιδιοκτησίες. Έχουν φέρει την κρίση στην ίδια τη χώρα τους, μπροστά σ’ αυτούς που είναι οι πραγματικά υπεύθυνοι, διαπομπεύοντας τους τραπεζίτες.
Μέλη του El Barzon έχουν συνεργαστεί στενά και σε αλληλεγγύη με την εξέγερση των Ζαπατίστας στην Πολιτεία Chiapas από την έναρξή της το 1994. Σήμερα, οι αυτόνομες ζαπατιστικές κοινότητες διαχειρίζονται από Συμβούλια Καλής Διακυβέρνησης, όπου οι αποφάσεις σε επίπεδο χωριού λαμβάνονται μέσω συναίνεσης όλης της τοπικής κοινότητας και σε περιφερειακό επίπεδο από εκπροσώπους που εναλλάσσονται κάθε χρόνο και εκλέγονται από τις συνελεύσεις των χωριών.
Δύο χρόνια πριν, στη διάρκεια των προεδρικών εκλογών, οι Ζαπατίστας και οι υποστηρικτές τους σε όλη τη χώρα οργάνωσαν την “Άλλη Εκστρατεία” – ένα αντιεκλογικό κίνημα, αντιπαραβάλλοντας στις κενές υποσχέσεις των υποψηφίων, δεξιών και αριστερών, την ανάγκη της ανάπτυξης κοινοτικών οργανώσεων που να λειτουργούν με αμεσοδημοκρατικές αρχές, όπως γίνεται και με τους Ζαπατίστας. Οι πλέον ένθερμοι υποστηρικτές της “Άλλης Εκστρατείας” ήταν οι μικροπωλητές των δρόμων, οι εργαζόμενοι στο σεξ και άλλες κοινωνικές ομάδες που αγνοήθηκαν από τους πολιτικούς.
Στη νότια Πολιτεία της Oaxaca αναπτύσσονται πειραματισμοί με την άμεση δημοκρατία τα τελευταία χρόνια. Σε απάντηση σε μια προσπάθεια σπασίματος μιας απεργίας από έναν καθόλου δημοφιλή κυβερνήτη, ο λαός της Oaxaca συγκρότησε την Λαϊκή Συνέλευση η οποία οργάνωσε καταλήψεις κυβερνητικών κτιρίων καθώς και ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών. Επί 5 μήνες, δεν εμφανίστηκε ούτε ένας αστυνομικός στους δρόμους της πρωτεύουσας της Πολιτείας, ενώ το έγκλημα σημείωσε πτώση-ρεκόρ καθώς οι γειτονιές, που ποτέ πριν η μία δεν είχε συναντήσει την άλλη, περνούσαν τις νύχτες μαζί. Στην εξέγερση, μέχρι και μικροκακοποιοί άλλαξαν άρδην τις δραστηριότητές τους, υπερασπίζοντας το λαό από την κτηνώδη καταστολή της ομοσπονδιακής αστυνομίας στα τέλη του 2006.
Καθώς το κίνημα για χορήγηση δικαιωμάτων στους μετανάστες ξέσπασε στις ΗΠΑ τον ίδιο χρόνο, η Λαϊκή Συνέλευση της Oaxaca άσκησε την άμεση επίδρασή της σε κοινότητες όπως οι Oaxaqueno, στην Καλιφόρνια, το Σικάγο και τη Νέα Υόρκη. Σήμερα, η Oaxaca είναι πασίγνωστη για τα πολιτικά συνθήματα και τη ζωγραφική στους τοίχους – μέσω των οποίων συνήθως καταγγέλονται με τον ίδιο οίστρο το κυβερνών συντηρητικό κόμμα, η αριστερή αντιπολίτευση και οι σταλινικοί του Λαϊκού Επαναστατικού Μετώπου (PRF). Όλοι αυτοί έχουν μεν διαφορετικές απόψεις και ιδέες, αλλά συναγωνίζονται ο ένας τον άλλον ποιος θα εξουσιάζει το λαό – στόχος που είναι ξένος στις μορφές κοινωνικής οργάνωσης που βασίζονται στις συνελεύσεις.
Ακόμα και τώρα που η φλόγα της εξέγερσης του 2006 έχει σβήσει, η πυριτιδαποθήκη παραμένει. Το συνδικάτο των δασκάλων (που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Oaxaca) κατέβηκε ξανά σε απεργία τον περασμένο Αύγουστο, αυτή τη φορά στο Morelos. Οι απεργίες αυτές συνιστούν, επίσης, εξεγέρσεις ενάντια στη συνδικαλιστική γραφειοκρατία, οι εθνικοί ηγέτες της οποίας είναι πλήρεις υποστηρικτές των κυβερνητικών σχεδίων ιδωτικοποίησης της εκπαίδευσης και ξεπουλούν τόσες φορές τη βάση με την πρώτη ευκαιρία. Στις αρχές του Οκτώβρη, καλέστηκε ο στρατός να σπάσει την απεργία και να καταστείλει τις ιθαγενικές κοινότητες που την υποστήριζαν.
Έχουν σημειωθεί αμέτρητες εξεγέρσεις σε όλο το Μεξικό, μαζί και η εξέγερση των κρατουμένων τον περασμένο Σεπτέμβρη στην Tijuana, σε απάντηση στο βασανισμό σε βάρος κρατουμένων.
Είναι σίγουρο ότι το Μεξικό εισέρχεται σε περίοδο μιας κάποιας κοινωνικής αναταραχής, ειδικά καθώς οι μετανάστες εργάτες στις ΗΠΑ αρχίζουν να επιστρέφουν στη χώρα εξαιτίας της έλλειψης εργασίας και των επιθέσεων των αμερικανικών μεταναστευτικών Αρχών στα σύνορα. Η τάξη των επιχερηματιών του Μεξικού έχει αρχίσει να εκνευρίζεται και οι πλούσιοι έχουν αρχίσει να οργανώνουν διαδηλώσεις, ντυμένοι στα λευκά, απαιτώντας περισσότερες φυλακές καθώς και οι εργάτες να εγκαταλείψουν τις απεργίες τους.
Προφανώς, το Μεξικό είναι διαφορετικό από τις ΗΠΑ σε μια σειρά ζητήματα και τρόπους, αλλά αν ρίξουμε μια ματιά στο νότο ίσως δούμε ότι εκεί βρίσκεται το μέλλον μας. Επιπλέον, οι βασικές αρχές που χρησιμοποιούνται από τους Μεξικανούς ριζοσπάστες – κυρίως έχοντας χάσει την εμπιστοσύνη προς κάθε πολιτικό (αριστερό ή δεξιό) κόμμα και όταν η εξουσία παραμένει στα χέρια των τοπικών κοινωνιών – θα μπορούσαν να αποτελέσουν έναν σημαντικό εναλλακτικό τρόπο αγλωνα για τους βορειοαμερικανούς στις μαύρες μέρες που έρχονται.
*Κείμενο του Josh Neuhouser, μέλος της αμερικανικής αναρχοκομμουνιστικής οργάνωσης Common Action. Για επικοινωνία υπάρχει η διεύθυνση