Your name
Ιστορία Ελλαδικού Αναρχικού Κινήματος

Όσον αφορά την ιστορία του αναρχοκομμουνιστή Στέλιου Aρβανιτάκη

Το 1920 στάλθηκε από το κόμμα (ΣΕΚΕ) στην Πάτρα ο Στέλιος Αρβανιτάκης, για να προετοιμάσει το έδαφος για τη συγκρότηση τμήματος και στην αχαϊκή πρωτεύουσα, αλλά η αστυνομία παρακολουθούσε άγρυπνα τις κινήσεις του και τον συνέλαβε. Να πώς περιέγραφε η εφημερίδα «Νεολόγος» στις 4 Απριλίου 1920 τα γεγονότα:

 

 

 

«ΣΥΛΛΗΨΙΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΟΥ

 

Είνε οπαδός του Μπεναρόγια

 

Η προπαγανδιστική του ενέργεια

 

Εις την αστυνομικήν αρχήν είχεν προ ημερών καταγγελθεί, ότι αφίκετο εξ Αθηνών κάποιος Αρβανιτάκης ονόματι, αντιπρόσωπος των εν Αθήναις και Πειραιεί Σοσιαλιστών προς τον σκοπόν της συμπήξεως και εν Πάτραις Σοσιαλιστικού Κόμματος εκ των εργατών.

 

Η αστυνομική αρχή παρηκολούθει τον Αρβανιτάκην αυτόν, όστις διαρκώς συναναστρέφετο τους διαφόρους εργάτας, εσύχναζεν εις το Εργατικόν Κέντρον, ειργάζετο ως σιγαροποιός και έπαιξε τακτικά εις το καφενείον. Τελευταίως εξακρίβωσεν η αστυνομία, ότι ο Αρβανιτάκης διέδιδε Σοσιαλιστικάς αρχάς εις τους εργάτας και ιδίως εξεφράζετο εναντίον του πολέμου, διανέμων προς τούτο φύλλα της εν Αθήναις εκδιδομένης Σοσιαλιστικής εφημερίδος «Εργατικός Αγών», άμα δε και φυλλάδια τινά με Μπολσεβικικάς αρχάς, ιδέας και κηρύγματα προς τους εργάτας.

 

Κατόπιν αυτού η αστυνομική αρχή ενεργήσασα ερεύνας εις το Εργατικόν Κέντρον και εις το δωμάτιον του εν λόγω Αρβανιτάκη, ανεύρε και κατέσχε φυλλάδια Μπολσεβικικά φέροντα τον τίτλον «Οι Μπολσεβίκοι και τα Σοβιέτ» ως και φύλλα του «Εργατικού Αγώνος» εις εν των οποίων δημοσιεύεται άρθρον κατά του πολέμου. Ο Διευθυντής της αστυνομίας κ. Καλοχριστιανάκης τηλεγραφικώς εζήτησε παρά της λογοκρισίας εν Αθήναις πληροφορίας, εάν τω εν «Εργατικώ Αγώνι» δημοσιευόμενον αντιπολεμικόν άρθρον ελογοκρίθη. Εις το τηλεγράφημα αυτό η λογοκρισία Αθηνών απήντησεν ότι το φύλλον αυτό και συνεπώς το αντιπολεμικόν άρθρον του «Εργατικού Αγώνος» δεν διήλθε της λογοκρισίας και παρανόμως εκυκλοφόρησεν.

 

Εκ των ανακρίσεων αίτινες ενηργήθησαν προέκυψεν ότι ο Αρβανιτάκης ούτος είνε εκ των οπαδών του Μπεναρόγια, τας αρχάς του οποίου εκήρυττεν εις τους εργάτας κατηχών αυτούς και διενεργών ευρείαν προπαγάνδαν υπέρ του Σοσιαλισμού, άμα δε επιδιώκων την ίδρυσιν και εν Πάτραις Σοσιαλιστικού κόμματος.

 

Απολογούμενος. ο Αρβανιτάκης ανέφερεν, ότι αυτός δεν έχει ιδιαίτερην πατρίδα, διότι πατρίς δια τον άνθρωπον είνε κάθε τόπος, άμα δε ότι έχει αντιμιλιταριστικάς αρχάς, ότι είνε κατά παντός πολέμου και ότι οι Βούλγαροι και οι Τούρκοι είνε αδελφοί.

 

Ο Αρβανιτάκης παρεπέμφθη όπως δικασθή εις το Στρατοδικείον την προσεχή Δευτέραν».

 

 

 

Τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου, ο Αρβανιτάκης παρουσιάστηκε στο Στρατοδικείο Πάτρας και ο «Νεολόγος» έγραψε τα παρακάτω στις 7 Ιουλίου 1920:

 

 

 

«Η ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΟΥ

 

Χθες εισήχθη εις το Στρατοδικείον προς εκδίκασιν η υπόθεσις του συλληφθέντος σοσιαλιστού Στυλιανού Αρβανιτάκη, ως διανέμοντος σοσιαλιστικά φυλλάδια και εφημερίδας του «Εργατικού Αγώνος» αι οποίαι δεν είχον λογοκριθή και περιείχον άρθρον κατά του πολέμου και ιδέας σοσιαλιστικάς.

 

Του δικαστηρίου προήδρευεν ο κ. Κατσαίτης, Β. Επίτροπος δε παρίστατο ο κ. Διον. Λεόντιος. Συνήγορος του κατηγορουμένου παρέστη ο εξ Αθηνών από του Σοσιαλιστικού εκεί Κέντρου δικηγόρος κ. Παπαναστασίου.

 

Εξητάσθησαν πέντε εν όλω μάρτυρες, εν οις και ο Διευθυντής της αστυνομίας κ. Καλοχριστιανάκης, βεβαιώσας την κυκλοφορίαν των σοσιαλιστικών φυλλαδίων και εφημερίδων υπό του κατηγορουμένου.

 

Ο κ. Αρβανιτάκης, απολογούμενος είπεν ότι ούτος εστάλη εξ Αθηνών υπό του Σοσιαλιστικού Κέντρου προς διάδοσιν των Σοσιαλιστικών αρχών, προς τούτο δε και της εφημερίδος «Εργατικός Αγών», της οποίας δεν είνε αυτός εκδότης ούτε διευθυντής, συνεπώς δεν φέρει και την ευθύνην της μη λογοκριθείσης αρθρογραφίας, ήτις βαρύνει τον διευθυντήν του φύλλου. Ανέπτυξε τας σοσιαλιστικάς του αρχάς, εδικαιολόγησεν, ότι λέγων τους Τούρκους και Βουλγάρους αδελφούς εννοεί τους εργάτας τοιούτους οίτινες όλοι είνε αδελφοί προς αλλήλους και τέλος εζήτησεν την απαλλαγήν του εκ της κατηγορίας.

 

Ο Β. Επίτροπος κ. Λεόντιος ακολούθως, δια θαυμασίας και ευγλώττου αγορεύσεως, ήτις διήρκεσεν επί μίαν και πλέον ώραν, υπεστήριξε την κατηγορίαν. Μεθ’ ό ο συνήγορος κ. Παπαναστασίου υπεστήριξε δια σθεναρής αγορεύσεως την αθωότητα του πελάτου του, αναπτύξας τας σοσιαλιστικάς θεωρίας εκ των οποίων ούτος εμφορείται.

 

Το Δικαστήριον την 8ην μ.μ. απεσύρθη εις διάσκεψιν, μεθ’ ό ανήγγειλε την απόφασίν του, δι’ ής εκηρύσσετο ο κατηγορούμενος αθώος, διότι τα φύλλα της εφημερίδος τα οποία εκυκλοφόρησεν ευθύνουν τον διευθυντήν αυτής δια τα επιλήψιμα άρθρα και δια την μη παράδοσιν αυτών εις την λογοκρισίαν».

 

 

 

Ο Στέλιος Αρβανιτάκης ήταν αυτός που, μαζί με άλλους, τελικά, ίδρυσε το Τμήμα Πάτρας του ΚΚΕ, παρά τη σύλληψη και την παραπομπή του στο τοπικό Στρατοδικείο. Αργότερα, ο Στέλιος Αρβανιτάκης ήταν από τα μέλη εκείνα της Κομμουνιστικής Ένωσης που με την οριστική διάλυσή της δεν επανήλθαν στο ΚΚΕ. Είναι ιστορικά διαπιστωμένο ότι είχε αναρχοκομμουνιστικές απόψεις, αλλά δεν υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμα ιστορικά στοιχεία για τον κοινωνικό αυτό αγωνιστή. O Άγις Στίνας, πάντως (όπως και πιο πρόσφατα ο Γιάννης Ταμτάκος), αναφέρουν ότι οι πληρωμένοι δολοφόνοι της OΠΛA, ανάμεσα σε άλλους, δολοφόνησαν κατά τη διάρκεια της κατοχής και τον Στέλιο Aρβανιτάκη. Από τους ιστορικούς, οι Α. Ελεφάντης και Κ. Μοσκώφ αγνοούν την Κ.Ε.Ε., ο Δ. Λιβιεράτος τη χαρακτηρίζει εξτρεμιστική και μια ομάδα ιστορικών που λίγο-πολύ κινούνται στο χώρο του ΚΚΕ (Κουτσούκαλης, Κατσούλης και Κορδάτος) τη χαρακτηρίζουν υπερεπαναστατική και αριστερίστικη.